Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Znaczenie ekstruzji w przetwórstwie żywności

Meisel Marta

Przemysł Spożywczy

|

2020

|

T. 74, nr 4

8--13

PL

W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące procesu ekstruzji i jego roli w kształtowaniu produktów spożywczych, a w szczególności ich składu chemicznego. Ekstruzja to proces przetwarzania surowców o określonej wilgotności, przy jednoczesnym oddziaływaniu wysokiej temperatury, ciśnienia oraz sił ścinających (technologia HTST). Producenci coraz częściej stosują ekstruzję, chcąc zredukować koszty produkcji bądź też wprowadzić nową, atrakcyjną dla konsumenta żywność. Bardzo łatwe sterowanie warunkami procesu technologicznego umożliwia otrzymywanie produktów z różnych surowców, wzbogaconych w pełnowartościowe składniki żywieniowe, z dodatkiem naturalnych barwników, o różnym kształcie i teksturze, a przy tym przystępnych cenowo. W przemyśle spożywczym technologia HTST jest najczęściej wykorzystywana do produkcji wszelkiego rodzaju płatków śniadaniowych, słonych i słodkich przekąsek oraz skrobi modyfikowanych. Intensywny tryb życia przeciętnego konsumenta nie pozwala na regularne spożywanie pełnowartościowych posiłków, a produkty ekstrudowane mogą stanowić funkcjonalną przekąskę o zwiększonej strawności.

EN

The article presents issues regarding the extrusion process and its role in creating food products, particularly their chemical composition. Extrusion is a widely used technological process for food production. Thanks to its many advantages, it is more and more willingly and often used by producers, especially when they want to reduce costs or implement new, attractive food for the consumer. Very easy manipulation of the proces conditions allows o obtain products from various raw materials, enriched with nutritious ingredients, with the addition of natural dyes, of various shapes and textures, and at the same time affordably priced. In the food industry, HTST technology is most widely used to produce all kinds of breakfast cereals, salty and sweet snacks and modified starches.

2

Sustainable agriculture: The study on farmers’ perception and practices regarding nutrient management and limiting losses

Kiełbasa B., Pietrzak S., Uleń B., Drangert J.-O., Tonderski K.

Journal of Water and Land Development

|

2018

|

no. 36

67--75

EN

The paper presents the results of a scientific project focused on limiting nutrient losses from farms by introducing measures to apply fertilizers in a more sustainable way. It is a case study of selected aspects of farm management, focussing on the issue of sustainable agriculture and their tools. The main aim of the study was to analyse and evaluate farmers’ knowledge of the fertilizing process and its aspects, as well as applying sustainable agricultural activities on farms. The study emphasised the importance of nutrient management, as very important for sustainable farming. Also, the links between farmers’ opinions and their activities were analysed. The important issue concerned measures for sustainable farm management introduced on the farms, as well as measures to limit nutrient leaching into groundwater. Twenty-eight farmers from two regions in Poland were interviewed about their perceptions for the case study. In general, the farmers considered their farm activities to be more sustainable than in the past. They demonstrated an understanding of the general idea of sustainable agriculture. However, many farmers still demonstrated a poor grasp of nutrient flows and nutrient balances on farms. Their knowledge and perception was based on general, rather than specific knowledge gleaned from an academic/ vocational course. The farmers demonstrated a realization that there were some new, or low-cost measures that could be introduced to make management more sustainable and pro-environmental, but there was still a need for wider adoption of sustainable agricultural practices.

PL

W pracy przedstawiono wybrane wyniki polsko-szwedzkiego projektu badawczego, realizowanego w latach 2013–2016, dotyczącego upowszechniania metod zmniejszania strat składników odżywczych w gospodarstwach rolnych oraz narzędzi służących zarządzaniu składnikami nawozowymi w sposób bardziej racjonalny i zrównoważony. W badaniu wzięło udział 28 rolników z dwóch województw Polski. Głównym celem niniejszego artykułu była analiza i ocena sposobów zarządzania gospodarstwem rolnym, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów rolnictwa zrównoważonego. Nacisk został położony przede wszystkim na zarządzanie składnikami pokarmowymi, jako jeden z najważniejszych czynników rolnictwa zrównoważonego. Analizie poddano opinie rolników na temat zależności między procesami nawożenia a zanieczyszczeniem wody, a następnie także zweryfikowano ich działania prowadzone w gospodarstwach rolnych. Istotną część analizy stanowiły wybrane narzędzia zrównoważonego zarządzania gospodarstwem rolnym, wdrożone w badanych gospodarstwach, jak również wybrane metody zmniejszania ucieczki składników pokarmowych do wód powierzchniowych. Przeprowadzone badania dają podstawy do stwierdzenia, że – mimo wzrostu świadomości rolników – nadal wielu z nich nie dysponuje specjalistyczną wiedzą w zakresie obiegu składników pokarmowych oraz bilansów składników w swoich gospodarstwach. Wiedza rolników i ich percepcja w dużej mierze bazuje na wiedzy ogólnej lub wynika z własnego doświadczenia. Dzięki wdrożonemu projektowi rolnicy uświadomili sobie istnienie nowych, bezkosztowych sposobów gospodarowania, które można wdrożyć w celu prowadzenia bardziej zrównoważonej produkcji rolnej. Nadal jednak istnieje duża potrzeba upowszechniania zrównoważonych praktyk w rolnictwie, w tym również przez agencje rolnicze i okołorolnicze, jak i instytucje doradcze, które powinny szczególnie podkreślać wagę tego zagadnienia we wszystkich swoich działaniach.

3

Assessing the impact of the turbulence of river flow on variations in the concentrations of nutrients

Bagdziunaite-Litvinaitiene L., Litvinaitis A.

Environment Protection Engineering

|

2017

|

Vol. 43, nr 3

81--91

EN

The fourth-order stream of the Baltic Sea has been analysed, which is a tributary which remained in the riverbed as a result of natural river stretches not corresponding to the status of good water quality. The authors examined separate river stretches representing maximum changes in the hydraulic gradient and investigated the dependence of variations in the concentrations of biogenic nutrients on river flow velocity, i.e., turbulence, defining it by the Reynolds criterion. The calculation of the coefficient of self-purification provides that the river flowing downstream is 100% self-purified and removes all nitrates and 61% of phosphates. The content of dissolved oxygen at the confluence of the river in spring was by 5.5% larger than that at the headwaters, whereas in the summer season, the difference in the content of dissolved oxygen in river water between the headwaters and confluence increased and made 25%. The conducted research has disclosed that the dynamics of river flow affects water quality, and therefore, for selecting monitoring places, land use structure or economic entities situated around the sampling point as well as the nature of the river flow itself must be considered.

4

The Influence of effective microorganisms application on the chemical composition in lettuce grown under cover

Górski R., Kleiber T., Sobieralski K.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2017

|

Vol. 24, nr 1

113--121

EN

The aim of the study was to assess the influence of Effective Microorganisms (EM) on the content of nutrients in the leaves of lettuce (Lactuca sativa L. ‘Sunny’) grown under cover in the spring-summer season and in autumn. The influence of the following methods of EM application was assessed: root treatment, leaf treatment and seed inoculation. When EM was applied into the roots, plants were irrigated with a 1% solution of the EM-A preparation or with EM-5 (250 cm3 of the liquid per plant), depending on the combination. The same preparations concentrated at 1% were sprayed on the leaves. Seeds were inoculated immediately before being sown (they were soaked for 30 minutes in a 10% solution of the EM-A preparation). During the growing season the plants were sprayed or irrigated four times at three-day intervals. Effective Microorganisms was not used in the control combination. The research proved the influence of EM on the content of nutrients in lettuce leaves. When the plants were irrigated and sprayed with EM-5, they had higher content of nitrogen. They were significantly better nourished with phosphorus, when the seeds were inoculated with EM-A, when the plants were sprayed with EM-5 at both terms of cultivation and when the plants were irrigated with EM-A in autumn. In comparison with the control combination the application of EM preparations significantly increased the content of potassium in the lettuce leaves. Simultaneously, the content of potassium generally tended to increase significantly when the plants were irrigated with both preparations and sprayed with EM-5 in the spring-summer season. The highest content of magnesium was noted when the plants were irrigated with EM. The inoculation of seeds resulted in the lowest content of this element. The tendencies were similar at both terms of cultivation. As far as the content of micrślements is concerned, the application of EM at both terms of cultivation resulted in a significant increasing tendency in the content of iron and zinc in the lettuce leaves. The volume of increase depended on the method of application of the preparations.

PL

Celem przeprowadzonych badań była ocena wpływu zastosowania Efektywnych Mikroorganizmów (EM) na zawartość składników pokarmowych w liściach sałaty (Lactuca sativa L. ‘Sunny’) uprawianej pod osłonami, w okresie wiosenno-letnim i jesiennym. Określono wpływ następujących form aplikowania EM: dokorzeniową, dolistną oraz poprzez zaprawianie nasion. Przy stosowaniu EM dokorzeniowo, rośliny podlewano w zależności od kombinacji 1% roztworem preparatu EM-A lub EM- 5 (250 ml cieczy na 1 roślinę). Do opryskiwania dolistnego wykorzystano wyżej wymienione środki, w stężeniu 1%. Zaprawianie nasion przeprowadzano bezpośrednio przed wysiewem (moczenie przez 30 minut w 10% roztworze preparatu EM-A). W okresie wegetacji przeprowadzono 4-krotnie zabiegi opryskiwania lub podlewania roślin, w odstępach 3 dniowych. W kombinacji kontrolnej nie stosowano Efektywnych Mikroorganizmów. W przeprowadzonych badaniach wykazano wpływ zastosowania EM na zawartość składników pokarmowych w liściach sałaty. Stwierdzono poprawę odżywienia roślin azotem po stosowaniu preparatu EM-5 poprzez podlewanie i opryskiwanie roślin. Jednocześnie wykazano istotną poprawę odżywienia roślin fosforem przy zaprawianiu nasion preparatem EM-A oraz opryskiwaniu roślin środkiem EM-5, w obu terminach uprawy i dodatkowo przy podlewaniu roślin (EM-A) w cyklu jesiennym. Zastosowanie preparatów EM wpływało istotnie na zwiększenie zawartości potasu w liściach sałaty (w relacji do kontroli), przy równoczesnej generalnej tendencji wzrostowej zawartości wapnia (istotnej dla podlewania obydwoma preparatami oraz opryskiwania środkiem EM-5 w terminie wiosenno-letnim). Największą zawartość magnezu oznaczono w przypadku podlewania roślin EM, a najmniejszą dla zaprawiania nasion (tendencje w obydwóch terminach uprawy były zbliżone). W przypadku mikroskładników w obu cyklach uprawowych po zastosowaniu EM zaobserwowano istotną tendencję wzrostową zawartości żelaza oraz cynku w liściach sałaty, a poziom wzrostu był zróżnicowany w zależności od sposobu aplikowania preparatów.

5

The Effect of Petroleum-Derived Substances on Chemical Composition of Winter Wheat

Rusin M., Gospodarek J., Nadgórka-Socha A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2016

|

Vol. 23, nr 2

199--210

EN

The aim of the study was to determine the effect of petrol, used engine oil and diesel fuel on the content of calcium, magnesium, iron, potassium and the selected heavy metals in the grain, straw and roots of winter wheat. The effect of bioremediation process on the abovementioned parameters was also determined. The experiment was conducted in 2014 on the area of the Experimental Station of the University of Agriculture in Krakow, situated in Mydlniki. In June 2010, the soil surface was artificially contaminated with petroleum-derived substances in quantity of 6000 mg per 1 kg of dry mass. Half of the objects were subjected to the bioremediation process by adding biopreparation ZB-01. The evaluation of nutrients content was conducted using flame absorption spectrometry. The results of the experiment showed that all used petroleum-derived substances most frequently contributed to the decrease in the content of selected nutrients in the grain of winter wheat. In other organs of plant the content of nutrients and heavy metals due to the presence of petroleum-derived substances in the soil was variable and depended on the type of used substances and on the analysed part of the plant. Application of biopreparation ZB-01 on soil contaminated with engine oil usually caused an increase in the content of analysed nutrients in the roots of plants, but also their decline in the straw. In other objects variables dependencies were noted, most frequently biopreparation had no significant effect on the content of heavy metals in the plants.

PL

Celem przeprowadzonych badań było określenie oddziaływania benzyny, przepracowanego oleju silnikowego i oleju napędowego na zawartość wapnia, magnezu, żelaza i potasu oraz wybranych metali ciężkich w ziarnie, słomie i korzeniach pszenicy ozimej. Dodatkowo określono oddziaływanie procesu bioremediacji na wyżej wymienione cechy. Doświadczenie zostało przeprowadzone w 2014 r. na obszarze Stacji Doświadczalnej Uniwersytetu Rolniczego w Mydlnikach, położonych niedaleko Krakowa. Jest to obszar, który w czerwcu 2010 r. został sztucznie zanieczyszczony substancjami ropopochodnymi w ilości 6000 mg na kg s m. gleby. Połowa z obiektów została poddana procesowi bioremediacji z użyciem preparatu ZB-01. Ocena zawartości składników pokarmowych w liściach roślin została przeprowadzona przy użyciu metody płomieniowej absorbcji atomowej. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że wszystkie zastosowane substancje ropopochodne najczęściej przyczyniały się do spadku zawartości wybranych składników pokarmowych w ziarnie pszenicy ozimej. W pozostałych organach roślinnych zawartość składników pokarmowych, jak również metali ciężkich spowodowana obecnością ropopochodnych w glebie była zmienna i zależała od rodzaju zastosowanego związku i od analizowanej części rośliny. Zastosowany The Effect of Petroleum-Derived Substances on Chemical Composition of Winter Wheat 209 biopreparat ZB-01 na glebę zanieczyszczoną olejem silnikowym najczęściej powodował wzrost zawartości analizowanych składników pokarmowych w korzeniach roślin, ale także ich spadek w słomie, w pozostałych obiektach odnotowano zmienne zależności, najczęściej nie miał on jednak istotnego wpływu na zawartość metali ciężkich w roślinach.

6

Wpływ związków ropopochodnych na zawartość wybranych makroelementów w roślinach bobu (Vicia faba L.)

Rusin M., Gospodarek J.

Proceedings of ECOpole

|

2015

|

Vol. 9, No. 2

729--735

PL

W dobie silnego rozwoju przemysłu, motoryzacji, rozbudowy szlaków komunikacyjnych i sieci dystrybutorów paliw coraz częściej dochodzi do skażenia środowiska substancjami ropopochodnymi. Związki te, przedostając się do gleby, niszczą jej strukturę, zaburzają gospodarkę powietrzno-wodną, modyfikują właściwości fizykochemiczne, naruszają równowagę biologiczną oraz negatywnie oddziałują na wzrost i rozwój roślin uprawnych. Celem przeprowadzonych badań było określenie oddziaływania benzyny, przepracowanego oleju silnikowego oraz oleju napędowego na zawartość wybranych składników pokarmowych (azotu, fosforu i potasu) w liściach i korzeniach bobu (Vicia faba L.). Dodatkowo określono oddziaływanie procesu bioremediacji na wyżej wymienione cechy. Doświadczenie polowe zostało przeprowadzone w 2013 roku na obszarze nieużytków rolnych w Mydlnikach, położonych niedaleko Krakowa. Jest to obszar, który w 2010 roku został sztucznie zanieczyszczony substancjami ropopochodnymi w ilości 6000 mg na kg s.m. gleby. Połowa z obiektów została poddana procesowi bioremediacji. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że wszystkie zastosowane substancje ropopochodne przyczyniły się do spadku zawartości azotu w liściach i korzeniach, ale z drugiej strony spowodowały wzrost zawartości potasu i fosforu w liściach roślin. Zastosowanie biopreparatu powodowało najczęściej wzrost zawartości wszystkich analizowanych składników pokarmowych w liściach roślin, z kolei w przypadku korzeni bioremediacja wykazywała zmienne oddziaływanie.

EN

In the era of fast growth of industry, automotive, transport routes and the development of a network of fuel distributors environmental contamination with oil derivatives is more frequent. These compounds getting into the soil destroy its structure, cause air-water management disruption, modify the physico-chemical properties, affect the biological balance and have a negative impact on the growth and development of crops. The aim of this study was to determine the effect of petrol, engine oil and diesel oil on the content of selected nutrients (nitrogen, phosphorus and potassium) in the leaves and roots of broad bean (Vicia faba L.). In addition, the effect of bioremediation in the above-mentioned characteristics was determined. The field experiment was carried out in the wastelands in Mydlniki, near Krakow in 2013. It is the area that was artificially contaminated with oil derivatives in amount of 6000 mg/kg of dry soil in 2010. Half of the objects have undergone a process of bioremediation. The results of the experiment showed that all used oil derivatives contributed to the decrease of nitrogen content in the leaves and roots, but on the other hand, caused an increase of potassium and phosphorus content in the leaves of plants. The use of biopreparation most often caused an increase in the content of all analyzed nutrients in the leaves of plants while in the case of roots bioremediation showed a variable effect.

7

Moc zainstalowana i bilans składników pokarmowych w wybranych gospodarstwach ekologicznych

Tabor S., Szczuka M., Malaga-Toboła U., Kwaśniewski D.

Inżynieria Rolnicza

|

2013

|

R. 17, nr 4, t. 1

375--381

PL

Podstawowym celem opracowania jest analiza bilansu składników pokarmowych w 4 wybranych gospodarstwach ekologicznych, charakteryzujących się zbliżonym areałem (ok. 5 ha UR) oraz zróżnicowanym kierunkiem produkcji i wyposażeniem w mechaniczną siłę pociągową. Gospodarka nawozowa w zrównoważonym systemie produkcji ma zaspokoić potrzeby pokarmowe roślin uprawnych oraz podtrzymywać lub poprawiać żyzność gleby. Umiejętne wykorzystanie zasobów siedliska pozwoli uzyskać dobre wyniki produkcyjne przy możliwie najmniejszym zużyciu nawozów. Przy poborze składników nawozowych zauważamy, że najwyższy wskaźnik poboru azotu występuje w gospodarstwie B o kierunku produkcja zwierzęca (-188,8 kg ha-1) oraz w gospodarstwie A2 o kierunku produkcja roślinna sadownicza (-168,6 kg ha-1). Analogicznie dotyczy to także poboru fosforu i potasu. Pomimo wprowadzenia tych składników do gleby, bilans NPK we wszystkich gospodarstwach jest ujemny. Analizując rozkład mocy, zarówno w ujęciu ogólnym, jak i jednostkowym można zauważyć, że najwyższą mocą zainstalowaną w ciągnikach charakteryzował się obiekt jednobiegunowy o kierunku produkcja roślinna polowa (A1) – 38,2 kW. Natomiast wskaźnikiem najniższym obiekt jednobiegunowy o kierunku produkcja roślinna sadownicza (A2) –18,4 kW.

EN

The basic objective of the paper is the analysis of nutrients balance in 4 selected ecological farms, which are characterized with a similar acreage (approx. 5 ha AL) and a varied production trend and equipment with mechanical tractive force. Fertilizer management in the sustainable production system has to satisfy nutritious demands of cultivation plants and to support or improve the soil fertility. Skilful use of resources of habitat shall allow obtaining good production results at possibly lowest consumption of fertilizers. At the uptake of fertilizer components, we may notice that the highest index of nitrogen uptake occurs in the animal production farm B (-188.8 kg ha-1) and in A2 orchard plant production farm (-168.6 kg ha-1). By analogy, it also concerns phosphorus and potassium uptake. Despite introduction of these components to soil, NPK balance in all farms was negative. When analysing power distribution, both in the general as well as unitary view, one may notice that the single-polar field plant production object (A1) was characterised with the highest power installed in tractors - 38.2 kW. Whereas, a single-polar orchard plant production object (A2) with the lowest index -18.4 kW.

8

Scientific and technical preconditions of electric field application at plants protection

Inozemtsev G.

ECONTECHMOD : An International Quarterly Journal on Economics of Technology and Modelling Processes

|

2012

|

Vol. 1, No 1

47-49

EN

The questions of application of nutrient solutions in an electric field, which contribute to the stimulation of plant growth, reduce electrical and raw losses.

9

Zależność między odczytem SPAD a zawartością składników pokarmowych w liściach pomidora przy zróżnicowanym poziomie żywienia manganem

Kleiber T., Markiewicz B., Bosiacki M.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2012

|

T. 17, nr 3

65-70

PL

Mangan jest podstawowym mikroelementem - zarówno jego niedobór, jak i nadmierne pobranie są niekorzystne dla roślin: niedobór zaburza proces fotosyntezy, a nadmiar może uszkadzać aparat fotosyntetyczny. Celem przeprowadzonych badań była ocena zależności pomiędzy wartościami SPAD (aparat SPAD 502; Konica Minolta), a zawartością składników pokarmowych w liściach pomidora uprawianego w wełnie mineralnej, przy zróżnicowanym poziomie żywienia manganem (w mg Mn-dm-3): 0; 0,3; 0,6; 1,2. Stwierdzono istotne zróżnicowanie wartości SPAD w zależności od poziomu żywienia manganem: w zakresie Mn 0,3-0,6 stwierdzono istotne obniżenie SPAD w stosunku do kombinacji kontrolnej. Największą wartość SPAD zaobserwowano przy Mn 1,2. Wykazano istotny wzrost SPAD (poza Mn 0,3) w miarę rozwoju roślin. Analiza statystyczna wykazała pozytywne skorelowanie pomiędzy odczytem SPAD a zawartością w liściach pomidora: wapnia: dla Mn 0 i Mn 0,6 - korelacja bardzo wysoka; Mn 1,2-korelacja wysoka; magnezu-korelacja wysoka dla Mn 0,6; manganu: Mn 0-korelacja wysoka; Mn 0,3-1,2 - korelacja bardzo wysoka; żelaza - bardzo wysoka dla Mn 0,3 i Mn 1,2; sodu - wysoka dla Mn 0 i Mn 0,6.

EN

Manganese is an essential micronutrient - both deficiency like excess uptake of Mn are unfavourable for plants: deficiency disorders photosynthesis process when excess can damage the photosynthetic apparatus. The aim of conducted studies was estimation of relationships between SPAD values (apparatus SPAD 502; Konica Minolta) and content of nutrients in leaves of tomato growing in rockwool with differentiated levels of manganese nutrition (in mg Mn-dm-3): 0; 0.3; 0.6; 1.2. It was found significantly differentiation of SPAD values depended on the manganese nutrition level: in range Mn 0.3-0.6 - there was found significantly decreasing in relation to control combination. The highest SPAD values were found in case of Mn 1.2. It was found significantly increasing of SPAD values (except Mn 0.3) according with vegetation period. Statistical analyses showed positive correlation between SPAD reading and content in tomato leaves: calcium: for Mn 0 and Mn 0.6 - very high correlation; Mn 1.2 - high correlation; magnesium - high correlation for Mn 0.6; manganese - for Mn 0 - high correlation; Mn 0.3-1.2 - very high correlation; iron - very high for Mn 0.3 and Mn 1.2; sodium - high correlation for Mn 0 and Mn 0.6.

10

Black box : what do we know about Humic lakes?

Kostrzewska-Szlakowska I., Jasser I.

Polish Journal of Ecology

|

2011

|

Vol. 59, nr 4

647-664

EN

The classic description of a coloured lake implies low productivity (Nauman 1921; cited in Jones 1922). Wetzel (1975) initially classified dystrophic lakes as oligotrophic, but later stated that dystrophy represents a subset of trophic continuum, from oligotrophy to eutrophy, rather than a parallel concept (Wetzel 2001). Other more recent studies have demonstrated that many dystrophic lakes are mesotrophic or even eutrophic (Jones 1992, Keskitalo and Eloranta 1999). Furthermore, the pH of their water can range between 4.1 and 8.0 (Keskitalo and Eloranta 1999), and it is clear that this property should be treated as an additional factor affecting their trophic state. Our own findings from humic acidic lakes of different trophic states and from one posthumic lake (originally humic, now eutrophic with pH = 7), together with data from the literature describing about 40 brown-water lakes, can be used to verify general statements concerning microbial ecology paradigms for humic waters: 1) the bacterial to phytoplankton biomass ratio is generally high and increases with lake water colour; 2) there is a positive relationship between bacterial biomass and the concentration of organic matter expressed in dissolved organic carbon units and as water colour; 3) bacterial production is generally higher than primary production; 4) there is a good correlation between bacterial production and humic matter content; 5) the pH of the water/sediments can modify these relationships by accelerating the rates between the variables mentioned above in neutral pH and/or limiting them in low pH. In this review we show that these statements are not always confirmed by detailed analyses of the available data, suggesting that in addition to the concentration of humic matter, the lake productivity, expressed as chlorophyll a and primary production, also influences the ratios between the compared variables. We also demonstrate that despite being weaker, the relationships between phytoplankton-related variables and bacterial abundance and production in low pH lakes are similar to those in circum-neutral humic waters. In addition, we show that the conversion factors and the proportion of active bacterial cells greatly influence all of the aforementioned relationships.

11

Nutrient resorption and use efficiency at different canopy heights of Alpine tree species Abies georgei var. smithii (Viguie et Gaussen) Cheng, Tibetan Plateau

Li M., Liu D., Kong G.

Polish Journal of Ecology

|

2009

|

Vol. 57, nr 1

63-72

EN

Nutrients may be mobilized from senescing leaves and transported to other plant tissues, enabling plants to conserve them and reuse. Nitrogen and phosphorus are two dominant nutrients related to photosynthetic capacity and limiting plant growth. In this study, we examined the effect of canopy height on nutrient use by analyzing N and P concentrations of green and senescent leaves collected from different canopy heights of Abies georgei var. smithii (Viguie et Gaussen) Cheng growing at the alpine timberline in Sergyemla Mt.(4 350 m a.s.l), southeastern Tibetan Plateau. The results showed that N and P concentrations per unit needle mass decreased significantly with needle age, but no significant difference was found among upper, middle and lower canopy. However, area-based N and P concentrations increased with the height of canopy. The leaf level nutrient resorption and use efficiency varied in the order: upper canopy> middle canopy >lower canopy for both N and P. The higher nutrient resorption efficiency had significant relationship with leaf level nutrient use efficiency, that is, higher leaf level nutrient use efficiency was partly due to the high resorption from senescent needles. Additionally, the higher nutrient resorption was related to high current nutrient concentration. Vertical variations of leaf level nutrient use efficiency in this study reflected the strategy of alpine trees to respond to imbalance between light availability and soil nutrients.

12

Nutritional resources of soil in the localities of monumental large-leaved linden (Tilia platyphyllos f. aurea) alleys

Kleiber T.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 3

277-286

EN

An estimation was carried out regarding the nutrient resources (macro- and micronutrients), sodium (ballast ion), heavy metals (cadmium and lead), soil reaction and salinity in soil samples taken from the monumental localities of large-leaved linden alleys (Tilia platyphyllos f. aurea) in Lubon (Wielkopolska province). It was found that among factors which could deteriorate the appearance (possible chloroses) and health of the studied plants was chemism of soil. The majority of the analyzed soils was characterized by a decreased content of phosphorus and at the same time by an excess of potassium, calcium, and magnesium, as well as by the standard content of nitrogen. A high content of calcium in the soil contributed to a deterioration of the mutual quantitative proportion between calcium and magnesium which could have caused same difficulties in the uptake of magnesium, as well as potassium and the majority of micronutrients. Contents of metalic micronutrients (iron, manganese, zinc and copper) were within the range of standard. The determined contents of cadmium and lead did not exceed the admissible norms. In case of the alleys with a higher intensity of road traffic, excessive contents of sodium were found in the soil. However, the salinity of the studied soils was within the admissible range (EC > 0.4 mS . cm-1). High content of alkalizing components (calcium, magnesium, potassium, sodium) exerted an influence on the soil reaction which was incorrect from the point of view of plant growth and nutrition, showing a strong alkalization (pH was in the range of 7.30 to 10.95).

PL

Dokonano oceny zasobności w makro- i mikroelementy, sód Gon balastowy), metale ciężkie (kadm i ołów), odczynu oraz zasolenia gleb pobranych ze stanowisk zabytkowych alei lipowych (Tilia platyphyllos f. aurea) w Luboniu (województwo wielkopolskie). Wykazano, że wśród czynników mogących powodować pogorszenie wyglądu (ewentualne chlorozy) i zdrowotności roślin jest chemizm gleby. Większość analizowanych gleb charakteryzowała się zmniejszoną zawartością fosforu, przy jednoczesnym nadmiarze potasu, wapnia i magnezu oraz standardowej zawartości azotu. Duża zawartość wapnia w glebie wpływała na pogorszenie wzajemnych relacji ilościowych między wapniem a magnezem, co powodować mogło utrudnienia w pobieraniu magnezu, a ponadto potasu i większości mikroelementów. Zawartości mikroelementów metalicznych (żelaza, manganu, cynku i miedzi) mieściły się zakresie standardowym. Oznaczone zawartości kadmu i ołowiu nie przekraczały dopuszczalnych norm. W przypadku alei o większym natężeniu komunikacyjnym wykazano nadmierne zawartości sodu w glebie. Zasolenie badanych gleb mieściło się jednak w zakresie dopuszczalnym (EC > 0,4 mS . cm-1). Duża zawartość składników alkalizujących (wapnia, magnezu, sodu, potasu) wpływała na odczyn gleb, który był wadliwy z punktu widzenia wzrostu i żywienia roślin, wykazując silną alkalizację (PH w zakresie 7,30-10,95).

13

Wpływ stosowania preparatu bakteryjno-mineralno-witaminowego w procesie kiszenia runi łąkowej na jakość mleka w gospodarstwach ekologicznych

Zielińska K. J., Grzybowski R. A., Stecka K. M., Suterska A. M., Miecznikowski A. H.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2008

|

Vol. 53, nr 4

153-158

PL

Badano wpływ stosowania preparatu bakteryjno-mineralno-witaminowego na zawartość składników pokarmowych i jako kiszonek z runi łąkowej oraz hamowanie rozwoju pleśni w procesie kiszenia. W skład kultury starterowej preparatu wchodziły wyselekcjonowane szczepy bakterii z gatunków: Lactobacillus plantarum, Lactobacillus buchneri i Lactobacillus brevis, w skład części mineralno-witaminowej wchodziły związki wapnia, fosforu, manganu, magnezu i cynku oraz beta- karoten (dopuszczone do stosowania w produkcji ekologicznej). Kiszonki doświadczalne z runi łąkowej, wykonane z dodatkiem badanego preparatu, charakteryzowały się bardzo dobrą jakością, wyższą zawartością białka, wydłużoną stabilnością tlenową (do 11 dni) oraz sto razy niższą liczb j.t.k ple ni/g kiszonki w stosunku do kiszonek wykonanych bez jego dodatku. Żywienie krów mlecznych kiszonkami kontrolnymi i doświadczalnymi prowadzono w okresie jesienno- zimowym. W skład dawki pokarmowej oprócz kiszonek, stanowiących 62,5%, wchodziły następujące pasze: siano, słoma jęczmienna i mieszanka śrut zbożowych. Mleko pochodzące od krów żywionych kiszonkami z dodatkiem preparatu charakteryzowało się wyższą zawartością białka o 0,3 jednostki procentowej, wyższą zawartością tłuszczu o 0,6 jednostki procentowej oraz niższą dwukrotnie liczbą drobnoustrojów ogółem i komórek somatycznych, w stosunku do mleka pochodzącego od krów żywionych kiszonkami kontrolnymi.

EN

The effect of the application of the bacterial-mineral-vitamin preparation on the chemical composition and quality of ensilages made from meadow cover, and on inhibition of mildew development in the silaging process has been examined. The starter culture of the preparation comprised the selected bacterial strains of the species: Lactobacillus plantarum, Lactobacillus buchneri and Lactobacillus brevis, the mineral and vitamin part comprised compounds of calcium, phosphorus, manganese, magnesium and zinc as well as beta-carotene (authorised for application in the ecologic production). The trial ensilages of meadow cover made with the addition of the tested preparation were characterised by a very good quality, higher protein contents, extended oxygen stability (up to 11days) and by the number of mildews c.f.u per 1 g of ensilage one hundred times lower than the ensilages made without this addition. In the autumn and winter seasons the feeding of dairy cows with control and test ensilages was monitored. The feeding package comprised, apart from the ensilage constituting 62,5%, the following fodders: hay, barley straw and ground grain mix. The milk coming from the cows fed with the ensilages with the addition of the preparation was characterised by higher protein content by 0,3 percentage unit, higher fat content by 0,6 percentage unit and twice lower number of microorganisms and somatic cells as compared to the milk coming from the cows fed with control ensilages, without the bacterial-mineral-vitamin preparation.

14

Gospodarka składnikami pokarmowymi oraz bilans glebowej materii organicznej w systemie ekologicznym ocenione modelem NDICEA

Stalenga J., Jończyk K.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2008

|

Vol. 53, nr 4

78-84

PL

Celem pracy była ocena modelem NDICEA różnych elementów gospodarki składnikami pokarmowymi oraz bilansu glebowej materii organicznej w systemie ekologicznym. Do symulacji wykorzystano dane z obiektu doświadczalnego zlokalizowanego w Stacji Doświadczalnej IUNG-PIB w Osinach (woj. lubelskie), na którym porównywane są różne systemy produkcji roślinnej. Dane wejściowe do modelu obejmowały charakterystykę stosowanej agrotechniki oraz warunków glebowych i meteorologicznych. Prezentowane wyniki dotyczą lat 2003-2007. Model NDICEA pozwolił ocenić straty azotu spowodowane wymywaniem oraz denitryfikacją, bilans NPK, dynamikę zmian zawartości próchnicy glebowej, bilans glebowej materii organicznej, zmiany zawartości azotu mineralnego w profilu glebowym, relację pomiędzy azotem dostępnym oraz azotem pobranym. Rzeczywiste pomiary porównane z wynikami symulacji obejmowały: zawartość azotu mineralnego w profilu glebowym (0-90 cm) oraz zawartość próchnicy. Symulacja modelem NDICEA pokazała, iż system ekologiczny charakteryzował się zrównoważonym i bezpiecznym dla środowiska saldem bilansu azotu wynoszącym, średnio za 5 lat 33 kg ha-1rok -1. Średni poziom wymycia N oszacowany modelem był niewielki i wyniósł 8 kg ha-1 rok -1, jednak w pewnych miejscach zmianowania odnotowano znaczne dochodzące do 100 kg ha-1 straty azotu spowodowane wymyciem. Straty spowodowane denitryfikacją zostały oszacowane na poziomie 17 kg N ha-1 rok -1. Bilans glebowej materii organicznej dla całego zmianowania był nieznacznie negatywny i wynosił -14 kg ha-1 rok.

EN

Evaluation of selected elements of nutrient and soil organic matter management in the organic system done by NDICEA model was aim of the research. Data from a special field experiment established in 1994 at the Experimental Station in Osiny in which different crop production systems are compared were used in this research. The input data covered period between 2003 and 2007 year. Nitrogen leaching and denitrification, NPK balance, changes of humus content, balance of soil organic matter, changes of mineral nitrogen content in a soil profile, relationship between available and uptaken nitrogen were evaluated by NDICA model. Real measurements that were compared with the results of model simulation included: mineral nitrogen content in a soil profile (0-90 cm) and humus content. Nitrogen balance in the organic system in 2003-2007 calculated by NDICEA model amounted to 33 kg ha-1 year -1. Nitrogen leaching on an average amounted to 8 kg ha-1 year -1, however there were some points of a crop rotation with high up to 100 kg ha-1 losses of nitrogen due to leaching. Nitrogen losses due to denitrification were simulated on the level of 17 kg ha-1 year -1. Soil organic matter balance for the whole crop rotation was slightly negative and amounted to -14.5 kg ha-1 year -1.

15

Studies on abundance in selected nutrients of differently used soils derived from loess

Ciarkowska K., Sołek-Podwika K.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 1-2

29-34

EN

One of the factors determining soil fertility is the content of nutrients, easily available for plants. The objective of the work was the assessment of the effect of the soil use on the content of nutrients and the evaluation how their content is in geologically uniform loess soils and non-uniform underlain with sand. As a result of studies it can be ascertained that agricultural practices performed on arable lands contributed to enrichment in phosphorous available for plants in humus horizons. Surface horizons of arable lands and meadows were characterized also by a higher content of available magnesium and exchangeable magnesium and potassium in comparison with forest soils. When sand bedrock underlying loess lowered the nutrient abundance in non-uniform soils.

PL

Jednym z czynników warunkujących żyzność gleby jest zawartość składników pokarmowych występujących w formach dostępnych dla roślin. Celem pracy była ocena wpływu sposobu użytkowania gleby na zawartość składników biogennych oraz określenie, jak kształtuje się ich zawartość w glebach lessowych całkowitych oraz niecałkowitych podścielonych piaskiem. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że zabiegi uprawowe na gruntach ornych przyczyniły się do wzbogacenia poziomów próchnicznych gleb w fosfor przyswajalny dla roślin. Poziomy powierzchniowe gruntów ornych i gleb łąkowych charakteryzowały się również większą zawartością przyswajalnego dla roślin magnezu oraz wymiennych form magnezu i potasu w porównaniu z glebami leśnymi. Podłoże piaszczyste lessu wpłynęło natomiast na pogorszenie zasobności pierwiastków biogennych tych gleb.

16

The effects of Viscum album L. on foliar weight and nutrients content of host trees in Caspian forests (Iran)

Hosseini S.

Polish Journal of Ecology

|

2007

|

Vol. 55, nr 3

579-583

EN

Caspian forests (in the region it is called . Hyrcanian Forests) with an area of about 1.9 million ha are located in north of Iran, in southern coast of Caspian Sea. It is exclusive site for some valuable species like Populus caspica Bornm., Gleditsia caspica Desf., Parrotia persica Meyer. and Pterocaria fraxinifolia (Lam.) Spach., and the forests are dominated by Fagus orientalis Lipsky, Quercus castanifolia C. A. M., and Alnus glutinosa Gaertn. The mistletoe (Viscum album L.) effects on the area and weight of leaves of the two host tree species (hornbeam Carpinus betulus L. and ironwood Parrotia persica Meyer.) were studied on a number of severely infected individuals and control trees in selected parts of Hyrcanian Forests. Almost 100 leaves from infested and non-infested branches of two host species were sampled in order to compare with control trees (non-infested trees growing near each host). Results showed, that area and weight of leaves taken from infested branches of ironwood were significantly lower (at 95% confidence level) than leaf area and weight in non-infested branches and control trees. The amount of K, Mn and Zn was higher in infested branches of both species compared to control trees. However, the amount of nitrogen in infected branches of ironwood was lower. The results suggest that V. album may have detrimental effect on leaf structure, physiology and chemical composition of strongly infested host trees.

17

Wpływ technologii zbioru zielonek z użytków zielonych na jakość sporządzanych kiszonek

Radkowski A., Kuboń M.

Inżynieria Rolnicza

|

2007

|

R. 11, nr 7 (95)

177-182

PL

Praca obejmuje analizę trzech technologii zbioru zielonek niskołodygowych pod względem jakości uzyskiwanej kiszonki. W doświadczeniu wykorzystano trzy prasy zwijające różniące się między sobą rodzajem komory zwijania (komora zwijania łańcuchowa, walcowo-łańcuchowa oraz walcowo-łańcuchowa z zespołem tnącym Power Cut). Na podstawie przeprowadzonych doświadczeń polowych oraz badań laboratoryjnych określono straty składników pokarmowych wynikłe z zastosowanej technologii zbioru i stwierdzono, że najlepszą jakościowo kiszonkę uzyskano w wariancie D, w którym zastosowano prasę zwijającą z zespołem tnącym materiał wejściowy.

EN

The work includes analysis of three technologies of the crop of low-stalk green fodders in terms of the quality. Three rolling presses that differ in the kind of rolling chamber were used in this experience (rolling chamber, cylindrical-chain and cylindrical-chain with the cutting Power Cut set). On the basis of field experiences and laboratory tests, losses of nutrients resulting from the applied echnology of harvesting were determined. It was also stated that the best quality silage was received n the D variant, in which the rolling press with the cutting entrance material set was applied.

18

Jakość siana w zależności od technologii zbioru

Radkowski A., Kuboń M.

Inżynieria Rolnicza

|

2007

|

R. 11, nr 6 (94)

197-203

PL

Praca obejmuje analizę trzech sposobów koszenia różnymi kosiarkami runi łąkowej. Porównano koszenie kosiarką listwową, rotacyjną bębnową oraz kosiarką rotacyjną dyskową ze spulchniaczem pokosów. Punktem odniesienia była ruń wyjściowa wysuszona w suszarce. W wyniku przeprowadzonych badań określono zawartość składników pokarmowych w sianie pochodzącym z poszczególnych wariantów.

EN

The project encompassed three methods of mowing the meadow grass using various mowers. Three types of mowers: bar type, drum mower and disc mower with mulching action were compared. The hay dried out in a drier was used as a benchmark. The hay content of nutrients coming from various methods of mowing was determined as a result of the experiment.

19

Ocena zaopatrzenia sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) w składniki pokarmowe w warunkach zwałowiska zewnętrznego KWB "Bełchatów"

Bajorek-Zydroń K., Krzaklewski W., Pietrzykowski M.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2007

|

R. 31, z. 2

67-74

PL

Celem pracy była ocena zaopatrzenia w składniki pokarmowe sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) w I klasie wieku (do 20 lat) rosnącej na wierzchowinie zwałowiska zewnętrznego Kopalni Węgla Brunatnego "Bełchatów" i w lasach gospodarczych w sąsiedztwie zwałowiska. Badania prowadzono na 60 powierzchniach doświadczalnych (10 x 10 m) w chronosekwencji 5-7, 9-11 i 12-14 lat, po 10 powtórzeń dla każdej grupy wieku na zwałowisku i w drzewostanach gospodarczych. Stwierdzono, że w warunkach bełchatowskiego zwałowiska najbardziej deficytowym pierwiastkiem był azot, którego średnia zawartość w igłach wynosiła od 0,8 do 0,9%. Na podstawie wyników pomiaru wysokości sosny i długości igieł ustalono, że dobry wzrost egzemplarzy tego gatunku miał miejsce przy zawartości azotu w jej aparacie asymilacyjnym wynoszącym co najmniej 1,0% N. Zawartości pozostałych ważnych dla drzew biogenów (Ca, Mg, K. P, S) w igłach sosny uznano za wystarczające, przy czym zawartość fosforu w igłach sosny na zwałowisku była wyraźnie niższa w porównaniu do aparatu asymilacyjnego sosny z lasów przyległych do zwałowiska. Proporcje poszczególnych makroelementów zawartych w igłach sosny były korzystne, a średnie zawartości układały się w charakterystyczny dla tego gatunku szereg ilościowy: N > K > Ca > P > Mg. Uzyskane wyniki pokazują, że za wyjątkiem azotu inicjalne gleby zwałowiska zapewniają wprowadzonej w ramach rekultywacji sośnie zwyczajnej większość składników pokarmowych.

EN

The aim of the work was to assess the Scots pine (Pinus sylvestris L.) nutrient supply in the first age group (of up to 20 years) growing on the top of the external slope in the Bełchatów lignite mine and in managed forests in the vicinity of the dump. The research was conducted on 60 experimental plots (10x10 m) in a chronosequence of 5-7, 9-11 and 12-14 years, with 10 repetitions for each age group on the slope and in managed tree stands. It was found that nitrogen was the most deficient element in the Bełchatów dump. Its average content ranged from 0.8 to 0.9%. Based on the results of pine high and needle length measurements it was established that satisfactory growth of the trees from this species took place when nitrogen content in its assimilation apparatus was at least 1.0% N. The content of other biogenes important for trees (Ca, Mg, K, P, S) was considered satisfactory in pine needles, however the phosphate content in the slope was visibly lower than in the assimilated material of pines from forests in the vicinity of the dump. The proportions of individual macroelements in pine needles were satisfactory and the mean content appeared in quantitative series characteristic for the species: N > K > Ca > P > Mg. The obtained results show that with the exception of nitrogen, the initial soils of the dump provide the majority of nutrients for the Scots pine introduced as part of the reclaim process.

20

Changes in agrochemical properties of discharge soil of the DAZ waste dump: "Z 8 at The Gasworks"

Novotna J., Lošak T.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 3-4

357-362

EN

We conducted long-term monitoring of changes in some agro-chemical properties of discharge soil (anthropogenic soil), the result of lignite mining in the North-Bohemian lignite fields not far from the town of Usti nad Labem. The waste dump was filled in the 1950's using the technology of shovel excavators. On the surface of the last face of the waste dump elevated 15-20 m above the original terrain we saw grey ilite - kaolinite - montmorillonite clay. On part of this surface direct agricultural reclamation had been ongoing since 1961; that means that it was not overlaid with land-improving substrates. Some agrochemical properties of the discharge soil (soil pH reaction, content of available nutrients - P, K, Mg, Cox, N) were determined in soil samples collected in 1961, 1974, 1987 and 2005 according to standard rules and followed by analyses using the respective analytical methods. The content of available nutrients increased significantly during the period of investigations (1961-2005), ie phosphorus from 7.59 to 71 mg o kg-', potassium from 186.5 to 456.5 mg o kg-' and magnesium from 253.3 to 435 mg - kg-'. Value of soil pH measured in KCI solution (soil reaction comprised the exchangeable acidity) decreased from 6.63 (neutral) to 5.97 (sub-acid). The Cox increased from 14.5 (1961) to 33.0 g- kg-' (2005) and during the same period the N content increased from 1.1 to 2.7 go kg-'. After technical and biological reclamation was completed the anthropogenic soil developed successfully; the elements of soil fertility are increasing.

PL

Wieloletni monitoring zmian wybranych właściwości agrochemicznych ziemi nadkładowej (gleba antropogeniczna), następstwa wydobycia węgla brunatnego w północnoczeskim zagłębiu węgla brunatnego niedaleko miasta Usti nad Łabą. Hałda odpadów powstała w 1950 r. z użyciem koparek szuflowych. Powierzchnię ostatniej warstwy hałdy odpadów, wyniesionej 15-20 m nad pierwotnym poziomem terenu, pokryto szarym iłem illitowo-kaolinitowo-montmorylonitowym. Na części powierzchni od 1961 r. trwa bezpośrednia regeneracja rolnicza, tj. bez uprzedniego pokrycia jej substancjami poprawiającymi właściwości gruntu. Wybrane właściwości agrochemiczne ziemi nadkładowej (odczyn gleby, zawartość Cox i N oraz przyswajalnych składników - P, K i Mg) oznaczano w próbkach gleby pobranych w 1961, 1974, 1987 i 2005 r. według standardowych procedur, a następnie analizy wykonano, stosując odpowiednie metody analityczne. Zawartość przyswajalnych składników zwiększyła się istotnie w okresie badań (1961-2005), fosforu z 7,59 do 71 mg o kg-', potasu z 186,5 do 456,5 mg o kg-' i magnezu z 253,3 do 435 mg - kg-'. Wartość pH gleby mierzona w roztworze KCl (odczyn gleby obejmujący kwasowość wymienną) obniżyła się z 6,63 (obojętny) do 5,97 (słabo kwaśny). Zawartość C organicznego zwiększyła się z 14,5 (1961 r.) do 33,0 go kg-' (2005 r.) i w tym samym okresie zawartość N zwiększyła się z 1,1 do 2,7 go kg-1.