Przeprowadzono badania ciekłej dyspersji stanowiącej materiał malarski i określono wpływ zawartości zagęszczaczy na właściwości fizyczne (lepkość wyrażoną czasem wypływu, ściekalność, napięcie powierzchniowe) przygotowanych dyspersji oraz odporność mechaniczną powłok naniesionych na płytki metalowe. Stwierdzono, że wzrost zawartości zagęszczaczy w układzie poprawia właściwości aplikacyjne farb oraz twardość względną i odporność na zarysowania uzyskanych powłok.
EN
Investigations of liquid dispersion posing the painting composition were performed. The effect of thickeners content on physical properties (viscosity expressed by outflow time, run off properties and surface tension) of prepared dispersion, and also the mechanical strength of coatings covering metal plates were determined. It was found that the increase of thickeners content improves the application properties of paints, relative hardness and scratch resistance of coatings.
Przeanalizowano wpływ zawartości emulgatora na rozkład wielkości cząstek mieszaniny olejków miętowego i eukaliptusowego oraz witaminy A. Układ dyspersyjny homogenizowano przy stałej liczbie obrotów mieszadła. W badaniach wykorzystano dyfraktometr laserowy HELOS BR. Stwierdzono, że im wyższe było stężenie emulgatora, tym mniejsza była średnica Sautera i średnica objętościowa, a tym samym mieszanina była lepiej zhomogenizowana.
EN
The effect of emulsifier content on particle size distribution in the mixture of mint and eucalyptus oils and vitamin A was studied. The systems were homogenized at a constant stirrer rotational seed. HELOS BR laser diffractometer was used in research. It was proved that the Sauter and volumetric mean diameters, and consequently, the better homogenization of mixture were smaller for the higher emulsifier concentration.
Przeprowadzono badania termomechaniczne powłok utworzonych z farb akrylowych z dodatkiem anionowego środka powierzchniowo-czynnego i nieorganicznego zagęszczacza. Wyznaczono krzywą eksperymentalną zależności deformacji powłoki lakierowej od temperatury dla układów zawierających stałą ilość zagęszczacza i rosnącą ilość środka powierzchniowoczynnego. Określono zakres temperatury mięknienia powłoki oraz stopień deformacji błon. Stwierdzono, że wzrost zawartości środka powierzchniowo czynnego w układzie powoduje obniżenie temperatury mięknienia, a w konsekwencji stopnia deformacji powłoki lakierowej. Zaproponowano model matematyczny umożliwiający ocenę deformacji pod wpływem temperatury i wykazujący dobrą zgodność z danymi eksperymentalnymi.
EN
Thermomechanical properties of coatings made from acrylic paints with the addition of anionic surfactant and inorganic thickener were investigated. An experimental dependence of deformation vs. temperature was determined for systems containing a fixed amount of thickener and increasing amount of surfactant. The coating softening temperature and film deformation degree were determined. It was found that the increase of surfactant content in the system resulted in softening temperature lowering, and as a consequence, the reduction of coating deformation degree. A mathematical model describing the deformation as a function of temperature is proposed. This model fits quite well to the deformation experimental data.
Poddano ocenie jakość powłoki cynowej w puszkach metalowych. Badano puszki po produktach spożywczych: puszki po rybie, brzoskwiniach i ananasie oraz z karmą dla zwierząt. Przeprowadzono analizę mikroskopową przy użyciu mikroskopu optycznego. Topografię powierzchni określono za pomocą mikroskopu konfokalnego. Stwierdzono wyraźne zmiany korozyjne na powierzchni cyny w puszce z przetworzonym ananasem oraz w puszce po karmie dla zwierząt.
EN
A quality of tin coating in metal cans was tested. The cans of food products such a fish, peaches, pineapple and animal feed were studied. Microscopic tests were conducted using an optical microscope. A surface topography of the same was determined using a confocal microscope. The tin corrosion of pineapple and animal food was observed.
Określono optymalną temperaturę strumienia przepływającego tłokowo przez izotermiczny reaktor rurowy do rozkładu nadtlenku wodoru przez immobilizowaną katalazę Terminox Ultra. Wspomnianą temperaturę wyznaczono dla stałych wartości natężenia przepływu maksymalizując przeciętny stopień przemiany H2O2 na wylocie z reaktora. Obliczenia przeprowadzono w oparciu o parametry kinetyczne i transportu masy wyznaczone dla analizowanego procesu przebiegającego w reaktorze modelowym. Wykazano, że optymalna temperatura zasilania jest zależna od stężenia roztworu zasilającego, ilości użytego enzymu, prędkości przepływu i jednocześnie oporów dyfuzyjnych wyrażonych współczynnikiem efektywności biokatalizatora.
EN
The optimal feed temperature was determined for a non-isothermal fixed-bed reactor used in hydrogen peroxide decomposition by immobilized Terminox Ultra catalase. The feed temperature was obtained by maximizing average substrate conversion under the constant feed flow rate and temperature constraints. Calculations were based on kinetic and mass transfer parameters determined for the process carried out in the model reactor. The simulation showed that the optimal feed temperature was strongly dependent on hydrogen peroxide concentration, amount of enzyme used, superficial velocity and diffusion resistance expressed by the biocatalyst effectiveness factor.
W artykule opisany jest początek trolejbusów w Lublinie, a także omówiony został rozwój trolejbusów w Lublinie od 2004 roku, czyli od wejścia Polski do Unii Europejskiej. Środki unijne pochodzące z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego pozwoliły na modernizację i rozbudowę komunikacji trolejbusowej w Lublinie, a także w dalszym ciągu pozwalają na rozwój komunikacji trolejbusowej poprzez zakup nowych trolejbusów oraz budowę brakujących odcinków sieci trakcyjnej. Przedstawiono także stan obecny sieci trakcyjnej oraz liczbę taboru występującą w Lublinie.
EN
The origin of trolleybuses in Lublin and development of trolleybuses in Lublin since 2004 were discussed in this article, that is, since accession of Poland to the European Union. EU funds from European Regional Development Plan enabled to modernize and develop trolleybus transport in Lublin through purchasing new trolleybuses and building missing segments of traction system. Current state of traction system and number of trolleybuses in Lublin were also presented.
W artykule zostały omówione autonomiczne napędy jakie są używane w trolejbusach m.in. silnik spalinowy z generatorem, baterie trakcyjne tj. baterie litowo-polimerowe lub litowo-jonowe, a także superkondensatory. Dodatkowo artykuł przybliża proces wdrażania trolejbusów z dodatkowym napędem w mieście Lublin oraz opisuje środki transportu wykorzystujące dodatkowy napęd. Przybliżono także wyniki badań, które zostały zlecone przez Zarząd Transportu Miejskiego w Lublinie w celu uzyskania danych odzwierciedlających aspekt ekologiczny tego typu rozwiązania.
EN
Autonomous drives that are used in trolleybuses, among others, internal-combustion engine with a generator, traction batteries, that is, lithium polymer batteries or lithium ion batteries and supercapacitors were discussed in this article. In addition, the article also describes the process of implementation of trolleybuses with an additional drive of Lublin and describes means of transport using additional drive. Research results that were commissioned by the Public Transport Authority in Lublin in order to obtain data reflecting ecological aspect of such solution were also presented.
W artykule omówiony został obecnie funkcjonujący układ komunikacyjny miasta Lublin. Został poruszony także aspekt dotyczący wpływu obwodnicy miasta na ruch pojazdów oparty na badaniach liczby pojazdów ciężarowych przejeżdżających przez dwa główne skrzyżowania oraz zaprezentowano System Zarządzania Ruchem, który powstał w grudniu 2015 r. i technologie, które wykorzystuje się do usprawnienia układu komunikacyjnego.
EN
Current communication system in Lublin was presented in this article. The impact of beltway on traffic based on the number of trucks driving on two main crossroads was determined. Traffic Management System, which was established in December 2015 and technologies used to improve communication system were discussed.
W artykule omówiony został sposób doboru środków transportu zbiorowego do tras przejazdów wybranych linii komunikacyjnych w mieście Lublin. Opisany został układ komunikacyjny, rodzaje taboru obsługujące linie komunikacyjne, a także główne aspekty jakie brane są pod uwagę przez Dział Organizacji Przewozów w Zarządzie Transportu Miejskiego w Lublinie przy doborze taboru do linii komunikacyjnych.
EN
The selection of means of public transport to given communication lines in Lublin was discussed in this article. Communication system in Lublin, types of means of transport, as well as main aspects that are taken into consideration by the Department of Transport Organization in Public Transport Authority in Lublin during selection of means of transport to communication lines were described.
W artykule omówiony został sposób doboru środków transportu publicznej komunikacji zbiorowej do tras komunikacyjnych, począwszy od planowania układu komunikacyjnego, czyli zapoznania się z infrastrukturą poprzez odpowiedni dobór środków transportu komunikacji zbiorowej z taboru, którym dysponuje dane miasto. Omówione zostały również rodzaje taboru i czynniki jakie powinny zostać spełnione, aby dany środek transportu mógł optymalnie obsługiwać wybraną trasę.
EN
The way of selection of means of public transport to communication routes was discussed in this article. Starting from planning transport network, that is, familiarizing with infrastructure through proper selection of means of public transport that a given city possesses. The types of means of transport and conditions that must be met to start a given means of transport were also discussed.
W artykule została omówiona budowa trolejbusu oraz zasada działania tego środka transportu zbiorowego. Opisano także szczegółowo wszystkie charakterystyczne podzespoły wchodzące w jego skład. Przedstawione zostały rodzaje napędów jakie stosuje się w trolejbusach, wraz z uwzględnieniem zagadnień związanych z ich eksploatacją. Artykuł porusza także zagadnienie sieci trakcyjnej jako elementu niezbędnego do zaistnienia i prawidłowego działania komunikacji trolejbusowej w danym obszarze miejskim. Sieć trakcyjna omówiona została szczegółowo zarówno pod względem aspektów technicznych jej konstrukcji jak i ogólnej zasady funkcjonowania.
EN
The structure of trolleybus and principle of operation of such means of public transport were discussed in this article. All its characteristic subassemblies were also described. Types of drives used in trolleybuses and issues related to their operation were presented. Traction system as an element necessary for proper operation of trolleybus transport in a given urban area was described in this article. Traction system both in terms of technical aspects of its structure and general principle of operation was discussed.
W artykule omówiony został wypadek drogowy z udziałem pieszego. Analizując wypadki drogowe należy ze szczególną starannością zabezpieczyć ślady na miejscu zdarzenia. Przeprowadzić dokładne oględziny, które są dowodem w sprawie i odpowiednio zinterpretowane stanowią podstawę rekonstrukcji wypadku drogowego. Ślady na pojeździe i ślady związane z pieszym pozwalają na określenie przypadku uderzenia. Obrażenia pieszego mogą pomóc w ustaleniu jego pozycji w momencie potrącenia. Fazy wypadku potrącenia pieszego to: kontakt, lot i sunięcie. Ubiór pieszego oraz stan nawierzchni jezdni mają wpływ na wartość współczynnika μ tarcia pieszego o jezdnię. Badania doświadczalne z manekinami pozwalają ustalić tylko niektóre parametry wypadku pojazd - pieszy. Analiza rzeczywistych wypadków z udziałem pieszych określiła zależność zachodzącą między odległością odrzutu pieszego, a prędkością uderzenia. Dokonano własnej analizy zderzenia pojazd - nieletni pieszy z wykorzystaniem programu PC-Crash.
EN
Particular care should be taken when securing traces at the scene of the accident during road accidents analysis. Carrying out a thorough and properly interpreted inspection that is evidence in the case underpin the reconstruction of a road accident. Traces on the vehicle and traces related to pedestrian allow specifying the impact event. Injuries relating to the pedestrian can help to determine its position during car hit. The phases connected with blindside are as follows: contact, flight and offset. Pedestrian clothing and road surface conditions affect the coefficient of friction μ pedestrian on the roadway. Experimental studies with mannequins help to establish some parameters related to the accident vehicle - pedestrian. This article draws analysis of car hit was conducted involving vehicle and minor thanks to the use of the PC- Crash.
Transport zbiorowy w każdym większym mieście obsługiwany jest przez przewoźników komunalnych oraz przewoźników prywatnych. Na lubelskim rynku przewoźnicy prywatni działali od 1990 roku, wykonując przewozy wkomponowane w rozkład jazdy przewoźnika gminnego. Przykład Lublina nie został powtórzony w żadnym polskim mieście. Prywatni przewoźnicy funkcjonują do dziś, lecz w zupełnie innej formie niż na przełomie XX i XXI wieku. Wszystko zostało uporządkowane dzięki powstaniu Zarządu Transportu Miejskiego w Lublinie, który ujednolicił lubelski transport zbiorowy. W artykule przedstawiono krótki zarys prywatnej komunikacji miejskiej od początku wejścia na rynek oraz zmiany, jakie zaszły do tej pory. Przetargi organizowane przez lubelski ZTM ogłaszane są na obsługę konkretnej liczby wozokilometrów ujętych w danej liczbie rozkładów. Przewoźnicy w większości przypadków nie otrzymują do obsługi na wyłączność całej linii, lecz jedną lub kilka brygad (rozkładów), a dana linia obsługiwana jest przez dwóch lub więcej przewoźników (np. linia 10 i 17). Spowodowane jest to m.in. tym, że po rozstrzygnięciu pierwszych przetargów w 2010 roku przewoźnicy prywatni otrzymali do obsługi rozkłady, które wcześniej obsługiwane były przez tzw. komunikację prywatną. Ze względu na to, iż jest to wyjątkowo rzadko spotykana sytuacja na rynkach komunikacji miejskiej w Polsce, w niniejszym artykule zostanie szerzej omówiona m.in. formuła przetargów na obsługę linii w Lublinie. Artykuł zawiera opis założeń, na podstawie których rozstrzygane są przetargi, oraz wygląd umowy, jaką zawiera Zarząd Transportu Miejskiego w Lublinie z wyłonioną w przetargu prywatną firmą obsługującą komunikację miejską.
EN
Public transport in every larger city is serviced by municipal and private carriers. On the Lublin transport market, private carriers have been functioning since 1990, providing transport services included in the schedule of communal carriers. Lublin’s example is unique comparing to other Polish cities. Private carriers operate today but in a completely different form than at the turn of the 21st century. Launch of the Public Transport Authority in Lublin resulted with the regulation of the transport system in the city and its unification. This article presents a short outline of private urban transport since its origins at the market and the changes that have been taking place so far. Public procurement procedures are organized by the Public Transport Authority (ZTM) in Lublin to provide services on the a precise number of vehicle-kilometers scheduled in a specific timetables. In most of the cases carriers do not operate on the entire line, but one or several units (timetables), the line is operated by two or more carriers (for example lines 10 and 17). This is caused by the fact that private carriers selected in the first public procurement procedures in 2010, were contracted to the schedules previously operated by the so-called „private transport”. Since it is an unusual situation for the public transport market in Poland, the article further discusses, i.a. the formula of public procurement procedures for the operation of particular transport lines in Lublin. This article also describes assumptions for the selection of contractors as well as a draft of the agreements that Public Transport Authority in Lublin concludes with private carrier (selected in the public procurement procedures) for providing public transport services.
Wpływ środków Unii Europejskiej na rozwój transportu zbiorowego w Lublinie był znaczący. Miasto Lublin dzięki środkom unijnym wiele zyskało, m.in. poprawiła się jakość świadczonych usług przewozowych w publicznej komunikacji zbiorowej. Gmina Lublin pozyskała fundusze z dwóch programów unijnych, z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007–2013 oraz Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007–2013. W ramach obydwu programów Lublin poczynił przede wszystkim inwestycje w tabor poprzez zakup nowych pojazdów (trolejbusów i autobusów), oraz w infrastrukturę (trakcja trolejbusowa, nowe słupki przystankowe, wiaty, wyświetlacze, remont lub budowa zatok). Inwestycje w infrastrukturę przystankową przyniosły korzyści zarówno dla pasażera, jak i kierowcy, a także poprawiły atrakcyjność miasta Lublin. Poniższy artykuł przedstawia opis i korzyści, jakie przyniósł Gminie Lublin udział w wyżej wymienionych projektach, jak również opis projektu, w którym wzięło udział Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Lublin Sp. z o.o. Gmina Lublin postawiła przede wszystkim na wdrożenie systemu dynamicznej informacji pasażerskiej, który istnieje w każdym większym mieście w Polsce. Informacje wyświetlane na temat kursujących linii i czasu przyjazdu na dany przystanek są ważne dla pasażerów, ponieważ ułatwiają im korzystanie z transportu zbiorowego. Obecnie władze miasta starają się pozyskać kolejne środki unijne w celu rozszerzenia systemu dynamicznej informacji pasażerskiej, a także chcą inwestować w ekologiczny transport poprzez zakup niskoemisyjnych pojazdów i dalsze rozszerzanie komunikacji trolejbusowej, która istnieje tylko w trzech miastach w Polsce. Lubelski transport zbiorowy przeszedł zatem ogromne zmiany w ciągu ostatnich kilku lat i może być porównywany z innymi większymi systemami w Polsce.
EN
The influence of EU funds on the development of urban transport in Lublin has been considerable. Due to the EU funds the City of Lublin has gained a lot, for instance, the quality of the transport services provided by the urban public transport has been raised. The Lublin City Commune received funds from two EU programmes: i.e. the Lubelskie Regional Operational Programme for the years 2007–2013 and the Operational Programme ‘Development of Eastern Poland’ for the years 2007–2013. Under both programmes the biggest investments in Lublin have been made in the fleet (purchase of new trolleybus and bus vehicles), as well as in the infrastructure (trolleybus traction, new bus-stop posts, bus shelters, screens, the repair and construction of bay bus stops). Investment in the bus-stop infrastructure have been beneficial for both passengers and drivers and has increased attractiveness of Lublin. The article outlines the benefits for the Lublin City Commune from the participation in the above-mentioned programmes, and also describes the project in which the Municipal Transport Company – Lublin Sp. z o.o., participated. The Lublin City Commune placed an emphasis first of all on the implementation of the dynamic passenger information system, which operates in every big city in Poland. The displayed information concerning bus lines and their arrivals and departures from the stop are very important for passengers because they make travelling by public transport more convenient. Currently the city is applying for additional EU funds for the development of the dynamic passenger information system. The City also plans to invest in the ecological transport: low – emission buses and in the further expansion of trolleybus transport functioning only in three cities in Poland. Urban transport in Lublin has been changed significantly in the last years and now it may compete with other large systems in Poland.
Przedstawiono wyniki badań zmian wielkości cząstek dyspersji akrylowej z dodatkiem azotanu (V) benzalkoniowego, Rokanolu T18 oraz zagęszczacza poliuretanowego. Stwierdzono, że wszystkie te składniki mają wpływ na wielkość cząstek dyspersji stabilność układu. Wraz ze wzrostem czasu ekspozycji wielkość cząstek wzrasta. Po 5 dniach ekspozycji nastąpił znaczny wzrost wielkości cząstek i stopniowa destabilizacja. W układzie tworzyły się większe cząstki w postaci miceli. Zachodziły także procesy asocjacji i aglomeracji oraz powolnej koalescencji.
EN
Research results dealing with particle size changes of acrylic dispersion with the addition of benzalkonium nitrate (V), Rokanol T18 and polyurethane thickener are presented. It was found that all of these components had influence on the particle size and dispersion stability of the system. With the increase of exposure time the particle size increases. After 5 days of exposure a significant increase of particle size and the progressive destabilization took place. The larger particles in a form of micelles were created in the system. Processes of association, agglomeration and slow coalescence were also observed.
Zbadano efektywność metody napylania elektrostatycznego oraz wpływ rodzaju podłoża metalowego na właściwości ochronne powłok z farb proszkowych: poliestrowej i poliestrowo-epoksydowej. Wykonano badania fizykomechaniczne uzyskanych powłok. Przeprowadzono test odporności korozyjnej w komorze solnej. Wytypowano rodzaj podłoża oraz powłoki o najlepszych właściwościach ochronnych.
EN
The effectiveness of electrostatic powder coating methods and the impact of metal substrate type on protective properties of powder coatings: polyester and polyester-epoxy were investigated. Physico-mechanical properties of coatings were tested. The corrosion resistance test was carried out in the salt chamber. Types of substrate and coating characterized by the best protective properties were determined.
Przedstawiono badania wpływu rodzaju podłoża i sposobu nakładania konwersyjnej powłoki fosforanowej na jej właściwości ochronne. Wykonano badania mikroskopowe, badania szczelności, właściwości ochronnych uzyskanych powłok konwersyjnych. Przeprowadzono badania odporności na działanie wysokich temperatur. Wytypowano rodzaj podłoża oraz powłoki o najlepszych właściwościach ochronnych.
EN
The work involved research on the influence of substrate type and method of application of phosphate conversional coating on its protective properties. Microscopic examination, leak testing and protective properties of the resulting conversional coating were performed. Tests of resistance to high temperatures were also conducted. The type of substrate and the coating with the best protective properties were chosen.
Przeprowadzono badanie wielkości cząstek kompozycji lakierowej metodą laserową, przy użyciu aparatu Analysette 22 Micro-Tec firmy Fritsch. Dyspersja składała się z żywicy akrylowej Acrilem AS140, niejonowego środka powierzchniowo czynnego Rokanol LI0/80 lub Rokanol Tl8 oraz zagęszczacza nieorganicznego (bentonit). Badania miały na celu wytypowanie środka powierzchniowo czynnego o najlepszych właściwościach stabilizujących. Sprawdzono także, jak zmiana parametrów pomiarowych wpłynęła na średnią wielkość cząstek układu.
EN
Experimental research on the size of dispersion particles was carried out using the laser camera, Analysette 22 MicroTec (Fritsch). Water-based dispersion was composed of acrylic resin Acrilem AS140, nonionic surfactant Rokanol LI0AS0 or Rokanol T18 and inorganic thickener (Bentonite). The aim of research was to select a surfactant characterized by the best stabilizing properties. It was also checked how the change of measurement parameters influenced the average particle size in the system.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Badano wodne lateksy kopolimerów etylenu z octanem winylu, monomerów akrylowych z styrenem i poli(octanu winylu) stabilizowane za pomocą poli(alkoholu winylowego) oraz jonowych i niejonowych surfaktantów. Badania polegały na wprowadzeniu plastizolu PVC do lateksu w taki sposób aby jego ilość w lateksie była jak największa. Ustalono zasadnicze przyczyny niestabilności kompozycji lateksowej z plastizolem. Stwierdzono, że dodatkowo należy wprowadzić niejonowy surfaktant oraz zagęszczacz. Ich obecność powoduje zmniejszenie ilości osadu plastizolu, rozmiaru cząstek w dyspersji oraz zwiększenie liofilowości środowiska i zwiększenie energii aktywacji lepkiego płynięcia.Temperatura mięknienia i twardość względna błony polimerowej uległy zmniejszeniu. Najskuteczniejszym sposobem zapewnienia trwałości lateksu z plastizolem jest stabilizacja steryczna.
EN
Four com. latexes were stabilized by addn. of ionic and nonionic surfactants, poly(vinyl chloride) plastisols and polyurethane thickeners. The latexes were analyzed for particle radius, Huggins const., surface tension, activation energy of viscous flow, softening temp. of the latex polymer and relative hardness of the polymer films as well as for their changes after addn. of particular components. The modification resulted in increasing the latex stability and viscous flow activation energy as well in decreasing the softening point and hardness of polymer films.
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zbadano wpływ azotanu didecylodimetyloamoniowego na fizykochemiczne i fizykomechaniczne właściwości błon ochronnych otrzymanych z wodnych dyspersji akrylowych. Zbadano właściwości układów dyspersyjnych o różnej zawartości środka powierzchniowo czynnego, cieczy jonowej i zagęszczacza. Stwierdzono, że powłoki otrzymane z dyspersji akrylowych z większą zawartością SPC i cieczy jonowej wykazują lepsze właściwości powierzchniowe oraz odporność na działanie wybranych czynników chemicznych.
EN
Didecyldimethylammonium nitrate was added to aq. dispersions of an acrylic polymer to study the phys.-mech. and phys.-chem. properties of the surfactant and thickener-contg coats. Addn. of the ionic liq. resulted in increasing the chem. resistance of the coatings.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.