Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Comparison and analysis of modern combustion powertrain systems of rail vehicles

Daszkiewicz Paweł, Kołodziejek Daniel

Combustion Engines

|

2024

|

R. 63, nr 1

46--53

EN

The article presents the currently used technologies and solutions for rail vehicle drive systems that can be used in the future. The most popular systems used in locomotives and multiple units are described. In addition, modern solutions such as bi-mode locomotives and hybrid vehicles are shown. The article also discusses the possibility of using ultracapacitors, batteries, or fuel cells in order to increase the efficiency of the powertrain of a rail vehicle. The selection of the appropriate solution depends on the intended use of the vehicle and the assumed traction characteristics and requires a thorough analysis including, among others, modeling of the drive system and its management.

2

Specyfika środków smarowych do zespołów napędowych samochodów elektrycznych

Stępień Zbigniew

Nafta-Gaz

|

2023

|

R. 79, nr 2

131--140

PL

W artykule opisano zasadnicze różnice pomiędzy klasycznymi samochodowymi zespołami napędowymi z tłokowymi silnikami spalinowymi a elektrycznymi zespołami napędowymi. Zwrócono uwagę na odmienne warunki pracy skrzyni biegów napędu elektrycznego w porównaniu z tymi, jakie występują w przypadku skrzyni biegów napędu klasycznego. W znacznej mierze jest to spowodowane różnymi charakterystykami pracy silników spalinowych i elektrycznych porównywanych napędów, co opisano i zilustrowano na rysunkach. Wynikiem tych różnic są specyficzne wymagania, jakie stawiane są środkom smarowym do skrzyń biegów napędów elektrycznych. Dodatkowe wymagania wynikają z możliwości jednoczesnego stosowania tego typu środków smarowych jako płynów chłodzących silniki elektryczne oraz falowniki elektrycznych zespołów sterujących. Wyjaśniono, dlaczego konieczne jest opracowanie nowych środków smarowych, przeznaczonych do elektrycznych zespołów napędowych. Zwrócono uwagę, że do tej pory nie ma jasnych wymagań technicznych dla płynów do pojazdów elektrycznych, jako że konstrukcja napędów elektrycznych wciąż się rozwija. Brak jest też wielu znormalizowanych metod badawczych i określenia zakresu niezbędnych badań przedmiotowych płynów. Podkreślono, że przyszłe środki smarowe do pojazdów elektrycznych powinny poprawiać sprawność mechaniczną i ograniczać straty hydrauliczne przekładni w celu zmniejszenia zużycia energii elektrycznej i emisji CO2 pojazdu elektrycznego powstającej podczas produkcji energii elektrycznej. Poprawy sprawności energetycznej silnika elektrycznego można dokonać poprzez optymalizację właściwości cieplnych środka smarowego, tj. przewodności cieplnej, pojemności cieplnej i natężenia przepływu. W dalszej części artykułu przedyskutowano problemy i wyzwania związane ze smarowaniem elektrycznych zespołów napędowych. Mając na uwadze poprawę efektywności chłodzenia elektrycznych zespołów napędowych, wyjaśniono, dlaczego bardzo istotne jest obniżanie lepkości oleju smarowego. Wskazano też na zagrożenia, jakie to powoduje. Opisano duże znaczenie właściwości elektrycznych (dielektrycznych, elektroizolacyjnych, odporności na przebicie) środka smarowego, które mogą zapobiec uszkodzeniom elektroerozyjnym łożysk i zespołów elektrycznych. Poruszono również problem kompatybilności środków smarowych z różnorodnymi materiałami stosowanymi przy budowie elementów zespołów elektrycznych. Szeroko opisano też i zestawiono wymagania dotyczące wybranych właściwości olejów smarowych do spalinowych i elektrycznych zespołów napędowych. Podobnego porównania dokonano w odniesieniu do dodatków uszlachetniających środki smarowe do obu typów zespołów napędowych. Wskazano szczególnie istotne różnice pomiędzy właściwościami środków smarowych stosowanych do przedmiotowych zespołów napędowych. W ostatniej części artykułu skoncentrowano się na składzie olejów smarowych do skrzyń biegów napędów elektrycznych. Opisano, jakie bazy olejowe są najbardziej właściwe do takich olejów smarowych. Scharakteryzowano ich właściwości na podstawie wyników dotychczas przeprowadzonych badań. Podobnie opisano też bazy olejowe stosowane w przypadku smarów plastycznych przeznaczonych do smarowania łożysk elektrycznych zespołów napędowych. Wyjaśniono rolę i znaczenie dodatków uszlachetniających w zakresie możliwości poprawy niektórych właściwości środków smarowych. W podsumowaniu zaznaczono, że wraz z postępem technologii e-mobilności środki smarowe muszą być odpowiednio dostosowywane w zakresie kompatybilności elektrycznej i materiałowej oraz zarządzania termicznego do eksploatacji w elektrycznych zespołach napędowych.

EN

The article describes the fundamental differences that exist between classic automotive powertrains with reciprocating internal combustion engines and electric powertrains. Attention is drawn to the different operating conditions of electric drive gearboxes compared to those of classic drive gearboxes. This is largely due to the different performance characteristics of the internal combustion engines and electric motors of the compared drives as described and illustrated in the figures. The result of these differences is the specific requirements that are placed on lubricants for the gearboxes of electric drives. Additional requirements arise from the possibility of simultaneously using such lubricants as coolants for electric motors and inverters of electric control units. The necessity to develop new lubricants dedicated to electric powertrains is explained. It is pointed out that to date there are no clear technical requirements for electric vehicle fluids as the design of electric drives is still developing. There is also a lack of many standardised test methods and definition of the scope of the necessary tests for the fluids in question. It was emphasised that future lubricants for electric vehicles should improve the mechanical efficiency and reduce the hydraulic losses of the transmission in order to reduce the electric vehicle's electricity consumption and CO2 emissions arising during the production of electricity. Improving the energy efficiency of an electric motor can be done by optimising the thermal properties of the lubricant – i.e., thermal conductivity, thermal capacity and flow rate. The article goes on to discuss the problems and challenges of lubricating electric power units. With a view to improving the cooling efficiency of electric drive trains, it was explained why it is important to reduce the viscosity of the lubricating oil. The dangers this poses were also pointed out. The great importance of the electrical properties (dielectric, electro-insulating, puncture resistance) of the lubricant, which can prevent electrical erosion damage to bearings and electrical assemblies, is described. The compatibility of lubricants with the various materials used in the construction of electrical assembly components was also addressed. Requirements for selected properties of lubricating oils for internal combustion and electric drive trains are also extensively described and collated. A similar comparison was made with regard to lubricant additives for both types of power unit. Particularly important differences between the properties of the lubricants used for the drive units in question are identified. The final section of the article focuses on the composition of lubricating oils for electric drive gearboxes. It describes which oil bases are the most suitable for such lubricating oils. Their properties are characterised on the basis of the results of the studies conducted to date. Similarly, the oil bases used for greases intended to lubricate the bearings of electric drive trains are also described. The role and importance of additives in terms of their ability to improve certain lubricant properties is explained. It concludes by pointing out that as e-mobility technology advances, lubricants need to be adapted accordingly in terms of electrical and material compatibility and thermal management for operation in electric powertrains.

3

Wielofunkcyjne zespoły elektromaszynowe

Kubik Ł.

Maszyny Elektryczne : zeszyty problemowe

|

2016

|

Nr 2 (110)

65--69

PL

Wielofunkcyjne zespoły elektromaszynowe umożliwiają prowadzenie, na modelach fizycznych, eksperymentów bloków elektroenergetycznych elektrowni: cieplnych, wodnych i wiatrowych oraz rożnych konfiguracji układów napędowych. Artykuł opisuje przykładowe wielofunkcyjne zespoły elektromaszynowe produkowane przez Instytut KOMEL, które są instalowane w laboratoriach uczelni wyższych, szkołach zawodowych, a także w przemyśle. Wielofunkcyjne zespoły elektromaszynowe idealnie nadają się do szkolenia kadry technicznej i do prowadzenia badań weryfikujących symulacje komputerowe.

EN

Multifunctional module conditioning units allow experimentation on models of the physical blocks of power plants: thermal, hydro and wind as well as various configurations of drive systems. The article describes an example of multifunctional module conditioning units produced by the Institute KOMEL, chich play and that are installed in laboratories, higher education institutions, vocational schools, as well as in industry. Multifunctional module conditioning units are ideal for training technical staff and to conduct research verifying computer simulations.

4

Eksploatacja i diagnostyka silników w przemyśle

Pacholarz W.

Utrzymanie Ruchu

|

2013

|

Nr 4

25--26

PL

Silniki elektryczne w przemyśle pracują w coraz bardziej złożonych zespołach napędowych. Towarzyszy im coraz intensywniejsza eksploatacja, często 24 godziny na dobę, w siedmiodniowym tygodniu pracy. Również służbom świadczącym usługę utrzymania ruchu stawia się zatem coraz bardziej wygórowane wymagania odnośnie wzrostu wydajności maszyn.

5

Oszczędzanie energii w zespołach napędowych

Nowak J.

Utrzymanie Ruchu

|

2012

|

Nr 4

32--33

PL

Dostawcy systemów napędowych odnotowują wzrost świadomości i potrzeb klientów w zakresie stosowania rozwiązań energooszczędnych. Istotny wpływ na ten fakt ma pojawienie się dyrektywy UE, która nakazuje producentom silników wykonywanie swoich wyrobów zgodnie z nowymi standardami energooszczędności.

6

Wielofunkcyjne zespoły napędowe

Kubik Ł, Tomaszkiewicz W.

Poznan University of Technology Academic Journals. Electrical Engineering

|

2012

|

No. 72

275--281

PL

Obecnie coraz częściej zachodzi potrzeba wykonywania doświadczeń na fizycznych zespołach maszynowych. Wielofunkcyjne zespoły napędowe odgrywają znaczącą rolę zarówno w badaniach jak i dydaktyce, a także w przemyśle. Artykuł opisuje budowę stanowisk badawczych oraz ich zastosowanie. Zaprezentowane zostały przykładowe stanowiska badawczo-dydaktyczne wykonane przez BOBRME Kornel. Projektowanie i wykonanie stanowisk maszynowych jest to nowy trend w działalności Ośrodka rozwijający się i poszerzający swój zakres. Artykuł opisuje część możliwości wykonawczych. Parametry maszyn elektrycznych odgrywają coraz to większą rolę szczególnie w aspekcie wysokiej sprawności. Elektromaszynowe stanowiska badawczo-dydaktyczne idealnie nadają się do tego celu.

EN

Nowadays, there is more and frequent need to perform experiments on the physical electric machine. The paper presents examples of research and education multifunctional module join units made by BOBRME Komel. The design and manufacturing of such machines is a new proposal and trend of BOBRME Komel, which is currently developing and expanding it’s range. The article describes some opportunities executive. At this time the parameters of electrical machines are increasingly important. Electromechanical research and education multifunctional module join units are ideally suited to understand and explore the empirical properties of electrical machines.

7

Współczesne algorytmy sterowania maszyn górnictwa odkrywkowego w przykładach aplikacyjnych

Jabłoński M., Anuszczyk J.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2011

|

R. 35, z. 3/1

131-144

PL

W artykule omówiono efekty własnych prac serwisowo-uruchomieniowych, dokonanych przeglądów i projektów w latach 2006-2010 na terenach kopalni górnictwa odkrywkowego KWB "Bełchatów" i KWB "Turów". Podczas ww. prac dokonano szeregu badań i analiz dotyczących zastosowanych rozwiązań zarówno w technice programistycznej, komunikacyjnej jak i systemach napędowych. Przedmiotem badań były wybrane maszyny systemu KTZ i ich warunki pracy. Bezpośrednio na tych obiektach przeprowadzono rozpoznania wstępne, analizę pomiarową oraz modyfikacje i opracowania nowych algorytmów. Analizy przeprowadzone w artykule obejmują głównie napędy elektryczne - falownikowe systemy napędowe i algorytmy sterowania silników napędów jazdy, obrotu i podnoszenia z wykorzystaniem czujnika prędkości oraz bezczujnikowe. Głównym celem prac było zapewnienie wysokiego poziomu niezawodności eksploatacyjnej zastosowanych rozwiązań poprzez ograniczenie drgań i wibracji powstających podczas pracy maszyn, a w konsekwencji poprawa zdolności ruchowej i bezpieczeństwa.

EN

The article discusses the effects of our own service and start-up works, review and projects, carried out in years 2006-2010 in the areas of the of KWB "Bełchatów" quarry and KWB "Turów" quarry. While these work there were made several of studies and analysis of the solutions there were used in both the programming technique, communication and drive systems. Research was focused on the KTZ system machines and their working conditions. All this was supported by graphical verification. Studies carried out in the article consists mainly of inverter drive systems and drive motors control algorithms of the traverse, rotation and lift either using a speed sensor or sensorless. During the research, there was carried out several working tests at working mining machines, and modifications of control algorithms implemented for commercial inverter systems software, PLC and HMI systems responsible for the drive work of testing machine. The main purpose of all the work was reducing of jittering and vibration during machine operation and ensuring a high level of operational reliability of the solutions, improving of mobility and safety.

8

Badania elektromechanicznych zespołów napędowych zwałowarki ZGOT

Anuszczyk J., Jabłoński M.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2009

|

R. 33, z. 2

43-52

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań laboratoryjnych oraz przemysłowych gąsienicowych mechanizmów jazdy zwałowarki ZGOT-15400.120 pracującej na polu odkrywki Szczerców w Kopalni KWB "Bełchatów". Omówiono efekty wykonanych modyfikacji algorytmów sterowania zaimplementowanych w oprogramowaniu komercyjnych układów falownikowych odpowiadających za pracę napędów jazdy podawarki. Celem modyfikacji było usprawnienie pracy napędów pod kątem specjalistycznych zadań zwałowarki, a przede wszystkim ograniczenie drgań podczas rozruchu napędów oraz zapewnienie wysokiego poziomu niezawodności eksploatacyjnej zastosowanych rozwiązań.

EN

Paper presents the results of laboratory and industrial testing of the caterpillar drives of the loading feeder of the spreader ZGOT-15400.120 working in the strip pit Szczerców of the KWB "Bełchatów" Mine. The electromagnetic and electromechanical transient states in the drive systems have been analysed. A new conception of sensorless steering algorithm modification in the CUVC bord controlling of converter has been introdused. After proposed solution the decrease of motors torque oscilations and mechanical vibrations in the low frequencies range of converter work was obtained.

9

Izolacja termiczna w zespołach napędowych rakiet po długoletnim składowaniu

Studencki M.

Problemy Techniki Uzbrojenia

|

2008

|

R. 37, z. 106

75--88

PL

W artykule omówiono celowość stosowania izolacji termicznej w zespołach napędowych rakiet na paliwo stałe. Na podstawie własnych badań, przedstawiono budowę i technologię wykonania warstwy termoizolacyjnej w zespołach napędowych rakiet przeciwlotniczych „OSA”. W formie dokumentacji fotograficznej, zaprezentowano jedną z metod oceny stanu technicznego tej warstwy z wykorzystaniem aparatury endoskopowej. Przedstawiono wyniki badań własnych mających na celu ustalenie przyczyn spalenia powłoki lakierniczej na zewnętrznej powierzchni zespołu napędowego rakiety „OSA”. Wskazano na konieczność chronienia powierzchni komory spalania przed mechanicznymi uderzeniami i większymi statycznymi naciskami z zewnątrz.

EN

The expediency of using thermal isolation in rocket solid propellant motor units is presented in the paper. The design and technology for getting a thermo-isolating layer in motor units of antiaircraft missiles OSA is provided on the base of own research work. Technical evaluation of this layer was carried out by the endoscopic instrument and some results presented in the pictures included. Some results of own research work are presented to show the reasons for burning the paint coating on the external surface of OSA motor. It was pointed that there is an expediency to protect the surface of the burning chamber against mechanical hits and greater static stresses from outside.

10

Investigation of susceptibility to icing of aircraft piston engine ROTAX 447 UL SDCI

Chachurski R.

Journal of KONES

|

2008

|

Vol. 15, No. 4

73-80

EN

Icing of aircrafts and their powerplants is essential danger for safety of flights and is at the bottom of many more or less serious aviation incidents and accidents in Poland and worldwide. Icing of induction systems of aircraft piston engines is caused by water contained in the air, by vapour of water contained in the air and by fuel vaporising. Experimental investigations of the temperature changing in characteristic points of induction systems of piston engine Rotax 447 UL SDCI equipped with slide carburettor BING 54/36, which have been made in the Institute of Aviation Technology of Military University of Technology, show that these temperatures strongly depend on the inlet flow conditions and are significantly below the ambient air temperature. Results of measurements, which have been made in different conditions, show that the temperature in induction systems may drop up to 16-31oC compared to the external air temperature. This high temperature drop is caused mainly by process of vaporising fuel sprayed to the carburettor. Effects of acceleration of the air in the carburettor Venturi or between the throttle and carburettor walls are minor. Similar results have been obtained for the carburettor Walbro WB-37 with butterfly throttle and for the carburettor CVK-50 with variable Venturi and butterfly throttle. No induction icing has been observed, despite severe icing potential appropriate icing risk diagram.

PL

Oblodzenie statków powietrznych i ich zespołów napędowych stanowi istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa lotów i jest przyczyną wielu bardziej lub mniej zdarzeń i wypadków lotniczych w Polsce i na świecie. Oblodzenie układów dolotowych lotniczych silników tłokowych jest wynikiem oddziaływania wody i pary wodnej zawartej w powietrzu atmosferycznym oraz, przede wszystkim, odparowywania paliwa. Przeprowadzone w Instytucie Techniki Lotniczej Wojskowej Akademii Technicznej badania rozkładu temperatury w charakterystycznych punktach układu dolotowego silnika tłokowego Rotax 447 UL SDCI wyposażonego w gaźnik BING 54/36 z przepustnicą tłokową pokazały, że temperatury te są znacznie niższe od temperatury otoczenia. Wyniki pomiarów przeprowadzanych w różnych warunkach pokazują, że temperatura w układzie dolotowym tego silnika spada o 16-31oC w stosunku do temperatury powietrza. Tak duży spadek temperatury jest przede wszystkim wynikiem odparowywania paliwa zasysanego z rozpylaczy do kanału przepływowego gaźnika. Wpływ przyspieszania strumienia powietrza w gardzieli gaźnika i między ściankami przepustnicy a ściankami kanału przepływowego jest znacznie mniejszy. Podobne wyniki uzyskano dla innych przebadanych gaźników: Walbro WB-37 z przepustnicą uchylną i podciśnieniowego gaźnika CVK-50. W trakcie badań nie zaobserwowano objawów oblodzenia układu dolotowego silnika, mimo, iż zgodnie z diagramem służącym do określania zagrożenia oblodzeniem, warunki były sprzyjające.

11

Investigation of susceptibility to icing of aircraft piston engine Rotax 447 UL SDCI9

Chachurski R.

Journal of KONES

|

2008

|

Vol. 15, No. 3

59-66

EN

Icing of aircrafts and their powerplants is essential danger for safety off lights and is at the bottom of many more or less serious aviation incidents and accidents in Poland and worldwide. Icing of induction systems of aircraft piston engines is caused by water contained in the air, by vapour of water contained in the air and by fuel vaporising. Experimental investigations of the temperature changing in characteristic points of induction systems of piston engine Rotax 447 UL SDCI equipped with slide carburettor BING 54/36, which have been made in the Institute of Aviation Technology of Military University of Technology, show that these temperatures strongly depend on the inlet flow conditions and are significantly below the ambient air temperature. Results of measurements, which have been made in different conditions, show that the temperature in induction systems may drop up to 16-31oC compared to the external air temperature. This high temperature drop is caused mainly by process of vaporising fuel sprayed to the carburettor. Effects of acceleration of the air in the carburettor Venturi or between the throttle and carburettor walls are minor. Similar results have been obtained for the carburettor Walbro WB-37 with butterfly throttle and for the carburettor CVK-50 with variable Venturi and butterfly throttle. No induction icing has been observed, despite severe icing potential appropriate icing risk diagram.

PL

Oblodzenie statków powietrznych i ich zespołów napędowych stanowi istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa lotów i jest przyczyną wielu bardziej lub mniej zdarzeń i wypadków lotniczych w Polsce i na świecie. Oblodzenie układów dolotowych lotniczych silników tłokowych jest wynikiem oddziaływania wody i pary wodnej zawartej w powietrzu atmosferycznym oraz, przede wszystkim, odparowywania paliwa. Przeprowadzone w Instytucie Techniki Lotniczej Wojskowej Akademii Technicznej badania rozkładu temperatury w charakterystycznych punktach układu dolotowego silnika tłokowego Rotax 447 UL SDCI wyposażonego w gaźnik BING 54/36 z przepustnicą tłokową pokazały, że temperatury te są znacznie niższe od temperatury otoczenia. Wyniki pomiarów przeprowadzanych w różnych warunkach pokazują, że temperatura w układzie dolotowym tego silnika spada o 16-31oC w stosunku do temperatury powietrza. Tak duży spadek temperatury jest przede wszystkim wynikiem odparowywania paliwa zasysanego z rozpylaczy do kanału przepływowego gaźnika. Wpływ przyspieszania strumienia powietrza w gardzieli gaźnika i między ściankami przepustnicy a ściankami kanału przepływowego jest znacznie mniejszy. Podobne wyniki uzyskano dla innych przebadanych gaźników: Walbro WB-37 z przepustnicą uchylną i podciśnieniowego gaźnika CVK-50. W trakcie badań nie zaobserwowano objawów oblodzenia układu dolotowego silnika, mimo, iż zgodnie z diagramem służącym do określania zagrożenia oblodzeniem, warunki były sprzyjające.

12

Analysis of the ice protection systems of aircraft gas turbine engines

Chachurski R.

Journal of KONES

|

2008

|

Vol. 15, No. 4

81-88

EN

Icing of aircrafts and their powerplants is essential danger for safety of flights and is at the bottom of many more or less serious aviation incidents and accidents in Poland and worldwide. Icing of aircraft turbojet, turbofan, turboprop and turboshaft engines may occur not only at negative temperatures of air but at positive temperatures too. Ice detectors of anti-icing systems of aircrafts are located on airframes, mainly in front of a fuselage, on upper surface of wings or under its and do not detect of gas turbine engines icing early enough. The manual turning on of anti-icing system of engine is necessary. Icing of aviation gas turbine engines is at the bottom of mechanical damaging of blades and vanes, stall and surge of compressors, flameout, roll-back or shut down of engines by control systems. There is mechanical, pneumatical, electrical and mixed ice protection systems used in turbojet, turbofan, turboshaft and turboprop engines for their protection against icing. Hot air ice protection systems are mainly used in turbojets and turbofans. These systems are supplied by air from high pressure compressor. These kind of ice protection systems do not operate in all offlight conditions because of severe danger thrust or power reduction due to a recirculating of air in the hot air ice protection system. However, usually anti-icing systems protect engines effectively; accidents and incidents are caused by errors of crew and ground personnel members mainly.

PL

Oblodzenie statków powietrznych i ich zespołów napędowych stanowi istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa lotów i jest przyczyną wielu bardziej lub mniej zdarzeń i wypadków lotniczych w Polsce i na świecie. W odróżnieniu od płatowca oblodzenie lotniczych silników turbinowych może zachodzić już w dodatnich temperaturach otoczenia. Czujniki instalacji przeciwoblodzeniowych rozmieszczane są na płatowcach, głównie w przedniej części kadłuba, na górnej powierzchni skrzydeł lub pod nimi, a nie ma ich we wlotach silników, co nie umożliwia odpowiednio wczesnego wykrycia oblodzenia elementów silników, w związku z czym wymagane jest ręczne włączanie instalacji przeciwoblodzeniowych silników. Oblodzenie lotniczych silników turbinowych jest przyczyną mechanicznych uszkodzeń łopatek, niestatecznej pracy sprężarki, a nawet do samoczynnego wyłączenia się silnika lub wyłączenia go przez układ sterowania. W celu zabezpieczenia lotniczych turbinowych silników odrzutowych, śmigłowych i śmigłowcowych przed oblodzeniem stosuje się mechaniczne, powietrzne, elektryczne i mieszane instalacje przeciwoblodzeniowe. W silnikach odrzutowych najczęściej wykorzystywane są cieplne instalacje zasilane gorącym powietrzem pobieranym ze sprężarki wysokiego ciśnienia. Instalacje tego rodzaju nie mogą pozostawać włączone we wszystkich fazach lotu, ponieważ np. pobieranie powietrza ze sprężarki do instalacji przeciwoblodzeniowej obniża ciąg lub moc silnika. Działanie tych instalacji zazwyczaj jest skuteczne, a wypadki i katastrofy spowodowane oblodzeniem silników jest zwykle wynikiem błędów popełnianych przez załogi lub członków personelu naziemnego.

13

Badania właściwości zespołów napędowych rakiet "OSA"

Studencki M.

Problemy Techniki Uzbrojenia

|

2007

|

R. 36, z. 104

99--113

PL

W artykule przedstawiono wybrane problemy dotyczące badań zespołów napędowych rakiet przeciwlotniczych średniego zasięgu „OSA”. Omówiono stosowaną metodę badań i zaprezentowano wyniki eksperymentów przeprowadzonych w latach 2002-2007.

EN

Some problems concerning tests of middle range antiaircraft missiles "OSA" rocket motors are presented in the paper. Rocket motor is an important part of missile and testing of its dynamic characteristics on the motor test bed is carried out in the institute. The results of dynamic tests are combined with the results of chemical-physical tests of motor propellant and other pyrotechnic or high energetic materials to develop final decision concerning further service. A testing method and test results obtained in 2002-2007 are presented.

14

Powerplants of tactical unmanned aerial vehicles

Chachurski R.

Journal of KONES

|

2007

|

Vol. 14, No. 2

91-98

PL

Do napędu bezzałogowych statków powietrznych (BSP) o masie powyżej 50 kg stosuje się przede wszystkim śmigłowe zespoły napędowe z silnikami tłokowymi. Najpowszechniej stosowane są silniki specjalnie do nich produkowane przez firmy UAV Engines i Zanzottera, ale również silniki adaptowane z lotnictwa załogowego m.in. firmy Rotax czy lotnicze wersje samochodowych silników Subaru. Przyczyny związane z zespołem napędowym i zasilanymi przez nie źródłami energii stanowią ok. 32-38 % przyczyn wszystkich niesprawności BSP użytkowanych w lotnictwie sił zbrojnych USA i Izraela. Powodami stosunkowo niskiej niezawodności zespołów napędowych bezzałogowych statków powietrznych są m.in. warunki ich eksploatacji, np. wysokie temperatury otoczenia, zapylenie powietrza, warunki sprzyjające oblodzeniu. Hałas emitowany przez zespoły napędowe ułatwia wykrycie BSP, a temperatura spalin jest wystarczająco wysoka do naprowadzenia się głowic rakiet na podczerwień. Silniki powinny być tak zaprojektowane, aby do minimum ograniczyć drgania przenoszące się na wyposażenie optoelektroniczne zabudowane na płatowcu. Produkcja silników do BSP w Polsce może nie być opłacalna, natomiast możliwa jest integracja zakupionych za granicą silników z platowcami, które mogłyby być produkowane w kraju.

EN

The most frequently powerplants in unmanned aerial vehicles (UAVs) over 50 kg mass are powerplants with piston engines. The most popular manufacturers of such engines are UAV Engines Ltd. or Zanzottera, but also engines Rotax which are adapted from general aviation and aviation versions of car engines Subaru. Failures of powerplants are 32-38 % of all sources offailures of UAVs which are used in USA and Israel armies. Operational conditions i.e. high temperatures, dust in air, icing, are sources of low reliability of powerplants of UAVs. Noise emitted by powerplants of unmanned aerial vehicles simplifies detection of UAV. Temperatures offumes are enough to intercept infrared rockets himself. Engines should be designed for minimalize vibration level which are transfer from them to optoelectronics equipment which are on an airframe. Production of powerplants for unmanned aerial vehicles in Poland may not be worthwhile, whereas possibly are integration of powerplants with airframes which may be manufactured in Poland.

15

Analysis of aircraft powerplants icing possibility in Poland

Chachurski R.

Journal of KONES

|

2007

|

Vol. 14, No. 3

131-138

PL

Oblodzenie statków powietrznych i ich zespołów napędowych stanowi wciąż istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa wykonywania lotów. W określonych warunkach lód może tworzyć się na elementach wlotu, żebrach, łopatach kierowniczych i wirnikowych sprężarek silników turbinowych, a także wewnątrz układów dolotowych silników tłokowych. Ponadto, w wypadku turbinowych zespołów napędowych wywołany oblodzeniem wybuch cieplny może doprowadzić do samoczynnego wyłączania się silników. Analiza danych meteorologicznych z polskiej przestrzeni powietrznej w latach 2004-2006 pokazuje, że dla silników turbinowych oblodzenie jest szczególnie groźna zimą, wiosną oraz późną jesienią. Z kolei silniki tłokowe są narażone na intensywne oblodzenie w każdej fazie lotu w porze nocnej oraz o poranku niemal przez cały rok. Podobnie jest w porze dziennej, przy czym w miesiącach letnich spada zagrożenie w każdej fazie lotu, ale wzrasta możliwość wystąpienia silnego oblodzenia podczas zniżania. Paradoksalnie najwięcej dni, w których zagrożenie oblodzeniem jest mniejsze występuje w miesiącach zimowych, wówczas, gdy temperatura otoczenia spada poniżej -5 stopni Celsjusza. Analiza wyników uzyskanych dla silników turbinowych pozwala na stwierdzenie, że w czasie nocy zagrożenie oblodzeniem może wystąpić przede wszystkim od stycznia do kwietnia dla samolotów szybkich i śmigłowców. Zagrożenie dla samolotów F-16 może wystąpić od października do maja. Natomiast dla samolotów pasażerskich i szkolno-treningowych zagrożenie pojawia się w miesiącach zimowych. W czasie dnia oblodzenie może wystąpić głównie zimą, wczesną wiosną i późną jesienią.

EN

Icing of aircrafts and their powerplants is essential danger for safety of flights. At specific conditions ice may form itself on elements of inlet, ribs, vanes and blades of compressors of gas turbine engines or inside induction systems of piston engines and on propellers. Moreover, heat explosion due icing may give rise to flameout of gas turbine engines. Analysis of meteorological data from the Polish airspace from 2004-2006 years shows, that for gas turbine engines icing is the most danger in winter, spring and late autumn. Piston engines risk due icing are high during all flight at night and at early morning almost all year. Similar risk is at day time, although risk during all flight is lower in summer, but during descent and approach is higher. It is a paradox that the fewest days with low risk for piston engines icing are in winter, when an air temperature is lower than -5 centigrade. The analysis of results obtained for turbine-engines lets on statement that during the night threat of icing can appear first of all from January to April for high-speed planes and helicopters. Danger for F-16 planes can appear from October to May. However for passenger aeroplanes and of school-of training threat appears in winter-months. During the day the icing can appear mostly in the wintertime, early spring and backdrop.

16

Możliwości optymalizacji pracy lotniczych zespołów napędowych ze spalinowymi silnikami tłokowymi

Balicki W., Szczeciński S.

Prace Naukowe Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych. Technika Lotnicza

|

2006

|

nr 20

5-19

PL

W artykule przedstawiono poglądy dotyczące możliwości i potrzeb optymalizacji pracy lotniczych zespołów napędowych zawierających silniki tłokowe o konstrukcji "klasycznej", jak i współczesnej. Opisano rezerwy tkwiące w silnikach tłokowych umożliwiające poprawę osiągów (mocy i jednostkowego zużycia paliwa) oraz spełnienie wymagań ekologicznych.

EN

The intended aim of the paper is to present different views on potentialities and need for optimisation of operating aircraft power plants that include piston engines of both conventional and modem designs. Described are reserves inherent in piston engines, ones that facilitate performance (power, specific fuel consumption) improvement and compliance with ecological requirements.

17

Parameters analysis of friction coupling between belt and wheel in continuously variable transmission

Bieniek A., Jantos J.

Journal of KONES

|

2006

|

Vol. 13, No. 1

217-225

EN

In automotive continuously variable transmission control of the value of axial thrust force has decisive influence on her work parameters. The use of mathematical model permits on delimitation the course, difficult to determinable, value of friction coupling parameters between belt and transmissions wheel, such how the slide angle as well as friction extension degree In this study the evaluation method of transmission work state, that is based on the value of load coefficient, has been described. The research results of influence of axial thrust force on energetic and ecological properties of automotive continuously variable transmission were introduced. In the paper there are particularly presented run of load coefficient of gear, the range of the variability of the load coefficient, the dependence between relative angle of the slide and with the confidence coefficient and with the coefficient of the friction development, influence of the confidence coefficient and the friction coefficient on the run of the quotient of stress force, as well the value of the quotient of stress forces in UDC and EUDC cycles, the value of load coefficients of the gear in the EUDC and UDC cycles, the fuel consumption in above cycles and emission levels of harmful compounds of combustion gases at different string stresses.

PL

W samochodowej przekładni cięgnowej sterowanie wartością osiowej siły zacisku cięgna wywiera decydujący wpływ na jej parametry pracy. Zastosowanie modelu matematycznego pozwala na wyznaczenie przebiegu trudnych do zmierzenia parametrów sprzężenia ciernego cięgna z kalem przekładni takich, jak kąt poślizgu oraz stopień rozwinięcia tarcia. W artykule opisano metodę oceny stanu pracy przekładni na podstawie wartości współczynnika obciążenia przekładni. Przedstawiono również wyniki badań wpływu osiowej siły naporu na energetyczne i ekologiczne właściwości układu napędowego samochodu z bezstopniową przekładnią cięgnową. W artykule przedstawiono w szczególności przebieg współczynnika obciążenia przekładni, zakres zmienności współczynnika obciążenia, zależność pomiędzy względnym kątem poślizgu a współczynnikiem pewności i współczynnikiem rozwinięcia tarcia, wpływ współczynnika pewności i współczynnika tarcia na przebieg ilorazu sił naporu, jak również wartości ilorazu sił naporu w cyklach jezdnych UDC i EUDC, wartości współczynników obciążenia przekładni w cyklu jezdnym EUDC i UDC zużycie paliwa w cyklach oraz poziomy emisji szkodliwych związków spalin przy różnym naprężeniu cięgna.

18

Napędy i sterowanie '99

Makulski M.

Pneumatyka

|

1999

|

nr 2

34-35

PL

W dniach od 24 do 26 lutego 1999 r. na terenach Międzynarodowych Targów Gdańskich odbyły się już po raz piąty Targi Producentów, Kooperantów i Sprzedawców Zespołów Napędowych i Układów Sterowania.

19

Modelowanie i symulacja hydrostatycznego zespołu napędowego z regulacją wtórną

Dindorf R.

Hydraulika i Pneumatyka

|

1999

|

nr 2

4-8