Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Porównanie oddziaływania fungicydów zawierających fenpropidynę i pikoksystrobinę na aktywność fosfataz w glebie

Telesiński A., Sykała K., Futa B., Zawierucha E., Śnieg M., Rynkiewicz M.

Chemistry, Environment, Biotechnology

|

2018

|

Vol. 21

52--56

PL

Celem podjętych badań było określenie oddziaływania dwóch fungicydów, różniących się między innymi rodzajem substancji aktywnej: Lotus 750 EC (s.a. fenpropidyna, 750 g·dm-3 ) i Galileo 250 SC (s.a. pikoksystrobina, 250 g·dm-3 ) na aktywność fosfatazy kwaśnej i fosfatazy zasadowej w glebie. Doświadczenie przeprowadzono w warunkach laboratoryjnych z użyciem piasku gliniastego o zawartości Corg 8,71 g·kg-1 . Powietrznie suchą glebę przesiano przez sito o średnicy oczek 2 mm i podzielono na 0,5 kg naważki. Następnie dodano do nich wodne emulsje wymienionych fungicydów w dawkach: polowej, pięciokrotnie większej i dwudziestopięciokrotnie większej. Wilgotność gleby doprowadzono do 60% maksymalnej pojemności wodnej i przechowywano w szczelnie zamkniętych workach polipropylenowych w temperaturze 20°C. W 1., 7., 14. i 28. dniu doświadczenia oznaczono spektrofotometrycznie aktywność fosfatazy kwaśnej i fosfatazy zasadowej. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, że wprowadzenie do gleby fungicydów Lotus 750 EC i Galileo 250 SC nie zawsze wywołało istotne zmiany aktywności fosfataz. Zaobserwowany efekt zależał od rodzaju preparatu, jego dawki i dnia trwania doświadczenia. Oddziaływanie badanych fungicydów na aktywność fosfataz w glebie, w poszczególnych terminach pomiarów, wielokrotnie nie wykazywało zależności z wielkością zastosowanej dawki. Trudno jednoznacznie ocenić, która z oznaczanych fosfataz charakteryzowała się większą wrażliwością na obecność fungicydów w glebie. Spośród wszystkich czynników doświadczalnych, największy wpływ na aktywność fosfataz w glebie miał termin pomiaru.

EN

The aim of study was to assess of effect of two fungicides, differing, inter alia, the type of active ingredient: Lotus 750 EC (a.i. fenpropidine, 750 g·dm-3 ) and Galileo 250 SC (a.i. picoxystrobin, 250 g·dm-3 ) on activity of acid phosphatase and alkaline phosphatase in soil. The experiment was carried out in laboratory condition on loamy sand with Corg content of 8,71 g·kg-1 . The air-dried soil was sieved with 2 mm mesh and divided into 0.5 kg samples. Then aqueous emulsions of the fungicides were added to soil samples on doses: field dose, 5-fold hold of field dose and 25-fold hold of field dose. Samples were adjusted to 60% maximum water holder capacity, and they were incubated in polypropulene bugs at 20°C. On days 1, 7, 14 and 28 activities of acid phosphatase and alkaline phosphatase were measured spectrophotometrically. The obtained results showed, that the application of fungicides: Lotus 750 EC and Galileo 250 SC into the soil did not always cause significant changes in the phosphatase activities in the soil. The observed effect depended on the type of formulation, its dose and day of the experiment. Changes of phosphatase activities, in particular measurement dates, mainly did not show any relationship between on the size of the applied fungicide dose and reported effect. It is difficult to unequivocally assess which of the determined phosphatases was more sensitivity to the presence of fungicides in the soil. Of all the experimental factors, the measurement period had the greatest impact on soil phosphatase activity.

2

Właściwości chemiczne i biochemiczne gleb na wybranych terenach założeń rezydencjonalno-folwarcznych powiatu kamieńskiego, w których funkcjonowały państwowe gospodarstwa rolne

Telesiński A., Futa B., Rzeszotarska-Pałka M., Stręk M., Płatkowski M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2017

|

T. 17, z. 3

113--122

PL

Celem podjętych badań było określenie wpływu zmian w użytkowaniu terenów założeń rezydencjonalnofolwarcznych powiatu kamieńskiego, w których funkcjonowały państwowe gospodarstwa rolne, na właściwości chemiczne i biochemiczne gleb. Badania przeprowadzono na próbkach gleby pobranych z głębokości 0–30 cm przy wejściu do dworku lub pałacu i na obszarze parku, w miejscowościach: Gadom, Samlino, Benice, Margowo, Stuchowo i Miłachowo. Wybrane obiekty różnią się sposobem użytkowania i zagospodarowania. W pobranych próbkach oznaczono: skład granulometryczny, zawartość węgla organicznego, azotu ogółem, azotu amonowego, azotu azotanowego, pH oraz aktywność dehydrogenaz, fosfatazy kwaśnej, fosfatazy zasadowej i ureazy. Uzyskane wyniki wykazały brak wyraźnej zależności między właściwościami gleby a lokalizacją miejsca poboru próbek. Można jednak stwierdzić, że gleba na terenach, na których rezydencje zachowane są w dobrym lub bardzo dobrym stanie, a założenia parkowe zostały poddane rewaloryzacji charakteryzowała się lepszymi właściwościami chemicznymi oraz wyższą aktywnością enzymatyczną.

EN

The aim of study was to assess of chemical properties and enzymatic activity in soil of residential and manor estates areas of Kamieński district, in which State Run Farms (PGR) have functioned. The study was carried out on soil samples collected from 0–30 cm depth at the entrance to the manor house or palace, and in the park in localities: Gadom, Samlino, Benice, Margowo, Stuchowo i Miłachowo. Selected areas differ in the way the use and development. In soil samples granulometric composition, content of organic carbon, nitrogen total, ammonium nitrogen, nitrate ammonium, pH, and activity of dehydrogenases, acid phosphatase, alkaline phosphatase, urease were determined. Obtained results showed no relationships between the properties of the soil and the place of sampling location. However, the soil in areas, where residences are kept in good or very good condition and assumptions parks have been subjected to restoration, characterized by better chemical properties and higher enzymatic activity.

3

The influence of the share of arable land in the catchment areas of two lakes of the Lęczna-Włodawa Lakeland on the biochemical processes in shoreline soils

Bielińska E. J., Futa B., Mocek-Płóciniak A., Skowrońska M., Patkowski K., Wesołowska S.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

33--36

EN

Between 2001 and 2016 the influence of diversified share of arable land in the catchment areas of Lake Długie (5.5% of arable land) and Lake Głębokie (73.5% of arable land) on the biochemical processes in shoreline soils was researched in five-year measurement cycles. The research chiefly encompassed the biochemical processes of conversion of nitrogen and phosphorus compounds (phosphatase, urease and protease activity). Simultaneously, the content of mineral nitrogen and assimilable forms of phosphorus in the shoreline soils of both lakes was investigated. During the observations the enzymatic activity in the Lake Długie shoreline soil was significantly greater than in the soil surrounding the shore of Lake Głębokie. However, the catchments areas of both lakes were characterised by similar changes in the enzymatic activity of shoreline soils. Between 2001 and 2006 the enzymatic activity in the soils under study was similar and exhibited a slight increasing tendency. In the consecutive measurement cycles (2011 and 2016) the activity of the enzymes decreased significantly. It was strictly correlated with the increasing content of nitrogen and phosphorus compounds in the soils surrounding both lakes. The biochemical and chemical indicators under analysis clearly point to rapid eutrophication in the shoreline habitats around Lakes Długie and Głębokie.

PL

W latach 2001-2016, w 5-letnim cyklu pomiarowym, badano wpływ zróżnicowanego udziału gruntów ornych w zlewniach Jeziora Długie (5.5% gruntów ornych) i Jeziora Głębokie (73.5% gruntów ornych) na procesy biochemiczne w glebach strefy przybrzeżnej. Badaniami objęto procesy biochemiczne związane głównie z przemianami związków azotu i fosforu (aktywność fosfataz, ureazy i proteaz). Równolegle oznaczano zawartość azotu mineralnego i przyswajalnych form fosforu w glebach przybrzeżnych obydwu jezior. W okresie prowadzonych obserwacji aktywność badanych enzymów w glebie przybrzeżnej jeziora Długie była istotnie większa niż w glebie przybrzeżnej jeziora Głębokie, ale zmiany aktywności enzymatycznej gleb przybrzeżnych miały podobny charakter w przypadku zlewni obydwu badanych jezior W latach 2001-2006 aktywność enzymatyczna badanych gleb utrzymywała się na zbliżonym poziomie, wykazując niewielkie tendencje wzrostowe. Natomiast w kolejnych cyklach pomiarowych (2011 i 2016) zanotowano istotny spadek aktywności analizowanych enzymów, związany ściśle ze wzrastającą z roku na rok zawartością związków azotu i fosforu w glebach strefy przybrzeżnej obydwu jezior. Analizowane wskaźniki biochemiczne i chemiczne jednoznacznie wskazują na postępującą w szybkim tempie eutrofizację siedlisk przybrzeżnych jezior Długie i Głębokie.

4

Changes in the alkaline phosphatase activity in the littoral water of Lake Piaseczno (The Łęczna-Włodawa Lakeland) between 1996 and 2016 as an indicator of transformations in the water environment in agricultural areas

Bielińska E. J., Futa B., Mocek-Płóciniak A., Chmielewski S., Wesołowska S., Nowakiewicz J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

30--32

EN

Between 1996 and 2016 the activity of alkaline phosphatase in the littoral water of Lake Piaseczno was researched in fiveyear measurement cycles. Samples of water from the area corresponding to the agricultural sector of the lake catchment area were used as the research material. Simultaneously, the content of nitrogen and phosphorus compounds in the soils of the agricultural sector of Lake Piaseczno was investigated. Between 1996 and 2006 the activity of alkaline phosphatase in the water under study was similar and exhibited a slight increasing tendency. In the consecutive measurement cycles (2011 and 2016) the activity of the enzyme in the water increased significantly. The research also proved that every year the content of mineral forms of nitrogen and assimilable phosphorus in the soil surrounding the lake tended to increase. The enzymatic parameter under study was used as an indicator of lake eutrophication. The research revealed that during the period under analysis the trophicity of Lake Piaseczno increased.

PL

W latach 1996-2016, w 5-letnim cyklu pomiarowym, badano aktywność fosfatazy zasadowej w wodzie litoralnej Jeziora Piaseczno. Obiektem badań były próbki wody pochodzące z obszaru odpowiadającego sektorowi rolniczemu zlewni jeziora. Równolegle badano także zawartość związków azotu i fosforu w glebach przybrzeżnych sektora rolniczego Jeziora Piaseczno. W latach 1996-2006 aktywność fosfatazy zasadowej w badanych wodach utrzymywała się na zbliżonym poziomie, wykazując niewielką tendencje wzrostową. Natomiast w kolejnych cyklach pomiarowych (2011 i 2016) zanotowano istotny wzrost aktywności tego enzymu w badanej wodzie. Wykazano także wzrastającą z roku na rok zawartość mineralnych form azotu i fosforu przyswajalnego w glebie przybrzeżnej jeziora. Opierając się na badanym parametrze enzymatycznym jako jednym ze wskaźników eutrofizacji jezior stwierdzono, że w analizowanym okresie wystąpił wzrost troficzności zbiornika Piaseczno.

5

The use of enzymatic tests to assess the quality of arable soils along main thoroughfares in Lublin

Futa B., Bielińska E. J., Mocek-Płóciniak A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 3

94--97

EN

Communicative enzymatic indicators were used in this study to assess the quality of arable soils along main thoroughfares in Lublin. The study comprised 16 areas located by roads with similar car traffic intensity. Soil samples were collected from the topsoil layer (0-20 cm) of farmlands, at distances of 10, 30, 50 and 100 m from the road verge. The activity of 4 enzymes was measured in the samples: dehydrogenases, acid phosphatase, alkaline phosphatase and urease as well as the total content of heavy metals (Zn, Pb, Cu, Cd) and the total content of 16 polycyclic aromatic hydrocarbons. The research revealed that the activity of dehydrogenases, acid phosphatase and alkaline phosphatase rose gradually as the distance from the road increased. The maximum activity of these enzymes was observed at distances of 50-100 m or 100 m away from the road. The research findings show that unfavourable changes in arable soils located in open areas adjacent to main thoroughfares can be observed at least at a distance of 50 m.

PL

W pracy zastosowano komunikatywne wskaźniki enzymatyczne do oceny jakości gleb uprawnych położonych wzdłuż głównych tras komunikacyjnych Lublina. Badaniami objęto 16 powierzchni położonych przy drogach o zbliżonym natężeniu ruchu pojazdów samochodowych. Próbki glebowe pobrano z pól uprawnych z warstwy ornej 0-20 cm, z odległości 10, 30, 50 i 100 m od krawędzi jezdni. W pobranym materiale oznaczono: aktywność 4 enzymów: dehydrogenaz, fosfatazy kwaśnej, fosfatazy zasadowej i ureazy oraz całkowitą zawartość metali ciężkich (Zn, Pb, Cu, Cd) i sumaryczną zawartość 16 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. W glebach badanych powierzchni aktywność dehydrogenaz, fosfatazy kwaśnej i fosfatazy zasadowej wzrastała stopniowo wraz ze wzrostem odległości od krawędzi drogi. Maksymalną aktywność tych enzymów stwierdzono w odległości 50-100 m lub 100 m od drogi. Wyniki te wskazują, że niekorzystne zmiany stanu biologicznego gleb upranych na terenach otwartych przyległych do tras komunikacyjnych sięgają co najmniej na odległość do 50 m.

6

The influence of uncontrolled grass burning on biochemical qualities of soil

Futa B., Mocek-Płóciniak A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 3

98--100

EN

Measurements of soil enzymatic activity enable determination of the rate of regeneration of soils destroyed by fire. The aim of the study was to assess the influence of uncontrolled grass burning in spring on soil enzymatic activity. The object of the study was soil in the grassland ecosystem located in Turowola Kolonia near the town of Łęczna, Poland. Every year in spring uncontrolled grass burning is practised there. Soil samples for investigations were collected in May, July and October 2015, from depths of 0-5 and 5-10 cm, from three places: burnt soil, ecotone and area without fire. The activity of the following enzymes was measured in the samples: dehydrogenases, phosphatases, urease and protease. Grass burning had negative influence on the biological state of the soil under study, which was manifested by reduced activity of the enzymes catalysing the most important processes of transformation of organic matter. The investigations conducted 6 months after grass burning revealed that both in the ecotone and in the soil with burnt surface the enzymatic activity was similar to the activity in the control soil sample. This observation shows that soil with burnt surface achieves the state of relative biological balance, which is necessary for normal functioning of a grassland ecosystem.

PL

Pomiary aktywności enzymatycznej gleb dają możliwość określenia tempa regeneracji gleb zniszczonych przez pożar. Celem pracy była ocena wpływu niekontrolowanego, wiosennego wypalania traw na aktywność enzymatyczną gleby. Obiektem badań była gleba w obrębie ekosystemu łąkowego zlokalizowanego w miejscowości Turowola Kolonia k. Łęcznej. Na łące tej corocznie stosowane jest niekontrolowane, wiosenne wypalanie traw. Próbki glebowe do badań pobrano w maju, lipcu i październiku 2015 roku, z głębokości 0-5 i 5-10 cm, z trzech miejsc: z gleby spalonej, ekotonu i z miejsca poza pożarem. W pobranych próbkach oznaczono aktywność następujących enzymów: dehydrogenaz, fosfataz, ureazy i proteazy. Wypalanie traw miało negatywny wpływ na stan biologiczny badanej gleby, wyrażający się obniżeniem aktywności enzymów katalizujących najważniejsze procesy przemiany substancji organicznej. Badania przeprowadzone 6 miesięcy po wypaleniu traw, wykazały, że zarówno w ekotonie, jak i glebie na powierzchni spalonej aktywność badanych enzymów dorównywała ich aktywności oznaczonej w glebie kontrolnej. Świadczy to, że gleba na powierzchni spalonej uzyskuje stan względnej dynamicznej równowagi biologicznej, niezbędnej dla prawidłowego funkcjonowania ekosystemu łąkowego.

7

Integrating Role of Sustainable Development Paradigm in Shaping the Human-landscape Relation

Bielińska E. J., Futa B., Baran S., Żukowska G., Pawłowska M., Cel W., Zhang T.

Problemy Ekorozwoju

|

2015

|

Vol. 10, nr 2

159--168

EN

In order to implement the sustainable development paradigm more broadly, it is postulated to deviate from the simple protectionism, which is based on sectoral approach, in favour of systemic landscape management, which encompasses the human-landscape relations. The article presents the issues concerning rural landscape protection in Poland in relation to the assumptions of the European Landscape Convention. The aim of the article is to analyze the causes of inefficiency of the Polish rural landscape protection system.

PL

W celu szerszego uwzględnienia paradygmatów zrównoważonego rozwoju postulowane jest odejście od ochraniarstwa, opartego na ujęciu sektorowym, na rzecz systemowego zarządzania krajobrazem, obejmującego relacje człowiek-krajobraz. W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące ochrony krajobrazu na obszarach wiejskich w Polsce odnosząc je do zapisów Europejskiej Konwencji Krajobrazowej. Celem artykułu jest analiza przyczyn nieskuteczności polskiego systemu ochrony krajobrazu na obszarach wiejskich.

8

Wpływ śmietników miejskich na właściwości chemiczne i biochemiczne gleb

Futa B.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 43

94--99

PL

W pracy podjęto próbę oceny oddziaływania śmietników miejskich na wybrane właściwości chemiczne i biochemiczne gleb. Oceny tej dokonano na podstawie wybranych wskaźników chemicznych i biochemicznych odzwierciedlających specyficzne procesy zachodzące w środowisku glebowym. Badaniami objęto pięć osiedlowych śmietników miejskich zlokalizowanych na terenie miasta Łęczna w województwie lubelskim. Odniesieniem były próbki glebowe pobrane z terenu trawnika usytuowanego w odległości około 800–1200 m od wytypowanych śmietników. W glebach wokół wszystkich testowanych śmietników stwierdzono kilkakrotnie większą aktywność dehydrogenaz, fosfataz i ureazy oraz kilkakrotnie większą zawartość azotu amonowego i przyswajalnych form fosforu niż w glebie z trawnika. Wiązało się to z dopływem do środowiska glebowego odpadów pochodzenia organicznego. Wykazano również tendencję do nagromadzania metali ciężkich w glebach otaczających wytypowane śmietniki.

EN

In this study, an attempt was made to assess the effects of municipal refuse container sheds on some chemical and biochemical properties of soils. This assessment was made on the basis of selected chemical and biochemical indicators reflecting specific processes of the soil ecosystem. The study covered five residential district refuse sheds located within the town of Łęczna in Lubelskie Voivodeship. Soil samples from a plot located 800–1200 m from the selected refuse sheds served as reference. The activity of dehydrogenases, phosphatases and urease and content of ammonia nitrogen and absorbable forms of nitrogen were observed to be several times higher in soils around the studied sheds than in the reference soil. This was related to the flow of waste of organic origin into the soil environment. Tendencies of heavy metal accumulation in soils surrounding the studied sheds were also demonstrated.

9

Theoretical aspects of the integrated protection of suburban areas

Bielińska E.J., Baran S., Pawłowski L., Jóźwiakowski K., Futa B., Bik-Małodzińska M, Mucha Z., Generowicz A.

Problemy Ekorozwoju

|

2014

|

Vol. 9, nr 1

127--139

EN

This paper draws attention to the usefulness of developing the methodology of the integrated protection of subur-ban areas, based on the holistic concept of space, with particular consideration to harmony among society, the environment and economy, against the recommendations and requirements posed by the European Union for mod-ern cities. In addition, it contains an analysis of modern concepts concerning the sustainability of the city and its surroundings. Assumed population density is the most important element diversifying individual ideas of a sus-tainable city, though at commonly approved demand for increased compactness. It should be recognised that currently there is no generally accepted, optimal strategy of sustaining the city and its surroundings. The new needs of the information society should be the basis to search for other forms of sustainable development for cities. Development of the methodology of the integrated protection of suburban zones and their formation, based on culturally-conditioned visions of the quality of life, will enable the sustainable development of urban areas.

PL

W artykule zwrócono uwagę na celowość wypracowania metodologii zintegrowanej ochrony stref podmiejskich, której podstawą jest holistyczna koncepcja przestrzeni, ze szczególnym uwzględnieniem harmonii między: społeczeństwem, środowiskiem i ekonomią, na tle zaleceń i wymagań stawianym miastom współczesnym przez Unię Europejską. Przeprowadzono również analizę współczesnych koncepcji równoważenia miasta i jego otoczenia. Najważniejszym elementem różnicującym poszczególne koncepcje sustainable city jest zakładana gęstość zaludnienia, jednak przy powszechnej akceptacji postulatu wzrostu zwartości. Trzeba uznać, że nie ma obecnie powszechnie akceptowanej, optymalnej strategii równoważenia miasta i jego otoczenia. Nowe potrzeby społeczeństwa informatycznego powinny być podstawą do poszukiwania kolejnych form zrównoważonego rozwoju miast. Opracowanie metodologii zintegrowanej ochrony stref podmiejskich oraz ich kształtowanie na podstawie kulturowo warunkowanych wyobrażeń jakości życia, umożliwi zrównoważony rozwój terenów zurbanizowanych.

10

Eco-energy Anthropopressure in the Agricultural Landscape

Bielińska E.J., Futa B., Baran S., Pawłowski L.

Problemy Ekorozwoju

|

2014

|

Vol. 9, nr 2

99--111

EN

Eco-energy anthropopressure specifically affects the agricultural landscape, but is essential for society to survive and grow. While developing new dependencies and demonstrating large transgressions against the present state, eco-energy investments affect redefinition of the identity of place, society and landscape. This paper discusses management of eco-energy anthropopressure with regard to the sustainable development of society and the economy. Projects of infrastructure modernisation related to construction of renewable energy sources should consider an assessment of anthropopressure trends, which facilitate definition of priorities in measures exemplified by subsequent investments, considering their economic, environmental and social aspects. The criteria of eco-energy anthropopressure constitute the bases of analyses and guidelines when planning new undertakings. The positive trend of anthropopressure is a condition verifying the correctness of eco-energy engineering development. Application of enzymatic indicators enabling quantification of anthropogenic transformations, along with the ecological results of protective measures related to the generation of renewable energy allow for the long-term monitoring and identification of trends.

PL

Antropopresja ekoenergetyczna, aczkolwiek wywołująca określony wpływ na krajobraz rolniczy, jest niezbędna do przetrwania i rozwoju społeczeństwa. Inwestycje ekoenergetyczne budując nowe zależności i wykazując dużą transgresję w stosunku do stanu obecnego, wpływają na redefinicję tożsamości miejsca, społeczeństwa i krajobrazu. W artykule omówiono zarządzanie antropopresją ekoenergetyczną w kierunku zrównoważonego rozwoju społeczeństwa i gospodarki. Projekty modernizacji infrastruktury związane z budową źródeł energii odnawialnej powinny uwzględniać ocenę trendu antropopresji, co ułatwi określenie priorytetyzacji w działanich egzemplifikujacych się kolejnymi realizacjami inwestycji, uwzględniającymi aspekty ekonomiczne, środowiskowe i społeczne. Kryteria antropopresji ekoenergetycznej stanowią podstawę przy przygotowaniu analiz i wytycznych do planowania nowych przedsięwzięć. Warunkiem sprawdzającym poprawność rozwoju ekoenergetyki jest pozytywny trend antropopresji. Zastosowanie wskaźników enzymatycznych umożliwiających kwantyfikację przemian antropogenicznych oraz ekologicznych efektów realizacji zabiegów ochronnych związanych z wytwarzania energii odnawialnej pozwala na monitoring długookresowy oraz identyfikację trendów.

11

The relationship between the activity of dehydrogenases and phosphatases and the content of polycyclic aromatic hydrocarbons in urban soils

Bielińska E.J., Moek-Płóciniak A., Futa B., Kawecka-Radomska M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 59, nr 3

8--11

EN

The humus horizons of soils in 12 park gardens located in cities of eastern and south Poland and Upper Silesia were the objects of study. Gardens situated in city centres and suburbs were included in the test. The location of park gardens and the related intensity of anthropogenic pressure were factors significantly affecting the activity of dehydrogenases and phos-phatases, and the PAH content in the studied urban soils. The relationship between the dehydrogenase and phosphatases activity and the PAH content in soils varied, depending on the location of the park gardens, which shows that it is deter-mined mostly by the condition of the environment, as shaped by the intensity of anthropogenic pressure.

PL

Obiektami badań były poziomy próchniczne gleb 12 parków zlokalizowanych na obszarze Górnego Śląska i miast południowej i wschodniej Polski. Badaniami objęto jednocześnie parki położone w centrach miast oraz na przedmieściach. Lokalizacja ogrodów parkowych i związana z nią intensywność presji antropogenicznej była czynnikiem wpływającym istotnie na aktywność dehydrogenaz i fosfataz oraz zawartość WWA w badanych glebach miejskich. Relacje między aktywnością dehydrogenaz i fosfataz a zawartością WWA w glebach miały zróżnicowany charakter w zależności od lokalizacji ogrodów parkowych, co świadczy, że są one determinowane głównie stanem środowiska kształtowanego intensywnością presji antropogenicznej.

12

Wpływ preparatów użyźniających na aktywność enzymatyczną gleb

Bielińska E.J., Futa B., Bik-Mołodzińska M., Szewczuk C., Sugier D.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 3

15--19

PL

Ocena preparatów użyźniających w aspekcie poprawy warunków biologicznych środowiska edaficznego ma istotne znaczenie z punktu widzenia uzyskania jak najwyższych i jakościowo najlepszych plonów roślin uprawnych. Zastosowane preparaty użyźniające (EM, PRP Sol, Rosahumus, UG max) stymulowały aktywność dehydrogenaz, ureazy oraz proteazy w badanych glebach. Spośród testowanych preparatów najkorzystniej na aktywność enzymatyczną gleb działał preparat Rosahumus.

EN

In terms of improving the biological conditions of the edaphic environment, the assessment of fertilizing agents is significant in order to obtain the best quality crops from cultivated plants. The fertilizing agents applied (E M, PRP Sol, Rosahumus, UG max) stimulated the activity of dehydrogenases, urease and protease in the studied soils. Among the tested agents, Rosahumus had the most favourable impact on the enzymatic activity of the soils.

13

Wpływ zabiegów agrotechnicznych na funkcjonowanie krajobrazu rolniczego

Bielińska E. J., Futa B., Mocek A.

Inżynieria Rolnicza

|

2008

|

R. 12, nr 10(108)

7-15

PL

W pracy zbadano wpływ zadrzewień śródpolnych na strukturę i funkcjonowanie krajobrazu rolniczego na podstawie określenia aktywności wybranych enzymów glebowych: dehydrogenaz, fosfataz, ureazy i proteazy. Badania prowadzono na glebie płowej typowej (Haplic Luvisol) w rejonie trzech odcinków zadrzewień rzędowych z robinii akacjowej (Robinia pseudacacia L.) zlokalizowanych w obrębie jednego pola, na którym uprawiano pszenicę ozimą. Zadrzewienia śródpolne w istotny sposób stymulowały aktywność enzymatyczną badanej gleby, co wskazuje na ich korzystny wpływ na zasobowo-użytkowy potencjał krajobrazu (substancjonalny, magazynowy, transportowy).

EN

The paper examines the impact of tree plantings in fields on the structure and functioning of farm landscape on the basis of determining the activity of selected soil enzymes: dehydrogenases, phosphatases, urease and protease. The research was carried out for typical fawn soil (Haplic Luvisol) in the area of three sections of false acacia (Robinia pseudoacacia L.) line plantings, located within one field used for winter wheat growing. Tree plantings in fields significantly stimulate enzymatic activity of examined soil, which indicates their positive impact on resource-usable landscape potential (substantial, storage-, and carrying).

14

Wpływ niekontrolowanych wysypisk odpadów na aktywność enzymatyczną gleby

Bielińska E. J., Futa B., Wiśniewski J.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2007

|

nr 145

171-176

PL

W pracy podjęto próbę oceny oddziaływania niekontrolowanych wysypisk odpadów na aktywność enzymatyczną gleby. Badaniami objęto pięć niekontrolowanych wysypisk odpadów zlokalizowanych na południowo-wschodnim obrzeżu Lublina. Odniesieniem były próbki glebowe pobrane z pól uprawnych znajdujących się w sąsiedztwie badanych wysypisk. W glebach na czterech wysypiskach, powstałych stosunkowo niedawno (przed czterema-pięcioma laty), stwierdzono kilkakrotnie większą aktywność badanych enzymów (dehydrogenaz, fosfatazy kwaśnej, fosfatazy zasadowej, ureazy i proteazy) niż w glebie z pól uprawnych. Przeciwne tendencje zanotowano w przypadku składowiska odpadów powstałego przed 20 laty.

EN

The dissertation attempts to assess the impact of uncontrolled waste dumps on the enzymatic activity of the soil. Five uncontrolled waste dumps situated on the south-eastern outskirts of Lublin were examined as part of the study. The reference materials were soil samples collected from crop fields located in the vicinity of the studied dumps. In the soils of four of the most recent dumps (four or five years old) the activity of the studied enzymes (dehydrogenases, acid phosphatase, alkaline phosphatase, urease and protease) was observed to be several times higher than in the soil from crop fields. The opposite tendencies were observed in the case of the waste dump that was established 20 years ago.

15

Relacje pomiędzy zawartością wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych a aktywnością enzymatyczną gleb w warunkach długotrwałej emisji azotowej

Futa B., Bielińska E.

Ekologia i Technika

|

2007

|

R. 15, nr 4

131-138

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące określenia zależności pomiędzy zawartością wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych a aktywnością enzymatyczną gleb w zasięgu wieloletniej emisji azotowej. Badania zlokalizowano w rejonie oddziaływania Zakładów Azotowych "Puławy" S.A. Obiektami badań były gleby piaskowe usytuowane na terenie poleśnym w strefie ochronnej Zakładów Azotowych oraz na. obszarach leśnych w Nadleśnictwie Puławy, w odległości od około 0,5 do około 3,0 km od źródła emisji. Zawartość sumy 16 WWA w glebach na terenach objętych badaniami kształtowała się w zakresie od 1308 do 3414 ug x kg-1. W badanych glebach dominowały 3-pierścienlowe węglowodory aromatyczne (głównie fenantren). Aktywność dehydrogenaz, fosfatazy kwaśnej, fosfatazy zasadowej i proteazy w badanych glebach wahała się w szerokich granicach, jednak wyraźnie zależała od intensywności presji antropogenicznej. Prawidłowości takiej nie stwierdzono w przypadku ureazy, co potwierdza, że enzym ten jest odporny na działanie czynników zewnętrznych, a jedynym czynnikiem limitującym jego aktywność jest dostępność substratu - mocznika. Analiza statystyczna uzyskanych wyników wykazała jednoznacznie stymulujący wpływ sumy 16 WWA na aktywność dehydrogenaz, fosfatazy kwaśnej i zasadowej oraz ureazy. W przypadku aktywności proteazy stwierdzono dodatnią, aczkolwiek statystycznie nieistotną korelację z zawartością WWA. Uzyskane wyniki wskazują, że zanieczyszczenie badanych gleb WWA nie przekroczyło poziomu, który zagraża organizmom żywym.

EN

Results of research studies on the determination of relations between polycyclic aromatic hydrocarbon con-tent and soil enzymatic activity in the area within a long-term nitrogen emission have been presented. The study objects were sandy soils situated in the former forest located in the Nitrogen Works Puławy SA protected żonę as well as in the forest area of the Puławy Forest Inspectorate at a distance of 0.5 to 3.0 km from the emission source. The content of 16 PAHs sum in the soils studied ranged from 1308 to 3414 ug x kg-1. Three-cyclic aromatic hydrocarbons were predominant in these soils (particularly. phenanthrene) .The activities of dehydrogenases, acid phosphatase, alkaline phosphatase and protease in the tested soils ranged within broad limits; however, they were clearly dependent on the anthropogenic pressure intensity. Such a regularity was not observed in the case of urease, which proves once again that the enzyme is resistant to the action of external factors and the only factor limiting its activity is the availability of the substrate, i.e. of urea. Statistic analyses of the results obtained pointed to a unequivocal stimulating influence of the 16 PAHs sum on the dehydrogenase, acidic and alkaline phosphatase, as well as urease activities. In the case of protease activity, a positive but statistically insignificant correlation with the PAH content, was noted. The results may indicate that in the influence area of Zakłady Azotowe "Puławy" S.A., the loading of soils with PAHs has not exceeded a level which is dangerous to living organisms.