Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 26

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
W artykule zaprezentowano wyniki wieloletnich badań autorów nad znaczeniem rzek i cieków wodnych dla poziomu życia mieszkańców współczesnych miast na przykładzie Łodzi, Wiednia i Mainz. Projekty badawcze wraz z opracowanymi koncepcjami obejmowały zagadnienia dotyczące programów, ich zasadności, możliwości odtworzenia otwartych, przyrzecznych terenów publicznych przy kształtowaniu zrównoważonego klimatu miasta, poprzez wplecenie dolin rzecznych w jego strukturę. Atrakcyjność krajobrazowa regionu łódzkiego wynika z kontrastu między dolinami cieków wodnych, a wielkomiejską strukturą XIX wiecznego ośrodka przemysłowego. Doliny te nadały aglomeracji miejskiej wraz z miastami satelickimi szczególny charakter polegający na przenikaniu się obszarów zabudowanych z terenami urządzonej zieleni parkowej oraz naturalizującymi się licznymi dolinami cieków, tworzących układ o kształcie kręgu z promieniście rozchodzącymi się otwartymi terenami zielonymi.
EN
This article presents the results of the author’s many years of research on the importance of rivers and watercourses for the quality of living in modern cities on the example of Lodz, Vienna and Mainz. The research projects along with concept designs covered the validity of programmes, possibilities of of restoring open near river public areas while shaping a balanced city climate through integrating riverbeds into its structure. The appeal of the Lodz region landscape emerges from the contrast between watercourses and urban structure of the 19th century industrial center. Waterbeds (along with satellite towns) added a certain character – the urban area intertwines with planned park areas as well as a number of watercourses, creating the shape of a circle with open green areas radiantly extending form the center.
PL
Jak projektować w ramach istniejących zespołów zabudowy XIX wiecznego miasta, miasta wzniesionego dla uzyskania maksymalnych zysków właścicieli fabryk i nieruchomości na wynajem. W ramach prac projektowych rewitalizowanych przestrzeni miasta poprzemysłowego, realizując założenia programowe PROREVITA autorzy próbowali uzyskać nowe innowacyjne rozwiązania projektowe dotyczące problemu występowania światła w architekturze. Artykuł przedstawia proces badawczy dochodzenia do rozwiązań finalnych, tak aby realizując zadane funkcje odpowiedzieć na pytania czym jest światło, jaka jest jego rola i jakie są sposoby realizacji konkretnych zadań w trudnych warunkach podwórek-studni śródmiejskich miejskich kamienic. Spróbowano usystematyzować hierarchię potrzeb w postaci katalogu koniecznych procesów i kolejnych kroków podejmowanych w podobnych sytuacjach przestrzennych. Jednocześnie wskazano miejsca najbardziej odpowiedzialne za efekty przestrzenne i wartości kulturowe w ramach procesu wydobywania poprzez światło nowych wartości budownictwa historycznego i kwalifikowanego jako zasób architektonicznego łódzkiego dziedzictwa kulturowego.
EN
How to design within the framework of the existing XIXth century buildings in the eternal city, the city which was created to maximize factory and tenement owners profits. As part of restoring the post-industrial city space, fulfilling the PROREVITA programme directives, the authors attempted to find new innovative design solutions to the problem of light in architecture. The article presents the research process to the final solutions – to answer what is light, its role and how to solve real problems in difficult places, such as city tenement yard-wells. There was na attempt to systematize the hierarchy of needs in the shape of a directory of needed processes and further solutions in similar spatial situations. At the same time the areas most important for spatial effects and cultural values in the framework of the process of using light to reveal new historical building values and qualified as Łódź architectural heritage resource.
PL
Artykuł jest próbą podsumowania udziału autorów w realizacji wybranych projektów zespołów rekreacyjnych tworzonych z aktywnym udziałem mieszkańców Łodzi. Przykłady inicjatyw grup obywatelskich przedstawione jako propozycje programowo-funkcjonalne projektowane i realizowane w ramach szerokiego programu rozwoju przestrzeni rekreacyjnych inicjowanego przez władze gminy Łódź. Omówione w artykule projekty i realizacje obejmują lata 2005–2010. Podstawowym omawianym programem jest inicjatywa grupy młodzieży łódzkiej nazwana „Parkiem Kultur” i projektowana na terenie zespołu rekreacyjnego w ramach założenia parkowego w dzielnicy Teofilów. Kolejne projekty kreowane przy udziale Wydziału Sportu i Turystyki Miasta Łodzi wraz z szerokimi konsultacjami społecznymi mieszkańców dzielnic Górna i Rudy, obejmują analizy dwóch zespołów: Stawy Jana w dzielnicy Górna i Stawy Stefańskiego w dzielnicy Ruda.
EN
This article is an attempt to summarize the author’s role in creating the chosen recreational complex designs with the active participation of the city inhabitants. The examples of civic group initiatives which are presented as program – function roles, designed and constructed as part of a large recreational space development program, started by the Lodz Municipal Authorities. The described projects and buildings encompass the years 2005 and 2010. The main focus lies on the „Park Kultur”, an initiative of the city youth, designed in the Teofilow district. Other projects, created with the help of the Lodz Sport and Tourism Depatment as well as Gorna and Ruda district inhabitants, encompass the analysis of two areas: Stawy Jana in Gorna District and Stawy Stefańskiego in Ruda District.
PL
Celem głównym projektu było opracowanie koncepcji rewitalizacji i restrukturyzacji programowo-przestrzennej obszaru śródmiejskiego węzła komunikacyjnego Łódź -Fabryczna w kontekście współczesnych oczekiwań mieszkańców miasta, podróżnych i turystów. Ten istotny w strukturze przestrzennej miasta, położony w samym sercu Łodzi rejon czołowego dworca kolejowego i generalnie tranzytowego dworca autobusowego wciąż nie uzyskał należnej mu rangi w krajobrazie miejskim. Jego rola w kształtowaniu wizerunku miasta w oczach podróżnych i turystów jest niepodważalna. Również Łodzianie od lat oczekują uporządkowania zarówno układu komunikacji i struktury transportu publicznego, przemieszanych i nie doinwestowanych przestrzeni o charakterze publicznym, zapewnienia odpowiednich warunków podróżowania, nadania temu miejscu cech reprezentacyjności godnych rangi miasta środkowoeuropejskiego.
EN
The level of appeal of city buildings and public space stimulates the strength of attracting people, collaborates with the creation of a hierarchical places structure model and decides their economical competitiveness. Therefore the hypothesis with a significant role in the city spatial structure and of importance in forming a city area landscape encompassing the Łódź Fabryczna city centre road and rail hub seems to be correctly defined. This foremost train and bus transit station area situated in the very heart of Łódź had not been granted the city landscape renown it deserves. Its role in the shaping of city image in the eyes of travelers and tourists is unquestionable. The city inhabitants have also waited years for the proper arranging of the road and rail hub, the improvement of underinvested and interlaced public areas, reassurance of being provided with proper travel conditions as well as providing this place with representative qualities worthy of a Central European city.
5
Content available remote Light in architecture – architecture in light
EN
In December 2013 the 68th Meeting of the United Nations named 2015 The International Year of Light-Based Technologies. This fact was to focus the world’s population on the importance of light technology in promoting balanced progress. In this context, the omnipresent use of light in architecture (the inner and outer buildings space) requires analysis and revision.
PL
W grudniu 2013 roku 68. Sesja Z gromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych proklamowała rok 2015 Międzynarodowym Rokiem Światła i Technologii Wykorzystujących Światło. Fakt ten miał zwrócić uwagę społeczności świata na znaczenie technologii wykorzystujących światło dla promocji zrównoważonego rozwoju. W tym kontekście analizy i rewizji wymaga również wszechobecna gra światłem w architekturze stosowana w postaci oświetlania przestrzeni wewnętrznej, jak i zewnętrznej bryły obiektu.
PL
Łódź jest aglomeracją o krótkiej, ale burzliwej historii kształtowania wielkomiejskiej przestrzeni, której strukturę kreowano etapami. Wśród czynników miastotwórczych, inspirujących proces tworzenia miasta, najważniejszym był rozwój przemysłu włókienniczego. Niemniej w momencie jego stagnacji, spowodowanej wystudzeniem gospodarczym i zmianami geopolitycznymi w Europie po zakończeniu I wojny światowej, niezmiernie istotnym czynnikiem, podtrzymującym proces budowania miasta, stał się jego awans administracyjny. Wyhamowanie procesu wielkoprzemysłowego rozwoju ośrodka, przy jednoczesnym wzroście jego rangi w hierarchii administracji państwowej, kościelnej i wojskowej, dało mu niepowtarzalną szansę odrobienia zapóźnień cywilizacyjnych i uporządkowania struktur miejskich. Szansę, dzięki której ośrodek mógłby zasłużyć na miano miasta nowoczesnego, na które, mimo imponującego rozwoju demograficznego, gospodarczego i przestrzennego na przełomie wieków XIX i XX jeszcze nie zasługiwał. Poszukując przesłanek rozwoju Łodzi na tle dokonań procesu kształtowania przestrzeni Łodzi II RP wyniesionej wówczas do godności ośrodka wojewódzkiego można podjąć próbę dostosowania do uwarunkowań Łodzi wiedeńskiego modelu kształtowania miasta przyjaznego ludziom, sformułowanego w postaci nośnego, uniwersalnego dekalogu. Należy również zasygnalizować istnienie kreowanej, aktualnie wizji przyszłego awansu miasta Łodzi, opartej na dwubiegunowym układzie tzw. „duopolis" (unia metropolitalna z Warszawą) oraz współczesnej sytuacji geopolitycznej (skrzyżowanie autostrad, położenie w ramach EU).
EN
Łódź is a city with a short, but eventful history of shaping the urban space. The most important city developing factor was the growth of the textile industry. However, after The First World War, during the industrial slowdown and geopolitical changes in Europe, the administrative promotion of the city became a crucial factor in the urban development. There were two important facts, which influenced the development of the Łódź of the II-nd RP period - the atmosphere of the restoration of the Polish statehood and the elevation of the city to the rank of the regional center, which happened for the first time in its short history. The decrease of the industrial development, along with the increase of the governing, church and military functions, provided the city with an unique chance to make up for lost time in development and city structure planning. This chance would allow the city to be called "modern" which despite its imperessive development between the XIX-th and XX-th century was a name it has not yet earned. When searching for the circumstances of the development of Łódź against the background of the achievements of Łódź of the II-nd RP period, it is possible to attempt to adapt the Viennese model of the shaping a citizen friendly city to Łódź, in the form of an universal, ranging decaloge. It is important to mention the future plans for the city, based on a so called "duopolis", a two pole setting ( a metropolitan union with Warsaw) as well as the current geopolitical situation ( the crossing of higways, the position in the EU).
PL
W ostatniej dekadzie w ramach działalności naukowej i zawodowej w XXI wieku, autorzy opracowania nawiązali współpracę z firmą RD RYMAROV, która od końca poprzedniego wieku ma duże osiągnięcia w dziedzinie kształtowania zrównoważonego środowiska mieszkaniowego, zarówno na terenie Czech, jak i Austrii czy Niemiec. W ramach tej współpracy zrealizowano zespół zabudowy mieszkaniowej w Konstantynowie pod Łodzią. Na ile udało się uformować atrakcyjne i zdrowe miejsce zamieszkania człowieka, w myśl reguł kreowania zabudowy proekologicznej i energooszczędnej, a jednocześnie zapewniającej minimum egzystencji w standardzie odpowiednim dla życia w Europie XXI wieku, przy jednoczesnym założeniu mobilności przestrzeni i minimum kosztów eksploatacji – czas pokaże.
EN
In the last decade, the authors, within the framework of their scientific and professional achievements in the 21st century, have started cooperation with The RD RYMAROW Company, which has achieved success in shaping a balanced housing environment in countries such as The Czech Republic, Austria and Germany. A joined housing project was completed in the Konstantynow area near Łódź. Time will tell, whether or not this healthy, environmentally friendly, 21st century standard of living and low maintenance cost housing project is a success.
PL
W interesującym nas przedziale czasowym obejmującym ostatnie dwudziestolecie historii budowania tożsamości Wiednia widać, że wyjątkowo intrygujący charakter przestrzeni w tym mieście uzyskano dzięki spójności idei i celów, odpowiedzialności i umiejętności. Mecenat cesarski wraz z projektantem, wykonawcą i użytkownikiem wspólnie dążyli do najlepszych efektów budowania przestrzeni miejskiej. Proces ten był również wzbogacany przez twórczo myślących młodych projektantów, inżynierów i artystów, kształtujących nowe spojrzenie na formę, funkcję i wartości użytkowe projektowanej przestrzeni zamkniętej i elementów wyposażenia otwartych przestrzeni publicznych. Współczesny Wiedeń jest przykładem miasta, w którym urzeczywistnia się zasadę dyskursu mieszczan na temat realizacji przedsięwzięć mających na celu utrzymanie charakteru wielkomiejskości i zachowanie miejsca przyjaznego dla awangardy architektonicznej.
EN
In the last hunderd years, the time frame which interests us, the history of building the Vienna identity clearly shows thar the most interesting nature of the space was achived through the cohesion of ideas and goals, responsebility and ability. The Emperor's patronage, along with the deaigner and the user, aimed to achieve the best possible urban space building design. This aim was further aided by young and creative designers, shaping the new view of managing the form, function and design value of closed space and furnishing open public space. The contemporary Vienna is an example of a city which listens to its inhabitants in order to achieve the urban character and preserve a place open yo architectural vanguard.
9
Content available remote Nowe oblicze detalu architektonicznego na przykładzie neomodernizmu wiedeńskiego
PL
W latach 2009-2011 firma Palmers AG wzniosła w ramach najważniejszej ulicy handlowej Wiednia, tj. Mariahilfer Str., nowy budynek biurowo-komercyjny stanowiący znakomity przykład nowoczesnej architektury wielkomiejskiej. Neomodernizm w jego wydaniu stosuje prostotę będącą środkiem wyrazu współczesności, co więcej można go zaliczyć do kierunku twórczego określanego mianem nowego rygoryzmu.
EN
During the years 2009-2011 the Palmers AG company built a new office- commerce building on the most important Vienna shopping street, The Mariahilfer Str., which is an excellent example of modern urban architecture. Neomodernism, in this case, uses simplicity as a means of expressing modern times, which allows it to join the art trend, known as The New Rigour.
PL
Proces kształtowania przestrzeni towarzyszy człowiekowi od początku jego istnienia. Każdy z nas nosi w sobie, jemu tylko właściwą, umiejętność tworzenia, postrzegania, rozumienia i oceny. Wśród wielu dziedzin nauki i sztuki, również wiedza o procesie kształtowania przestrzeni jest niezbędna do kompleksowego wykształcenia kreatywnego obywatela Polski, Europy, Wszechświata. Architekt to zawód prestiżowy. Architekci decydują o kształcie otaczającej nas przestrzeni. Są zarówno inżynierami, jak i artystami. Ilu architektów, tyle definicji architektury. Jest to niewątpliwie kompozycja w przestrzeni ukształtowana przez i na potrzeby człowieka.
EN
The process of shaping the space accompanied man from the beginning of his existence. Each of us has the ability to create, perceive, understand and evaluate. Among the many areas of science and art, the knowledge of shaping space is essential for a comprehensive and creative education of the Polish citizen, Europe and the universe. Architect is a profession of prestige. Architects shape the space around us. They are both engineers and artists. There are as many architects as definitions of architecture. This is undoubtedly a shape in space formed.
11
Content available remote Progresja w architekturze wiedeńskiej nowej generacji
PL
Wraz z końcem zimnej wojny i otwarciem państw bloku wschodniego, Wiedeń dostał szansę wyjścia z peryferyjnego położenia geopolitycznego w Nowej Europie. W 2005 roku uchwalono zasady i cele infrastrukturalnego rozwoju Nowego Wiednia na okres dziesięciu lat. Oznaczono trzynaście konkretnych obszarów docelowych – „dzielnic problemowych”, gdzie warunki życia winny zostać ulepszone – rejony te mają do odegrania ważną rolę w aspekcie ekologicznym, ekonomicznym i społecznym.
EN
With the end of the Cold War and the opening of the Eastern bloc countries, Vienna was given a chance to break away from peripheral geopolitical position in the New Europe. In 2005, the principles and objectives of the infrastructural development of the New Vienna were enacted for a period of ten years. There were thirteen specific areas targeted – problem areas – where living conditions should be improved – these areas have a role to play in ecological, economic and social life terms.
PL
Zjawisko przekształcania miejskich przestrzeni publicznych, rodzi problem, nawiązania lub odrzucenia struktur istniejących. Zadajmy pytanie, na ile decyzje o nawiązaniu czy odrzuceniu mogą stanowić o istotnych dokonaniach twórczych w ramach przekształceń przestrzeni w strukturach miasta. Niezbędna jest dyskusja nad dopuszczalnymi relacjami pomiędzy, odrzuceniem i twórczą kontynuacją; nad pojmowaniem przestrzeni architektonicznej jako tworzonej przez architektów zgodnie z posłannictwem odpowiedzialnego przekształcania. Autorka przedstawia ten problem na tle działań środowiska projektantów w Łodzi.
EN
The phenomenon of transforming urban public spaces creates the problem of accepting or rejecting the existing buildings. Let us ask a question: how can accepting or rejecting determine significant creative achievements in the transformed spaces of urban structures? A debate on acceptable relations between rejection and creative continuation, on the comprehension of an architectural space as created by architects according to the message of responsible transformation, is necessary. The author presents this problem against the background of the activities of the community of designers in Łódź.
PL
Zapoczątkowane w okresie  przedwojennym poszukiwania  racjonalnych sposobów  gospodarowania przestrzenią  mieszkania przełożyły się na stworzenie w wielu krajach, w tym także w polsce okresu powojennego, standardów mieszkaniowych. Biorąc pod uwagę, że w okresie powojennym sprawy mieszkaniowe traktowane były przez władzepaństwowe jako zagadnienie  polityczne, tworzenie ram formalnych  dla rozwoju standaryzacji  podporządkowane było ściśle prawodawstwu tworzonemu przez administrację rządową aż do lat 80. XX wieku. na początku lat 60. XX wieku pojawiły się głosy mówiące o tym, które z proponowanych w standardach powierzchnie mieszkań będą w przyszłości najbardziej popularne. Z prowadzonych badań wyłaniał się obraz, w którym na pierwszy plan wysuwały się mieszkania o standardzie m4 i m5, składające się z 3 pokoi i przeznaczone dla rodzin 3-4, osobowych. W drugiej kolejności postulowano budowanie mieszkań w standardzie m3, dwupokojowych przeznaczonych dla rodzin 2-osobowych. Biorąc pod uwagę specyfikę zabudowy uzupełniającej oraz jej uwarunkowania przestrzenno-kompozycyjne, należy zastanowić się, w jakim stopniu standaryzacja odcisnęła swoje piętno na tej dziedzinie twórczości architektonicznej śródmieścia poznania.
EN
Complementary architecture in Poznan after 1945 was profoundly exposed in reference to multi-apartment housing, but much rarer in reference to public utility buildings. The war operations affected many districts of the city but  not to such extent that they lost their historic character. Complementary architecture of Poznan at the end of the  1940s and in the middle of the 1950s was, without doubt, connected with the prevailing, at the time, sociorealism.  Traditional in content, classical in form, architecture matched the historical context almost perfectly. Duplicating  the traditional building model with visibly exposed and rusticated stub wall around the entrance zone, architecture reflected the expectations both of the building users and the architects. Seeking context here was mainly connected with shaping the building block as a certain type of complementary development to the existing spatial structure. The aim of shaping the block was to introduce possibly the smallest disparity between the facilities. Both the designed architecture and the structure of the facade were simple, almost synthetic. Complementary architecture in poznan of the 1960s was in a way connected with communism, the political system prevailing in poland at the time. contrary to the previous years, the architecture was consistent and uniform, andthe period was the time of artistic search and experiments. The architects professionally active at the time, on one hand, had to conform to the norms and standards imposed upon them by the communist legal regulations, on the  other hand, though, drew inspiration from prime examples of the european architecture. The architecture of the  residential facilities of the time cannot be said to be branded with communism. Many of those buildings give evidence to the artistic search for the form and function of the block. As a result of the time lapsed from the day of their  erection, the ideology connected with them ceased to exist. The quality of the complementary architecture of that  time varies, as in communism as well as in capitalism, the investor is a crucial determinant in this respect. in poland, in case of this type of architecture, availability of construction materials and technologies was another factor. Sometimes, due to the shortage of the construction and finishing materials, an original design had to be changed.
PL
Pierwsza tablica z napisem ulica Piotrkowska została umieszczona w 1823 r. na początku dzisiejszej ul. Nowomiejskiej przy moście na rzece Łódce. Dwa lata wcześniej twórca planu regulacyjnego Rajmund Rembieliński, prostując linię istniejącego „traktu piotrowskiego", wyznaczył jej ostateczny bieg oraz przebieg przecinających ją ulic, a tereny wokół Piotrkowskiej podzielił na parcele. Dawny „trakt piotrkowski" liczy 4,1 km długości i wciąż ma niepowtarzalny charakter ulicy odzwierciedlającej dzieje Łodzi. Jej architektoniczna obudowa przybliża kolejne okresy formowania wielkomiejskiej struktury ośrodka. Niestety, w następstwie pojawienia się dwóch znaczących kompleksów o przeznaczeniu publicznym - tj. Galerii Łódzkiej przy al. J. Piłsudskiego, a nieco później ogromnego centrum kulturalno-handlowego Manufaktura, zlokalizowanego na obszarze dawnego imperium fabrycznego I. K. Poznańskiego o powierzchni blisko 26 ha - obecnie stopniowo zamiera aktywność ulicy jako głównego traktu handlowo-usługowego. W obliczu tego zjawiska nagląca stała się potrzeba wykreowania nowego wizerunku Piotrkowskiej, aby ponownie przywrócić jej rangę reprezentacyjnej ulicy miasta.
EN
The first plate with the words "Piotrkowska Street" written on it was placed in 1823, at the beginning of the current Nowomiejska Street, next to the Łódka River Bridge. Two years earlier, the creator of the Regulation Plan, Rajmund Rembielinski, shaped both the "piotrkowska road" as well as the crossing streets along with the surrounding areas divided into building plots. The old "piotrkowska road" measures 4,1 km in length and retains its unique character of a street reflecting the history of Łódź. The architectural design of the street brings closer the successive stages of the formation of the urban structure of the city. Unfortunately, due to the creation of two important shopping and cultural centres, "Galeria Łódzka" on The J. Piłsudski Avenue and "Manufaktura", covering an area of 26 ha, previously known as "The Factory Empire of J. K. Poznański", the Piotrkowska Street is slowly losing its commercial importance. In the light of these events, there is a great need for creating a new face for the Piotrkowska Street, in order to return it to the former role of the premier symbol of the city.
PL
W dniu 12 lipca 2009 roku uroczyście obchodzono dwudziestą rocznicę funkcjonowania nowego Port-Frejus. Oddanie pro publico bono kompleksu, uchodzącego do dziś za najnowocześniejszy i najpiękniejszy na Lazurowym Wybrzeżu, zainaugurowało długo oczekiwany powrót miasta Frejus do jego portowych, wywodzących się z czasów Witruwiusza, rzymskich korzeni. Czy to, usytuowane między Cannes a Saint-Tropez, współczesne założenie zostało wykreowane w myśl reguł zawartych w De Architektura?
EN
On the 12th of July 2009 a celebration of the 20th anniversary of the Port-Frejus took place. The pro publico bono opening complex, which is still regarded as the most modern and finest ever built at the Cote d'Azur, inaugurated the long awaited return of Frejus to its port town roots of the time of Vitruvius. How many rules of De Architectura were used in this modern creation, situated between Cannes and Saint-Tropez?
PL
Łódź jest miastem stosunkowo młodym. Swą wielkomiejskość zawdzięcza erze maszyny parowej, a następnie okresowi międzywojennemu, kiedy to ośrodek nominowano do rangi miasta wojewódzkiego II RP. Jej przestrzeń kształtowali ludzie wywodzący się z różnych kultur i narodowości. Aspekt wielonarodowego pochodzenia dotyczył zarówno inwestorów, jak i architektów czy budowniczych. Nie dziwi zatem fakt wszechobecności elementów międzynarodowej myśli twórczej w sztuce czy architekturze kreowanej w czasach burzliwego rozwoju miasta. Znaczących odniesień do areny europejskiej można poszukiwać w obszarze realizacji pochodzących z epoki historyzmu, secesji, czy szeroko pojmowanego modernizmu. Na szczególną uwagę, w przypadku Łodzi, zasługuje okres modernizmu międzywojennego. Nowatorstwo twórczości działających w tym czasie artystów, w osobach Katarzyny Kobro i Władysława Strzemińskiego, jest powszechnie uznane i doceniane. Czy kształtowana równolegle architektura może uchodzić za równie wartościową, czy i na ile można jej przypisać cechy nurtu międzynarodowego, czy nosi znamiona kreacji awangardowych?
EN
Łódź is a relatively young city. It has grown in the age of the steam engine, and in time of interwar period, when the city was elevated to the rank of the capital of the province of the Und RP, when it has become a large urban structure. The city space was shaped by the people of various nationalities and cultures. Multinational origins of the city inhabitants concerned the investors, architects and builder alike. Therefore it is naturel that the elements of the modern international creative ideas are widely present in both the art and the architecture of this turbulent time of the city development. Significant references to European arena can be found in the achievements and accomplishments originating in the age of historism, secession or the widely understood modernism. The period of the interwar modernism, in the case of Łódź, is of special importance. The innovation of the works of the interwar artists, such as Katarzyna Kobro and Władysław Strzemiński is widely recognized and appreciated. Can the architecture of that time be considered equally important, does it have the signs of the avantgarde creations?
17
PL
Na przełomie lat 2007/2008 na potrzeby sporządzanego w Miejskiej Pracowni Urbanistycznej Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Łodzi wykonałam opracowanie studialno-koncepcyjne dotyczące Polityki ochrony dóbr kultury współczesnej w Łodzi. Podstawowym elementem wyjściowym opracowania było repertorium obiektów - potencjalnych dóbr kultury współczesnej z obszaru miasta Łodzi. Które z tych obiektów zasługują na miano dzieł architektonicznych?
EN
Between 2007/2008, The City Urban Planning Authority, which was tasked with Community Development Plan, commissioned me with creating a concept design concerning The Policy of Protecting of Contemporary Culture Heritage in Łódź. The main part of the concept design was a list of potential valuable contemporary culture heritage in Łódź. Which of these edifices can be called architectural achievements?
18
Content available remote The faces of the luxurious trend in the architecture of interwar Łódź
EN
In case of interwar Łódź, the nomination of the city to the rank of the province centre (1920) was of no small importance to the size and quality of the formation of the housing space. The growing number of high ranking officials, solicitors (county court), doctors (local Health Service), officers (the Military Garrison), culture animator artists and intellectualists were searching for apartments worthy of their social prestige. Along with the increase of affluence came new preferences and a rise in demand for higher living standards. To meet these requirements, a new offer of luxurious apartments in prominent tenements, located not only at or near the important Piotrkowska Street was put forward. The most stylistically splendid buildings (representing a high class modernism), being a match for the European realizations, even in such respects as basic furnishings and living quarters structure (apartments, underground garages) were erected near such streets as G.Narutowicza, Gdańska and Świętokrzyska. The factors which stimulated the increase of building and the activity of individual investors of the interwar Łódź were (similar to other large Polish cities): credit politics, deeds, building and tax regulations. The reminiscences of the interwar housing architecture development in Łódź are positively received even today. This is due to the high quality of housing of that time, which makes the tenants feel comfortable. Regardless of the style variety and the importance of these buildings in creating the spatial structure of interwar Łódź, even today they are important elements and links supporting the urban character and should be subject to special protection.
PL
przypadku Łodzi okresu międzywojennego, nie bez znaczenia dla rozmiarów i jakości procesu kształtowania wielkomiejskiej przestrzeni mieszkalnej był fakt nominowania miasta w 1920 roku do godności ośrodka wojewódzkiego. Powiększająca się rzesza wyższych urzędników państwowych i miejskich, adwokatów (Okręgowy Sąd), lekarzy (Okręgowa Kasa Chorych), oficerów (Garnizon Wojskowy), animatorów kultury i intelektualistów poszukiwała mieszkań godnych ich prestiżu społecznego. Wraz ze wzrostem zamożności zmieniały się upodobania i rosły wymagania dotyczące rangi miejsca zamieszkania. Naprzeciw tym oczekiwaniom wychodziła coraz bogatsza oferta wykwintnych lokali mieszkalnych w luksusowych kamienicach czy domach czynszowych, lokalizowanych nie tylko przy tradycyjnie najważniejszej ulicy Piotrkowskiej. Te najlepsze stylistycznie, dorównujące realizacjom europejskim (wysokiej klasy modernizm), również pod względem standardu wyposażenia i struktury lokali mieszkalnych (apartamenty, podziemne garaże) zostały wzniesione w rejonie ulic G. Narutowicza, Gdańskiej czy Świętokrzyskiej. Czynnikami stymulującymi natężenie ruchu budowlanego i aktywność inwestorów indywidualnych w międzywojennej Łodzi były (podobnie jak w innych wielkich miastach kraju): polityka kredytowa, akty prawne oraz przepisy budowlane i podatkowe. Reminiscencje międzywojennego rozwoju architektury mieszkaniowej w Łodzi są po dzień dzisiejszy odbierane pozytywnie. Zawdzięczamy to wysokiej jakości wykreowanych wówczas przestrzeni mieszkalnych, w których ludzie czują się nadal znakomicie. Niezależnie od różnorodności stylistycznej i wartości znaczeniowej tych obiektów we współtworzeniu struktury przestrzeni międzywojennej Łodzi, stanowią one po dzień dzisiejszy ważne elementy i ogniwa podtrzymujące wielkomiejski charakter i winny podlegać szczególnej ochronie.
PL
Historia rozwoju miejskiej struktury Wiednia, który liczy ponad 2000 lat, była do drugiego tureckiego oblężenia w 1683 roku zawsze tylko historią budowy 1. Okręgu (1. Bezirk). I do tego znamiennego faktu wiedeńczycy bezustannie nawiązują, nasycając śródmiejską przestrzeń wciąż nowymi formami architektonicznymi. Od czasów baroku Wiedeń jest nierozłącznie związany z pojęciem GroBstadt (Wielkie Miasto). Jako centrum kulturalne „podwójnej" austriacko-węgierskiej monarchii pełnił rolę głównego miasta w Europie. Ta funkcja środkowoeuropejskiej stolicy kultury stanowi wciąż zasadniczy czynnik miastotwórczy, decydujący o niegasnącej atrakcyjności, również turystycznej, miasta. Metropolitalny układ urbanistyczny Wiednia jest rezultatem przemysłowej rewolucji 19. wieku. Ówcześni kreatorzy przestrzeni, jak m.in. Otto Wagner uznali kształtowanie GroBstadt za wielkie wyzwanie nowoczesnej architektury. Niezmiernie istotne w procesie identyfikacji miasta są budo wie reprezentatywne dla jego tożsamości - ikony architektury. W przypadku Wiednia stanowią one dorobek tworzony drogą ewolucji, w myśl zasady mądrego przekształcania przestrzeni poprzez kontynuację istniejących elementów struktury miasta.
EN
Vienna is over 2000 years old. It ows this age to it's strategic location. The history of the development of urban structure until the second Turkish siege in 1683 was always only the history of building the lsl District (1. Bezirk). This is a characteristic fact to which the people of Vienna refer to, filling the urban space with new architectural forms. Since the baroque Vienna has been inseparably tied to the GroBstadt term (the Great City). As a cultural centre of the double Austrian-Hungarian monarchy it played the role of the main European city. This function of the Central-European capital of culture is still a fundamental city-building factor, which is additionally decisive about the always shining attraction, such as the tourism. The Metropolitan urban setting of Vienna is a result of the Industrial revolution of the 19-th century. The spatial designers of that time, such as e.g. Otto Wagner aknowledged the shaping of GroBstadt as the great challenge of the modern architecture. The icons of architecture, as the representative buildings of the city identity, are extremely important in the process of identifying the city. In the case of Vienna, they are an achievement gained through evolution, in living up to the principle of the wise spatial transformation through the continuation of the existing city structure elements.
PL
Łódź, funkcjonująca do niedawna jako jeden z największych ośrodków przemysłu włókienniczego środkowej Europy, jest aglomeracją o krótkiej i burzliwej historii kształtowania wielkomiejskiej przestrzeni. Wprawdzie prawa miejskie otrzymała już w 1423 roku, ale jej rozwój jako miasta przemysłowego datuje się od 1820 roku, tj. od momentu powołania ośrodka do rzędu tzw. miast fabrycznych. W 1835 roku łódzki przemysłowiec narodowości niemieckiej Ludwik Geyer, właściciel tzw. białej fabryki sprowadza z Anglii pierwszą maszynę parową. Rozpoczyna się burzliwy okres tworzenia Łodzi wielkoprzemysłowej, której intrygujące oblicze jest powszechnie znane dzięki m.in. znakomitej powieści Władysława Reymonta. Przestrzeń wielonarodowościowej Ziemi obiecanej przestaje być kształtowana zgodnie z wytycznymi planu regulacyjnego, sporządzonego w 1827 roku przez geometrę Jana Leśniewskiego. Dynamiczny rozwój przemysłu, szybki wzrost liczby mieszkanców Łodzi burzy jednolitość kompozycyjną w/w planu, rozsadza regularne, geometryczne ramy wyznaczone Nowemu Miastu z jego unikalnym, centralnie położonym ośmiobocznym rynkiem, radialnym układem wychodzących z niego dróg i działek, prostokątną siatką ulic, metrologią elementów opartą o moduł pięcioprętowy. Logicznie skomponowany plan Łodzi począł obrastać plątaniną ulic. Gdy przewidziane pod duże zakłady place w posiadłach wodno-fabrycznych zostały rozdane, poczęto wznosić fabryki na działkach przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe. Bezładne pomieszanie kamienic czynszowych, fabryk i starych domów rękodzielników nadało piętno krajobrazowi Łodzi, jeszcze niedawno tak uporządkowanemu i harmonijnemu. Doprowadziło to do nieskoordynowanej zabudowy miasta jako całości w okresie jego największego rozwoju. Rozwój ten, podporządkowany bezwzględnej eksploatacji ludzi i terenów znalazł odzwierciedlenie w krajobrazie miejskim. Jest to szczególnie czytelne w obszarze strefy śródmiejskiej, w której zespoły rezydencjonalno-fabryczne zyskały rangę istotnych elementów krystalizujących strukturę przestrzenną i kształtujących oblicze wielkoprzemysłowej Łodzi. Oblicze formowane bez ogólnie obowiązującego planu regulacyjnego, bez przewodniej myśli urbanistycznej, bez infrastruktury integrującej w/w elementy, decydujące o tożsamości Ziemi obiecanej, w sprawnie działający, przyjazny kilkusettysięcznej, wielokulturowej społeczności, organizm miejski godny wieku XX.
EN
Łódź is an agglomeration with a short but stormy past of creating city space: 1th appearance - the time of the Promised Land (an industrial Łódź is being built, 1835 - Ludwik Geyer imports a steam engine from England); 2nd appearance - the time of the 2nd Polish Republic (the capital city of a province is being built, 1920 - the city became the capital of a larger territorial division, i.e. the voyevodeship of Łódź); 3rd appearance - the time of "Folk Poland" (a labour Łódź is being built); 4th appearance - the time of the 3rd Polish Republic (industrial decline, a new function in the EU). Presently, as at the beginning of the 2nd Polish Republic, we stand before the fact of the rebirth of the Polish statehood and the need of city transformation in the view of new socioeconomical-political conditions in the 3rd Polish Republic, in addition, the present situation of Łódź is surprisingly coincident with the 1918-1939 period of this great industrial center. Among the city forming factors, the most crucial to the city building process was the development of the textile industry (the 1st appearance). Nevertheless, at the time of its stagnation, created by the slowing of the economy and geopolitic changes in Europe after World War I, a crucially important factor supporting the city building process was its administrative promotion (the 2nd appearance). The development of the 2nd Polish Republic Łódź was greatly influenced by two factors - the atmosphere of the rebirth of Polish statehood and the aspect of the promotion of this industrial centre, for the first time in its short history, to the level of province. The beginning of the 20's of the 20th century was the time of new non-industrial urban functions being established in Łódź. On the 15th of February 1920, the city became the capital of a larger territorial division, i.e. the voyevodeship of Łódź. Pope Benedictus 15th, on December 10th, formed a Łódź diocese and a Łódź garrison was also established. The slowing of the industrial centre development, as well as its promotion in the state, church and army administration hierarchy, provided it with a once-in-alifetime chance of catching up the civilization backwardness and the arrangement of urban structures. A chance, thanks to which the industrial centre could deserve the name of a modern city that it did not deserve, even despite its impressive demographical, economical and spatial development at the turning point of the 19th and 20th century.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.