Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Susza rolnicza w uprawie zbóż jarych w Polsce w latach 2006-2017

Wójcik Izabela, Doroszewski Andrzej, Wróblewska Elżbieta, Koza Piotr

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2019

|

T. 19, z. 1

77--95

PL

Celem pracy była analiza suszy rolniczej w uprawie zbóż jarych, a także wskazanie obszarów zasięgu jej występowania w latach 2006–2017 na podstawie danych Systemu Monitoringu Suszy Rolniczej w Polsce. Obliczone wartości klimatycznego bilansu wodnego, za pomocą którego wyznaczany jest obszar z suszą rolniczą, odniesiono do wartości krytycznych. W badanym okresie zagrożenie wystąpieniem suszy rolniczej nie zostało odnotowane w 2013 i 2014 roku. Maksymalny zasięg suszy w uprawie zbóż jarych notowano w 2006 roku (53,4% powierzchni gruntów ornych Polski). Na obszarze województw: kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, wielkopolskiego, zachodniopomorskiego, łódzkiego, mazowieckiego oraz podlaskiego we wszystkich gminach odnotowano zagrożenie wystąpieniem suszy w tej uprawie. Niedobór wody pojawiał się przede wszystkim na glebach bardzo lekkich i lekkich. W latach 2006, 2008 i 2011 występował również na glebach średnich i ciężkich (III i IV kategorii podatności na suszę). Najczęściej suszę notowano w woj. dolnośląskim (w 10 latach). Często notowano ją w województwach: wielkopolskim, mazowieckim, łódzkim, kujawsko-pomorskim oraz opolskim (w 9 latach). Deficyt wody powodujący zmniejszenie plonów przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich warunkach pogodowych nieco rzadziej odnotowywany był w woj. podlaskim i podkarpackim, w których notowany był 5 razy w analizowanych latach. Natomiast najrzadziej suszę w uprawach zbóż jarych notowano w woj. małopolskim (tylko w dwóch latach).

EN

The aim of the study was to analyze the agricultural drought in spring cereal cultivation, as well as to show the range of its occurrence in the years 2006–2017 on the basis of data from the Agricultural Drought Monitoring System in Poland. The calculated values of the climatic water balance, by which the area with agricultural drought is determined, were compared against the critical values. In the analyzed period, the risk of agricultural drought was not recorded in 2013 and 2014. The maximum range of drought in spring cereals cultivation was noted in 2006 (53.4% of Poland's arable land area). In the Kujawsko-Pomorskie, Lubuskie, Wielkopolskie, Zachodniopomorskie, Łódzkie, Mazowieckie and Podlaskie voivodeships in Poland, the risk of drought in this crop was observed in all the municipalities. Water shortage occurred mainly on very light and light soils. In 2006, 2008 and 2011 it also occurred on medium and heavy soils (the 3rd and 4th category of susceptibility to drought). Drought was most commonly recorded in Dolnośląskie Voivodeship (in 10 years), followed by Wielkopolskie, Mazowieckie, Łódzkie, Kujawsko-Pomorskie and Opolskie (during 9 years). Water deficit causing a decrease in yields by at least 20% at the municipality level, as compared to yields obtained in average weather conditions, was slightly less frequent in Podlaskie and Podkarpackie Voivodeships, where it was recorded only 5 times in the analyzed years. On the other hand, the least frequent drought in spring cereal crops was recorded in the Małopolskie Voivodeship (only for two years).

2

Comparison of the productivity of cereals with undersown serradella grown for green mass

Bojarszczuk J., Księżak J., Staniak M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 3

16--20

EN

The aim of the study was to assess the yielding of four cereal species harvested at milky-dough maturity stage for green mass, cultivated in pure sowing and with undersown serradella in organic farm. Field experiment was carried out in the years 2011-2013, in a split-plot design, in four replications. The experiment included two factors. Four species of cereals, winter cereals: rye, spelt wheat and spring cereals: barley and oats were the first factor. A second factor involved the method of cereal cultivation: pure sowing, or sowing with undersown serradella. The studies showed that yield level of cereals grown with undersown serradella depended on weather conditions, which varied during the experiments. Among the tested species of cereal, the highest grain yields were obtained with oats, grown both with undersown serradella, and in pure stands. The yield of green mass of serradella depended on the species of cereal, which was used as a protective crop. Higher yields of serradella were recorded when it was undersown into spring cereals, compared to its undersowing into winter cereals. It yielded highest when cultivated with barley, slightly lower - with winter rye and the lowest - with oats. Undersowing serradella into barley and winter wheat had a little impact on the contents of total N., and Corg in the soil, compared to pure sowings of cereals, while undersowing it into oats caused a decrease in their amounts.

PL

Celem przeprowadzonych badań była ocena poziomu plonowania czterech gatunków zbóż zbieranych w dojrzałości mleczno-woskowej uprawianych w siewie czystym oraz z wsiewką seradeli w warunkach gospodarowania ekologicznego. Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2011-2013, w układzie losowanych podbloków (split-plot), w czterech powtórzeniach. W doświadczeniu uwzględniono cztery gatunki zbóż: żyto ozime, pszenica orkisz, jęczmień jary, owies. Drugim czynnikiem był sposób uprawy zbóż: siew czysty lub z wsiewką seradeli. W badaniach wykazano, że poziom plonowania zbóż uprawianych z wsiewką seradeli zależał od przebiegu warunków pogodowych, które były zróżnicowane w czasię prowadzenia doświadczeń. Spośród badanych gatunków zbóż najwyższe plony uzyskano z owsa, uprawianego zarówno z wsiewką seradeli jak w siewie czystym. Plon zielonej masy seradeli uzależniony był od gatunku zboża, jako rośliny ochronnej. Większe plony seradeli zebrano, gdy była wsiewana w zboża jare niż w ozime. Najlepiej plonowała w uprawie z jęczmieniem, nieco mniej z żytem ozimym, zaś najniżej z owsem. Wsiewanie seradeli w jęczmień oraz zboża ozime miało niewielki wpływ na zawartość Ncałk. i Corg w glebie w porównaniu do siewu czystego zbóż, natomiast wsiewanie w owies powodowało zwiększenie ich zawartości.

3

Zachwaszczenie mieszanek łubinu wąskolistnego ze zbożami jarymi w ekologicznym systemie gospodarowania

Staniak M., Bojarszczuk J., Księżak J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 4

155--160

PL

Celem badań była ocena zachwaszczenia mieszanek łubinu wąskolistnego (Lupinus angustifolius L.) ze zbożami jarymi w zależności od udziału nasion komponentów przy wysiewie i gatunku zboża. Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2010-2012 w układzie split-plot, w 4 powtórzeniach, na glebie kompleksu pszennego dobrego. Porównywano mieszanki łubinu wąskolistnego z pszenicą (Triticum L.), pszenżytem (×Triticosecale Wittm. ex A.Camus) i jęczmieniem (Hordeum L.) o zróżnicowanym udziale komponentów przy wysiewie (udział łubinu 40, 60 i 80%). Badania obejmowały ocenę składu gatunkowego chwastów, liczebności poszczególnych gatunków oraz oznaczenie świeżej i powietrznie suchej masy chwastów. Poszukiwano również zależności pomiędzy plonem nasion mieszanek, a zachwaszczeniem przy różnych udziale komponentów przy wysiewie. Badania wykazały, że stopień zachwaszczenia mieszanek istotnie zależał od udziału rośliny strączkowej w masie wysiewanych nasion, natomiast w mniejszym stopniu od gatunku zboża. Najmniejszą świeżą i suchą masą oraz liczebnością chwastów wykazały się mieszanki z 40% udziałem łubinu, natomiast zwiększanie udziału rośliny strączkowej powodowało wzrost zachwaszczenia. Większą liczebnością oraz masą gatunków niepożądanych charakteryzowały się mieszanki z pszenicą, natomiast bardziej konkurencyjne w stosunku do chwastów były mieszanki z jęczmieniem i pszenżytem. W zbiorowisku chwastów dominowały gatunki dwuliścienne z przewagą Stellaria media, Capsella bursapastoris, Chenopodium album i Viola arvensis, niezależnie od gatunku zboża oraz udziału komponentów w mieszance.

EN

The purpose of the research was to evaluate the level of weed infestation of mixtures of blue lupine with spring cereals depending on the share of components and cereal species. Field experiment was carried out in the years of 2010-2012 in the split-plot system, with 4 replicates, on the soil of good wheat complex. Mixtures of blue lupine with wheat, triticale and barley with a different share of components at sowing (share of lupine 40, 60 and 80%) were compared. The qualitative and quantitative analyses of weed infestation were done. The relationship between mixtures yield and weed control at different share of lupine was also evaluated. The study showed that the level of weed infestation of mixtures significantly depend on the share of lupine and less on the cereal species. The lowest fresh and dry matter and number of weeds were recorded for mixtures with a 40% share of legumes, and increase of the share of lupine in mixtures caused the increase of weed infestation. Larger number and mass of weeds was found with the cultivation of lupine in mixture with wheat, than with barley and triticale. In mixtures dominated dicotyledonous species of weeds such as Stellaria media, Capsella bursapastoris, Chenopodium album and Viola arvensis, regardless of cereals species and share of components.

4

Plonowanie seradeli wsiewanej w zboża jare zbierane w różnych terminach w warunkach uprawy ekologicznej

Księżak J., Staniak M., Bojarszczuk J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 4

12--15

PL

Celem podjętych badań była ocena plonowania seradeli wsiewanej w zboża jare zbierane w różnych terminach, uprawianych w gospodarstwie ekologicznym. Doświadczenia przeprowadzono w latach 2011 i 2012 w PODR Szepietowo, w układzie losowanych podbloków (split-plot) z obiektami kontrolnymi, w 4 powtórzeniach. W doświadczeniu ze zbożami jarymi uwzględniono następujące obiekty; kontrola – owies i jęczmień w siewie czystym, czynnik I – gatunki zbóż, jako roślina ochronna dla wsiewki seradeli: owies, jęczmień jary, czynnik II - terminy zbioru rośliny ochronnej: dojrzałość mlecznowoskowa, dojrzałość pełna (na ziarno). Plonowanie seradeli uprawianej jako wsiewka w owies lub jęczmień było różnicowane gatunkiem zboża oraz terminem jego zbioru. Większe plony uzyskano z wsiewanej w zboża zbierane w okresie dojrzałości mleczno-woskowej, niż w dojrzałości pełnej. Niezależnie od terminu zbioru rośliny ochronnej seradela lepiej plonowała wsiewana w jęczmień niż owies. W roku o mniejszej ilości opadów (2011) średni plon suchej masy jęczmienia i owsa był zbliżony, natomiast w roku wilgotnym (2012) znacznie lepiej plonował owies. Poziom plonowania owsa w czystym siewie był znacznie większy niż jęczmienia, natomiast z wsiewką seradeli był podobny. W warunkach gospodarstwa ekologicznego większy plon ziarna uzyskano z uprawy owsa niż jęczmienia niezależnie od sposobu siewu. Poziom plonowania owsa z wsiewką seradeli był zbliżony do plonu owsa w czystym siewie, natomiast plonowanie jęczmienia z wsiewką seradeli było istotnie mniejsze.

EN

The aim of this study was to evaluate yield of serradella sown in spring cereals harvested on different dates, grown in organic farm. The experiments were performed in the years 2011 and 2012, in Agricultural Advisory Centre Szepietowo (podlaskie province). It was conducted in the split-plot design, with the control objects, in four replications. In the scheme of the experiment two factors were included: species of cereals: oats, barley and the cover crop harvesting time: milk-dough stage, complete maturity (grain). Cereals without serradella were sown in a sole-crop sowing on the control objects. The yielding of serradella, cultivated as undersown crop in oats or barley, was differentiated by cereal species and its harvesting time. The higher yield was obtained from serradella sowing in cereals harvested at milky-dough stage than complete maturity. Regardless of the cover crop harvesting time, higher yield of serradella in barley than oats was obtained. In the year with smaller amounts of rainfall (2011), the average dry matter yield of barley and oats was similar but in wet year (2012) oats yielded significantly better. The yielding of oats in pure sowing was much greater than barley, but with undersown serradella was similar. In organic farming higher level of grain yield was obtained from oats than barley, regardless of the method of sowing. The yield of oats in sole-crop sowing and with undersown serradella was similar, but yield of barley with undersown serradella was significantly lower than in pure sowing.

5

Ocena zachwaszczenia mieszanek grochu z pszenicą jarą uprawianych w systemie ekologicznym

Bojarszczuk J., Staniak M., Księżak J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 3

33--40

PL

Celem badań była ocena zachwaszczenia mieszanek grochu z pszenicą o zróżnicowanym udziale nasion komponentów przy wysiewie, w ekologicznym systemie gospodarowania. Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2011-2012 w układzie split-plot, w 4 powtórzeniach, na glebie kompleksu pszennego dobrego. Porównywano mieszanki dwóch odmian grochu z pszenicą jarą o zróżnicowanym udziale rośliny strączkowej (40, 60 i 80%). Przeprowadzono ocenę składu gatunkowego, liczebności poszczególnych gatunków, oznaczono świeżą i powietrznie suchą masę chwastów oraz wykonano ocenę struktury zbiorowisk chwastów w badanych uprawach za pomocą dwóch wskaźników ekologicznych: indeksu różnorodności Shannona (H’) oraz indeksu dominacji Simpsona (SI). Badania wykazały, że najbardziej konkurencyjna w stosunku do chwastów była mieszanka z 40% udziałem grochu, w której zanotowano najmniejszą świeżą i suchą masę chwastów. W obu latach badań, większą masę chwastów zanotowano w drugim terminie oznaczeń. Największą różnorodnością flory segetalnej w pierwszym roku badań, wykazała się mieszanka pszenicy z 60% udziałem grochu odmiany Wiato, zaś w drugim roku mieszanka z 80% udziałem grochu odmiany Wiato oraz 60% odmiany Tarchalska. Najmniejsze bogactwo flory zachwaszczającej, w roku 2011, zanotowano w mieszankach z 80% udziałem grochu odmiany Wiato, natomiast w roku 2012, w zasiewie mieszanki z 40% udziałem grochu odmiany Tarchalska.

EN

The aim of the study was to evaluate a weed infestation level of legume-cereals mixture at diverse percentage of pea seeds in organic system. The study was conducted in 2011-2012 in split-plot method in four replications on good wheat complex at the Institute of Soil Science and Plant Cultivation - Agricultural Experimental Station Grabów (Mazowieckie Voivodeship). Mixtures of two pea varieties (Wiato, Tarchalska) with spring wheat at diverse percentage of legume crop (40, 60, 80%) were compared. The study included yielding and the qualitative and quantitative analysis of weed infestation. The description of weed association structure by ecological indexes: Shannon’s diversity and Simpson’s dominance were done. The study showed that mixture with 40% of pea was the most competitive in relation to weeds. The lowest weight of weeds was noted in those mixtures. In both years of study, bigger weight of weeds was observed in the second term of estimation. The analysis using Shannon' s diversity index revealed the biggest weed flora in the first year of study in mixture of wheat with 60% of pea, Wiato variety and in the second year in mixture with 80% of pea, Wiato variety and 60% of Tarchalska variety. The smallest number of weeds in the first year of study was in mixture with 80% of pea, Wiato variety. In the second year, Simpson’s dominance index showed domination of one species in mixture with 40% of pea, Tarchalska variety.