Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Innowacyjny system ekspertowy do oceny kopalń węgla kamiennego

Wieczorek T., Golak S., Przyłucki R., Pilarczyk M.

Logistyka

|

2015

|

nr 5

645--650, CD1

PL

W pracy przedstawiono budowę systemu ekspertowego Grossmine tworzonego w ramach programu Badań Stosowanych, finansowanego przez NCBiR. Celem budowanego systemu ekspertowego jest umożliwienie kompleksowej oceny procesu technologicznego realizowanego w kopalni pod względem jego oddziaływania na środowisko. Będzie on służył, jako system wspomagający podejmowanie decyzji przez kadrę zarządzającą na etapie projektowania lub modyfikacji technologii wydobywania węgla w kopalni. Innowacyjność przedstawionego podejścia polega na tym, że opracowany system pozwala na kompleksową ocenę kopalni, nie tylko pod względem technicznym i ekonomicznym, ale także uwzględnia skutki społeczne i środowiskowe działalności górniczej.

EN

The paper presents the architecture of the expert system Grossmine, created within the framework of Applied Research Program, funded by NCBiR. The purpose of the expert system is to enable a comprehensive assessment of the technological process implemented in a coal mine in terms of its impact on the environment. It will serve as a support system for decision making by management either at the design stage or in case of modification of coal mining technology in the mine. Innovation of the presented approach lies in the fact that the developed system allows for comprehensive assessment of the mine, not only in technical and economic terms, but also takes into account the social and environmental impacts of mining activities.

2

Method of determination of thermo-flow parameters for steam boiler

Taler J., Węglowski B., Taler D., Trojan M., Sobota T., Dzierwa P., Pilarczyk M., Madejski P., Nabagło D.

Journal of Power Technologies

|

2015

|

Vol. 95, nr 4

309--316

EN

The paper presents a method for determining thermo-flow parameters for steam boilers. This method allows one to perform the calculations of the boiler furnace chamber and heat flow rates absorbed by superheater stages. These parameters are important for monitoring the performance of the power unit. Knowledge of these parameters makes it possible to determine the degree of furnace chamber slagging. The calculation can be performed in online mode and used in the monitoring of the steam boiler. The presented method allows the steam boiler to be run at high efficiency.

3

Molecular monitoring of bacterial and microalgal biocenoses’ biodiversity in high loaded farming ponds

Karło A., Ziembińska-Buczyńska A., Pilarczyk M., Surmacz-Górska J.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2015

|

Vol. 22, nr 3

425--437

EN

Eutrophication process is a serious problem in water ecosystems. There is a great need to study the relation between the physico-chemical condition of water and the influence of these parameters on the diversity of biological life, especially on changes in the structure of microbiocenoses. The most interesting are bacteria and microalgae, due to the important roles they play in maintaining the balance of the aquatic environment. In this study, biodiversity analysis of eukaryotic microalgae and bacteria in two artificial water ecosystems - fish farming ponds - was performed. Aquaculture was based on IMTA technology, in which every part of the trophic chain plays a significant role in maintaining the balance in the ecosystems. Experimental intensive - extensive systems differed in terms of nutrient loads, ponds were characterized by high loads of organic and inorganic nitrogen and phosphorus. During the experimental period, the physicochemical conditions, quantitative genotypic structure of the two biocenoses being studied and the relation between these factors were monitored and investigated. For the biodiversity analysis, the PCR - DGGE technique was used. The results of preliminary research showed that there is a correlation between nutrient loads, diversity expressed in the Shannon-Wiener Index and the overall condition of experimental systems. Higher loadings of nutrient promote the development of bacteria and microalgae without any influence on the balance in the artificial ecosystem being tested.

PL

Aktualny stan zbiorników i cieków wodnych budzi wiele zastrzeżeń. Jednym z poważniejszych zagrożeń dla ekosystemów wodnych jest zjawisko eutrofizacji, polegające na nadmiernym wzbogacaniu wody w pierwiastki biogenne. Aby chronić systemy wodne przed tym zjawiskiem, konieczne jest określenie mechanizmów jego powstawania. Z tego względu istnieje potrzeba badania zależności pomiędzy parametrami fizykochemicznymi wody, a także ich wpływu na różnorodność życia biologicznego, zwłaszcza na zmiany struktury mikrobiocenoz. Bakterie oraz mikroglony występujące w wodach są bardzo interesującymi grupami organizmów ze względu na rolę, jaką pełnią w zachowaniu homeostazy środowiska wodnego. Na ich liczebność i strukturę genotypową w znacznym stopniu wpływa nadmierne użyźnianie zbiorników wodnych. Stąd też badania złożoności takich mikrobiocenoz bakteryjnych i glonowych w aspekcie zmian spowodowanych eutrofizacją są konieczne i uzasadnione. W pracy przedstawiono analizę bioróżnorodności biocenozy bakteryjnej oraz mikroglonów eukariotycznych w dwóch sztucznych ekosystemach wodnych - rybnych stawach hodowlanych. Akwakultura oparta była o technologię IMTA (ang. Integrated Multi-Trophic Aquaculture), w której każdy człon łańcucha pokarmowego pełni ważną rolę w zachowaniu równowagi w ekosystemie. Dwa eksperymentalne, intensywno-ekstensywne stawy hodowlane różniły się ładunkiem biogenów i charakteryzowały podwyższonym stężeniem organicznego oraz nieorganicznego azotu i fosforu. Podczas sezonu wegetacyjnego w systemach monitorowano warunki fizykochemiczne i skład jakościowy interesujących mikrobiocenoz. Do analizy bioróżnorodności wykorzystano technikę PCR-DGGE. Wyniki badań wstępnych pokazują, że istnieje zależność pomiędzy ładunkiem związków biogennych, różnorodnością określoną poprzez Indeks Shannona-Wienera oraz ogólną kondycją systemów stawowych. Wyższe stężenia biogenów wpływały pozytywnie na rozwój bakterii i mikroglonów, nie powodując jednocześnie negatywnego wpływu na równowagę w badanym, sztucznym ekosystemie.

4

Analiza cieplno-wytrzymałościowa rozruchu kotła parowego na przykładzie kotła OP-650

Pilarczyk M., Węglowski B.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2014

|

z. 86 [290], nr 1

67--78

PL

W artykule przedstawiono analizę typowego rozruchu kotła parowego OP-650. Omówiono zmiany w czasie ciśnienia oraz temperatur na zewnętrznej powierzchni walczaka i komory wylotowej pary świeżej. Wymienione parametry mierzono za pomocą systemu monitorującego SCADA. Na podstawie analizy odwrotnej przewodzenia ciepła określono temperaturę wewnętrznej powierzchni ścianek kotła. Dla otrzymanych zmian temperatury oraz ciśnienia możliwe było obliczenia obwodowych i zredukowanych naprężeń, które porównano z normami dotyczącymi projektowania grubościennych elementów ciśnieniowych. Określone wartości naprężeń obwodowych i zredukowanych były 2-5 razy niższe od wartości naprężeń dopuszczalnych. Na tej podstawie stwierdzono, że możliwe jest przyspieszenie rozruchu kotła OP-650.

EN

The paper presents the analysis of a typical start-up of power boiler OP-650. The time variations of pressure and wall temperatures measured on the outer surface of pressure elements (boiler drum, live steam outlet header) were discussed. These process parameters were obtained using SCADA monitoring system. Based on the solution of the inverse he at conduction problem the temperatures of the inner wall surface were determined. For the obtained temperature and pressure variations it was possible to calculate the circumferential and equivalent stresses that were compared with the design standards for the thick-walled pressure components. The determined circumferential and equivalent stresses values were 2 to 5 times lower than the allowable stresses. Based on the comparison it was concluded that there is the possibility of accelerated start-up procedure for boiler OP-650.

5

Możliwości polepszenia własności dynamicznych bloków węglowych w aspekcie zwiększającego się udziału OZE w krajowych mocach wytwórczych

Pilarczyk M., Cisek P.

Rynek Energii

|

2014

|

Nr 6

16--24

PL

W artykule dokonano analizy struktury mocy wytwórczych zainstalowanych w krajowym systemie elektroenergetycznym. Dyrektywy unijne oraz przyjęta polityka energetyczna Polski determinują rozwój energetyki odnawialnej. Rosnący udział siłowni wiatrowych w nowo instalowanych mocach wytwórczych przyczynia się do zwiększenia dysproporcji obciążenia systemu elektroenergetycznego w ciągu doby. Z tego względu w artykule rozważono możliwości polepszenia własności dynamicznych węglowych bloków energetycznych. Kluczowymi aspektami jest tutaj szybkość rozruchu kotła oraz szybkość zmian obciążenia w jak największym zakresie.

EN

This paper presents the analysis of the generation capacity structure in the National Power System. UE directives and Polish energy policy establish the renewable energy sector development. The growing rate of wind farms in the newly installed power units contributes increase of the power system load fluctuations during the day. Therefore, this paper includes analysis of the possibilities for improving the dynamic properties of coal-fired power plants. Allowable heating rates of thick-walled pressure components and the largest rate of load change rate during boiler start-up are the key aspects of the presented issue.

6

Analiza warunków cieplnych funkcjonowania podziemnej linii kablowej 400 kV do wyprowadzenia mocy z elektrowni

Cisek P., Ocłoń P., Pilarczyk M.

Rynek Energii

|

2014

|

Nr 5

70--77

PL

W pracy przeprowadzono analizę warunków cieplnych funkcjonowania podziemnej linii kablowej wysokiego napięcia ułożonej w układzie płaskim (ang. flat formation). Linia kablowa prowadzona jest w jednorodnym gruncie rodzimym. Rozważono dwa warianty obliczeniowe. Pierwszy z nich obejmuje przypadek, w którym kabel jest umieszczony bezpośrednio w mieszance FTB (ang. Fluidized Thermal Backfill). W drugim przypadku linia kablowa prowadzona jest pod drogą, w otulinie rury osłonowej z tworzywa sztucznego (HDPE) wypełnionej mieszaniną piaskowo-bentonitową. Rozważono różne głębokości ułożenia kabli w gruncie, w zakresie od 2 do 6m, co ma bezpośredni wpływ na rozkład temperatury w gruncie i podsypce, jak również na maksymalną temperaturę żyły roboczej. Do wyznaczenia ustalonego pola temperatury gruntu wykorzystano autorskie programy oparte na Metodzie Elementów Skończonych.

EN

This paper presents the thermal analysis of the high voltage underground power cable transmission line arranged in flat formation. The transmission line is buried in the homogeneous native soil. Two computational cases are considered. In the first computational case, the cables are placed directly in FTB (Fluidized Thermal Backfill) material. In the second computational case the cable line, lying under the road surface, is placed in the HDPE casing pipe filled with sand-bentonite mixture. The burial depth of the cables varies from 2 m to 6 m what influences the temperature distribution in soil, cable bedding and the cable core maximum temperature. The numerical computations of the steady-state temperature fields are performed using original programs based on the Finite Element Method.

7

Stress analysis for the start-up operation on the example of OP-210 boiler drum

Węglowski B., Ocłoń P., Pilarczyk M., Majcher A.

Problemy Eksploatacji

|

2013

|

nr 2

19--28

EN

The calculations of stresses acting on the wall of a boiler drum during the start-up process are presented in this paper. Based on the temperature measurements, which were carried out to determine the temperature distribution along the circumference of the outer wall of boiler drum, the temperature at the inner wall surface is determined using the inverse methods. The computations are carried out for the whole operation cycle of the power plant. Therefore, the pressure and temperatures are updated at consecutive time steps. These parameters allow determining the maximum values of circumferential, axial and Von Misses stresses during the operation cycle of steam boiler.

PL

W pracy przedstawiono obliczenia naprężeń w przekroju poprzecznym walczaka kotła OP-210 podczas jego rozruchu. Na podstawie pomiarów uzyskano wartości temperatury powierzchni zewnętrznej ścianki walczaka oraz poziom panującego w nim ciśnienia. Na podstawie znanych temperatur na powierzchni zewnętrznej ścianki walczaka rozwiązano zagadnienie odwrotne przewodzenia ciepła i wyznaczono pole temperatury w przekroju poprzecznym. Dla znanych obciążeń termicznych i ciśnieniem wyznaczono stan naprężenia w przekroju poprzecznym walczaka: maksymalne naprężenie zredukowane liczone według hipotezy HMH oraz maksymalne wartości składowych naprężenia: obwodowej, osiowej i promieniowej.

8

Segment low cost w kreowaniu europejskiego rynku pasażerskich przewozów lotniczych

Pilarczyk M.

Zeszyty Naukowe. Problemy Transportu i Logistyki / Uniwersytet Szczeciński

|

2010

|

Nr 8

165--183

PL

[...]Dynamiczny rozwój segmentu przewoźników niskokosztowych wpłynął na wzrost konkurencji na zmonopolizowanym dotąd rynku, przyczyniając się do znacznego spadku cen biletów lotniczych, a co za tym idzie, większej dostępności podróży lotniczych dla przeciętnego pasażera. Nastąpił rozwój połączeń w układzie regionalnym, zaktywizowały się mniejsze porty lotnicze. Sukces rynkowy pierwszych tanich linii powstałych na rynku amerykańskim został przeniesiony na grunt europejski, w przypadku którego deregulacja i liberalizacji rozpoczęła się dopiero w latach dziewięćdziesiątych XX wieku, a zakończyła w 1997 roku ostatecznym wprowadzeniem tak zwanego trzeciego pakietu w zakresie wewnętrznego rynku lotniczego, wdrażającego pełną liberalizację usług kabotażowych we Wspólnocie. [...]

DE

Das Ziel des Artikel ist die Rolle und die Bedeutung der Aktivität von Billigfl uglinie in der Entwicklung des europäischen Passagierfl ugmarkt anzeigen. In der Artikel wurde sowohl der Entstehungsgeschichte und die Charakteristik des Modells der Billigfl uggesellschaften, als auch ihre Rolle in der Betreuung von Passagierbewegung (zwischen der Haupteuropäischen Regionen) dargestellt. Das Artikel handelt auch vom Einfl uss der Expansion der Billigfl uggesellschaften auf den Marksituation der nationalen (traditionelle) Fluglinie.

9

Zastosowanie nowych typów materiałów sorpcyjnych w ekstrakcji analitów z próbek biologicznych

Spietelun A., Pilarczyk M., Kloskowski A., Namieśnik J.

Analityka : nauka i praktyka

|

2010

|

nr 3

30-34

PL

Możliwość wydajnej ekstrakcji analitów z próbek biologicznych za pomocą mało kosztownej, wiarygodnej i prostej techniki SPME znalazła szczególną aprobatę w zastosoawniach tej metody w analizach wykonywanych na potrzeby medycyny, kryminalistyki, farmaceutyki i ochrony środowiska.

10

Classification of steel scrap in the EAF process using image analysis methods

Wieczorek T., Pilarczyk M.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2008

|

Vol. 53, iss. 2

613-617

EN

Industrial practice and market situation shows that there is still a big degree of uncertainty when it comes to scrap material properties in EAF process. Fast development of machine vision technology and software allow to challenge with this problem. The main goal of this work is to extract the most information for the process of loading scrap into the charging baskets. Data concerning transferred scrap are acquired from digital industrial camera and processed by the mean of image analysis methods. There are certain image features, which allow to describe the scrap for the classification. The extracted features will be used to build the machine vision system for steel scrap classification. Research on the intelligent control of the electric-arc steelmaking process is done by the authors within the research project1)

PL

Praktyka przemysłowa oraz sytuacja na rynku pokazują, że nadal jest duży stopień niepewności, jeżeli chodzi o wła- sności złomu w procesie EAF. Szybki rozwój technologii urządzeń wizyjnych i oprogramowania pozwala na sprostanie tym problemom. Głównym celem tej pracy jest największe wydobycie informacji na temat jakości złomu ładowanego do koszów załadowczych. Dane dotyczące transportowanego złomu są uzyskane cyfrowej kamery przemysłowej i są przetwarzane meto- dami analizy obrazu. Zdjęcie ma pewne cechy, które pozwalają na klasyfikacje złomu. Własności te będą użyte do zbudowania systemu klasyfikacji złomu stalowego. Badania nad inteligentnym sterowaniem procesem wytapiania w piecu łukowym są wykonane przez autorów w projekcie badań.

11

Zastosowanie handlowych polielektrolitów do usuwania zanieczyszczeń z wód zrzutowych ze stawów rybnych

Burczyk A., Pilarczyk M.

Przemysł Chemiczny

|

2007

|

T. 86, nr 7

621-623

12

Wpływ żywienia na skład chemiczny mięsa karpia

Puchała R., Pilarczyk M.

Inżynieria Rolnicza

|

2007

|

R. 11, nr 5 (93)

363-368

PL

Poszukiwanie przez konsumentów żywności wygodnej, łatwej do przyrządzania postawiło w nowej sytuacji zakłady zajmujące się dystrybucją karpia. W prezentowanej pracy przedstawiono wpływ paszy węglowodanowej i białkowej na skład chemiczny i wartość odżywczą mięsa karpia. Wyniki pomiarów wykazały odkładanie się tłuszczu w mięsie karpi żywionych kukurydzą i pszenicą. Wykazano również tendencję tego gatunku do odkładania tłuszczu w partii brzusznej.

EN

Consumers seeking comfortable, easy to prepare food put carp distribution plants in the new situation. The presented work describes the effect of carbohydrate and protein feed on chemical composition and nutritive value of carp meat. Measurement results proved an accumulation of fat in carp meat fed with corn and wheat. The tests also demonstrated a tendency of this type of to accumulate fat in abdominal part.

13

Polskie regionalne porty lotnicze w obsłudze ruchu pasażerskiego

Pilarczyk M.

Zeszyty Naukowe. Logistyka i Transport / Międzynarodowa Wyższa Szkoła Logistyki i Transportu we Wrocławiu

|

2006

|

Vol. 3, No. 2

41-49

PL

Udział transportu lotniczego w obsłudze ruchu pasażerskiego w Polsce, zarówno celach turystycznych, jak i biznesowych, do niedawna stanowił niewielki odsetek w ogólnym transporcie pasażerskim w Polsce. Przystąpienie Polski do UE w 2004 r. i związane z tym objęcie polskiego rynku usług lotniczych polityką "otwartego nieba" zapoczątkowało proces demonopolizacji rynku wspierany dodatkowo rosnącym popytem na usługi lotnicze w Polsce. Zapoczątkowane zmiany w obsłudze potoków pasażerskich przełożyły się również na przekształcenia w strukturze przewozów, w efekcie systematycznie wzrasta rola regionalnych portów lotniczych. Liczba obsłużonych pasażerów w polskich portach w 2005 r. w stosunku do roku poprzedniego wzrosła prawie o 30%, dając łączną liczbę 11,6 mln przewiezionych pasażerów. Do przemian w znacznym stopniu przyczyniła się ekspansja zagranicznych przewoźników niskokosztowych (low-cost carriers - LCCs). Według prognoz Urzędu Lotnictwa Cywilnego oraz IATA, porty regionalne będą w stanie obsłużyć w 2030 roku nawet 63,7 mln. Wymaga to jednak znacznych inwestycji zarówno w rozwój infrastruktury lotniskowej, które mają na celu obsłużenie zwiększonego przepływu pasażerów jak i nawigacyjnej, związanej z większą liczbą samolotów.

EN

The participation of air transport in the service of Polish passenger traffic in area of tourism as well as business travels has been slight in the totality of passenger traffic. From the year 2004 Poland take a part of European Union. In that case the process of demonopolization of transportation market, connected with politics of "Open Air" has been began. Initiating changes in the service of passenger flows transformed also the structure of transportation. In result systematically increase the role of regional airports. Expansion of foreign low-cost carriers take a big part of the transformation of this market. According to prognosis of The Civil Aviation Office (CAO) and IATA, the Polish regional airports could service to over 63 millions of passengers in the year 2030. However it demend considerable investment at airoprts infrastructure and air navigation.

14

Nowoczesne techniki przygotowania próbki do oznaczania analitów organicznych z zastosowaniem chromatografii gazowej. Część II. Aparatura

Kloskowski A., Pilarczyk M., Namieśnik J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr S3

307-342

PL

Większość obecnie stosowanych technik izolacji/wzbogacania analitów organicznych z próbek gazowych oraz ciekłych polega na ekstrakcji z zastosowaniem sorbentów oraz rozpuszczalników organicznych. Równie powszechne są techniki wykorzystujące adsorpcję. Jakkolwiek techniki te spełniają swoje zadanie, to jednak w praktyce wykazują istotne niedogodności. W przypadku ekstrakcji ciecz-ciecz jest to zużywanie znacznych ilości rozpuszczalników organicznych, co jest niekorzystne dla środowiska oraz podraża koszt procedury analitycznej. W przypadku technik wykorzystujących adsorbenty pojawiają się trudności z oznaczeniami dla związków polarnych o dużych masach molekularnych, kiedy pojawiają się niekorzystne zjawiska niecałkowitej desorpcji lub powstawania artefaktów. Aby ominąć te ograniczenia, opracowano szereg technik ograniczających zużycie rozpuszczalników (mikroekstrakcja do fazy ciekłej) lub całkowicie bezrozpuszczalnikowych (techniki wykorzystujące ciekłe polimery). Opracowane dotychczas techniki wykazują wiele korzystnych cech, tym niemniej mają również swoje ograniczenia. W tej pracy dokonano przeglądu szerokiego spektrum technik przygotowania próbki ze szczególnym uwzględnieniem technik o charakterze prośrodowiskowym. Opisano również techniki pod kątem wykorzystywanych mechanizmów izolacji analitów oraz stosowanych rozwiązań aparaturowych.

EN

Most of the techniques currently employed for isolation/enrichment of analytes from gaseous and liquid samples are based on partition/extraction mechanism utilizing either sorbents or liquid solvents. Adsorption based techniques are also used. All these techniques, however, reveal same drawbacks. Liquid-liquid extraction requires consumption of significant amounts of organic solvents, which is both environment unfriendly and cost - increasing. In the ease of adsorbents, same problems may arise when handling polar, high molar mass analytes, which can result in incomplete desorption and/or generating artifacts. To bypass these disadvantages, a number of new techniques have been developed, limiting solvent consumption (liquid phase microextraction) or totally solventless (utilizing liquid polymers). These new techniques offer many advantageous features, while posing same other problems. This paper presents a review of a wide spectrum of sample preparation techniques with special attention paid to environment friendly ones. The techniques are described with stressing their respective analytes isolation mechanisms and utilized instrumental designs.

15

Nowoczesne techniki przygotowania próbki do oznaczania analitów organicznych z zastosowaniem chromatografii gazowej. Część I. Podstawy teoretyczne ekstrakcji

Kloskowski A., Pilarczyk M., Namieśnik J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr S3

285-2305

PL

Przedstawiono podstawy teoretyczne technik izolacji i wzbogacania analitóworganicznych z próbek gazowych oraz ciekłych. Już pobieżna analiza literatury dotyczącej omawianych zagadnień pokazuje, jak różnorodne i bogate spektrum technik jest stosowane w etapie przygotowania próbki. Z drugiej strony, z punktu widzenia podstaw fizykochemicznych, większość technik wykorzystuje dwa zjawiska: adsorpcję analitów na medium zatrzymującym lub ich absorpcję w tymże medium (w drugim przypadku może być także mowa o podziale lub ekstrakcji). Jako ekstrahenty stosuje się głównie rozpuszczalniki organiczne. Względy ochrony środowiska, jak również względy praktyczne spowodowały w ostatnich latach gwałtowny rozwój technik alternatywnych, wykorzystujących jako sorbent unieruchomione ciecze polimerowe, głównie polidimetylosiloksan (PDMS). W artykule opisano, z punktu widzenia praktycznego, podstawy teoretyczne procesu sorpcji równowagowej oraz nierównowagowej. Dokonano również krótkiej charakterystyki metod i procedur prowadzenia procesu izolacji analitów. Ponadto opisano techniki wyznaczania parametrów współczynników podziału PDMS - powietrze i PDMS - woda, kluczowych dla technik wykorzystujących polidimetylosiloksan.

EN

Theoretical principles of the techniques of isolation and enrichment of organic analytes from gaseous and liquid samples were presented. Even a brief analysis of available literature reveals wide spectrum of techniques employed at this stage of analytical procedures. On the other band, however, from physical chemistry point of view, most of these techniques are based on two underlying phenomena: adsorption of analytes on a suitable retaining medium or their absorption in the medium (in the latter case, including also extraction, the general mechanism is partition of analytes between two phases). Organic solvents are used most frequently as extraction agents. Both ecological and practical factors have led to rapid development of alternative techniques, utilizing immobilized polymeric liquids, principally polydimethylsiloxane (PDMS), as extracting agents (sorbents). Theoretical background of the methods is discussed here from the practical point of view, presenting both equilibrium and non-equilibrium modes of their utilization. Brief characteristics of the methods and their respective modes are included. Additionally, techniques of determination of key physical parameters (especially for the techniques utilized PDMS), like PDMS - air and PDMS - water partition coefficients (distribution constants) are described.

16

Investigation on the application a piece of a commercial capillary gas chromatographic column as diffusion denuder

Dudek M., Wolska L., Pilarczyk M., Namieśnik J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2001

|

Vol. 8, nr 8-9

769-779

EN

The results of research on the possibility of utilizing a part of a capillary gas chromatographic column as a trap for isolating and enriching air analytes on the basis of the denudation principle are presented in the paper. The research was based on model studies and included: a study of the enrichment process of selected organic compounds on a part of a capillary column, determining the influence of analyte concentration in the gaseous phase and the flow rate of a standard gas mixture on the enrichment process in the denuder, determination of the partition coefficients between the gas phase and the sorption layer of the denuder, Kfs of selected organic compounds (benzene, ethylbenzene, toluene, o-xylene, chlorobenzene), frequently present in the air as contaminants. The values of the partition coefficient Kfs, for these compounds are: 440 for benzene; 1060 for toluene; 2770 for ethylbenzene; 3660 for o-xylene and 3400 for chlorobenzene. Partition coefficients were found to be constant in the studied range of concentration and gaseous mixture flow. rate. A piece of a capillary column coated with polydimethylosiloxane can be used as a tube denuder.

PL

Przedstawiono wyniki badań nad mozliwością wykorzystania odcinka kapilarnej kolumny chromatograficznej jako pułapki do izolacji i wzbogacania analitów z powietrza na zasadzie denudacji. Zakres wykonanych prac o charakterze badań modelowych obejmował: zbadanie przebiegu procesu wzbogacania wybranych związków organicznych w odcinku kapilary; określenie wpływu natężenia przepływu strurnienia gazowej mieszaniny wzorcowej na przebieg procesu wzbogacania w denuderze, wyznaczenie współczynników podziaru Kfs wybranych związków organicznych pomiędzy fazą gazową i warstwą sorpcyjną denuderu. Powyższe badania byłyy przeprowadzone dla wybranej grupy zwiąków organicznych (benzen, etylobenzen, toluen, o-ksylen, chlorobenzen), często występujących w powietrzu jako jego zanieczyszczenia. Na podstawie przeprowadzonych

17

A new application of a commercial capillary gas chromatographic column as a diffusion denuder in analysis of selected volatile oganic air contaminants

Dudek M., Wolska L., Pilarczyk M., Namieśnik J.

Chemia Analityczna

|

2000

|

Vol. 45, No. 6

781-794

EN

The results of research on the possibility of utilizing a part of a capillary gas chromato-graphic column as a trap for isolating and enriching air analytes on the basis of the denudation principle are presented. The research was based on model studies and included: a study of the enrichment process of selected organic compounds on a part of a capillary column, determining the influence of the flow-rate of a standard gas mixture on the enrichment process in the denuder, determination of the partition coefficients Kfs, between the gas phase and the sorption layer of the denuder of selected organic compounds (benzene, ethylbenzene, toluene, o-xylene), frequently present in the air as contaminants. The values of the partition coefficient for these compounds are: 4.4xl02š0.37xl02 for benzene; 1.06xl03 š 0.052xl03 for toluene; 2.77xl03 š 0.089x103 for ethylbenzene; and 3.7x10(3)š 0.48x103 for o-xylene. The values were determined at different flow rates of the standard gas mixture, in 0.6 to 5.0 cm3min"' range, and found independent of the flow rate within this range.

PL

Przedstawiono wyniki badań możliwości wykorzystania odcinka kapilarnej kolumny chromatograficznej jako pułapki do izolacji i wzbogacania analitów z powietrza na zasadzie denudacji. Zakres wykonanych prac o charakterze badań modelowych obejmował: zbadanie przebiegu procesu wzbogacania wybranych związków organicznych w odcinku kapilary; określenie wpływu natężenia przepływu strumienia gazowej mieszaniny wzorcowej na przebieg procesu wzbogacania w denuderze, wyznaczenie współczynników podziału ATfs wybranych związków organicznych pomiędzy fazą gazową i warstwą sorpcyjną denudera. Powyższe badania były przeprowadzone dla wybranej grupy związków organicznych (benzen, etylobenzen, toluen, o-ksylen), często występujących w powietrzu jako jego zanieczyszczenia. Wartości współczynnika podziału tych związków, wynosiły w przypadku benzenu 4.4 x l02 š0.37 x l02, toluenu l .06 x 103 š 0.052 x 103, etylobenzenu 2.77 x l03 š0.089 x 103 oraz o-ksylenu 3.7 x 103š 0.48 x 103dla różnych natężeń przepływu gazowej mieszaniny wzorcowej (0.6; l and 5 š 0,05 cm3min(-3). Stwierdzono, że współczynnik podziału nie zależy od natężenia przepływu strumienia gazu przepływającego w badanym przedziale natężeń.