Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The use of lupin flour as nutritional additive to organic wheat sourdough bread

Piasecka-Jóźwiak K., Księżak J., Słowik E., Chabłowska B.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 63, nr 3

56--61

EN

As is the case of other legumes lupins are characterized by several potential advantages, such as high-protein, dietary fiber and others valuable nutritional components content. The aim of this work was to assess the possibility of organic sourdough bread obtaining, made from lupin species, available in Poland, in terms of its physico-chemical properties and nutritional value. The lupin flours prepared from whole seeds of yellow lupin (Lupinus luteus) cultivar Bursztyn and narrow-leaved lupin (Lupinus angustifolius) cultivar Kurant were used. The rheological properties of the dough obtained from mixed wheatlupin flour were determined; organoleptic evaluation of obtained breads was performed. The evaluation of dough with lupin flours addition using a farinograph revealed that it had positive effect on water binding and rheological properties, – increases a water absorption, dough development time and stability. It has been found that the quality of the tested breads was high and the content of protein and dietary fiber was significantly higher than in wheat bread. It has been demonstrated that the lupine flour obtained from whole grain can be used to obtain sourdough bread. Lupin flour gives to bread functional features due to increased content of proteins and dietary fiber. Such bread can be recommended in a vegetarian diet as a source of protein.

PL

Podobnie jak w przypadku innych roślin strączkowych do zalet łubinu należy m.in. wysoka zawartość białka, błonnika pokarmowego i innych cennych składników pokarmowych. Celem pracy była ocena możliwości otrzymywania ekologicznego chleba wyprodukowanego z udziałem mączki z dwóch gatunków łubinu dostępnych w Polsce, na zakwasie pszennym, oraz ocena pieczywa pod względem jakości (właściwości fizyko-chemicznych i organoleptycznych) i wartości odżywczych. Wykorzystywano mączki przygotowane z całych nasion łubinu żółtego (Lupinus luteus) odmiana Bursztyn i łubinu wąskolistnego (Lupinus angustifolius) odmiana Kurant. Określono właściwości reologiczne ciasta otrzymanego z mieszanki mąki pszennej i mączki łubinowej; przeprowadzono ocenę organoleptyczną otrzymanych chlebów. Ocena farinograficzna ciasta z dodatkiem mączki łubinowej wykazała, że ma ona pozytywny wpływ na wodochłonność i właściwości reologiczne to znaczy zwiększa absorpcję wody, czas rozwoju i stałość ciasta. Stwierdzono, że jakość badanych chlebów była wysoka, a zawartość białka i błonnika pokarmowego była znacznie wyższa niż w chlebie pszennym. Wykazano, że mączka z łubinu otrzymana z całego ziarna może być stosowana do otrzymywania chleba na zakwasie. Nadaje ona pieczywu cechy funkcjonalne poprzez podwyższenie zawartości białka i błonnika pokarmowego w stosunku do pieczywa pszennego. Pieczywo takie może być polecane w diecie wegetariańskiej jako źródło białka.

2

Influence of undersown species on maize yielding

Księżak J., Bojarszczuk J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 63, nr 2

129--135

EN

The field experiment was conducted in the years 2014-2016 at AES Grabów (Mazowieckie Voivodeship), belonging to Institute of Soil Science and Plant Cultivation – State Research Institute in Puławy, (Poland) and in ecological farm in Chwałowice (Poland) in the years of 2014-2015. The trial was conducted in the randomized block method, in four replications. The following treatments were compared: control and intercrop sowings with: buckwheat, phacelia, white mustard and white clover. The inter-row cultivation of buckwheat, phacelia, white mustard and white clover had a positive effect on maize yield. On average, for the four species of the intercrops, the yield increase was 17-22%, and in Grabów, in the year with unfavorable distribution of total precipitation, this increase was significantly higher and amounted to about 60%. In the summers with favorable weather conditions (2014 and 2016), intersowing buckwheat proved the least useful in Grabów, while in the dry year, as well as in Chwałowice, this species was less competitive than maize. Intersowing different species into maize crops had a relatively small effect on the dry matter content of whole plants and cobs, while in Grabów in 2015, with unfavorable weather conditions, it had a positive effect on its content. In Grabów, the structure of maize plants was little diversified by the applied intercrop species. The lowest share of the cob was recorded in 2014. In Chwałowice, maize grown with intercrops formed cobs only in 2014. In this location, intercrops stimulated the number of grains produced per cob, while in Grabów, an intercrop species had a small impact on the number of grains per cob.

PL

Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2014-2016 w RZD Grabów (woj. mazowieckie), należącym do IUNG-PIB w Puławach, oraz w latach 2014-2015 w Pokazowym Gospodarstwie Ekologicznym w Chwałowicach, należącym do CDR Radom. Doświadczenie przeprowadzono metodą podbloków losowanych w 4 powtórzeniach. Porównywano następujące obiekty: kontrola, gatunki wsiewki: gryka, facelia, gorczyca biała, koniczyna biała. Uprawa w międzyrzędziach gryki, facelii, gorczycy białej i koniczyny białej wpływała korzystnie na plonowanie kukurydzy. Średnio dla czterech gatunków wsiewki, zwiększenie plonów wynosiło 17-22%, a w Grabowie w roku o niekorzystnym rozkładzie i sumie opadów było znacząco większe i wynosiło około 60%. W Grabowie w latach o sprzyjającym przebiegu warunków atmosferycznych (2014 i 2016) najmniej celowe było wsiewanie gryki, a w roku suchym, jak również w Chwałowicach, gatunek ten był mniej konkurencyjny dla kukurydzy. Wsiewanie różnych gatunków wsiewek w łan kukurydzy miało stosunkowo niewielki wpływ na zawartość suchej masy w całych roślinach i kolbach. Natomiast w Grabowie w roku o niesprzyjającym przebiegu pogody (2015) korzystnie wpływało na jej zawartość. W Grabowie struktura roślin kukurydzy była stosunkowo mało różnicowana zastosowanym gatunkiem wsiewki, a udział kolby był najmniejszy w 2014 roku. Natomiast w Chwałowicach, kukurydza uprawiana z wsiewkami zawiązała kolby tylko w 2014 roku. W Chwałowicach wsiewki wpływały stymulująco na liczbę wytworzonych ziaren na kolbie, a w Grabowie gatunek wsiewki miał stosunkowo mały wpływ na zaziarnienie kolby.

3

Economic assesment of cultivation of triticale and pea mixtures grown for fodder seeds

Bojarszczuk J., Księżak J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 63, nr 2

15--18

EN

The aim of the study was to assess from economic point of view a triticale with pea mixture cultivation in ecological production system. Field experiments carried out in the years 2014-2016 in a split-plot design, in 4 replications. The mixtures differentiated of percentage of pea (40, 60, 80%) were compared. The highest production value was obtained from the cultivation of a mixture of triticale with a 40% share of legume crop (2282 zl·ha-1), which was the result of a higher yield level of this mixture. The lowest production value was obtained from growing the mixture with the highest (80%) share of pea (2091 zl·ha-1). The highest level of direct costs was generated by the mixture of triticale with the highest percentage of pea. The highest level of direct surplus was ensured by the mixture with the 40% share of pea. This ratio was higher than the surplus obtained from cultivation of the mixture with 40 and 60% share of legumes by respectively: 7 and 30%.

PL

Celem badań była ocena ekonomiczna uprawy mieszanki grochu z pszenżytem jarym o zróżnicowanym udziale nasion komponentów przy wysiewie, w ekologicznym systemie gospodarowania. Doświadczenia polowe przeprowadzono w latach 2014-2016 w układzie split-plot, w 4 powtórzeniach, na glebie kompleksu żytniego dobrego. Porównywano mieszanki grochu z pszenżytem jarym o zróżnicowanym udziale rośliny strączkowej (40, 60 i 80%). Najwyższą wartość produkcji uzyskano z uprawy mieszanki pszenżyta z 40% udziałem rośliny strączkowej, co było efektem wyższego poziomu plonu tej mieszanki. Natomiast najniższą wartość produkcji uzyskano z uprawy mieszanki z najwyższym (80%) udziałem grochu. Największy poziom kosztów bezpośrednich generowała mieszanka pszenżyta z najwyższym udziałem rośliny strączkowej, co wynikało z wyższego udziału kosztów materiału siewnego przeznaczonego do uprawy tej mieszanki. Najwyższy poziom nadwyżki bezpośredniej, określającej poziom pokrycia kosztów bezpośrednich wartością produkcji (bez dopłat) zapewniła uprawa mieszanki z najniższym udziałem grochu (1745 zł·ha-1). Wskaźnik ten był wyższy od nadwyżki uzyskanej z uprawy mieszanki z 40 i 60% udziałem rośliny strączkowej odpowiednio o: 7 i 30%.

4

Undersown serradella (Ornithopus sativus L.) as an element of weed control in triticale crops

Staniak M., Bojarszczuk J., Księżak J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 4

144--148

EN

The aim of the study was to evaluate the degree of weed infestation of spring and winter triticale harvested at different dates, depending on the method of cultivation (with or without undersown crop) in the organic farming system. The research was conducted in the Agricultural Advisory Center in Szepietowo, Poland, in the years of 2014-2016. The experiment took into account the method of cultivation of spring and winter triticale: pure sowing and sowing with undersown serradella, and the date of cereal harvest: milk-dough stage and full maturity. The studies have shown that the method of triticale cultivation significantly affected the level of weed infestation. The biggest mass of weeds was recorded in spring triticale cultivated in pure sowing, regardless of biomass use, while undersown serradella significantly reduced fresh and dry mass of weeds, both in the crops grown for green matter and for grain. A higher number of weeds were recorded in single-species crops of triticale, while the undersown crop reduced both the abundance and the number of segetal flora species in the crops. The most numerous weed species were: Chenopodium album, Erigeron candensis, Poligonum aviculare, Trifolium arvense, Setaria pumila.

PL

Celem badań była ocena stopnia zachwaszczenia pszenżyta jarego i ozimego zbieranych w różnych terminach w zależności od sposobu uprawy (z wsiewką lub bez) w ekologicznym systemie gospodarowania. Badania przeprowadzono w Podlaskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego Szepietowo, w latach 2014-2016. W doświadczeniu dwuczynnikowym uwzględniono sposób uprawy pszenżyta jarego i ozimego: siew czysty i z wsiewką seradeli oraz termin zbioru zboża (dojrzałość mleczno-woskowa i pełna). Badania wykazały, że sposób uprawy pszenżyta istotnie wpływał na stan zachwaszczenia upraw. Największą masę chwastów wykazano w łanie pszenżyta jarego uprawianego w siewie czystym, niezależnie od przeznaczenia biomasy, natomiast wsiewka z seradeli istotnie zmniejszała świeżą i suchą masę chwastów, zarówno w uprawie na zieloną masę, jak i na ziarno. Większą liczebnością chwastów charakteryzowały się jednogatunkowe zasiewy pszenżyta, natomiast wsiewka redukowała zarówno liczebność, jak i liczbę gatunków flory segetalnej w łanach. Najliczniej występowały: Chenopodium album, Erigeron candensis, Poligonum aviculare, Trifolium arvense, Setaria pumila.

5

Evaluation of weed infestation of triticale and pea mixtures grown for fodder seeds

Bojarszczuk J., Księżak J., Staniak M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

42--48

EN

The aim of the study was to evaluate weed infestation of mixtures of pea with spring triticale with differentiated composition of seeds at sowing, in ecological farming system. Field experiments were carried out in 2014-2016 in split-plot design in 4- replication on good soil rye complex. Two pea cultivars with spring triticale with differentiated share of legume (40, 60 and 80%) were compared. An assessment of species weed composition, each species abundance, fresh and dry weed matter was performed. An assessment of the structure of weed communities in the cultivated crops was carried out using two ecological indicators: Shannon index (H) and Simpson domination index (SI). Analysis has shown that in the first and third year of study, the most competitive with weeds was mixture of the lowest percentage of legumes, while in the second year the mixture with 80% share of pea, as evidenced by significantly lower fresh and dry weeds matter. In all years of study, in the cultivation of all mixtures, weed phytocenoses consisted mainly of dicotyledonous species. The most abundant weed species, regardless of their components, were: Conyza canadensis, Chenopodium album, Eguisetum arvense, Rumex acetosella and Sonchus asper. In the first year of the study, the highest diversity of weeds, expressed by Shannon's diversity index, showed a mixture of triticale with 40% share of pea of Milwa cultivar, in the second year a mixture with 80% share of pea Klif cultivar and 40% of Milwa, while in the third year of study mixtures with 60% share of pea Milwa cultivar and 40% - of Klif cultivar.

PL

Celem badań była ocena zachwaszczenia mieszanek grochu z pszenżytem jarym o zróżnicowanym udziale nasion komponentów przy wysiewie, w ekologicznym systemie gospodarowania. Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2014-2016 w układzie split-plot, w 4 powtórzeniach, na glebie kompleksu żytniego dobrego. Porównywano mieszanki dwóch odmian grochu z pszenżytem jarym o zróżnicowanym udziale rośliny strączkowej (40, 60 i 80%). Przeprowadzono ocenę składu gatunkowego, liczebności poszczególnych gatunków, oznaczono świeżą i powietrznie suchą masę chwastów oraz wykonano ocenę struktury zbiorowisk chwastów w badanych uprawach za pomocą dwóch wskaźników ekologicznych: indeksu różnorodności Shannona (H’) oraz indeksu dominacji Simpsona (SI). Badania wykazały, że w pierwszym i trzecim roku badań, najbardziej konkurencyjna w stosunku do chwastów była mieszanka o najmniejszym udziale rośliny strączkowej, natomiast w drugim roku mieszanka z 80% udziałem grochu wyróżniała się najmniejszym zachwaszczeniem, na co wskazuje istotnie mniejsza świeża i sucha masa chwastów. We wszystkich latach badań, w uprawie wszystkich mieszanek, fitocenozy chwastów składały się głównie z gatunków dwuliściennych. Najliczniej występującymi gatunkami chwastów, niezależnie od udziału komponentów były: Conyza canadensis, Chenopodium album, Eguisetum arvense, Rumex acetosella oraz Sonchus asper. Największą różnorodnością flory segetalnej, wyrażoną indeksem różnorodności Shannona, w pierwszym roku badań, wykazała się mieszanka pszenżyta z 40% udziałem grochu odmiany Milwa, w drugim roku mieszanka z 80% udziałem grochu odmiany Klif oraz 40% odmiany Milwa, zaś w trzecim roku mieszanka z 60% udziałem rośliny strączkowej odmiany Milwa oraz 40% odmiany Klif.

6

Evaluation of weed infestation of maize cultivated in mixed sowing with selected plant species

Bojarszczuk J., Księżak J., Staniak M., Czopek K.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

49--53

EN

The aim of the study was to evaluate the weed infestation of maize grown in mixed sowing with other plant species (sunflower, common bean, vetch). The field experiment was carried out in the years 2014-2016 at the ecological farm in Chwałowice, belonging to the Advisory Agricultural Center in Radom, using the randomized block method, in 4 replications, on the soil of the good wheat complex, class IIIa. An assessment of species composition, species abundance, fresh and air dry weed weight and biomass index were determined. The analysis showed that the mix sowing of maize with different plant species significantly reduced weed infestation. The highest weight of weed was found in maize cultivation in pure sowing. The most competitive with weeds was maize grown in mix sowing with sunflower, where weed weight was reduced by 36% compared to pure maize sowing. The number of weed species in the maize cultivated in mixed sowing of the studied crop species varied considerably over the years of the study. Most weed species were identified in the first year of the study (average of 23 species), characterized by high moisture content, and the lowest in the third year of the study (average of 8 species). The lowest values of the biomass index for the three years of the study were found for control and maize grown with common bean. While the largest for maize grown in mixed sowing with sunflower.

PL

Celem badań była ocena zachwaszczenia kukurydzy uprawianej współrzędnie z innymi gatunkami roślin (słonecznik, fasola zwyczajna, wyka). Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2014-2016 w gospodarstwie ekologicznym w Chwałowicach, należącym do CDR w Radomiu, metodą bloków losowanych, w 4 powtórzeniach, na glebie kompleksu pszennego dobrego, kl. IIIa. Przeprowadzono ocenę składu gatunkowego, liczebności poszczególnych gatunków, oznaczono świeżą i powietrznie suchą masę chwastów oraz określono współczynnik biomasy. Analiza wykazała, że uprawa współrzędna kukurydzy z różnymi gatunkami roślin istotnie ograniczała zachwaszczenie. Największą masę chwastów stwierdzono w uprawie kukurydzy w zasiewie czystym. Natomiast najbardziej konkurencyjny w stosunku do chwastów był łan kukurydzy uprawianej współrzędnie ze słonecznikiem, gdzie masa chwastów została zredukowana o 36%, w porównaniu do czystego zasiewu kukurydzy. Liczba gatunków chwastów we współrzędnych zasiewach kukurydzy z badanymi gatunkami roślin uprawnych zmieniała się istotnie w poszczególnych latach badań. Najwięcej gatunków flory segetalnej rozpoznano w pierwszym roku badań (średnio 23 gatunki), charakteryzującym się dużą ilością opadów, natomiast najmniej w trzecim roku badań (średnio 8 gatunków). Najniższą wartość współczynnika biomasy dla trzech lat badań stwierdzono dla obiektu kontrolnego oraz w uprawie kukurydzy z fasolą. Natomiast największe dla kukurydzy uprawianej współrzędnie ze słonecznikiem.

7

Diversity of weeds flora in the maize cultivation in organic system

Bojarszczuk J., Księżak J., Staniak M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 3

30--37

EN

The aim of the study was to evaluate the level of weed infestation of maize cultivated in organic farming depending on natural fertilization (20 and 40 t of composted manure per 1 ha) and cultivation method: A - control object (without weed control), B - brush weeder (three times during the vegetation season), C - weeding hoe (three times during the season), D - brush weeder (two times during the season) and hiller. The study was conducted at the Institute of Soil Science and Plant Cultivation - Agricultural Experimental Station Grabów (Mazowieckie Voivodeship). The study showed that the largest weed infestation was on control objects whereas the mechanical cultivation of maize has contributed to significant reduction of number and weight of weeds. The smallest number of weeds was recorded on the object cultivated by brush weeder and hiller. This method of mechanic cultivation of sorghum allowed destruction of weeds mass in about 76%, which should be considered as an effective method of weed control in organic farming conditions. The dose of organic fertilization didn’t influence the number and composition of weed species. In all the years of experiment Echinochloa crus-galli and Chenopodium album were dominant weed species, as in the first and second period of the determination.

PL

Celem badań była ocena różnorodności gatunkowej flory segetalnej oraz skuteczności wybranych metod mechanicznej regulacji zachwaszczenia w ekologicznej uprawie kukurydzy przy różnych dawkach nawożenia organicznego. Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2011-2013 w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym Grabów IUNG-PIB. W doświadczeniu uwzględniono sposoby pielęgnacji kukurydzy: A - kontrola bez zwalczania chwastów; B - pielnik szczotkowy; C - opielacz; D - pielnik szczotkowy oraz obsypnik. Czynnikiem II rzędu była dawka nawożenia organicznego: (20 i 40 t/ha przekompostowanego obornika). W badaniach wykazano, że najbardziej skuteczną metodą mechanicznej pielęgnacji było zastosowanie pielnika szczotkowego wraz z obsypnikiem, które eliminowały średnio 76% chwastów w łanie. Największą liczbę oraz różnorodność gatunkową chwastów zanotowano na obiektach kontrolnych, na których nie stosowano mechanicznej pielęgnacji. Wielkość dawki nawożenia organicznego nie wpływała znacząco na liczebność i różnorodność gatunkową chwastów w uprawie kukurydzy. Skład gatunkowy chwastów był podobny we wszystkich latach badań. W łanie kukurydzy rozpoznano łącznie 36 gatunków chwastów, w tym 4 gatunki jednoliściennych. We wszystkich latach prowadzenia doświadczeń dominującymi gatunkami chwastów, tak w pierwszym, jak i drugim terminie oznaczeń, były chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli) oraz komosa biała (Chenopodium album).

8

Diversity of segetal flora in organic sorghum (Sorghum Moench) cultivation

Staniak M., Bojarszczuk J., Księżak J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 4

168--175

EN

The main advantage of sorghum cultivation consists in its resistance to difficult thermal and moisture conditions during vegetation, especially in summer. Sorghum is planted in wide rows, and is characterized by a slow initial growth, which makes it subjected to segetal weed competition in the early stages of its development, especially under organic management system. The aim of the study was to evaluate the diversity of species of segetal flora and the effectiveness of the selected methods of mechanical weed control in organic cultivation of sorghum, under different doses of organic fertilization. A field experiment was conducted in the years 2011-2013, by crossed subblock method, in four replications. Two doses of organic fertilizer were used (20 and 40 t·ha-1) and 3 methods of mechanical crop treatment: A-control treatment (without weed control), B-with a 3-time use of a brush weeder during the season, C-with a 3-times use of a weeding hoe during the season, D-with a 2-time use of a brush weeder during the season and 1-time a hiller. The study shows that the greatest abundance and species richness of segetal flora characterized sorghum crops without applying any treatments whereas the mechanical treatment of intercrops contributed to a significant reduction in weight and number of weeds. The most effective method involved the use of a brush weeder and a hiller, which limited weed infestation on average by 75%. The efficiency of a weeding hoe and a brush weeder used alone was lower and amounted to, respectively, 58 and 51%. In all of the years of the studies, the most aggressive weed species were: Echinochloa crus-galli and Chenopodium album. The dose of organic fertilizer did not significantly affect the number and species composition of segetal flora.

PL

Główną zaletą uprawy sorgo jest jego odporność na trudne warunki termiczne i wilgotnościowe w okresie wegetacji, zwłaszcza latem. Sorgo uprawiane jest w szerokich rzędach i charakteryzuje się wolnym początkowym wzrostem, co sprawia, że konkurencja chwastów segetalnych w początkowych fazach rozwojowych jest duża, zwłaszcza w ekologicznym systemie gospodarowania. Celem przeprowadzonych badań była ocena różnorodności gatunkowej flory segetalnej oraz skuteczności wybranych metod mechanicznej regulacji zachwaszczenia w ekologicznej uprawie sorgo przy różnych dawkach nawożenia organicznego. Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2011-2013, metodą skrzyżowanych podbloków, w czterech powtórzeniach. Zastosowano dwie dawki nawozu organicznego (20 i 40 t·ha-1) oraz 3 sposoby mechanicznej pielęgnacji łanu: A - obiekt kontrolny (bez zwalczania chwastów), B - pielnik szczotkowy 3-krotnie w sezonie, C - opielacz 3krotnie w sezonie, D - pielnik szczotkowy 2-krotnie oraz jeden raz obsypnik. W badaniach wykazano, że największą liczebnością oraz bogactwem gatunkowym flory segetalnej charakteryzował się łan sorga, w którym nie stosowano żadnych zabiegów pielęgnacyjnych, a mechaniczna pielęgnacja międzyrzędzi przyczyniła się do znacznej redukcji masy i liczby chwastów. Najskuteczniejszą metodą było zastosowanie pielnika szczotkowego i obsypnika, które ograniczały zachwaszczenie średnio o 75%. Skuteczność opielacza i pielnika były mniejsze i wynosiły odpowiednio 58 i 51%. W wszystkich latach prowadzenia doświadczeń najbardziej uciążliwymi gatunkami chwastów były: Echinochloa crus-galli i Chenopodium album. Wysokość dawki nawożenia organicznego nie wpłynęła znacząco na zróżnicowanie liczebności i składu gatunkowego flory segetalnej.

9

Evaluation of productivity of four cereals species with undersown serradella

Staniak M., Księżak J., Bojarszczuk J., Fariaszewska A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 4

89--93

EN

The aim of the study was to evaluate the yielding, yield components and the level of weed infestation of four cereal species which were grown with undersown serradella, or without undersown crop, in organic farms. A field experiment was conducted in the years 2011-2013, in a split-plot design, with four replications. The experiment involved two factors. The first factor included four species of cereals: winter rye, spelt wheat, spring barley, oats, while the second factor - the method of cereal cultivation: pure sowing, or sowing with undersown serradella. The studies showed that oats yielded the best, both in pure sowings and with undersown serradella, while spring barley - the worst. Undersown serradella favorably affected the yield of oats, reduced yield of barley, but did not affect significantly the grain yield of winter rye or spelt wheat. Yielding of serradella depended on the species of cereal as a cover crop. Its highest yields were obtained when it was undersown into winter rye, significantly lower - into barley and spelt wheat, while the lowest - into oats. Undersown serradella generally positively affected the number and weight of grains per ear, and per plant, as well as thousand grain weight. A species of cereal and the method of its cultivation had a significant effect on the abundance of fresh and dry weight of weeds. The highest weed infestation was recorded for pure cereal sowings. Undersown serradella reduced a weight of weeds on average by 48%, and their number by 45%. Mixed sowings with oats and spelt wheat were more competitive against weeds, than sowings with barley and rye.

XX

Celem podjętych badań była ocena plonowania, elementów struktury plonu oraz poziomu zachwaszczenia czterech gatunków zbóż uprawianych z wsiewką seradeli w gospodarstwie ekologicznym. Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2011-2013, w układzie losowanych podbloków (split-plot), w czterech powtórzeniach. W doświadczeniu dwuczynnikowym uwzględniono cztery gatunki zbóż: żyto ozime, pszenica orkisz, jęczmień jary, owies oraz sposób uprawy zbóż: siew czysty lub z wsiewką seradeli. W badaniach wykazano, że najwyżej plonował owies, zarówno w siewie czystym jak i z wsiewką seradeli, natomiast najniżej - jęczmień jary. Wsiewka seradeli korzystnie wpływała na plonowanie owsa, ograniczała plony jęczmienia, natomiast nie wpływała istotnie na plon ziarna żyta ozimego i pszenicy orkisz. Plonowanie seradeli było uzależnione od gatunku zboża, jako rośliny ochronnej. Największy plon uzyskano przy wsiewaniu jej w żyto ozime, istotnie mniejszy w jęczmień jary i pszenicę orkisz, a najmniejszy - w owies. Wsiewka seradeli na ogół korzystnie wpływała na liczbę i masę ziaren w kłosie i na roślinie oraz na masę tysiąc ziaren zbóż. Gatunek zboża oraz sposób jego uprawy miały istotny wpływ na zróżnicowanie świeżej i suchej masy oraz liczebności chwastów. Najbardziej zachwaszczone były czyste zasiewy zbóż, natomiast wsiewka seradeli ograniczała masę chwastów średnio o 48%, a ich liczebność o 45%. Bardziej konkurencyjne w stosunku do chwastów były zasiewy mieszane z pszenicą orkisz i z owsem, niż z jęczmieniem i żytem.

10

Comparison of the productivity of cereals with undersown serradella grown for green mass

Bojarszczuk J., Księżak J., Staniak M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 3

16--20

EN

The aim of the study was to assess the yielding of four cereal species harvested at milky-dough maturity stage for green mass, cultivated in pure sowing and with undersown serradella in organic farm. Field experiment was carried out in the years 2011-2013, in a split-plot design, in four replications. The experiment included two factors. Four species of cereals, winter cereals: rye, spelt wheat and spring cereals: barley and oats were the first factor. A second factor involved the method of cereal cultivation: pure sowing, or sowing with undersown serradella. The studies showed that yield level of cereals grown with undersown serradella depended on weather conditions, which varied during the experiments. Among the tested species of cereal, the highest grain yields were obtained with oats, grown both with undersown serradella, and in pure stands. The yield of green mass of serradella depended on the species of cereal, which was used as a protective crop. Higher yields of serradella were recorded when it was undersown into spring cereals, compared to its undersowing into winter cereals. It yielded highest when cultivated with barley, slightly lower - with winter rye and the lowest - with oats. Undersowing serradella into barley and winter wheat had a little impact on the contents of total N., and Corg in the soil, compared to pure sowings of cereals, while undersowing it into oats caused a decrease in their amounts.

PL

Celem przeprowadzonych badań była ocena poziomu plonowania czterech gatunków zbóż zbieranych w dojrzałości mleczno-woskowej uprawianych w siewie czystym oraz z wsiewką seradeli w warunkach gospodarowania ekologicznego. Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2011-2013, w układzie losowanych podbloków (split-plot), w czterech powtórzeniach. W doświadczeniu uwzględniono cztery gatunki zbóż: żyto ozime, pszenica orkisz, jęczmień jary, owies. Drugim czynnikiem był sposób uprawy zbóż: siew czysty lub z wsiewką seradeli. W badaniach wykazano, że poziom plonowania zbóż uprawianych z wsiewką seradeli zależał od przebiegu warunków pogodowych, które były zróżnicowane w czasię prowadzenia doświadczeń. Spośród badanych gatunków zbóż najwyższe plony uzyskano z owsa, uprawianego zarówno z wsiewką seradeli jak w siewie czystym. Plon zielonej masy seradeli uzależniony był od gatunku zboża, jako rośliny ochronnej. Większe plony seradeli zebrano, gdy była wsiewana w zboża jare niż w ozime. Najlepiej plonowała w uprawie z jęczmieniem, nieco mniej z żytem ozimym, zaś najniżej z owsem. Wsiewanie seradeli w jęczmień oraz zboża ozime miało niewielki wpływ na zawartość Ncałk. i Corg w glebie w porównaniu do siewu czystego zbóż, natomiast wsiewanie w owies powodowało zwiększenie ich zawartości.

11

The assessment of weed infestation of oats-pea mixtures grown in organic farm

Staniak M., Bojarszczuk J., Księżak J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 59, nr 4

83--88

EN

The field experiment with legume-cereal mixtures was carried out in the years 2011-2013, at the Advisory Agricultural Center in Szepietowo (Podlaskie voivodeship). The aim of the study was to assess the degree of weed infestation of mixtures of oats with pea grown in organic farm. The first factor was the cultivar of pea (semi-leafless Milva cultivar and with bipinnate leaves Klif cultivar), while the second factor was the percentage of pea in the weight of sown seeds (40, 60 and 80%). Qualitative and quantitative analyses of weed infestation of the mixtures were carried out with the use of the square-frame method from the surface of 0,5 m2. The studies have shown that the mixtures with 40% share of legumes had the smallest weed infestation measured by the dry matter of weeds. The mixtures with semi-leafless pea cultivar Milva were somewhat more competitive against the matter of weeds, but such dependency was not recorded in relation to the numbers and composition of the segetal flora. Species diversity of weeds was similar in all mixtures. The most common species, regardless of the percentage of the components and the cultivar of peas were: Stellaria media, Chenopodium album, Galinsoga parviflora and Erigeron canadensis.

PL

W latach 2011-2013 przeprowadzono badania, których celem było ocena stopnia zachwaszczenia mieszanek owsa z grochem uprawianych ekologicznie, w zależności od odmiany grochu i jego udziału w mieszance. Badania wykonano w Podlaskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Szepietowie. Czynnikiem pierwszego rzędu była odmiana grochu (samokończąca Milva i o tradycyjnym ulistnieniu Klif), zaś drugiego rzędu – udział grochu w masie wysiewanych nasion (40, 60 i 80%). Przeprowadzono jakościowo-ilościowe analizy zachwaszczenia mieszanek, metodą ramkową z powierzchni 0,5 m2. Badania wykazały, że najmniejszym zachwaszczeniem mierzonym suchą masą chwastów charakteryzowały się mieszanki z 40% udziałem rośliny strączkowej. Mieszanki z wąsolistną odmianą grochu Milva były nieco bardziej konkurencyjne w stosunku do masy chwastów, natomiast nie zanotowano takiej zależności w stosunku do liczebności i składu gatunkowego flory segetalnej. Różnorodność gatunkowa chwastów była podobna w uprawie wszystkich mieszanek. Najliczniej występującymi gatunkami, niezależnie od udziału komponentów i odmiany grochu były: Stellaria media, Chenopodium album, Galinsoga parviflora and Erigeron canadensis.

12

Evaluation of yielding of pea mixtures with spring wheat grown for seed on good soils

Księżak J., Bojarszczuk J., Staniak M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 59, nr 4

20--25

EN

Increasing the percentage of pea seeds from 40 to 80% had only a little impact on the yield of mixtures. Significantly larger yields were recorded only in 2012 with Tarchalska variety pea, when the percentage of pea amounted to 60%. Average yields of mixtures seeds with a semi-leafless variety Tarchalska and Wiato variety with bipinnate leaves were very similar. The percentage of pea seeds in the yield of mixtures (regardless of the foliage type) were much smaller than in the weight of the sown seeds. The seeds of pea of Wiato variety had a larger percentage in the mixtures yield compared to the seeds of pea variety Tarchalska. Increasing the pea percentage in the mixture resulted in an increase in the number of nodes with pods per plant and in the thousand seeds weight in both evaluated varieties, while with Tarchalska variety, it resulted in significant decrease in the weight and number of seeds per plant. Small changes in the height of pea plant as well as in the length of the fruiting part of steam, dry weight of the stem per plant and the weight of siliques were observed.

PL

Celem przeprowadzonych badań była ocena plonowania mieszanek grochu z pszenicą jarą w zależności od odmiany grochu i jego udziału w masie wysiewanych nasion, uprawianych według zasad rolnictwa ekologicznego. Doświadczenie polowe przeprowadzono w CDR Radom (gospodarstwo Chwałowice) w latach 2011-2012, w układzie losowanych podbloków (split-plot), w 4 powtórzeniach. Czynnikiem I rzędu były odmiany grochu: Wiato (liście parzystopierzaste) i Tarchalska (wąsolist-na), a czynnikiem II rzędu udział grochu w mieszance: 40, 60 i 80%. Określano plon nasion mieszanki, udział komponentów w plonie, masę tysiąca nasion oraz strukturę roślin. W badaniach wykazano, że zwiększanie udziału nasion grochu przy wysiewie z 40 do 80% miało niewielki wpływ na poziom plonowania mieszanek. Istotnie różnice zanotowano tylko w 2012 roku, w którym mieszanka z 60% udziałem grochu odmiany Tarchalska plonowała istotnie wyżej niż pozostałe mieszanki. Udział nasion grochu w plonie mieszanek (niezależnie od odmiany) był znacznie niższy niż w masie wysiewanych nasion. Większy udział w plonie stanowiły nasiona grochu odmiany o tradycyjnym ulistnieniu Wiato niż wąsolistnej odmiany Tarchalska. Zwiększenie udziału grochu w mieszance powodowało wzrost liczby węzłów ze strąkami i strąków na roślinie oraz MTN u obu ocenianych odmian, a u odmiany Tarchalska powodowało również istotne zmniejszenie masy i liczby nasion na roślinie. Małym zmianom ulegała wysokość roślin grochu, długość części owocującej łodygi, sucha masa łodygi jednej rośliny oraz masa strączyn.

13

Evaluation of yielding of oats-pea mixtures cultivated in organic farming

Bojarszczuk J., Księżak J., Staniak M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 59, nr 3

12--17

EN

In the years 2011-2013 the studies were carried out, whose aim was to assess a yielding of oat-pea mixtures grown on seeds in organic farming. The field experiment was conducted at the Agricultural Advisory Center in Szepietowo. The cultivar of Pisum sativum (L.): Milva (semi-leafless cultivar) and Klif (with bipinnate leaves) was the first factor. The second factor concerned the percentage of P. sativum in mixture with Avena sativa (L.): 40, 60 and 80%. The study showed that the mixtures yield was significantly influenced by tested factors and the course of weather conditions. Increasing the percentage of legume seeds in the mixtures with semi-leafless cultivar Milwa as well as with cultivar of bipinnate leaves - Klif resulted in the decrease in their yields. In 2011 and 2013, higher yields were recorded for Milwa cultivar and, in more favorable moisture conditions, for Klif cultivar. Number of nodes with pods and the number of pods per plant in the both tested cultivars, regardless of the morphological composition, had not influence on a significant differentiation together with increasing the pea percentage in mixture with oat. Increasing of pea percentage in weight of sown seeds resulted in an increase in the number of seeds per plant in both pea cultivars only in the first year of the studies, while in the following years, it resulted in the reduction in the number of seeds. It was found that together with increase of pea percentage in mixture, the length of fruiting part and dry matter of siliques per plant were reduced. The composition of mixtures had a little effect on the height to the first pod and height of plants.

PL

W latach 2011-2013 przeprowadzono badania, których celem była ocena plonowania mieszanek grochu z owsem uprawianych według zasad rolnictwa ekologicznego, w zależności od odmiany grochu i jego udziału w masie wysiewanych nasion. Badania zrealizowano w Podlaskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Szepietowie, w układzie podbloków losowanych (split-plot), w 4 powtórzeniach. Czynnikiem I rzędu były odmiany grochu: Milwa (wąsolistna), Klif (tradycyjna), a czynnikiem II rzędu udział grochu w mieszance: 40, 60 i 80%. Badania wykazały, że zwiększenie udziału nasion rośliny bobowatej w wysiewanych mieszankach zarówno z wąsolistną odmianą grochu Milwa, jak i z odmianą o normalnym ulistnieniu Klif, powodowało zmniejszenie poziomu ich plonowania średnio o 10%. Poziom plonowania mieszanek i grochu był istotnie uzależniony od odmiany grochu. W 2011 i 2013 roku większymi plonami cechowała się odmiana Milwa, zaś w roku o korzystniejszych warunkach wilgotnościowych, odmiana Klif. Cechy morfologiczne, określające liczbę węzłów ze strąkami i liczbę strąków na roślinie, u obu ocenianych odmian niezależnie od budowy morfologicznej nie ulegały znacznemu zróżnicowaniu w miarę zwiększenia udziału grochu w mieszance z owsem. Więcej strąków i nasion na roślinie oraz strąków na węźle wytwarzała odmiana Klif. Stwierdzono, że zwiększanie udziału grochu w masie wysiewanych nasion powodowało wzrost liczby nasion na roślinie u obu odmian grochu jedynie w pierwszym roku badań, natomiast w kolejnych latach powodowało ich zmniejszenie. Stwierdzono, że wraz ze wzrostem udziału grochu w mieszance, długość części owocującej, sucha masa łodygi i masa strączyn z jednej rośliny ulegały zmniejszeniu.

14

Zachwaszczenie zbóż jarych uprawianych w siewie czystym i z wsiewką seradeli (Ornithopus sativus l.) w warunkach gospodarstwa ekologicznego

Staniak M., Bojarszczuk J., Księżak J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2013

|

T. 13, z. 2

121--131

PL

Celem badań była ocena stopnia zachwaszczenia jęczmienia jarego (Hordeum L.) i owsa jarego (Avena L.) uprawianych w siewie czystym i z wsiewką seradeli (Ornithopus sativus L.), w ekologicznym systemie gospodarowania. Badania przeprowadzono w gospodarstwie ekologicznym rolnika indywidualnego w Taraskowie (województwo podlaskie), w latach 2011 i 2012. W doświadczeniu jednoczynnikowym uwzględniono rodzaj uprawy: owies jary w siewie czystym, owies jary z wsiewką seradeli, jęczmień jary w siewie czystym i jęczmień jary z wsiewką seradeli. Przeprowadzono jakościowo-ilościowe analizy zachwaszczenia oraz ocenę zbiorowisk chwastów na podstawie wskaźników ekologicznych indeksu różnorodności Shannona H’ oraz indeksu dominacji Simpsona SI. Badania wykazały, że największą liczbą gatunków, liczebnością oraz masą chwastów charakteryzowały się czyste zasiewy owsa i jęczmienia jarego, natomiast wsiewka seradeli skutecznie ograniczała zachwaszczenie, przy czym w roku o mniej korzystnych warunkach wilgotnościowych (pod względem ilości i rozkładu opadów), bardziej konkurencyjna w stosunku do chwastów była mieszanka seradeli z owsem, natomiast w roku korzystniejszym – z jęczmieniem. Ocena zasiewów na podstawie wskaźników ekologicznych Shannona i Simpsona wykazała, że – niezależnie od warunków pogodowych – najbardziej konkurencyjna w stosunku do chwastów była mieszanka seradeli z owsem, najmniej zaś – czysty zasiew jęczmienia jarego.

EN

The aim of this study was to estimate weed infestation of spring barley and oats grown in pure sowing and with undersown crop of serradella in organic farming system. The study was carried out in the organic farm of individual farmer in Taraskowo (Podlaskie Voivodeship) in 2011 and 2012. The factor of the experiment was the method of crop cultivation: oats in pure sowing, oats with undersown crop of serradella, spring barley in pure sowing and barley with undersown crop of serradella. The qualitative and quantitative analyses of weed infestation were done. The weed communities were compared using Shannon diversity index H’ and Simpson dominance index SI. The study showed that species diversity, number of weeds and weight of weeds were the greatest in pure sowing of oats and barley, and undersown crop of serradella effectively limited weed infestation. In the year with less favorable moisture conditions (2011), the oats-serradella mixture was characterized by the smallest weed flora but in the year of more favorable amount and distribution of rainfall (2012), the barley-serradella mixture was the least weedy. Shannon diversity index and Simpson dominance index showed that, regardless of weather conditions, the most competitive against weeds was oatsserradella mixture, and the least – spring barley in pure sowing.

15

Ocena zachwaszczenia zbóż ozimych uprawianych w siewie czystym i z wsiewką seradeli (Ornithopus sativus L.) w systemie ekologicznym

Bojarszczuk J., Staniak M., Księżak J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2013

|

T. 13, z. 2

5--16

PL

Celem badań była ocena zachwaszczenia zbóż ozimych, uprawianych w siewie czystym i z wsiewką seradeli (Ornithopus sativus L.) w systemie ekologicznym. Badania przeprowadzono w latach 2011 i 2012, w gospodarstwie indywidualnym w rejonie Włodawy (woj. lubelskie) i w PODR Szepietowo (woj. podlaskie). Badania obejmowały oznaczenie świeżej i powietrznie suchej masy chwastów oraz ocenę ich składu gatunkowego i liczebności poszczególnych gatunków. Opisano również strukturę zbiorowisk chwastów za pomocą wskaźników ekologicznych – indeksu różnorodności Shannona oraz indeksu dominacji Simpsona. Badania wykazały, że gatunek zboża i wsiewka seradeli miały znaczący wpływ na liczebność, skład gatunkowy flory segetalnej oraz świeżą i suchą masę chwastów. W obu latach badań czyste zasiewy zbóż charakteryzowały się większym zachwaszczeniem niż mieszanki z seradelą. Najmniej konkurencyjne w stosunku do chwastów było żyto (Secale L.) uprawiane w siewie czystym. Najmniejszą liczbą gatunków niepożądanych na 1 m² oraz najmniejszym zróżnicowaniem gatunkowym charakteryzowała się pszenica orkisz (Triticum spelta L.) uprawiana z wsiewką seradeli.

EN

The aim of the study was to evaluate weed infestation of winter cereals cultivated in pure sowing and undersown with serradella in organic system. The study was carried out in 2011 in individual farm in Włodawa region (lubelskie province) and in 2012 in Agricultural Advisory Center in Szepietowo (podlaskie province). The study included yielding and the qualitative and quantitative analysis of weed infestation. Weed association structure was described by Shannon diversity index and Simpson dominance index. The study showed that cereal species and serradella undersowing had significant influence on abundance, botanical composition and the fresh and dry mass of weeds. In both years, the biggest weed infestation was noted in pure sowing of cereals. Winter rye cultivated in pure sowing had the lowest competitive ability with respect to weeds. The lowest number and the least differentiated weed species were found in spelt wheat cultivated with serradella.

16

Potencjalne możliwości produkcji biogazu z mozgi trzcinowatej

Matyka M., Księżak J.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2013

|

R. 21, nr 2

79--86

PL

W pracy przedstawiono ocenę możliwości wykorzystania jako substratu w biogazowniach rolniczych biomasy z mozgi trzcinowatej (Phalaris arundinacea L.), uprawianej w warunkach zróżnicowanego poziomu nawożenia. Doświadczenie polowe założono w 2010 r., a ocenę wydajności metanu przeprowadzono w 2012 r., który był drugim rokiem pełnego użytkowania trawy. Wydajność metanu z mozgi trzcinowatej określono za pomocą automatycznego testera potencjału wytwórczego metanu AMPTS II. Największy plon łączny (I i II pokos) zielonej i suchej masy mozgi trzcinowatej, wynoszący odpowiednio 46,2 i 17,0 t·ha-1, uzyskano po nawożeniu azotem w dawce 120 kg·ha-1. Wyniki badań wskazują, że istnieje tendencja do zmniejszania jednostkowej produkcji metanu z mozgi trzcinowatej wraz ze wzrostem poziomu nawożenia azotem z 273 Nm3CH4·t s.m.o.-1, gdy dawka wynosiła 40 kg N·ha-1 do 192 Nm3CH4·t s.m.o.-1 gdy dawka wynosiła 120 kg N·ha-1. Sumaryczny uzysk metanu z ha nie jest uzależniony od stosowanego poziomu nawożenia azotem i wynosi od 1968 do 2208 Nm3CH4·ha-1. Można zatem stwierdzić, że efektywniejszą produkcję metanu z mozgi trzcinowatej zapewnia nawożenie jej mniejszą dawką azotu (40 kg N·ha-1) niż nawożenie dawką 120 kg N·ha-1.

EN

The study evaluated possibilities of using biomass of the reed canary grass (Phalaris arundinacea L.), cultivated at different fertilization levels, as a substrate to agricultural biogas plants. Field experiment was established in 2010, and methane productivity was evaluated in 2012 - the second year of full usage of grass. Productivity of the methane from reed canary grass silage was determined by using the Automatic Methane Potential Test System (AMPTS II). The highest total yields (I and II cuts) of green and dry matter of reed canary grass, amounting to 46.2 and 17.0 t·h-1 respectively, were obtained at application of mineral nitrogen fertilization of 120 kg·h-1. Obtained results showed existing tendency to reduce the unitary production of methane from reed canary grass, along with increasing the level of nitrogen fertilization from 273 Nm3 CH4·t-1 DM at a dose of 40 kg N·h-1, to 192 Nm3 CH4·t-1 DM at dose of 120 kg N·h-1. Total methane yield per 1 ha does not depend on the level of applied nitrogen fertilization, and ranges within 1968-2208 Nm3 CH4·h-1. Thus, it may be concluded that the more efficient methane production from reed canary grass provides the fertilization with lower nitrogen dose (40 kg N·h-1), than fertilizer dose of 120 kg N·h-1.

17

Zachwaszczenie mieszanek łubinu wąskolistnego ze zbożami jarymi w ekologicznym systemie gospodarowania

Staniak M., Bojarszczuk J., Księżak J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 4

155--160

PL

Celem badań była ocena zachwaszczenia mieszanek łubinu wąskolistnego (Lupinus angustifolius L.) ze zbożami jarymi w zależności od udziału nasion komponentów przy wysiewie i gatunku zboża. Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2010-2012 w układzie split-plot, w 4 powtórzeniach, na glebie kompleksu pszennego dobrego. Porównywano mieszanki łubinu wąskolistnego z pszenicą (Triticum L.), pszenżytem (×Triticosecale Wittm. ex A.Camus) i jęczmieniem (Hordeum L.) o zróżnicowanym udziale komponentów przy wysiewie (udział łubinu 40, 60 i 80%). Badania obejmowały ocenę składu gatunkowego chwastów, liczebności poszczególnych gatunków oraz oznaczenie świeżej i powietrznie suchej masy chwastów. Poszukiwano również zależności pomiędzy plonem nasion mieszanek, a zachwaszczeniem przy różnych udziale komponentów przy wysiewie. Badania wykazały, że stopień zachwaszczenia mieszanek istotnie zależał od udziału rośliny strączkowej w masie wysiewanych nasion, natomiast w mniejszym stopniu od gatunku zboża. Najmniejszą świeżą i suchą masą oraz liczebnością chwastów wykazały się mieszanki z 40% udziałem łubinu, natomiast zwiększanie udziału rośliny strączkowej powodowało wzrost zachwaszczenia. Większą liczebnością oraz masą gatunków niepożądanych charakteryzowały się mieszanki z pszenicą, natomiast bardziej konkurencyjne w stosunku do chwastów były mieszanki z jęczmieniem i pszenżytem. W zbiorowisku chwastów dominowały gatunki dwuliścienne z przewagą Stellaria media, Capsella bursapastoris, Chenopodium album i Viola arvensis, niezależnie od gatunku zboża oraz udziału komponentów w mieszance.

EN

The purpose of the research was to evaluate the level of weed infestation of mixtures of blue lupine with spring cereals depending on the share of components and cereal species. Field experiment was carried out in the years of 2010-2012 in the split-plot system, with 4 replicates, on the soil of good wheat complex. Mixtures of blue lupine with wheat, triticale and barley with a different share of components at sowing (share of lupine 40, 60 and 80%) were compared. The qualitative and quantitative analyses of weed infestation were done. The relationship between mixtures yield and weed control at different share of lupine was also evaluated. The study showed that the level of weed infestation of mixtures significantly depend on the share of lupine and less on the cereal species. The lowest fresh and dry matter and number of weeds were recorded for mixtures with a 40% share of legumes, and increase of the share of lupine in mixtures caused the increase of weed infestation. Larger number and mass of weeds was found with the cultivation of lupine in mixture with wheat, than with barley and triticale. In mixtures dominated dicotyledonous species of weeds such as Stellaria media, Capsella bursapastoris, Chenopodium album and Viola arvensis, regardless of cereals species and share of components.

18

Plonowanie seradeli wsiewanej w zboża jare zbierane w różnych terminach w warunkach uprawy ekologicznej

Księżak J., Staniak M., Bojarszczuk J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 4

12--15

PL

Celem podjętych badań była ocena plonowania seradeli wsiewanej w zboża jare zbierane w różnych terminach, uprawianych w gospodarstwie ekologicznym. Doświadczenia przeprowadzono w latach 2011 i 2012 w PODR Szepietowo, w układzie losowanych podbloków (split-plot) z obiektami kontrolnymi, w 4 powtórzeniach. W doświadczeniu ze zbożami jarymi uwzględniono następujące obiekty; kontrola – owies i jęczmień w siewie czystym, czynnik I – gatunki zbóż, jako roślina ochronna dla wsiewki seradeli: owies, jęczmień jary, czynnik II - terminy zbioru rośliny ochronnej: dojrzałość mlecznowoskowa, dojrzałość pełna (na ziarno). Plonowanie seradeli uprawianej jako wsiewka w owies lub jęczmień było różnicowane gatunkiem zboża oraz terminem jego zbioru. Większe plony uzyskano z wsiewanej w zboża zbierane w okresie dojrzałości mleczno-woskowej, niż w dojrzałości pełnej. Niezależnie od terminu zbioru rośliny ochronnej seradela lepiej plonowała wsiewana w jęczmień niż owies. W roku o mniejszej ilości opadów (2011) średni plon suchej masy jęczmienia i owsa był zbliżony, natomiast w roku wilgotnym (2012) znacznie lepiej plonował owies. Poziom plonowania owsa w czystym siewie był znacznie większy niż jęczmienia, natomiast z wsiewką seradeli był podobny. W warunkach gospodarstwa ekologicznego większy plon ziarna uzyskano z uprawy owsa niż jęczmienia niezależnie od sposobu siewu. Poziom plonowania owsa z wsiewką seradeli był zbliżony do plonu owsa w czystym siewie, natomiast plonowanie jęczmienia z wsiewką seradeli było istotnie mniejsze.

EN

The aim of this study was to evaluate yield of serradella sown in spring cereals harvested on different dates, grown in organic farm. The experiments were performed in the years 2011 and 2012, in Agricultural Advisory Centre Szepietowo (podlaskie province). It was conducted in the split-plot design, with the control objects, in four replications. In the scheme of the experiment two factors were included: species of cereals: oats, barley and the cover crop harvesting time: milk-dough stage, complete maturity (grain). Cereals without serradella were sown in a sole-crop sowing on the control objects. The yielding of serradella, cultivated as undersown crop in oats or barley, was differentiated by cereal species and its harvesting time. The higher yield was obtained from serradella sowing in cereals harvested at milky-dough stage than complete maturity. Regardless of the cover crop harvesting time, higher yield of serradella in barley than oats was obtained. In the year with smaller amounts of rainfall (2011), the average dry matter yield of barley and oats was similar but in wet year (2012) oats yielded significantly better. The yielding of oats in pure sowing was much greater than barley, but with undersown serradella was similar. In organic farming higher level of grain yield was obtained from oats than barley, regardless of the method of sowing. The yield of oats in sole-crop sowing and with undersown serradella was similar, but yield of barley with undersown serradella was significantly lower than in pure sowing.

19

Plonowanie seradeli uprawianej jako wsiewka w zboża ozime zbierane w różnych terminach

Księżak J., Staniak M., Bojarszczuk J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 4

16--20

PL

Celem podjętych badań była ocena plonowania seradeli, wsiewanej w żyto ozime lub orkisz zbierane w stadium dojrzałości mleczno-woskowej i pełnej, uprawianych w gospodarstwie ekologicznym. Doświadczenia polowe przeprowadzono w roku 2011 w gospodarstwie rolnika indywidualnego w rejonie Włodawy, a w roku 2012 w PODR Szepietowo, w układzie podbloków losowanych (split-plot), z obiektami kontrolnymi w 4 powtórzeniach. Czynnikiem badawczym I rzędu w doświadczeniu były gatunki zbóż: żyto i orkisz, a czynnikiem II terminy zbioru rośliny ochronnej: dojrzałość mleczno-woskowa, dojrzałość pełna (na ziarno). Kontrolę stanowiły obiekty żyta ozimego i orkiszu w czystym siewie .Plon seradeli zbieranej jesienią był znacząco zróżnicowany terminem zbioru rośliny ochronnej, jak również gatunkiem zboża, w który była wsiewana. Plon ściernianki wsiewanej w zboża zbierane w okresie dojrzałości mleczno-woskowej był prawie dwukrotnie większy niż zbieranych w dojrzałości pełnej. Ponadto lepiej plonowała seradela wsiewana w żyto niż orkisz. Mała ilość opadów w lipcu, zwłaszcza po zbiorze roślin ochronnych spowodowała zaschnięcie roślin seradeli wsiewanej orkisz, a plony seradeli wsiewanej w żyto były stosukowo niskie. Na plon suchej masy żyta i orkiszu, zbieranych w okresie dojrzałości mleczno-woskowej korzystnie oddziaływało wsiewanie seradeli. Poziom plonowania żyta w czystym siewie był znacznie większy niż orkiszu, natomiast z wsiewką seradeli większy był tylko w roku bardziej wilgotnym. W roku o ograniczonej ilości opadów uzyskanie większego plonu ziarna niezależnie od sposobu siewu zapewniała uprawa orkiszu, natomiast w roku o większej sumie opadów lepiej plonowało żyto. W roku 2011 wsiewanie seradeli nie miało wpływu na poziom plonowania zbóż, natomiast w następnym roku miało niewielki wpływ na orkisz, a obniżało plon żyta.

EN

The aim of study was to evaluate serradella yielding cultivated as undersown crop in rye (Secale) or spelt wheat (Triticum aestivum ssp. spelta L.) harvested in milk-dough stage and complete maturity in ecological farm. The study was carried out in 2011 in individual farm in Włodawa region (lubelskie province) and in 2012 at Agricultural Advisory Center in Szepietowo (podlaskie province). The trial was conducted in split-plot terms with control objects, in four replications. In trials with winter cereals following objects have been compared: control – rye – sowing without serradella, control – spelt wheat – sowing without serradella. In the scheme of experiment two factors were included. Cereal species: rye and spelt wheat were the first experimental factor. Terms of cover crop harvesting: milk-dough stage and complete maturity (on grain) were the other factor. Yield of serradella harvested in autumn was significantly differentiated depending on term of cover crop harvesting as well as cereal species, in which was sown. It was noted almost two times greater yield of stubble sown in cereals harvested in milk-dough stage period than those harvested in complete maturity. Moreover a higher level of yield was obtained from serradella sown in rye than serradella sown in spelt wheat. Lower amount of precipitation in July, especially after harvesting of the cover crops caused desiccating of serradella plants sown in spelt wheat and yields of serradella sown in rye were relatively low. Undersown crop of serradella in cereals had positive influence on dry matter yields of rye and spelt wheat harvested in milk-dough stage. The yielding level of rye in pure sowing was significantly greater than spelt wheat one. However yield of rye with undersown crop of serradella was greater only in more wet year. In year of limited amount of precipitation spelt wheat cultivation ensured obtaining a greater yield of grain irrespective of the sowing method. However, better yielding of rye was noted in year of greater amount of precipitation. In 2011 undersown crop of serradella in cereals had no influence on yielding level of cereal, however in second year (2012) had low influence on spelt wheat and decreased yield of rye.

20

Ocena zachwaszczenia mieszanek grochu z pszenicą jarą uprawianych w systemie ekologicznym

Bojarszczuk J., Staniak M., Księżak J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 3

33--40

PL

Celem badań była ocena zachwaszczenia mieszanek grochu z pszenicą o zróżnicowanym udziale nasion komponentów przy wysiewie, w ekologicznym systemie gospodarowania. Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2011-2012 w układzie split-plot, w 4 powtórzeniach, na glebie kompleksu pszennego dobrego. Porównywano mieszanki dwóch odmian grochu z pszenicą jarą o zróżnicowanym udziale rośliny strączkowej (40, 60 i 80%). Przeprowadzono ocenę składu gatunkowego, liczebności poszczególnych gatunków, oznaczono świeżą i powietrznie suchą masę chwastów oraz wykonano ocenę struktury zbiorowisk chwastów w badanych uprawach za pomocą dwóch wskaźników ekologicznych: indeksu różnorodności Shannona (H’) oraz indeksu dominacji Simpsona (SI). Badania wykazały, że najbardziej konkurencyjna w stosunku do chwastów była mieszanka z 40% udziałem grochu, w której zanotowano najmniejszą świeżą i suchą masę chwastów. W obu latach badań, większą masę chwastów zanotowano w drugim terminie oznaczeń. Największą różnorodnością flory segetalnej w pierwszym roku badań, wykazała się mieszanka pszenicy z 60% udziałem grochu odmiany Wiato, zaś w drugim roku mieszanka z 80% udziałem grochu odmiany Wiato oraz 60% odmiany Tarchalska. Najmniejsze bogactwo flory zachwaszczającej, w roku 2011, zanotowano w mieszankach z 80% udziałem grochu odmiany Wiato, natomiast w roku 2012, w zasiewie mieszanki z 40% udziałem grochu odmiany Tarchalska.

EN

The aim of the study was to evaluate a weed infestation level of legume-cereals mixture at diverse percentage of pea seeds in organic system. The study was conducted in 2011-2012 in split-plot method in four replications on good wheat complex at the Institute of Soil Science and Plant Cultivation - Agricultural Experimental Station Grabów (Mazowieckie Voivodeship). Mixtures of two pea varieties (Wiato, Tarchalska) with spring wheat at diverse percentage of legume crop (40, 60, 80%) were compared. The study included yielding and the qualitative and quantitative analysis of weed infestation. The description of weed association structure by ecological indexes: Shannon’s diversity and Simpson’s dominance were done. The study showed that mixture with 40% of pea was the most competitive in relation to weeds. The lowest weight of weeds was noted in those mixtures. In both years of study, bigger weight of weeds was observed in the second term of estimation. The analysis using Shannon' s diversity index revealed the biggest weed flora in the first year of study in mixture of wheat with 60% of pea, Wiato variety and in the second year in mixture with 80% of pea, Wiato variety and 60% of Tarchalska variety. The smallest number of weeds in the first year of study was in mixture with 80% of pea, Wiato variety. In the second year, Simpson’s dominance index showed domination of one species in mixture with 40% of pea, Tarchalska variety.