Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Stan warstwy ozonowej nad Polską w okresie 1979-2018

Krzyścin Janusz, Rajewska-Więch Bonawentura, Borkowski Janusz

Przegląd Geofizyczny

|

2020

|

Z. 3-4

103--121

PL

W pracy analizowano zawartość ozonu w całej kolumnie atmosfery i wybranych warstwach (troposfera/dolna stratosfera, środkowa stratosfera i wysoka stratosfera) zmierzone spektrofotometrem Dobsona w Centralnym Obserwatorium Geofizycznym Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk w Belsku (20,78°E, 51,84°N) w latach 1963-2018. Stwierdzono zatrzymanie spadkowej tendencji w połowie lat 90. ubiegłego wieku, a następnie niewielki wzrost zawartości ozonu. W ostatnich kilkunastu latach w analizowanych warstwach obserwuje się nieoczekiwane beztrendowe oscylacje ozonu w miejsce spodziewanego stopniowego wzrostu w związku ze zmniejszającą się koncentracją w stratosferze substancji niszczących warstwę ozonową w wyniku funkcjonowania Protokołu Montrealskiego z 1987 r. o ochronie warstwy ozonowej. Wyznaczono długookresowe zmiany w kolumnowej zawartości ozonu nad wybranymi obszarami na półkuli północnej, stosując homogenizowane satelitarne dane ozonowe z bazy danych Multi-Sensor Reanalysis version 2. Przedmiotem analizy były sezonowe i całoroczne średnie w okresie 1979-2018 wyznaczone dla następujących obszarów: otoczenie Belska, Polska, Europa Środkowa, Europa, pas średnich (30-60°N) i wysokich (60-90°N) szerokości geograficznych, oraz tropiki (0°-30°N). Antropogeniczny trend obliczono, stosując model regresji wieloskładnikowej, odfiltrowując z serii czasowych oscylacje związane z naturalnymi procesami dynamicznymi w atmosferze. Do połowy lat 90. ubiegłego wieku dominowały ubytki w warstwie ozonowej w tempie kilku procent na 10 lat (największe wiosną w Polsce i Europie Środkowej ~5% na 10 lat, najmniejsze w tropikach ~0,5% na 10 lat). Naprawę warstwy ozonowej po 1996 roku, w tempie ~4-5% na 10 lat, najwyraźniej widać zimą w Polsce i w Europie Środkowej. Odpowiadające wzrostowe trendy w całej Europie i w średnich szerokościach geograficznych były mniejsze o 1-2 punkty procentowe. W pozostałych sezonach i w danych całorocznych trend był znacznie mniejszy (~1-2% na 10 lat) lub nieistotny statystycznie.

EN

Ground-based measurements of ozone by the Dobson spectrophotometer in the Central Geophysical Observatory of the Institute of Geophysics of the Polish Academy of Sciences at Belsk (20.78°E, 51.84°N) are analysed for the period 1963-2018. Long term variability of the total column ozone and the ozone content in the selected layers (troposphere/lower stratosphere, mid- and upper stratosphere) are discussed focusing on the ozone recovery in recent years. The trend overturning is found around 1996. However, an unexpected trendless pattern of the long-term ozone variability has been found since the beginning of the 2000s instead of the envisaged continuous upward tendency due to the decreasing concentration of the ozone-depleting substances in the stratosphere as a result of the 1987 Montreal Protocol on the protection of the ozone layer. The long-term variability of the total column ozone over selected areas in the Northern Hemisphere are assessed using homogenized satellite data from the Multi-Sensor Reanalysis version 2 database. The seasonal and the yearly means for the period 1978-2018 are considered for the following regions: Belsk, Poland, central Europe, Europe, middle latitudes (30°N-60°N), high latitudes (60°N-90°N), and the tropics (0°-30°N). The anthropogenic trend is determined by multiple regression model after filtering out oscillations related to the known dynamic processes in the atmosphere. In all regions, a decline of the total column ozone is found in the 1980s and up to mid-1990s. The largest decline appears in spring in Poland and central Europe (~5% per 10 yr.), and the smallest over the tropics (-0.5% per 10 yr.). After 1996, the recovery is clearly seen (4-5% per 10 yr.) during winter in Poland and in central Europe. These estimates are about 1-2 percentage point higher than the corresponding increasing trends in Europe and in the middle latitudes. In the remaining seasonal and year-round time series, the trends are much smaller (1-2% per 10 yr.) or statistically insignificant.

2

Mechanical vapour compression refrigeration system: review part 1: environment challenge

Mahmood Raid Ahmed, Ali Omar M., Noor M. M.

International Journal of Applied Mechanics and Engineering

|

2020

|

Vol. 25, no. 4

130--147

EN

In Australia and others developed countries, concerns about global warming have increased, and these concerns influence the use of refrigerants as working fluids in mechanical vapour compression refrigeration systems. One of the most important aspects of refrigerant selection is to reduce its impact on the environment and the ozone layer. This paper provides a comprehensive review of various theoretical and experimental studies which have been carried out on air conditioning and refrigeration applications to investigate the effect of refrigerants on the environment. The analysis in this paper reveals that alternative refrigerants are the most suitable working fluids that can be used in refrigeration systems to meet the needs of the environment. This study also suggests that natural types of refrigerants such as water, carbon dioxide, and hydrocarbon will play a significant role in protecting the environment and providing alternative friendly refrigerants to be used in refrigeration and air conditioning systems.

3

Najnowsze zmiany w przepisach F-gazowych

Targański W.

Technika Chłodnicza i Klimatyzacyjna

|

2018

|

nr 1-2

9--12

PL

Dnia 12 lipca 2017 r. uchwalono zmiany w pochodzącej sprzed dwóch lat ustawie o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych. Zmian tych dokonano, aby dostosować polskie prawo do aktualnie obowiązujących przepisów unijnych, przede wszystkim Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 517/2014 w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych. Do końca 2017 roku ukazały się ministerialne rozporządzenia regulujące wybrane aspekty stosowania tego prawa. W artykule omówione zostały istotne zmiany w przepisach F-gazowych.

EN

The novelization of the Polish Act on F-gases has been established on the 12 July 2017 in order to implement the European Regulation No 517/2014. Then a few detailed ministerial regulations have been released just before the end of 2017. In this paper the most important changes in the law on F-gases are presented.

4

Detekcja czynników chłodniczych z zastosowaniem chromatografii gazowej

Wróbel-Jędrzejewska M., Stęplewska U.

Technika Chłodnicza i Klimatyzacyjna

|

2016

|

nr 11-12

425--431

PL

Syntetyczne czynniki chłodnicze (tzw. freony) stosowane w technice chłodniczej, klimatyzacji i pompach ciepła, w przypadku wycieku z instalacji, powodują niszczenie warstwy ozonowej i wzrost efektu cieplarnianego. W celu minimalizacji tych globalnych zagrożeń konieczna jest jak najwcześniejsza identyfikacja niepożądanych emisji tych substancji. W publikacji przedstawiono opracowaną w Pracowni Chłodnictwa i Ochrony Środowiska w Łodzi metodę analizy czynników chłodniczych przy wykorzystaniu chromatografu gazowego z układem chłodzącym (ciekłym CO2) oraz detektorem FID i ECD. Autorki dokonały optymalizacji najważniejszych parametrów procesu chromatograficznego, który pozwala na uzyskanie rozdziału czynników chłodniczych w warunkach niskotemperaturowych. Chromatograficzne metody analizy niskotemperaturowej czynników z zastosowaniem omówionej aparatury badawczej wykazują duży potencjał aplikacyjny.

EN

Synthetic refrigerants (freons) used in refrigeration, air-conditioning and heat pumps, in the event of leakage from the installation, destroy the ozone layer and increase the greenhouse effect. In order to minimize these global threats, it is essential to identify undesirable emissions of these substances as early as possible. The publication presents a method of analyzing refrigerants using a gas chromatograph with a cooling system (liquid CO2), FID and ECD detectors, developed at the Refrigeration and Environmental Protection Laboratory in Łódź. The authors optimized the most important parameters of the chromatographic process, which allows for the separation of refrigerants under low-temperature conditions.

5

Szybka identyfikacja składu syntetycznych czynników chłodniczych. Część 2. Walidacja metody

Wróbel-Jędrzejewska M., Stęplewska U.

Technika Chłodnicza i Klimatyzacyjna

|

2015

|

nr 6-7

217--223

PL

Syntetyczne czynniki chłodnicze w przypadku wycieku z instalacji powodują niszczenie warstwy ozonowej i wzmocnienie efektu cieplarnianego. W związku z tym w celu ograniczenia tych oddziaływań, konieczna jest jak najwcześniejsza identyfikacja niepożądanej emisji tych substancji. W publikacji zaprezentowano szybką metodę analizy mieszanin czynników chłodniczych przy wykorzystaniu chromatografu gazowego z detektorem FID i układem chłodzącym z ciekłym CO2. W trakcie badań zaobserwowano wysoką powtarzalność czasów retencji oraz powierzchni pików dla wykonanych analiz. Chromatograficzna metoda analizy niskotemperaturowej mieszanin czynników syntetycznych z zastosowaniem detektora FID i układu chłodzącego, w opinii autorek artykułu, wykazuje duży potencjał aplikacyjny. W części drugiej tej publikacji przedstawiono walidację opracowanej metody chromatograficznej identyfikacji syntetycznych czynników chłodniczych. Wykazano, że metoda ta pozwala na identyfikację kilkunastoskładnikowych mieszanin chłodniczych z dużą pewnością. Stwierdzono, że jest ona metodą szybką i czułą dla ilościowej oceny tych substancji ze względu na niską granicę wykrywalności oraz oznaczalności.

EN

Synthetic refrigerants in case of leakage from the plant cause the destruction of the ozone layer and the greenhouse effect stronger. Therefore, in order to reduce these effects, it is necessary to identify as early as possible undesirable VOC emissions. The publication presents a quick method for analyzing mixtures of refrigerants, using a gas chromatograph with an FID detector and a cooling system with liquid CO2. During the studies the high repeatability of retention times and peak areas for the analyzes. Chromatographic method for the analysis of low-temperature mixtures of synthetic refrigerants using the FID and cooling system, in the opinion of the authors of the article, shows a high potential for application. In the second part of this paper presents the validation of chromatographic method developed to identify synthetic refrigerants. It has been shown that this method allows the identification of refrigerating mixtures kilkunastoskładnikowych certainty. It has been found that it is a rapid and sensitive method for quantifying these substances due to the low limit of detection and quantification.

6

Podstawowe obowiązki i ich adresaci. Przepisy o ochronie warstwy ozonowej. Cz. II

Górski M.

Przegląd Komunalny

|

2015

|

nr 9

22--23

PL

Jakie są najważniejsze wymagania i zobowiązania, kierowane do różnych podmiotów, zawarte w obowiązującej od 10 lipca br. Ustawie z 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (DzU z 2015 r. poz. 881)?

7

Ograniczenia w postępowaniu z substancjami kontrolowanymi. Przepisy o ochronie warstwy ozonowej. Cz. III

Górski M.

Przegląd Komunalny

|

2015

|

nr 10

24--25

PL

Jakie wymagania kierowane są do operatorów urządzeń i systemów zawierających substancje kontrolowane i gazy fluorowane w nowych przepisach dotyczących substancji zubożających warstwę ozonową? Jak administrować zadaniami związanymi z ochroną środowiska w obszarze objętym tymi przepisami?

8

Emisja bromu do atmosfery podczas spalania węgli energetycznych

Stempin M., Kwapuliński J.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2015

|

Nr 2

77--79

EN

Studies performed in recent years have proven harmful effects of bromine on the widely understood geosphere . The most important of them is the destruction of the ozone layer. The aim of the study was to estimate the emission of bromine into the atmosphere resulting from coal combustion for energy purposes. The work was based on the assumption that the amount of bromine emitted to the atmosphere is the result of a subtraction between its total content in coal and its content remaining in coal ash. Bromine in hard coals and ashes obtained from their combustion was determined by XRF technique with the use of especially developed for this purpose two independent methods. The calibration of the method for the determination of bromine directly in coal was based on a series of synthetic standards The calibration of the method of determination of bromine in coal ash obtained from the combustion of coal in a muffle furnace at the temperature 815°C ± 5°C was based on a series of 10 reference materials , which were certified coal ash standards .The paper presents the optimum X-ray measuring conditions as well as coal and ash sample preparation procedures for XRF analyses. The problem of emissions of bromine to low layers of the atmosphere is illustrated on the example of 62 samples of commercial hard coals coming from 11 Polish coal mines. Depending on the origin of coal the value of bromine emission varied from 1.2 grams per ton to 55.7 grams per ton , and the calculated mean value was 18.9 g per every ton of burned coal Relative emission calculated on the basis of all tested samples ranged from 72.8 % to 99.0% , with the mean of 90.2%.

PL

Badania przeprowadzone w ostatnich latach udowodniły szkodliwy wpływ bromu w szeroko rozumianej geosferze. Najważniejszym z nich jest niszczenie warstwy ozonowej. Celem pracy było oszacowanie emisji bromu do atmosfery w wyniku spalania węgla kamiennego do celów energetycznych. Praca oparta została na założeniu, że ilość bromu wyemitowanego do atmosfery to różnica pomiędzy jego zawartością całkowitą w węglu a zawartością pozostałą w popiele węglowym. Brom w węglach kamiennych i popiołach z ich spalania oznaczono techniką XRF specjalnie opracowanymi dwiema niezależnymi metodami. Kalibrację metody oznaczania bromu bezpośrednio w węglu oparto na serii wzorców syntetycznych. Kalibrację metody oznaczenia bromu w popiele węglowym uzyskanym po spalaniu węgla w piecu muflowym w temperaturze 815°C ± 5°C oparto na serii 10 materiałów referencyjnych, którymi były certyfikowane popioły węglowe. W pracy podano optymalne warunki pomiarowe jak również procedury przygotowania próbek węgla i popiołu do pomiarów rentgenowskich. Problem emisji bromu do niskich warstw atmosfery zilustrowano na przykładzie 62 próbek węgli handlowych (groszki, miały, orzechy) pochodzących z 11 kopalń. W zależności od pochodzenia węgla wartość emisji bromu była bardzo różna: od 1,2 g na tonę do 55,7 g na tonę, zaś wyliczona średnia emisja wyniosła 18,9 g na tonę spalanego węgla. Emisja względna wyliczona na podstawie przebadanych próbek mieściła się w przedziale od 72,8 % do 99,0 %, przy średniej wynoszącej 90,2%.

9

Oznaczanie ozonu - urządzenia wzbudzające tlen

Ćwikła-Bundyra W.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2012

|

nr 3-4

40--42

PL

Ozon powstaje w otoczeniu urządzeń energetycznych, w których dochodzi do wzbudzenia lub dysocjacji cząsteczek tlen, np. w sąsiedztwie dużych stacji generatorowych, w otoczeniu pracujących lamp kwarcowych, lamp emitujących promienie gamma, światłokopiarek, w czasie procesów spawania w palniku plazmowym. Długotrwała ekspozycja na jego oddziaływanie może doprowadzić do zagrożenia zdrowia.

EN

Ozone is formed in the vicinity of power equipment, in which there is excitation or dissociation of oxygen molecules, eg. in the vicinity of large generator station, surrounded by working quartz lamps, lamps which emit gamma rays, printing-frames, during the welding process in a plasma torch. Prolonged exposure to its effects may lead to health risks.

10

Co z certyfikacją w chłodnictwie i opłatami za emisję "freonów"?

Dobrzyński M.

Przemysł Spożywczy

|

2011

|

T. 65, nr 9

14-16

PL

Artykuł jest rozszerzeniem opublikowanych w nr 9/2010 "Przemysłu Spożywczego" obszernych wyjaśnień dotyczących obowiązków użytkowników urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych, które pozostają wciąż aktualne. Według unijnego rozporządzenia nr 842/2006, już od 4 lipca 2011 r. w Polsce powinny funkcjonować certyfikaty personalne oraz certyfikaty firmowe w odniesieniu do wszystkich osób i przedsiębiorstw realizujących usługi instalacyjno-serwisowe w dziedzinie chłodnictwa. A jakie są realia? Oprócz odpowiedzi na to pytanie, w artykule omówiono także inną ważną kwestię - rozliczanie opłat za korzystanie ze środowiska z tytułu emisji czynników chłodniczych.

EN

The present article constitutes the development of the comprehensive explanations published in "Przemysł Spożywczy" no. 9/2010 regarding the obligations of operators of refrigeration and air-conditioning equipment, which are still valid. According to the Regulation (EC) No. 842/2006 of the European Parliament and of the Council of 17 May 2006 on certain fluorinated greenhouse gases, as early as since the 4th of July 2011 all persons and companies providing installation and maintenance services in the refrigeration sector shall be obliged to possess F-gas certificates. And what are the realities? Apart from the answer to this question, we will also present valuable information on other important issue: calculation and settlement of the so-called "fees for using the environment" due to emission of refrigerants.

11

N2O emissions from production of HNO3

Obalova L., Borovec K., Dej M., Lacny Z.

Chemical and Process Engineering

|

2010

|

Vol. 31, z. 2

253-259

EN

Nitrous oxide (N2O) belongs to greenhouse gases and damages the stratospheric ozone. Production of HNO3 is the main industry source of N2O emissions. Mechanism of formation of N2O have been described and the results of measurements of N2O emission have been presented from several HNO3 plants differing by the pressure of the ammonia combustion and NOx abatement technologies.

PL

Podtlenek azotu (N2O) jest zaliczany do grupy gazów cieplarnianych, który uszkadza warstwę ozonową. Największym przemysłowym źródłem emisji N2O jest produkcja kwasu azotowego. Opisano mechanizm powstawania N2O i wyniki pomiarów jego emisji N2O z wybranych technologii produkcji HNO3, które różnią się ciśnieniem w procesie spalania amoniaku i technologią denitryfikacji.

12

Obowiązujące w Polsce opłaty ekologiczne za substancje zubożające warstwę ozonową

Purski R.

Chłodnictwo i Klimatyzacja

|

2007

|

nr 12

35-37

13

Analiza porównawcza własności eksploatacyjnych dwóch czynników chłodniczych: freonu R-12 i ekologicznej mieszaniny propan-butan

Wartanowicz T.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Konferencje

|

2005

|

z. 24

347--354

PL

Od czasu Konferencji Wiedeńskiej w 1985r. dot. ochrony warstwy ozonowej i Protokółu Montrealskiego w 1987r. dot. substancji zubożających warstwę ozonową zaczęto intensywnie poszukiwać ekologicznych czynników chłodniczych. Najbardziej szkodliwym czynnikiem chłodniczym jest freon R-12 (aktualnie zabronione jest jego stosowanie). Obiecującym zamiennikiem tego freonu wydaje się być mieszanina węglowodorów nasyconych propan - butan. W pracy przedstawiono eksperymentalne badania mające na celu porównanie własności eksploatacyjnych obu wymienionych czynników.

EN

Since the time of the Vienna Conference in 1985 conerning of the ozone layer protection and the Montreal Protocol in 1987 concerning substances reducing the ozone layer intensive research has began on the ecological refrigerants. The most harmful refrigerant is freon R-12 at present prohibited . The promising substitute of freon R-12 is the mixture of hydrocarbons propane - butane. This paper presents the experimental investigation on the comparison of operational properties of these refrigerants.

14

Ozon i promieniowanie ultrafioletowe nad obszarem Polski

Lityńska Z., Kois B., Curyło A.

Nowa Elektrotechnika

|

2005

|

nr 3 (7)

18--19

15

Gazy cieplarniane i niszczące warstwę ozonową.

Bratek Ł., Chmielarz A.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2002

|

R. 47, nr 4

158-162

PL

Scharakteryzowano grupę substancji zaliczanych do gazów cieplarnianych i niszczących warstwę ozonową, główne źródła ich powstawania oraz sposoby ograniczenia i metody neutralizacji. Zestawiono wielkości emisji ww. gazów w polskim przemyśle metali nieżelaznych. Przedstawiono międzynarodowe porozumienia w zakresie ochrony klimatu i warstwy ozonowej oraz udział w nich Polski i związane z tym obowiązki.

EN

The authors characterize the group of substances, numbered among the hothouse gases and destroing the ozone layer, the chief sources of their formation, the means of their limitation and the method of neutralization. The emission values of above mentioned gases, in Polish industry, are put together. The international agreements in the domain of climate and ozone layer protection, the Poland's in them participation and bound obligations are presented.

16

Ochrona środowiska i interesów przedsiębiorstw

Dobrzyński M.

Recykling

|

2002

|

nr 11

6-7

17

Ograniczenie napełnienia czynnikiem instalacj i ziębniczej poprzez wyeliminowanie z niej zbiornika ciekłego czynnika ziębniczego

Rusak Z.

Chłodnictwo : organ Naczelnej Organizacji Technicznej

|

2002

|

R. 37, nr 8

38-40

PL

Konieczność ochrony środowiska naturalnego oraz minimalizacji kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych instalacji ziębniczych stosowanych w układach klimatyzacyjnych i chłodniczych zmusza nas do poszukiwania nowych rozwiązań tych instalacji. Jednym z kroków zmierzających w tym kierunku jest rezygnacja ze zbiornika ciekłego czynnika w instalacji ziębniczej. W artykule przedstawiono możliwości ograniczenia napełnienia czynnikiem instalacji ziębniczej po-przez wyeliminowanie z niej zbiornika ciekłego czynnika ziębniczego. Po stwierdzeniu destrukcyjnego oddziaływania czynników ziębniczych na warstwę ozonową Ziemi oraz ich wpływu na tworzenie "efektu cieplarnianego", nadmierne zużycie czynników nie może być tolerowane. Nowe czynniki ziębnicze nie powodują wprawdzie powiększania "dziury ozonowej", jednak mają wpływ na powstawanie "efektu cieplarnianego". Cecha ta, jak również cena nowych czynników ziębniczych skłania do ich oszczędnego stosowania.

18

Trudna walka z dziurą ozonową

Purski R.

Chłodnictwo i Klimatyzacja

|

2002

|

nr 5

32-35

19

Ochrona warstwy ozonowej w Polsce

Purski R.

Chłodnictwo i Klimatyzacja

|

2001

|

nr 12

19--21

20

Ochrona warstwy ozonowej - nowe wyzwania w XXI wieku

Purski R.

Chłodnictwo i Klimatyzacja

|

2001

|

nr 11

20-23