Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analysis of the availability of aircrafts with alternative propulsions

Fuć Paweł, Kardach Monika, Maciejewska Marta

Combustion Engines

|

2019

|

R. 58, nr 4

220--225

EN

Global air traffic doubles every 15 years. Therefore, aviation emission grows as well. It is advisable to look for an alternative air-crafts’ propulsion for both commercial and general aviation (usually flying closer to the ground). There are many prototypes proposed by homemade projects, through companies wanting to extend their offer. There are also several more advanced constructions ready to self-set or serially produced. In the article the main topic are electric aircrafts as an example of possibility to reduce the toxic com-pounds emission. According to the analysis some of companies specializing in unmanned aircraft production, starting to expand their business with manned products. In the article, analyses of electric aircrafts different models, which are available on market and present-ed the comparisons characteristics based on e.g. cruise speed, range for every model or charging time were made and conclusions about alternative aircraft propulsions, were made.

2

Mapowanie wiedzy na temat współdziałania różnorodnych przyczyn katastroficznego rozwoju pęknięć w samolotach jako sposób na poprawę jakości ich projektowania, wykonania i niezawodności eksploatacyjne

Dzidowski E., Dzidowski A.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2017

|

R. 62, nr 12

24--35

PL

Wiedza na dany temat oznacza m.in. rozumienie zasad działania mechanizmu określonego zjawiska oraz umiejętność odpowiadania na pytanie - dlaczego? W rozważanym tu przypadku idzie o wiedzę na temat przyczyn katastrof lotniczych, spowodowanych rozwojem pęknięć zmęczeniowych w materiałach stosowanych na poszycie samolotów. Wiele wskazuje na to, że związane z tym problemy wynikały głównie ze stosowania nieodpowiedniej lub nieaktualnej filozofii projektowania samolotów. Ostatnia z tych filozofii nie uwzględniała np. wielomiejscowego rozwoju krótkich pęknięć zmęczeniowych i ich nagłego łączenia się z pęknięciem dominującym, uważanym powszechnie za najbardziej istotne. Taki stan rzeczy sprawiał, że samoloty ulegały katastroficznemu zniszczeniu dużo wcześniej niż zakładał projekt. Rozwiązanie tego problemu wymaga zarówno głębszego zrozumienia złożoności przyczyn przyśpieszonego rozwoju pęknięć zmęczeniowych, jak też szerszej popularyzacji wiedzy na ten temat. Dlatego też zasadniczym celem niniejszego opracowania jest wskazanie narzędzi, które ułatwiają takie rozumienie oraz popularyzację i innowacyjne stosowanie wiedzy na powyższy temat. Narzędziami tymi są: mapowanie wiedzy oraz mapy mechanizmów pękania. Przedstawiono wyniki mapowania wiedzy na temat dotychczasowych filozofii projektowania samolotów oraz omówiono możliwości likwidacji aktualnej luki pomiędzy teorią i praktyką. Wskazano przy tym na potrzebę i znaczenie nowych kryteriów oceny i przewidywania wytrzymałości blach cienkich, osłabionych otworami pod nity. Ponadto, wykazano korzyści wynikające ze stosowania map określających obszary przyśpieszonego zarodkowania pęknięć wskutek frettingu oraz mapy zarodkowania i rozwoju pęknięć wskutek frettingu połączonego ze zmęczeniem. Znajomość takich map umożliwia bowiem opóźnianie rozwoju wielomiejscowych pęknięć zmęczeniowych, stanowiących aktualny problem lotnictwa, a w szczególności problem związany z bezpieczeństwem samolotów długo używanych. Zwrócono również uwagę na potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do niezawodności samolotów, zarówno w fazie ich projektowania, wytwarzania, jak i eksploatacji.

EN

Knowledge about a certain subject means the ability to understand operating principles (e.g. the mechanism of a specific phenomenon), and to answer the question: why? In the case considered here, it stands for knowledge about nucleation and the catastrophic development of multi-site fatigue cracks. The issue lies in the fact that the classical fatigue crack theory has been applied too frequently in an idealistic manner. In other words, the presence of post-production cracks, as well as the presence of short (and allegedly safe) multi-site operational cracks has been disregarded or omitted in principle. Consequently, the basic objective of this paper is to indicate a tool which facilitates removal of the gaps between theory and practice, and enables knowledge to be applied in order to improve airplanes’ resistance to the catastrophic development of multi-site fatigue cracks. The tool mentioned above is knowledge mapping which makes it possible to identify the gaps between theory and practice. The development of airplane design philosophy serves as an example showing how fruitful finding such gaps, evaluating their consequences, and – subsequently – removing those consequences can be. As regards aviation, the current gap results from the lack of theory for multi-site development of short (and allegedly safe) cracks and the lack of theory for those cracks linking up with the lead crack which so far has been considered to be fully controllable. Unfortunately, those allegedly safe (as they are short) multi-site cracks may rapidly link up with the lead crack which results in a catastrophic damage to the airplane fuselage before expiry of the expected deadline for its safe operation. The paper presents a test to fill the gap specified above by means of Feddersen’s engineering method which allows for determining the residual strength of panels containing multi-site fatigue cracks and by means of the intuitive Swift’s criterion, specifying the conditions for multi-site cracks linking up with the lead crack. This is followed by an important role of fretting and corrosion as factors expediting nucleation and the development of multi-site fatigue cracks. Simultaneously, the utility of fretting maps and maps showing the interaction between fretting and fatigue has been proven, as these maps offer an opportunity to understand both the specific character and the mutual connections among those phenomena, and make it possible to determine the directions of the activities delaying the development of multi-site fatigue cracks.

3

Concept of a conducting composite material for lightning strike protection

Katunin A., Krukiewicz K., Herega A., Catalanotti G.

Advances in Materials Science

|

2016

|

Vol. 16, nr 2(48)

32--46

EN

The paper focuses on development of a multifunctional material which allows conducting of electrical current and simultaneously holds mechanical properties of a polymeric composite. Such material could be applied for exterior fuselage elements of an aircraft in order to minimize damage occurring during lightning strikes. The concept introduced in this paper is presented from the points of view of various scientific disciplines including materials science, chemistry, structural physics and mechanical engineering with a discussion on results achieved to-date and further plans of research.

4

Procedury związane z ochroną przeciwpożarową podczas uzupełniania paliwa dla statków powietrznych

Tobolski M., Czerwińska E.

Logistyka

|

2015

|

nr 5

1567--1572, CD1

PL

Zasadniczym celem służby ratowniczo-gaśniczej jest ratowanie zdrowia oraz życia ludzkiego w czasie wypadków i katastrof lotniczych. W takim wypadku musimy założyć możliwość i potrzebę gaszenia ognia który może wystąpić w czasie lądowania, startu, kołowania czy parkowania statku powietrznego lub pojawić się natychmiastowo w następstwie wypadku czy katastrofy lotniczej, albo pojawić się w każdym czasie podczas prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych. Pęknięcie zbiorników paliwa statku powietrznego w czasie jego wypadku i w konsekwencji rozlanie się wysoce lotnych paliw oraz innych palnych płynów używanych w statkach powietrznych, stanowi wysoki stopień prawdopodobieństwa zapalenia się tych płynów wchodzących w kontakt z gorącymi, metalowymi częściami samolotu bądź też z powodu iskier wywołanych tarciem wraku albo też zaburzeń obwodów elektrycznych. Płomienie mogą pojawić się przez rozładowanie nagromadzonych ładunków elektrostatycznych w czasie kontaktu z gruntem lub podczas operacji tankowania. Bardzo ważną cechą pożarów statków powietrznych jest tendencja do osiągania ogromnej intensywności w bardzo krótkim czasie. Stanowi to poważne zagrożenie dla życia osób zaangażowanych przy pożarze oraz przeszkodę podczas prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych. Z tego powodu najważniejszą sprawą jest zapewnienie odpowiednich i specjalnych środków szybkiego reagowania w obrębie lotniska lub jego otoczeniu gdyż to właśnie w tym obszarze są największe możliwości ratowania zdrowia oraz życia ludzkiego. Zasięg pożaru statku powietrznego wpływający na akcję ratowniczo-gaśniczą, zależy w znacznym stopniu od ilości i rozmieszczenia paliwa a także umiejscowienia uwolnionego w czasie wypadku paliwa. Możliwe jest zmniejszenie tych zagrożeń poprzez zapewnienie skutecznych urządzeń do zapobiegania pożarom jak m.i. ścianki ogniowe we wszystkich strategicznych punktach samolotu lub odporne na uderzenia i ogień zbiorniki paliwa oraz przewody paliwowe zainstalowane na pokładzie statku powietrznego.

EN

The Committee Navigation Air ICAO 1969 appeared in the year team of the experts of extenguishing ds. She was the aim of this team the opinion of led investigations and experimental works and the study of logical system to the opinion of requirements in the relation to aircraft extenguishing services, taking under the attention of the feature of modern aerial ships and the ways their of fuelling. The published material contains the information on the subject of preventive steps undertaken during the operation of fuelling aerial ships, and also extenguishing procedures.

5

Modelowanie wytrzymałościowe i analiza masowo-materiałowa dźwigara skrzydła samolotu rolniczego

Jachimowicz J., Szymczyk E., Łukasiński Ł., Puchała K.

Logistyka

|

2015

|

nr 4

3726--3733, CD 2

PL

W artykule przedstawiono metodologię obliczeń wytrzymałościowych mającej na celu zamianę dźwigara metalowego na kompozytowy na przykładzie rolniczego samolotu PZL-106 Kruk. Zilustrowano przypadki obciążeniowe oraz wskazano przypadek wymiarujący z odpowiednim rozkładem obciążeń. Pokazano modele wytrzymałościowe segmentu dźwigara. Wykonano obliczenia analityczne oraz analizy numeryczne. Przedstawiono analizę sztywnościowo-masową przykładowych rozwiązań , z analizy których wynika m.in. , że stosując kompozyt węglowy jako materiał dźwigara można zmniejszyć masę o około 69%.

EN

The paper presents a strength analysis methodology intended for replacing the metallic wing spar with a composite one on the example of PZL-106 Kruk agriculture aircraft. Loading cases are presented and dimensioning case with appropriate load distribution is selected. Static strength models of wing spar are studied. Analytical and numerical calculations are performed. The strength-mass analysis for exemplary configurations is presented. This analysis shows that mass of the spar can be reduced by 69% if the D16TN aluminum alloy is replaced with CFRP composite of appropriate configuration.

6

Kolizje statków powietrznych z ptakami rosnącym zagrożeniem transportu lotniczego

Zbrowski A.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2014

|

Nr 4

131--140

PL

Cel: Identyfikacja zagrożeń związanych z następstwami kolizji statków powietrznych z ptakami oraz przedstawienie konsekwencji wypadków w wymiarze społecznym i finansowym. Wprowadzenie: Zderzenia środków transportu powietrznego z małymi obiektami stanowią poważny problem dotyczący bezpieczeństwa pasażerów, ładunków i urządzeń technicznych. Wśród tego typu zdarzeń dominują zajścia z udziałem ptaków. W artykule przedstawiono zagrożenia, jakie w lotnictwie stwarzają kolizje statków powietrznych z ptakami oraz innymi obiektami, które przypadkowo mogą zostać uderzone przez szybko poruszający się samolot znajdujący się w powietrzu lub na pasie startowym. Metodologia: Zjawisko znane jako Foreign Object Damage przedstawiono w ujęciu historycznym ze szczególnym podkreśleniem trendów i tendencji kształtujących się we współczesnych realiach technicznych, przyrodniczych i organizacyjnych. W prezentowanej pracy przeprowadzono analizę przyczyn zwiększających prawdopodobieństwo zdarzeń zakończonych uderzeniem ptaka w elementy struktury statku powietrznego. Omówiono zagadnienia o dużym ryzyku wypadkowym związane ze wzrostem natężenia ruchu lotniczego i przystosowaniem ptaków do warunków środowiskowych panujących wokół lotnisk. Przedstawiono informacje dotyczące liczby kolizji oraz ich związku ze zidentyfikowanymi przyczynami. Analizę przeprowadzono dla danych dotyczących lotnictwa cywilnego oraz lotnictwa wojskowego ze szczególnym uwzględnieniem informacji pochodzących z USA i Wielkiej Brytanii. Przedstawiono metody ograniczania ryzyka wystąpienia kolizji statku powietrznego z ptakiem. Omówiono skuteczność i efektywność ekonomiczną działań podejmowanych w celu zarządzania środowiskiem naturalnym na terenach lotnisk. Podkreślono rolę, jaką w ograniczaniu ryzyka pełnią międzynarodowe przepisy definiujące minimalne normy, wymagania i procedury regulujące zasady projektowania, produkcji, obsługi technicznej, użytkowania sprzętu lotniczego oraz licencjonowania personelu. Wnioski: Kolizje statków powietrznych z ptakami są problemem globalnym i dotyczą wszystkich podmiotów związanych z lotnictwem. Sformułowano tezę, że największy potencjał w długofalowych działaniach zmierzających do zmniejszenia zagrożenia wynikającego z kolizji statku powietrznego z ptakiem tkwi w rozwoju bezpiecznych konstrukcji płatowców i silników rozpraszających oraz pochłaniających energię uderzenia oraz wspomagających podejmowanie decyzji przez personel naziemn

EN

Aim: Identification of risks following collisions between aircraft and birds, and exposure of socio-economic consequences after such incidents. Introduction: Aircraft collisions, with small objects, present a serious problem in connection with the safety of passengers, cargo and technical equipment. Most common incidents involve collisions with birds. This article presents emerging hazards caused by birds and other small objects, which collide with fast moving aircraft in the air or on the runway. Methodology: Incidents known as “Foreign Object Damage” are illustrated historically with a particular emphasis on emerging trends found in current technical, environmental and organisational circumstances. The author analysed causes leading to the increased probability of bird collisions with aircraft and examined issues associated with the high risk of accidents aligned with an increase in air traffic volume and bird acclimatisation to prevailing environments in the vicinity of airports. The article contains data about frequency of collisions and associated causes. An analysis was performed on data in respect of civil as well as military aviation, with a particular emphasis placed on information derived from USA and Great Britain. The author described approaches to minimise the risk of collision between aircraft and birds, and discussed the economical effectiveness of actions undertaken to manage the environment surrounding airports. The article highlights the role performed by international provisions covering risk mitigation, which define minimum norms, requirements and procedures regulating aircraft design, manufacturing processes, technical support, equipment use and awarding of licences to staff. Conclusions: The collision of aircraft with birds is a global problem and involves all elements associated with aviation. The author advanced an argument that the greatest potential for long-term efforts to reduce the risk of collisions between aircraft and birds lies in the design of safe airframe structures and engines which disperse as well as absorb energy created by the impact. This, accompanied by the development of ground-based and aircraft systems which, facilitate monitoring and prediction of bird behaviour, will which assist ground personnel and air crew in decision-making.

7

Instrumentarium badawcze do testów zderzeniowych konstrukcji lotniczych

Zbrowski A.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2014

|

Nr 3

61--71

PL

Cel: Przedstawienie problemów związanych z prowadzeniem badań zderzeniowych konstrukcji lotniczych w tzw. „teście ptaka”. Prezentacja instrumentarium badawczego umożliwiającego odtwarzanie warunków występujących podczas zderzenia statku powietrznego z ciałem obcym. Zidentyfikowanie charakterystycznych różnic konstrukcyjnych i konfiguracyjnych systemów zderzeniowych, stosowanych w zależności od badanego obiektu, rodzaju odtwarzanej kolizji i skali analizowanego zjawiska. Wprowadzenie: Zjawisko uderzenia ciała obcego w szybko poruszający się statek powietrzny stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa lotów maszyn cywilnych i wojskowych. W celu poznania procesów zachodzących w trakcie zderzenia zjawisko definiowane jako Foreign Object Damage (FOD) musi być badane empirycznie w warunkach laboratoryjnych z zastosowaniem odpowiednich metod. Ze względu na specyficzny charakter badań niezbędne jest stosowanie specjalnego instrumentarium umożliwiającego wierne odtworzenie warunków rzeczywistych oraz precyzyjne zarejestrowanie danych. Budowa i parametry systemu badawczego są uzależnione od rodzaju odtwarzanego zjawiska oraz parametrów energetycznych zderzenia. W prezentowanym artykule analizie poddano zidentyfikowane systemy zderzeniowe, wykorzystywane w naukowych oraz przemysłowych laboratoriach badań materiałów i konstrukcji lotniczych. Metodologia: Opisano metody rozpędzania miotanych obiektów, problemy dotyczące struktury stanowisk umożliwiających właściwą ekspozycję badanej konstrukcji na oddziaływanie ciała obcego oraz sposoby budowy ciała obcego odwzorowującego prawdziwego ptaka. Przedstawiono zagadnienia związane z urządzeniami miotającymi umożliwiającymi rozpędzanie ciała obcego do wymaganej prędkości zderzeniowej. Zaprezentowano występujące rozwiązania dział pneumatycznych oraz omówiono ich wady i zalety. Przedstawiono konstrukcję stosowanych mechanizmów spustowych oraz ich wpływ na parametry energetyczne systemu miotającego. Scharakteryzowano urządzenia wylotowe przeznaczone do oddzielania miotanego obiektu od elementów sabotu umożliwiających rozpędzanie pocisku w lufie działa pneumatycznego. Podano przykłady sabotów dla systemów wielko- i małokalibrowych o różnym potencjale energetycznym. Wnioski: Z przeprowadzonej analizy wynika, że podstawowe problemy badań zderzeniowych konstrukcji lotniczych dotyczą sposobów rozpędzania miotanego pocisku imitującego ciało obce. W tym celu najczęściej wykorzystywane są pneumatyczne układy miotające, tzw. działa pneumatyczne. Dotychczas większość wykorzystywanych systemów badawczych umożliwia odwzorowanie warunków kolizji, które występują na niskich pułapach lotu, gdzie najczęstszą przyczyną uszkodzeń są małe ptaki poruszające się pojedynczo lub w grupie. Ze względu na rosnące wymagania dotyczące bezpieczeństwa lotów w najbliższych latach niezbędny jest rozwój badań zderzeniowych ukierunkowanych na wierną odtwarzalność warunków panujących na dużych wysokościach rejsowych, gdzie dochodzi do zderzeń z największymi, ciężkimi ptakami.

EN

Objective: Presentation of problems related to impact (bird) tests and research instruments enabling true reconstruction of real collision conditions. Identification of characteristic structural and configuration differences between impact systems used for different test objects, types of reconstructed collisions and the scale of the analysed phenomenon. Introduction: A collision of a fast moving aircraft with a foreign body poses a major threat to the safety of civil and military aircrafts. In order to fully understand the processes that take place at the time of collision, the Foreign Object Damage (FOD) phenomenon has to be empirically investigated in laboratory conditions, and proper research methods need to be applied. Due to the specific character of these tests, the application of specialised research instruments enabling true reconstruction of real conditions and precise data recording, is required. The structure and the parameters of a test system depend on the type of the event reconstructed and the energy of impact. In the article the author analyses different impact systems used for scientific and industrial tests conducted in aviation research laboratories. Methodology: The paper presents an analysis of problems related to the execution of bird tests and discusses the methods for the acceleration of objects thrown, the test stands enabling proper exposure of the tested structure to the influence of the foreign body, and the structure of the foreign body reflecting the shape and the size of a real bird. Additionally, the article presents the issues related to propellant devices enabling acceleration of a foreign body to the required impact velocity. Among them, solutions in the area of pneumatic guns are shown and their advantages and disadvantages are described. The paper also presents the structure of trigger mechanisms and their influence on the energy performance of the propellant system. The author characterises muzzles for the separation of the thrown object from the elements of the sabot, which enables the acceleration of the projectile in the barrel of the pneumatic gun. The examples of sabots for small and big calibre guns with different energy performance are also given. Conclusions: The analysis indicates that the basic problems in impact tests concern the acceleration of projectiles used. For that purpose, pneumatic guns are most commonly applied. Majority of test systems used so far enable reconstruction of collisions taking place at low altitudes, where the most common cause for aircraft structure damage are small birds flying individually or in flocks. Due to growing flight safety demands, the development of impact tests aimed at true reconstruction of conditions at high altitudes, where collisions with bigger and heavier birds takes place, is therefore a must.

8

New advances in the machining of hard metals using physics-based modeling

Marusich T. D., Usui S., Zamorano L., Marusich K., Leopold J.

Engineering Transactions

|

2013

|

Vol. 61, iss. 1

3--13

EN

The machining of hard metals historically has been understood to be challenging and costly due to its material properties (such as titanium’s low thermal conductivity and high hardness, and nickel’s rapid work-hardening and high strength at elevated temperatures) and limited understanding in industry of the physics behind chip formation and material removal. The achievement of meaningful cycle time reductions while maintaining part quality depends on a capability to model the physics of hard metal machining operations. With the help of a validated toolpath analysis model that can predict forces at each cutter location, cycle times and scrap can be reduced and machine breakdown can be avoided, all through oﬀ-line analysis. Productivity and process eﬃciency can be improved through simulation, drastically reducing testing setup and machining time. Physics-based modeling technology has been identiﬁed as a cost-eﬀective solution for identifying optimum cutting speeds, enabling researchers and manufacturers to increase material removal rates, reduce machining costs, and enhance industry expertise in hard metal machining best practices. This paper presents new advances to physicsbased modeling that have been validated using experimental tests and comparisons with ﬁnite element milling simulations, used to compare diﬀerent process parameters and resulting material removal rates, and successfully advance hard metal machining processes.

9

A test method for evaluation and classification of unsurfaced airfields

Tarkowski P., Pytka J., Budzyński P., Kaznowski Ł.

Eksploatacja i Niezawodność

|

2013

|

Vol. 15, no. 3

273-278

EN

The study presents a project of a method for testing, evaluation and classification of unsurfaced airfields, with respect to wheel-soil interactions analysis. Basic theoretical considerations have been included in this study, together with a review of existing methods as well as instrumentation, which will be applied in the presented method. It is supposed the method to be advantageous for a better utilization of grassy, unsurfaced airfields in Poland and other EU countries, mainly through improving the safety level of airfield operations.

PL

W pracy przedstawiono projekt metody oceny gruntowych nawierzchni lotniskowych w aspekcie warunków współpracy kół podwozia samolotu z nawierzchnią. Zawarto podstawy teoretyczne, dostępne metody pomiarowe możliwe do zastosowania w projektowanej metodzie a także opisano projektowane rozwiązania. Przewiduje się, że przygotowywana do wdrożenia metoda może przynieść znaczne korzyści w zakresie lepszego wykorzystania licznych lotnisk trawiastych w Polsce, także w aspekcie bezpieczeństwa operacji lotniczych.

10

Obserwacja samolotów na wysokościach przelotowych

Wójcik Grzegorz M.

Zeszyty Naukowe WSEI. Seria Transport i Informatyka

|

2011

|

T 1, nr 1

22--28

PL

Przedstawiono zagadnienie obserwacji samolotów na wysokościach przelotowych. Opisano podstawy związane z nawigacją RNAV, mapę dróg lotniczych nad Polską ze szczególnym uwzględnieniem dróg prowadzących nad Lublinem oraz źródła informacji, z których można czerpać wiedzę dotyczącą przelatujących nad danym obszarem samolotów.

EN

The paper presents the problem of the aircraft observation at cruise altitudes. Some basics associated with RNAV navigation are also described, as well as map of the Polish air routes with a particular focus on routs over Lublin. Included are some useful sources of information from which one can derive knowledge of flying aircrafts over a given area.

11

Wybrane problemy realizacji sterowania ruchem samolotu komunikacyjnego w trybie UAV - doświadczenia z projektu FP6 SOFIA

Gałach A.

Pomiary Automatyka Robotyka

|

2011

|

R. 15, nr 2

662-667

PL

W pracy przedstawiono doświadczenia i wybrane problemy, jakie napotkano podczas pracy nad projektem FP6 SOFIA (Safe Automatic Flight Back and Landing of Aircraft), mającym na celu opracowanie koncepcji i algorytmów pozwalających na automatyczny powrót samolotu na ziemię w przypadku pojawienia się niebezpieczeństwa na pokładzie.

EN

The article presents experience and chosen problems met during the work on the FP6 SOFIA (Safe Automatic Flight Back and Landing of Aircraft) project, which purpose was to develop concepts and techniques enabling the safe and automatic return to ground in case of hostile actions.

12

40 lat działalności Airbusa

Liwiński J.

Przegląd Komunikacyjny

|

2010

|

Nr 9-10

16-21

PL

Czterdzieści lat temu podjęty został program budowy pierwszego na świecie dwusilnikowego, szerokokadłubowego samolotu A300. Historia prac jest ściśle związana z producentem, gdyż do jego budowy powołano konsorcjum Airbus Industrie. Praca nad tym samolotem zapoczątkowały udaną europejską współpracę przemysłową. W artykule przedstawiono rozwój poszczególnych typów samolotów produkcji Airbusa od najstarszych A300 do najnowszych A380 i A350, a także dzień dzisiejszy producenta. Obecnie flota samolotów Airbusa liczy ponad 6000 szt., które do chwili obecnej wykonały 70 min komercyjnych rejsów.

EN

A construction program of a two engine wide fuselage aeroplane A300 was first initiated forty years ago. The work history is very closely related with the manufacturer, as an Airbus Industrie Consortium was established to develop and construct the aeroplane. This was the beginning of a very successful industrial cooperation in Europe. The article discusses the development of all aeroplane types manufactured by Airbus, starting from the oldest A300 up to the newest A380 & A350 models, as well as the manufacturer's present day. At present the Airbus fleet has over 6000 aeroplanes which have completed 70 mln commercial flights till today.

13

Modelowanie zachowania pilota podczas realizacji procedury oderwania

Golański P., Szkudlarz H., Zieliński P.

Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej

|

2009

|

R. 50 nr 177B

69-78

EN

This paper presents a method of building a model of aircraft control. Here, the focus is e model of pilot's behaviour during lift-off phase of flight. For this purpose the flight instruction and pilot knowledge has been used. To allow human factor in the model, psychology and physiology parameters related with the control process has been analysed. Finally, the model formalization and simulation results, have been presented. In the presented work, it is applied the methodology used in building of system expert

PL

W artykule przedstawiono metodę tworzenia modelu sterowania statkiem powietrznym przez pilota. W pracy skupiono się na modelowaniu zachowania pilota w trakcie realizacji procedury oderwania. W tym celu wykorzystano instrukcje wykonywania lotu oraz wiedzę pilota. Dla uwzględnienia czynnika ludzkiego w modelu przeanalizowano parametry psychofizjologiczne związane z procesem sterowania samolotem. Na zakończenie przedstawiono postać formalną modelu oraz wyniki jego działania. W prezentowanej pracy zastosowano metodologię stosowaną przy tworzeniu systemów ekspertowych.

14

Glass cockpits : advantages and problems

Kłosowicz S. J., Zieliński J., Parka J., Olifierczuk M.

Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej

|

2009

|

Vol. 58, nr 1

69-85

EN

New trends of construction of information displays used in cockpits of different modern aircrafts are presented. The main attention is paid to the liquid crystal displays as the most commonly used nowadays and still of interest in the future. Other technologies of flat information panels interesting for the future applications are discussed. The results of theoretical works performed at the Institute of Applied Physics MUT and an example of integrated display for gliders designed there are also given.

PL

Przedstawiono nowe kierunki konstrukcji wyświetlaczy informacyjnych do kokpitów współczesnych samolotów. Główny nacisk położono na wyświetlacze ciekłokrystaliczne jako najbardziej obecnie rozpowszechnione i perspektywiczne. Przedyskutowano inne technologie płaskich ekranów, interesujące z punktu widzenia przyszłych zastosowań. Przedstawiono również wyniki prac teoretycznych oraz przykład zintegrowanego wyświetlacza dla szybowca skonstruowanego w Instytucie Fizyki Technicznej WAT.

15

Pierwszy lot samolotu braci Wright

Liwiński J.

Przegląd Komunikacyjny

|

2008

|

R. 47, nr 12

32-36

PL

Pionierskie działania dwóch Amerykanów braci Orvilla i Wilbura Wright, które doprowadziły do pierwszego lotu skonstruowaną przez nich maszyną.

EN

Pionnering actions of the two American brothers Orvill and Wilbur, which have lead to the first flight of the constructed by them air machine.

16

Wybrane problemy rozwoju i militarnego wykorzystania bezzałogowych statków powietrznych

Szpyra R.

Zeszyty Naukowe AON

|

2007

|

nr 1(66)

270-279

EN

NATO sets a high priority on unmanned aerial vehicles (UAVs). Nevertheless, there are a number of unsolved issues and areas not being subject of appropriate interest. At the same time there is a high pressure stemming from allied and coalition led crisis response operations to use UAVs. The largest problems with fast implementation of UAVs pertain mainly the integration of such type of equipment in the air management system, C2 systems, and interoperability between them. As part of EUROCONTROL activities a number of works has been initiated aimed at the solving of issues linked to air management, in which UAVs are to participate. Another issue is to secure and protect data obtained through UAV sensors from access of unauthorised receivers. Among UAVs there are also unmanned combat platforms some of which are already in operational use. They can be, and are already, used in close air support missions. The execution of such tasks by manned aircraft is complicated i.a. due to the security of own troops, but also the aircrews of the manned platforms. A further issue - which also appears when viewing the use of UAVs - is also the provision of their protection from enemy activity, such as manned fighter aircraft. Also the availability of frequency bands and the means of organising the data processing and distribution is also a significant challenge. The efforts undertaken by the Alliance as well as other international organisations will probably lead to the establishment of standards and procedures linked to the use of UAVs. However, this will not solve national problems which appear when implementing such type of systems in the military and outside of it. In order to make this process more efficient a scientific effort should be made to find solutions for particular problems based on national solutions which are based on existing and currently developed international solutions.

17

Siła w różnorodności

Brzuzek A., Pawlik A., Rypulak A.

Geodeta : magazyn geoinformacyjny

|

2007

|

nr 11

14-21

18

Znaczenie gospodarki magazynowej we współczesnym przedsiębiorstwie

Skowron A.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2006

|

z. 39

5-16

PL

W artykule przedstawiono organizację gospodarki magazynowej w przedsiębiorstwie produkującym samoloty lokalnego transportu pasażerskiego oraz cargo. W pierwszej części zaprezentowano krótką charakterystykę procesów magazynowania od strony teoretycznej. W drugiej części ukazano organizację procesów magazynowania w badanym przedsiębiorstwie. W zakończeniu przedstawiono wnioski wynikające z badań.

EN

In the article the warehousing management in an industrial company has been presented. The researched company produces passengers and cargo planes destined to local transport. In the beginning the theoretical aspects of warehousing are described. Then the author presents the organization of warehousing in researched company. At the end the conclusions of research are presented.

19

Analiza stabilności układu hydraulicznego wspomagania sterowania samolotem

Ułanowicz L.

Przegląd Mechaniczny

|

2006

|

nr 11

18-24

PL

Analiza stabilności układu hydraulicznego wspomagania sterowania samolotem Przedstawiona w pracy analiza stabilności metodami liniowymi rozwiniętymi została wykorzystana do oceny stanu technicznego układu hydraulicznego wspomagania sterowania samolotów Su-22 w czasie ich badań resursowych (określających czas pozostały do naprawy głównej). Otrzymane w rezultacie analizy teoretycznej wyniki znalazły potwierdzenie w badaniach resursowych instalacji hydraulicznej wspomagania sterowania samolotów Su-22. Na podstawie badań stabilności instalacji hydraulicznej wspomagania sterowania samolotem Su-22 można ocenić jej stan techniczny, a tym samym bezpiecznie eksploatować układ sterowania samolotem.

EN

Analysis of stability using linear evolute methods have been employed to evaluation of technological condition of hydrodynamic power-assisted control of Su-22 during the service life survey (defined time to major repair). Theoretical results have been confirmed in service life survey of hydraulic system of Su-22 power-assisted control. On the basis of investigation of stability of hydraulic system of Su-22 power assisted control, it has been possible to evaluate its technological condition and safely exploit flying controls.

20

The numerical stress state analysis in the semi-monocoque fuselage

Bakunowicz J., Kopecki T.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2002

|

z. 58 [193]

37-44

EN

In this paper stress state analysis in a semi-monocoque light transport aircraft fulselage is considered. The problem is supported with an example of threesectional fragment with a big hole. The numerical calculations are based on one of possible and defined in aviation requirements nonsymetrical, nonsteady-states of flight. Stress analysis was made by Finite Elements Method (FEM). The researches were concentrated on the neuralgic areas around the hole.