Ograniczanie wyników
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Powiadomienia systemowe
  • Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 22

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA)
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
Omówiono negatywny wpływ na zdrowie człowieka wybranych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), których obecność w wyrobach użytkowych jest prawnie ograniczona oraz sposób ich oznaczania. Przedstawiono również przykłady ich występowania w wyrobach konsumenckich.
EN
The article presents the discussion on negative effects on human health of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) which are banned by European Union law and on the way of their determining. Examples of PAHs occurrence in consumer products are also presented.
PL
Pobrano próbki gleby z 4 miejsc zlokalizowanych w pobliżu huty i składowiska odpadów hutniczych. Próbki pobrano z głębokości 0–20, 20–40 i więcej niż 40 cm i po wysuszeniu ekstrahowano dichlorometanem. Skład pozostałości analizowano na zawartość 13 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) za pomocą HPLC-FLD. Oznaczono równoważniki toksyczności sumy WWA oraz wskaźniki diagnostyczne identyfikujące źródła emisji zanieczyszczeń. Źródłem WWA zakumulowanych w glebie było nie tylko składowisko odpadów hutniczych, ale również lokalna komunikacja i emisja zanieczyszczeń z huty.
EN
Soil samples were collected from 4 locations near smelter and metallurgical waste landfill. Samples were taken from 3 depths of 0–20, 20–40 and more than 40 cm, then dried and extd. with CH₂Cl₂. The compn. of the residue was detd. for the content of 13 polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) by the HPLC-FLD method. The toxicity equivs. of the sum of PAHs and diagnostic indicators identifying the sources of pollutant emissions were detd. The source of PAH accumulation in the soil was not only the smelting waste landfill, but also local communication and the emission of pollutants from the smelter.
PL
Część wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) zaliczana jest do grupy trwałych związków organicznych (TZO), które w środowisku pochodzą zarówno ze źródeł naturalnych, jak i antropogenicznych. WWA w większości uwalniane są do środowiska podczas niskiej emisji i wraz z depozytem suchym i mokrym akumulują się głównie w glebie. Niewiele badań dotyczy tylko zawartości tych związków w powierzchniowych poziomach gleby. Głównym celem tej pracy była ocena przemieszczania się WWA w profilu glebowym. Zakresem badań objęto 13 WWA z listy Amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska (US EPA). Badania przeprowadzono w Kozienickim Parku Krajobrazowym w siedliskach lasu mieszanego w trzech typach gleb: rdzawej, płowej i brunatnej.
EN
Occurence of polycyclic arom. hydrocarbons (PAH) in 3 Polish forest soils (Kozienice Landscape Park) was detd. in the soil profile by high performance liq. chromatog. The PAH with 3 and 4 rings moved faster than the 5 and 6 rings ones. Their accumulation depended on the total of org. matter in the soil but did not depend on the soil pH and granulation.
PL
Celem przeprowadzonego eksperymentu było zbadanie możliwości zastosowania upraw roślin energetycznych, w postaci mozgi trzcinowatej (Phalaris arundinacea), w procesie fitoremediacji terenów zanieczyszczonych herbicydami z grupy fenoksykwasów (2,4-D, MCPA) oraz wybranymi WWA (suma 10 WWA zgodnie z Dz.U. 2016, 1395). Dodatkowo, w ramach doświadczenia przeprowadzono ocenę kinetyki wzrostu i rozwoju proponowanego gatunku roślin w odniesieniu do nawożenia gleby kompostem pochodzenia odpadowego, nano ditlenkiem krzemu oraz mieszanką tych materiałów. Z akres wykonanych badań obejmował dwumiesięczny test donicowy w warunkach ex-situ z wykorzystaniem dwóch serii badawczych (seria 1 – kontrole bez roślin; seria 2 – próby z roślinami). Wyniki uzyskane w trakcie realizacji prac badawczych, pozwoliły wykazać, iż zastosowanie P. arundinacea, w charakterze „czynnika remediacyjnego”, pozwala na znaczące zwiększenie efektywności usunięcia zanieczyszczeń organicznych z gleby. Niemniej jednak zaznaczyć należy, iż najlepsze efekty zarówno w kontekście efektywności procesu, jak i ilości pozyskiwanej biomasy, uzyskane zostały pod wpływem aplikacji nawozu organicznego w postaci kompostu. Dodatkowo zaobserwowano, iż stosowanie materiałów o wysokich właściwościach sorpcyjnych, w charakterze substancji współnawożącej, może znacząco zwiększyć efektywność biotycznych procesów rozkładu zanieczyszczeń organicznych w glebie. Podsumowując można stwierdzić, że proponowana technologia fitoremediacji charakteryzuje się wysoką efektywnością działania, a jej praktyczna implementacja przyczynić się może dodatkowo do zwiększenia udziału produkcji energii z alternatywnych form paliw odnawialnych.
EN
The aim of the experiment was to investigate the possibility of use of energy crops in the form of reed canary grass (Phalaris arundinacea) in the phytoremediation of soil contaminated with phenoxyacid herbicides (2,4-D, MCPA) and selected PAHs (total of 10 PAHs according to Journal of L aws 2016, 1395). In addition, as part of the work, an assessment of the proposed plant species growth and development, in relation to the fertilization of soil with waste origin compost, silicon di-oxide nano powder and mixture of those materials. The scope of the research includes a two-month ex-situ test, with use of two series of experimental pots (series 1 – samples without plants, series 2 – samples with plants). The data obtained during the execution of the experimental works, show that the use of P. arundinacea as a remediation agent can significantly improve the organic pollutants removal efficiency from soil. Nevertheless, it should be noted, that the best results, both in terms of process efficiency and biomass yield, were obtained in samples fertilized with compost. Additionally, it has also been observed that the use of materials with high sorption properties as co-fertilizer, can significantly improve the efficiency of the biotic decomposition of organic pollutants in soil. In conclusion, the proposed phytoremediation technology can be characterized as highly effective. The practical implementation of such a method, may also contribute to the future increase of the share of energy production from alternative forms of renewable fuels.
PL
W artykule przedstawiono metodykę oznaczania substancji ropopochodnych (TPH i WWA) w glebach. Opisano sposoby izolacji TPH i WWA z gleb za pomocą technik ekstrakcji rozpuszczalnikowej. Zanieczyszczenia ropopochodne TPH z matrycy glebowej wydzielono metodą ekstrakcji rozpuszczalnikowej, zmodyfikowaną poprzez zastosowanie ultradźwięków. Natomiast WWA wydzielono metodą ekstrakcji Soxhleta. Wykazano, że najwyższą efektywność ekstrakcji analitów z matrycy glebowej uzyskano przy zastosowaniu dichlorometanu (dla TPH) oraz eteru naftowego (dla WWA). Oczyszczenie/rozdział analitu wykonano metodą ekstrakcji do fazy stałej SPE w oparciu o zasadę chromatograficznej separacji selektywnej adsorpcji i selektywnej elucji. Do badań stosowano kolumienki z wypełnieniami: florisil (oczyszczenie analitu ze związków polarnych) oraz CN/SiOH (selektywne wydzielenie WWA). Wydzielone z gleby TPH i WWA oznaczono metodą chromatografii gazowej. Opracowana metodyka jest wiarygodna i może być rekomendowana do stosowania podczas prac związanych z monitoringiem składu gleb potencjalnie skażonych substancjami ropopochodnymi.
EN
The article presents the methodology for the determination of petroleum substances (TPH and PAHs) in soils. Describes methods of isolating TPH and PAH from soils by solvent extraction techniques. TPH derived from the soil matrix was separated by solvent extraction, modified by ultrasound. While the PAHs were isolated by Soxhlet extraction. It has been shown that the highest efficiency of extraction of analytes from the soil matrix was obtained using dichloromethane (for TPH) and petroleum ether (for PAHs). The purification/separation of the analyte was made by SPE solid phase extraction based on the principle of chromatographic selective adsorption separation and selective elution. Columns packed with florisil (purification of the analyte from polar pollutants) and with CN/SiOH (selective separation of PAHs) were used for the studies. TPH and PAHs separated from the soil were determined using gas chromatography. The developed methodology is reliable and can be recommended for use during monitoring of soil compositions which can be potentially hydrocarbon contaminated.
EN
Particulate matter and chemical substances adsorbed by it, such as carcinogenic PAHs, are of massive significance and may negatively impact human health due to the place where they accumulate within the human body, as mentioned in the introduction. The conducted studies have indicated that in addition to diesel engines, also petrol engines may be a potential source of environmental pollution with ultra-fine particles. The text presents the results of the study of carcinogenic substances (PAH) in particulate matter emitted in the exhaust gases of diesel and petrol engines. An Electric Low Pressure Impactor (ELPI) was used to measure the size of particulate matter in real time and to establish the distribution of particulate matter size present in the exhaust gases. Also using the ELPI, fractions smaller than 0.25 µm were separated and then, in order to establish PAH concentrations, the material collected on the impactor level filters cutting off the 0.4-0.03 µm fractions was analysed. The observed numerical, dimensional, surface, volume and mass concentration distribution values for the exhaust gases from a petrol engine corresponded to, respectively, 0.93; 0.75; 0.89; 2.05; and 1.38% of the values recorded for diesel exhaust gases. The calculated aver-age PAH concentrations adsorbed on small fractions for emissions from the tested engines also indicated a reduction of emissions of tested compounds in the case of petrol engine operation. The largest total PAH concentration, i.e. 35 ng, was marked in fractions smaller than 0.1 µm of fine particulate matter emitted in diesel engine exhaust, whereas in the case of a petrol engine, it amounted to 11 ng m-3 and was marked in the 0.4 µm fraction. Benzo(a)pyrene was at a maximum concentration of 1.3 ng m-3 in the fine particulate matter fraction with the aerodynamic diameter of 0.1 µm in the diesel engine exhaust gases and respectively in the 0.4 µm fraction in the petrol engine exhaust gases. Measurements have indicated that the particulate matter in fraction below 0.4 µm is emitted into the environment by the emissions from diesel engine exhaust and, to a lesser degree, also from petrol engine exhaust. The studies have not indicated the tendency of individual PAH com-pounds to be adsorbed only on single fractions of particulate matter with specific dimensions.
7
EN
The subject of the study was selected carbon black used in rubber technology. The paper presents the results of investigations of fifteen PAHs listed by EPA in carbon black by HPLC-FLD: Naphthalene (Nap), Acenaphthene (Acp), Fluorene (Flu), Phenanthrene (PA), Anthracene (Ant), Fluoranthene (Fl), Pyrene (Pyr), Benzo(a)anthracene (BaA), Chrysene (Chr), Benzo(b)fluoranthene (BbF), Benzo(k) fluoranthene (BkF), Benzo(a)pyrene (BaP), Dibenzo(a,h)anthracene (DahA), Benzo(g,h,i)perylene (BghiP), Indeno(1,2,3-cd)pyrene (Ind). The total concentration of 15 PAHs varied between 60.78–165.88 mg/kg. Benzo(a)pyrene, the most carcinogenic polyarene, was detected in extracts of all tested carbon black at levels ranging from 0.03 mg/kg to 3.37 mg/kg.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w wybranych sadzach technicznych, dostępnych w handlu na polskim rynku, powszechnie stosowanych do produkcji gumy. Badania węglowodorów WWA prowadzono techniką wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją fluorescencyjną (HPLC-FLD). Przeprowadzono oznaczenie stężenia piętnastu WWA, spośród szesnastu znajdujących się w wykazie US EPA (Amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska), w tym: naftalenu, acenaftenu, fluorenu, fenantrenu, antracenu, fluorantenu, pirenu, benzo(a)antracenu, chryzenu, benzo(b)fluorantenu, benzo(k)fluorantenu, benzo(a)pirenu, dibenzo(a,h)antracenu, benzo- (g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu. Ogólna zawartość WWA stwierdzonych w badanych sadzach technicznych była zróżnicowana i przyjmowała wartości w zakresie od 60,78 do 165,88 mg/kg. We wszystkich ekstraktach badanych sadzy technicznych wykryto obecność benzo(a)pirenu, zaliczanego do najbardziej rakotwórczych poliarenów, w ilości od 0,03 do 3,37 mg/kg.
PL
Wędzenie połączone z pieczeniem to podstawowa metoda utrwalania i kształtowania cech sensorycznych tradycyjnych wyrobów mięsnych. Obecnie obowiązujące przepisy prawne UE znacznie obniżyły dopuszczalną zawartość WWA w produktach mięsnych. W Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział w Radomiu przygotowano komorę wędzarniczą do tradycyjnego wędzenia z kontrolą temperatury w palenisku, komorze i produkcie. Analiza zawartości WWA w produktach wędzonych i pieczonych w tej komorze wykazała, że poziom WWW jest znacznie niższy niż wartości określone w obowiązujących przepisach rozporządzenia.
EN
Smoking combined with baking is a basic method for preservation and shaping of sensory qualities of traditional meat products. The current legal EU regulations have considerably lowered the permitted content of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in meat products. In the agricultural advisory centre in Radom, the traditional smoking chamber with temperature control in fire place, the chamber and in the product was employed. The analysis of PAHs content in the products, subjected to smoking and baking in the mentioned chamber has revealed that the level of PHAs was considerably lower as compared to the values, being specified in the binding rules of the discussed EU regulation.
EN
This paper presents the results of the possibility and effectiveness of PAHs removal from a model aqueous solution, during the sorption on the selected sorbents. Six PAHs (naphthalene, acenaphthylene, acenaphthene, fluorene, phenanthrene, anthracene) listed by EPA for the analysis in the environmental samples were determined. Model aqueous solution was prepared with RESTEK 610 mix PAHs standard. After the sorption process, decrease in the concentration of individual hydrocarbons was observed. The removal percentage was dependent on the type of sorbent (quartz sand, mineral sorbent, activated carbon). The highest efficiency (98.1%) was observed for activated carbon. The results shows that the sorption processes can be used in aqueous solutions treatment procedures.
PL
Celem badań opisanych w pracy było określenie skuteczności adsorpcji wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA). Oznaczono sześć związków (naftalen, acenaftylen, acenaften, fluoren, fenantren, antracen) spośród szesnastu wskazanych przez EPA do analizy w próbkach środowiskowych. Do badań sporządzono modelowy roztwór wodny z dodatkiem wzorca WWA - Restek 610 Calibration Mix. W czasie procesu adsorpcji odnotowano obniżenie stężenia poszczególnych węglowodorów. Skuteczność usuwania WWA zależała od rodzaju zastosowanego sorbentu (piasek kwarcowy, sorbent mineralny, węgiel aktywny). Największą efektywność, wynoszącą 98,1%, uzyskano dla węgla aktywnego. Otrzymane wyniki wskazują, iż proces sorpcji może być stosowany w celu usunięcia węglowodorów aromatycznych z roztworów wodnych.
PL
W artykule przedstawiono możliwości dopalania spalin z procesu spiekania rud żelaza i odpadów przy zastosowaniu promieniowania mikrofalowego w warunkach IMŻ w Gliwicach. Opisano zasadę działania nowatorskiego urządzenie firmy ATON, zainstalowanego w układzie spiekania, które za pomocą mikrofal neutralizuje szkodliwe związki zawarte w gazach odlotowych. Badania wykazały, że mikrofalowy układ dopalania gazów działał z bardzo wysoką efektywnością, czego dowodem była śladowa zawartość WWA oraz CO w oczyszczanych spalinach.
EN
This article presents the possibilities of afterburning of waste gas from iron ore and waste sintering process using microwave radiation under the conditions of the Institute for Ferrous Metallurgy in Gliwice. The operating principle of innovative ATON equipment, installed in the sintering system to neutralise harmful compounds in waste gases, was described. The examinations revealed that the microwave system for afterburning of gases operated with very high efficiency proven by trace contents of PAHs and CO in treated waste gas.
PL
W artykule omówiono zmiany przepisów Unii Europejskiej dotyczące zanieczyszczeń mięsa i produktów mięsnych, jakie wprowadza rozporządzenie Komisji (UE) nr 835/2011 z 19 sierpnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 dotyczące najwyższych dopuszczalnych poziomów wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w środkach spożywczych. Przedstawiono wybrane dane o poziomie skażenia wędlin wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi w Polsce i w innych krajach z uwzględnieniem nowych regulacji prawnych. Dostępne dane wskazują, że poziom skażenia żywności WWA w wybranych grupach krajowych produktach mięsnych jest wyższy od tego, który będą dopuszczać nowe przepisy Unii Europejskiej.
EN
In the article, the changes in the rules of the European Union concerning contamination of meat and meat products, as being introduced by the Commission Regulation (EU) No 835/2011 of 19 August 2011 amending the Regulation (EC) No 1881/2006 as regards maximum levels for polycyclic aromatic hydrocarbons in foodstuffs, have been discussed. The selected data on the level of contamination of meat products with polycyclic aromatic hydrocarbons in Poland and other countries, with the consideration of new legal regulations, have been presented. The available data on the level of contamination of food with PAH indicate that the discussed level in the selected groups of domestic meat products is higher than that one which will be admitted by the new regulations of the European Union.
EN
The subject of this work was the investigation of zeolite as a sorbent of toxic gases. In Nizny Hrabovec in the Slovak republic, two layers of zeolite with the active component clinoptilolite can be found. The study presented here investigated the ability of this natural zeolite to reduce polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) and NO emissions from engine exhaust. Exhaust gases from combustion engines include toxic components such as carbon monoxide, nitrogen oxides and hydrocarbons. Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) are a component of hydrocarbons causing harmful influence on life forms. The experiments focused on the potential reduction of these toxic gases based on the sorption and catalytic properties of natural zeolite. Also observed was the influence of chemical adjustment including incorporation of certain metal elements. Chemical analysis by mutually independent technologies served to observe the sorption of PAH with carcinogenic properties on the natural zeolite tested. The experiments showed that chemical modification improved the sorption and catalytic properties of natural zeolite. The PAH were analysed in an extract of the contaminated, thermally-activated natural zeolite and modified zeolite after washing with ammonium chloride, cobalt chloride and copper sulphate. The study also presents results of NO measurements obtained by testing the filter-sorptive automobile system.
PL
Przedmiotem niniejszej pracy było zbadanie zeolitu jako sorbentu toksycznych gazów. Wystąpienia dwóch warstw zeolitu zawierających wtrącenia aktywnego klinoptylitu można spotkać w okolicach Nižnego Hrabovca w Republice Słowackiej. Przedstawione badania dotyczą zdolności tego naturalnego zeolitu do redukcji wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) i redukcji emisji tlenków azotu z układu wydechowego silnika. Gazy wydechowe z silników spalinowych zawierają toksyczne składniki, takie jak tlenek węgla, tlenki azotu i węglowodory. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) wywierają szkodliwy wpływ na zdrowie istot żywych. Wykonane eksperymenty koncentrowały się na ocenie potencjalnej redukcji tych toksycznych gazów poprzez sorpcję i właściwości katalityczne naturalnego zeolitu. Obserwowano także możliwości korekty procesu chemicznego, w tym poprzez zastosowanie niektórych związków pierwiastków metalicznych. Prowadzone analizy chemiczne z wykorzystaniem niezależnych technologii miały na celu obserwację sorpcji WWA o kancerogennych właściwościach na testowanym naturalnym zeolicie. Doświadczenia wykazały, że chemiczna modyfikacja poprawia właściwości sorpcyjne i katalityczne natualnego zeolitu. Analizowano WWA w zanieczyszczonym, termicznie aktywowanym naturalnym zeolicie oraz w modyfikowanym zeolicie powstałym po jego przepłukaniu w chlorku amonu, chlorku kobaltu i siarczanie miedzi. W pracy przedstawiono również wyniki pomiarów NO uzyskanych z badań filtra sorpcyjnego samochodu.
EN
Determination of PAHs in marine coastal waters has to be carried out with great care to avoid serious losses occurring during the sampling and storage stage. This is due to the hydrophobic properties of PAHs, and their tendency to be adsorbed to surfaces they are in contact with, including suspended particulate matter. The best technique to separate PAHs is gas chromatography with mass spectrometer. Because of low concentration levels to be quantified in water samples, an enrichment step is needed before chromatographic analysis. For PAHs, several preconcentration techniques have been used, but the most concentration technique is solid-phase extraction (SPE). The main objective of this work is to adapt and implement a relatively simple and rapid method for gas chromatographic determination of individual PAHs in samples of coastal and running waters. The present work analyses the yield and precision of extraction of PAHs by solid phase extraction with using different sorbents for SPE (Bond Elut: C18 and Plexa SPE discs), the two most common methods used for aqueous samples.
PL
Oznaczanie WWA w przybrzeżnych wodach morskich należy przeprowadzać z wielką starannością, aby uniknąć dużych strat w trakcie pobierania próbek i ich przechowywania. Wynika to z właściwości hydrofobowych WWA i ich skłonności do adsorpcji na powierzchniach, z którymi mają kontakt. Najlepszą techniką rozdziału WWA jest chromatografia gazowa sprzężona ze spektrometrią masową. Z powodu małych stężeń WWA w próbkach wody konieczne jest ich zatężenie przed analizą chromatograficzną. Stosuje się kilka technik zatężania WWA, jednak najlepsze wyniki daje ekstrakcja do fazy stałej (SPE). Głównym celem pracy było dostosowanie i wdrożenie stosunkowo prostej i szybkiej metody chromatografii gazowej do oznaczania poszczególnych WWA w próbkach wód przybrzeżnych i wód płynących. W pracy przeanalizowano wydajność i precyzję ekstrakcji WWA przez zatężanie w fazie stałej z wykorzystaniem dwóch różnych sorbentów (Bond Elut: C18 i dysków Plexa SPE), najczęściej stosowanych w analizie próbek wodnych.
PL
W pracy przedstawiono wyniki wstępnych badań dotyczących emisji do powietrza atmosferycznego zanieczyszczeń organicznych, w szczególności wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) ze składowiska odpadów powęglowych. Badania miały na celu ustalenie wielkości emisji z zapożarowanej hałdy karbońskich odpadów wydobywczych oraz określenie stopnia narażenia pracowników biorących udział w pracach rozbiórkowych. Próbki gazowe pobrano w trzech różnych punktach na terenie zwałowiska odpadów powęglowych w rejonie Rudy Śląskiej (woj. śląskie) podczas prac gaśniczo-prewencyjnych. Do poboru zastosowano próbniki ze stałym sorbentem typu PUF (pianka poliuretanowa) z filtrem z włókien kwarcowych oraz aspirator. Na podstawie uzyskanych wyników wstępnie oszacowano narażenie (zawodowe i całożyciowe) pracowników uczestniczących w procesie rozbiórki zapożarowanych składowisk odpadów górniczych.
EN
The paper presents results of preliminary investigation concerning emission of organic pollution to the atmospheric air, focusing on polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) from a post-mining waste dump. The goal of the research was to determine emission quantity from a burning mine-waste dump and to define exposure of workers employed in disassembly work. Gaseous samples were collected using the PUF (polyurethane foam) sampling cartridges with quartz filters and the aspirator in three different sample points during the extinguishing and prevention work on the mine-waste dumping ground located in Ruda Śląska (Upper Silesia, Poland). The research was the basis for a preliminary assessment of the exposure (professional hazard and lifelong exposure) of workers involved in the mine-waste dump disassembly process.
EN
The paper presents the results of five PAHs contents determination in the surface and gravity-operated water. The samples of gravity-operated water were taken quarterly in 2009 from collectors put in fifteen points in areas located nearby coking plant in Dąbrowa Górnicza (Upper Silesia region, Poland). The results allowed determining the seasonal variability of PAHs concentration in gravity-operated water. Significant differences in concentration of PAHs in the summer and wintertime were observed. Moreover, to check the presence of PAHs contamination in the surface flowing water from selected streams, watercourses and draining system were collected.
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań zawartości pięciu WWA w próbkach wód opadowych i powierzchniowych. Próbki wód opadowych pobierano kwartalnie w 2009 roku z 15 kolektorów umieszczonych na terenach zlokalizowanych w pobliżu zakładów koksowniczych w Dąbrowie Górniczej (woj. śląskie). Uzyskane wyniki pozwoliły określić zmienność sezonową stężeń WWA w wodach opadowych. Wyraźnie podwyższone stężenia WWA zaobserwowano w sezonie zimowym. Ponadto, w celu sprawdzenia obecności zanieczyszczeń WWA w wodach powierzchniowych, przebadano próbki wód (płynących) powierzchniowych pobranych z wybranych potoków, cieków wodnych oraz rowów melioracyjnych.
PL
W skład gazów odlotowych z silników o zapłonie samoczynnym wchodzi ponad 100 niebezpiecznych dla człowieka i ekosystemów związków chemicznych, które w wyniku licznych przemian fizyko-chemicznych w atmosferze tworzą ponad 10,000 nowych substancji. Do najgroźniejszych składników spalin, ze względu na swoje mutagenne i kancerogenne właściwości, należą lotne związki organiczne (LZO) oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne(WWA). Jedną z metod redukcji stężenia tych związków w gazach odlotowych silników spalinowych może być modyfikacja lub substytucja paliwa zasilającego silnik. Referat przedstawia wyniki pracy badawczej mającej na celu określenie jakościowego i ilościowego składu spalin pod kątem wykrycia LZO i WWA powstających podczas pracy silnika o zapłonie samoczynnym z zastosowaniem paliwa klasycznego oraz. 100% estru oleju rzepakowego (RME) i mieszanek paliwowych.
EN
The exhaust from diesel engines contains over 100 individual hazardous chemical components that when combined, can result in as many as 10,000 chemical compounds. A large majority of these compounds, especially Volatile Organic Compounds and Polycyclic Aromatic Hydrocarbons are listed by as being cancer causing or suspected carcinogens. Scientists have been worked on finding effective methods of reduction of exhaust gas toxic components emission from years. One of the methods is using biofuel as engine fuel. This paper presents results of research work which aim was Volatile Organic Compounds (VOC's) and Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAH's) marking in a self-ignition engine exhaust gases. The engine was feed by conventional fuel, biodiesel and fuel blends.
EN
The investigations aimed at determining the content of polycyclic aromatic hydrocarbons in samples of soils collected by the main crossroads and roundabouts in Krakow. 23 sampling sites were determined at various distances from the road edge: by the road edge (A), 5 m (B) and 10 m (C) from the edge. The contents of 11 PAHs, organic matter and pH value were assessed in the collected samples. PAHs extraction from the soils was conducted with MARS microwave system with dichloromethane as solvent. The 11 PAHs were analyzed using gas chromatograph coupled with GC/MS/MS 400 mass spectrometer. The analyzed soil samples were characterized by diversified content of organic matter between 13.3 and 107.6 go kg-' d.m. whereas their pH fluctuated from 7.09 to 8.34. PAHs content in soil ranged between 0.028 and 5.656 mg o kg-' d.m. and did not exceed the permissible standards. Fluoranthene, phenanthrene and pyrene dominated among the analyzed PAHs.
PL
Celem badań było określenie zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w próbkach gruntów pobranych przy głównych skrzyżowaniach i rondach w Krakowie. Wyznaczono 23 miejsca, z których pobrano materiał glebowy w różnych odległościach od krawędzi jezdni: przy krawędzi jezdni (A) oraz w odległości 5 m(B) i 10 m (C) od jej krawędzi. W pobranych próbkach oznaczono zawartość 11 WWA i materii organicznej oraz pH. Ekstrakcję WWA z gruntów wykonano przy użyciu mikrofalowego sytemu MARS, a jako rozpuszczalnik zastosowano dichlorometan. Analizę 11 W WA wykonano przy użyciu chromatografu gazowego sprzężonego ze spektrometrem masowym (GC/MS/MS 400). Badane próbki gleby charakteryzowały się zróżnicowaną zawartością materii organicznej od 13,3 do 107,6 go kg-' s.m., a ich pH wahało się od 7,09 do 8,34. Zawartość WWA w glebie wynosiła od 0,028 do 5,656 mg o kg-' s.m. i nie przekraczała dopuszczalnych norm. Spośród badanych WWA dominującymi związkami były: fluoranten, fenantren oraz piren.
EN
The polycyclic aromatic hydrocarbons belong to mutagenic and carcinogenic compounds group. The compression ignition engines are high emissions of aromatic hydrocarbons. This paper presents the sources of polycyclic aromatic hydrocarbons in compression ignition engine emissions, describes catalytic processes of PAH removal from exhaust gas and characteristic of catalytic equipment (catalytic layers, supports, immersion coating, inner catalyst of exhaust gas). It also presents the results of research project rely on investigation into effectiveness of polycyclic aromatic hydrocarbons removal from compression ignition engine emissions. The engine was feed by conventional fuel, biodiesel (RME) and fuel blends.
PL
WWA należą do grupy związków o charakterze mutagennymi kancerogennym, których stężenie w środowisku sukcesywnie wzrasta na skutek działalności człowieka. Jednym z najważniejszych antropogenicznych źródeł wielopierścieniowych węglowodorów są silniki o zapłonie samoczynnym. Najskuteczniejszą metodą usuwania WWA z gazów spalinowych jest utlenianie katalityczne. Referat przedstawia mechanizmy tworzenia się WWA w przestrzeni spalania silnika, opisuje procesy ich katalitycznego usuwania oraz charakterystykę stosowanych w tym celu urządzeń, wraz z możliwością zastosowania wewnętrznego katalizatora spalin. Przedstawiono również wyniki pracy badawczej polegającej na badaniu skuteczności usuwania WWA z gazów spalinowych. Badany silnik o zapłonie samoczynnym pracował z zastosowaniem paliwa konwencjonalnego oraz estru metylowego oleju rzepakowego.
EN
The polycyclic aromatic hydrocarbons belong to mutagenic and carcinogenic compounds group. The compression ignition engines are high emissions of aromatic hydrocarbons. This paper presents the sources of polycyclic aromatic hydrocarbons in compression ignition engine emissions, describes catalytic processes of PAH removal from exhaust gas and characteristic of catalytic equipment (catalytic layers, supports, immersion coating, inner catalyst of exhaust gas). It also presents the results of research project rely on investigation into effectiveness of polycyclic aromatic hydrocarbons removal from compression ignition engine emissions. The engine was feed by conventional fuel, biodiesel (RME) and fuel blends.
PL
Ze względu na specyficzne i toksyczne właściwości związków z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), których głównym antropogenicznym źródłem emisji są silniki o zapłonie samoczynnym, niezwykle istotna jest metoda oznaczania tych substancji w gazach spalinowych. Ponieważ WWA w spalinach "występują na niskim poziomie stężeń, szczególną uwagę należy zwrócić na etap poboru próbek oraz odzysk materiału badawczego. Referat przedstawia stosowaną metodę oznaczania WWA w gazach spalinowych, wyniki pracy badawczej mającej na celu określenie jakościowego i ilościowego składu spalin pod kątem wykrycia WWA powstających podczas pracy silnika o zapłonie samoczynnym oraz praktyczne problemy związane z optymalizacją metody oznaczania badanych związków w gazach spalinowych.
PL
Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) stanowią bardzo duże zagrożenie dla środowiska naturalnego. Ich obecność w biosferze pochodząca ze źródeł naturalnych jest niewielka, nadmiar spowodowany jest działalnością antropogeniczną. Związki te zaliczane są do jednych z najgroźniejszych zanieczyszczeń, głównie ze względu na ich rakotwórcze i mutagenne działanie. Jedną ze skutecznych metod wykrywania WWA jest bioindykacja, która wykorzystuje organizmy akumulujące w swoim ciele toksyczne związki. Bardzo dobrymi biowskaźnikami zanieczyszczenia powietrza są mchy i porosty. W pracy przedstawiono procedurę analityczną pozyskiwania frakcji wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) z plech porostów Hypogymnia physodes wraz z wynikami badań tych frakcji techniką GC-MS. W analizowanych próbkach porostów, transplantowanych do miejsc o różnym stopniu zanieczyszczenia powietrza, zidentyfikowano w sumie 13 związków z grupy WWA. Najwyższe zawartości WWA stwierdzono w próbkach porostów zebranych w centrum miasta, w miejscach o gęstej zabudowie i dużym ruchu samochodowym. Analiza ilościowa udziału poszczególnych związków dostarczyła dodatkowo informacji o potencjalnym źródle zanieczyszczenia. Na podstawieprzeprowadzonych badań, można wnioskować, iż podstawowymi źródłami emisji WWA na badanym obszarze, było spalanie paliw do celów bytowych oraz transport samochodowy.
EN
Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) form a large group of organic compounds. A number of PAHs are proven or suspected carcinogens. Apart from a relatively small contribution of natural sources, PAHs emission to the environment results from human activities. The status of environment can be determined with bioindicates. A non-vascular lichens has commonly been used for biomonitoring of air quality. In this paper a new method for PAHs separation from lichens is described. Than GC-MS was used as an instrumental method of analysis for PAHs. Concentration of individual hydrocarbons and quantitative ratios between them were very variable in different samples. Traffic and domestic heating were found to be the most dominant source of PAHs.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.