Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Optimization of the modes of pre-sowing electrical stimulation of winter rape seeds based on the study of the intensity of single photon emission by them

Kovalyshyn Stepan, Ptashnyk Vadym, Nester Bohdan, Kielbasa Pawel, Ovcharuk Oleh, Kovalyshyn Oleg, Tkach Oleg, Biliuk Mykola, Shubenko Vladyslav

Agricultural Engineering

|

2024

|

Vol. 28, No. 1

9--21

EN

The article presents the results that can be a prerequisite for the introduction of a pre-sowing electrotreatment of winter rape seeds into the production process. The results of photon emission by rape seeds after electrical stimulation are highly correlated with the data obtained during determination of its sowing qualities and field germination. Absorption and transformation of the energy of the external electric field during the electrostimulation of winter rape seeds occurs non-linearly. It was established that the main transformations take place during the first 15 s, regardless of the electric field intensity. Relaxation processes were revealed, which become dominant after 15 s of electrical stimulation. The pre-sowing electrical stimulation improved the sowing properties of winter rapeseed. The highest values of germination energy and laboratory germination (87% and 96%), which exceeded the control by 9% and 8%, were obtained under the treatment mode E=2 kV⸱cm-1 , t=30 s. Pre-sowing electrostimulation of winter rape seeds at optimal conditions helps to increase its field germination. Under the treatment mode E=2 kV⸱cm-1 , t=30 s was 90%, and with E=3 kV⸱cm-1 , t=30 s - 83% versus 79.7% in the control.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia wyniki, które mogą stanowić przesłankę wprowadzenia przedsiewnego zabiegu elektrycznego nasion rzepaku ozimego w procesie produkcji. Wyniki emisji fotonu przez nasiona rzepaku po elektrycznej stymulacji są powiązane mocno z danymi otrzymanymi podczas określania ich właściwości siewnych oraz kiełkowania. Absorpcja oraz transformacja energii zewnętrznego pola elektrycznego podczas elektrostymulacji nasion rzepaku ozimego występuje nieliniowo. Stwierdzono, że główne transformacje mają miejsce w pierwszych 15 sekundach bez względu na intensywność pola elektrycznego. Odkryto procesy relaksacyjne, które stały się dominujące po 15 sekundach stymulacji elektrycznej. Przedsiewna stymulacja elektryczna poprawiła właściwości siewne rzepaku ozimego. Najwyższe wartości energii kiełkowania i kiełkowania laboratoryjnego (87% i 96%) co przekroczyło próbę o 9% i 8%, uzyskano w trybie zabiegu E = 2 kV⸱cm-1 , t = 30 s. Elektrostymulacja przedsiewna nasion rzepaku ozimego przy optymalnych warunkach pomaga zwiększyć kiełkowanie na polu. W trybie zabiegu E = kV⸱cm-1 , t = 30 s wynosiło 90%, a przy E = 3 kV⸱cm-1 , t = 30 s - 83% versus 79.7% w próbie.

2

Prognozowanie efektów produkcyjnych deszczowania roślin na podstawie wyników badań polowych

Kuśmierek-Tomaszewska Renata, Żarski Jacek, Dudek Stanisław

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2023

|

nr I/1

71--87

PL

W pracy przedstawiono efekty produkcyjne deszczowania buraka cukrowego, rzepaku ozimego, jęczmienia jarego, soi oraz bobiku, uzyskane w wieloletnich (2005-2020) eksperymentach polowych. Doświadczenia prowadzono na glebie lekkiej o zwięzłym podłożu w rejonie Bydgoszczy. Wykazano istotne, prostoliniowe zależności między zwyżkami plonów roślin pod wpływem deszczowania a sumami opadów w okresach wegetacji tych roślin, zwłaszcza w fazach wzmożonego zapotrzebowania na wodę. Średnie wieloletnie efekty produkcyjne deszczowania badanych upraw, które zaprezentowano w pracy oraz ich zmienność w okresie wieloletnim, mogą stanowić podstawę oceny celowości deszczowania roślin w porównywalnych warunkach glebowych i opadowych.

EN

The paper presents the production effects of irrigation of sugar beet, winter rape, spring barley, soybean and faba bean, obtained in long-term (2005-2020) field experiments. The experiments were carried out on light soil with compact subsoil in the Bydgoszcz area. Significant, rectilinear relationships were found between increases in plant yields under the influence of sprinkler irrigation and precipitation totals in the vegetation periods of these plants, especially in the phases of increased water demand. The average long-term production effects of irrigation of the surveyed crops, which are presented in the work and their variability over the long-term period, may be the basis for assessing the desirability of irrigation of plants in areas of comparable soil and precipitation conditions.

3

The Possibility of Using Winter Oilseed Rape (Brassica napus L. var. Napus) for Energy Purposes

Siemek Jakub, Macuda Jan, Łukańko Łukasz, Nowak Jakub, Zając Tadeusz

Problemy Ekorozwoju

|

2020

|

Vol. 15, nr 1

169--177

EN

Biomass is an important element in the energy balance in the world and plays a large role in efforts to reduce greenhouse gas emissions, and by this is a sustainable source of energy. One method of using biomass is through co-firing with hard coal and lignite in order to generate electricity. An important factor promoting the use of biomass in European Union countries is the fact that CO2 emissions from combustion are not included in the sum of emissions from fuel combustion, in accordance with the principles established in the emission trading system EU ETS. The aim of our research was to examine the possibility of using winter oilseed rape for energy purposes, grown in three research centres located in southern Poland. Two varieties of winter oilseed rape, Adam and Poznaniak, were used during laboratory tests. Analyses were carried out for siliques, seeds, and the main and lateral stem. As part of the study, the calorific value and heat of combustion were determined for 20 samples of winter oilseed rape. The highest values were obtained for seeds, while the lowest were obtained for stems. The calculated values of carbon dioxide emissions factor for the analysed samples were in most cases above 100 kg/GJ and were much higher than the emission during hard coal combustion. In addition, as part of the study, the biomass moisture, amount of ash generated in the combustion process, and the content of volatile compounds as well as carbon and sulphur were determined.

PL

Biomasa jest istotnym elementem w bilansie energetycznym na świecie i odgrywa dużą rolę w działaniach na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych, stanowiąc zrównoważone źródło energii. Jednym ze sposobów użycia biomasy jest jej współspalanie z węglem kamiennym i brunatnym w celu wytwarzania energii elektrycznej. Ważnym czynnikiem promującym wykorzystanie biomasy w państwach Unii Europejskiej jest fakt, że emisja CO2 z jej spalania nie wlicza się do sumy emisji ze spalania paliw, zgodnie z zasadami ustalonymi w systemie handlu uprawnieniami EU ETS. Celem badań było zbadanie możliwości wykorzystania rzepaku ozimego do celów energetycznych, wychodowanego w trzech lokalizacjach Polski południowej. Do badań wykorzystane zostały dwa gatunki rzepaku ozimego Adam i Poznanianki, analizy wykonano dla łuszczyny, nasion, łodygi głównej i bocznej. W ramach przeprowadzonych badań określona została wartość opałowa oraz ciepło spalanie dla 20 próbek rzepaku ozimego. Najwyższe wartości zostały uzyskane dla ziaren rzepaku, natomiast najniższe dla łodyg. Obliczone wartości emisji dwutlenku węgla dla badanych próbek w większości przypadków wynosiły powyżej 100 mg/kJ i były dużo większe niż emisja podczas spalania węgla kamiennego i brunatnego. Dodatkowo w ramach badania oznaczono wilgotność biomasy, ilość powstałego w procesie spalania popiołu oraz oceniono zawartość części lotnych oraz węgla i siarki. Ponadto w ramach badania wykonano pomiary wilgotność biomasy, ilość wytworzonego popiołu w procesie spalania oraz określono zawartość związków lotnych oraz węgla i siarki.

4

Fauna biegaczowatych (Coleoptera, Carabidae) w uprawach rzepaku ozimego (Brassica napus L.) południowo-wschodniej Polski

Olbrycht T., Kucharska-Świerszcz M.

Polish Journal for Sustainable Development

|

2018

|

T. 22, cz. 2

117--124

PL

W publikacji przedstawiono pierwsze informacje na temat chrząszczy z rodziny biegaczowatych (Coleoptera, Carabidae) zasiedlających uprawy rzepaku ozimego w południowo-wschodniej Polsce. W efekcie obserwacji przeprowadzonych w latach 2009-2010 zebrano 2943 chrząszcze należące do 36 gatunków. Badane stanowiska okazały się zróżnicowane pod względem liczby zebranych biegaczowatych, jednak na wszystkich dominowały małe zoofagi. Osiem gatunków: Loricera pilicornis, Anisodactylus binotatus, Harpalus rufipes, Poecilus cupreus, Poecilus versicolor, Pterostichus melanarius, Anchomenus dorsalis i Chlaenius nitidulus odnotowano na wszystkich badanych polach. Duże zoofagi i gatunki charakterystyczne dla terenów leśnych liczniej wystąpiły na stanowiskach sąsiadujących z zadrzewieniami śródpolnymi i lasem.

EN

The publication presents the first information of carabid beetles (Coleoptera, Carabidae) inhabiting winter rape crops in south-eastern Poland. As a result of observations in 2009 and 2010, 2943 beetles belonging to 36 species were collected. The researched sites were diversified in terms of the number of caught beetles, however, small zoophags dominated on all of them. Eight species: Loricera pilicornis, Anisodactylus binotatus, Harpalus rufipes, Poecilus cupreus, Poecilus versicolor, Pterostichus melanarius, Anchomenus dorsalis, Chlaenius nitidulus were recorded in all studied fields. Large zoophages and species characteristic of forest areas occurred more frequently in the fields adjacent to woodlands and forests.

5

Multiple regression analysis model to predict and simulate winter rapeseed yield

Niedbała G., Piekutowska M., Adamski M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 63, nr 4

139--144

EN

The aim of the work is to create a model for prediction and simulation of winter rapeseed yield. The model made it possible to perform a yield forecast on 30 June, directly before harvest in the current agrotechnical season. The prediction model was built using the multiple regression method (MLR). The model was based on meteorological data (air temperature and precipitation) and information about mineral fertilization. The data were collected from the years 2008-2017 from 291 production fields located in Poland, in the southern Opole region. The assessment of the quality of forecasts generated on the basis of the regression model was verified by determining prediction errors using RAE, RMS, MAE and MAPE error meters. An important feature of the created prediction model concerns the possibility of making the forecast in the current agrotechnical year on the basis of the current weather and fertilizer information.

PL

Celem pracy było zbudowanie modelu do predykcji i symulacji plonu rzepaku ozimego. Model ten umożliwił wykonanie prognozy plonu na dzień 30 czerwca, bezpośrednio przed zbiorem w aktualnie trwającym sezonie agrotechnicznym. Do budowy modelu predykcyjnego użyto metody regresji wielorakiej (MLR). Model powstał w oparciu o dane meteorologiczne (temperatura powietrza i opady atmosferyczne) oraz informacje o nawożeniu mineralnym. Dane zostały zebrane z lat 2008- 2017 z 291 pól produkcyjnych zlokalizowanych w Polsce, na obszarze południowej Opolszczyzny. Ocena jakości prognoz wytworzonych na bazie modelu regresyjnego została zweryfikowana poprzez określenie błędów prognozy za pomocą mierników błędów RAE, RMS, MAE oraz MAPE. Ważną cechą wytworzonego modelu predykcyjnego jest możliwość wykonania prognozy w bieżącym roku agrotechnicznym w oparciu o aktualne informacje pogodowe i nawozowe.

6

Analiza wzrostu rzepaku ozimego w okresie zawiązywania i wypełniania łuszczyn

Spychalski B., Pietkiewicz S., Ławicki A., Adamski A., Kalaji H. M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 5

36--46

PL

W doświadczeniu polowym przeprowadzonym w sprzyjających warunkach pogodowych w indywidualnym gospodarstwie rolnym autora pracy analizowano dynamikę wzrostu rzepaku ozimego w okresie zawiązywania i wypełniania łuszczyn u dwóch odmian (populacyjnej Brendy i mieszańcowej Primus F1) rzepaku ozimego. Zastosowano wariant wskaźnikowej analizy wzrostu dla pojedynczej rośliny. Stwierdzono, że odmiana mieszańcowa charakteryzuje się wyższą tolerancją na występujące w trakcie zawiązywania i wypełniania łuszczyn stresy biotyczne (choroby i szkodniki) i okresową suszę (większa zdolność gromadzenia wody), ale tworzy mniejszą suchą masę oraz wcześniej traci liście. Odmiana populacyjna wytwarza więcej suchej masy, wcześnie ustalają się u niej stałe proporcje poszczególnych organów, ale jest narażona na osypanie nasion. W efekcie różnica w plonie nasion wynosi 0,4 t ha-1. Mieszańcowa hodowla rzepaku powinna zatem dążyć do wczesnego ustalenia się stałych proporcji udziału poszczególnych organów w suchej masie całej rośliny.

EN

Field experiment was conducted to analyze the growth dynamics of the oilseed rape and the filling of pods in two types (cv. Brendy population and cv. Primus F1 hybrid). The variant of quantitative growth analysis for a single plant was chosen. It was found that the hybrid variety has a higher tolerance to biotic stresses that may occur (pests and diseases) and periodic drought (increased water storage capacity). However, it created a lower dry weight and lost the leaves earlier. Population produces more dry matter, earlier it establishes a fixed proportion of each organ within, but is exposed on spill on the seeds. As a result, the difference in the yield of the seed was 0,4 t ha-1

7

Impact of four-year period application of PRP SOL and PRP EBV on the yield and quality of winter oil seed rape

Sulewska H., Ratajczak K., Niewiadomska A., Szymańska G., Panasiewicz K.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 4

176--181

EN

Studies on the reaction of winter oil seed rape on the application of fertilizers PRP were carried out in 2012-2015, in the Department of Agronomy at the University of Life Sciences in Poznan, in the fields of the Experimental and Didactic Department Gorzyn in Złotniki Station. The aim of the study was to evaluate the influence of fertilization on yield and quality of winter oil seed rape during the four-year application of PRP SOL and PRP EBV. The results showed that the use of PRP SOL or PRP EBV separately, may lead to seed yield similar to that after fertilization with P and K. In turn, the use of PRP SOL with spraying of PRP EBV, compared with the control, significantly decreased seed yield on average by 2.86 dt·ha-1. Fertilization with PRP SOL caused a similar fat content in dry weight of rape seeds like fertilization with conventional P and K. In turn, the use of PRP EBV alone or in combination with PRP SOL significantly decreased fat concentration. The application of PRP SOL in the cultivation of oil seed rape resulted in a significant reduction of the sum of glucosinolates and alkene glucosinolates in the dry matter of seeds. And the use of PRP EBV induced a tendency to increase the content of above substances.

PL

Badania nad reakcją rzepaku ozimego na stosowanie nawozów PRP prowadzono w latach 2012-2015 w Katedrze Agronomii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, na polach Zakładu Doświadczalno-Dydaktycznego Gorzyń, w Stacji Złotniki. Celem przeprowadzonych badań była ocena wpływu nawożenia na plonowanie i jakość nasion rzepaku ozimego w okresie czteroletniego stosowania PRP SOL i PRP EBV. Wyniki badań wykazały, że zastosowanie PRP SOL lub PRP EBV oddzielnie może prowadzić do uzyskania plonu nasion na podobnym poziomie jak po nawożeniu P i K. Z kolei zastosowanie PRP SOL wraz z opryskiem PRP EBV istotnie, w porównaniu z obiektem kontrolnym, obniżyło plon nasion, średnio o 2,86 dt· ha-1. Stosując nawożenie PRP SOL uzyskano podobną zawartość tłuszczu w suchej masie nasion rzepaku jak po tradycyjnym nawożeniu P i K. Z kolei użycie PRP EBV oddzielnie lub łącznie z PRP SOL istotnie obniżało tę koncentrację. Wprowadzenie PRP SOL w uprawie rzepaku ozimego powodowało istotne obniżenie zawartości sumy glukozynolanów oraz glukozynolanów alkenowych w suchej masie nasion. Natomiast użycie PRP EBV wykazywało tendencję do wzrostu tych zawartości.

8

Comparison of economic efficiency of rapeseed production in farms with varied fertilization variants

Dobek T. K., Kołosowski P.

Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 20, No. 2

63--70

EN

Intensive breeding is related to formation of considerable amount of manure which may be used as a natural fertilizer. Manure fertilization may cause reduction of the amount of applied mineral fertilizers and thus reduction of production costs. It may particularly relate to the species with great fertilization requirements such as winter rapeseed. The objective of the research was to compare economic efficiency of rapeseed production in two farms which use different fertilization variants. In one, only mineral fertilizers were used and in the second one – mineral fertilization was supplemented with manure organic fertilization. The use of manure caused reduction of expenditures on materials and raw materials used in production, in particular of fertilizers. At comparable yields obtained by two farms, technology based on manure fertilization proved to be more efficient.

PL

Intensywny chów i hodowla zwierząt wiążą się z powstawaniem znacznych ilości gnojowicy, która może zostać wykorzystana jako nawóz naturalny. Nawożenie gnojowicą może przyczynić się do zmniejszenia ilości stosowanych nawozów mineralnych, a przez to obniżenia kosztów produkcji. Dotyczyć to może szczególnie gatunków cechujących się dużymi potrzebami nawozowymi, takich jak rzepak ozimy. Celem badań było porównanie efektywności ekonomicznej produkcji rzepaku w dwóch gospodarstwach, stosujących odmienne warianty nawożenia. W jednym stosowano jedynie nawozy mineralne, w drugim nawożenie mineralne uzupełniano nawożeniem organicznym gnojowicą. Stosowanie gnojowicy przyczyniło się do obniżenia nakładów na materiały i surowce do produkcji, szczególnie nawozy. Przy porównywalnych plonach uzyskiwanych przez oba gospodarstwa, technologia oparta na nawożeniu gnojowicą okazała się bardziej efektywna.

9

Wykorzystanie teledetekcji satelitarnej do monitorowania wzrostu i rozwoju rzepaku ozimego

Bartoszek K.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2014

|

Vol. 23, No. 2

150--160

PL

W artykule przedstawiono ocenę możliwości zastosowania teledetekcji satelitarnej do monitorowania wegetacji rzepaku ozimego na przykładzie dwóch wybranych punktów z obszaru Lubelszczyzny. Do badań wykorzystano pięć wskaźników wegetacyjnych (NDVI, EVI, LAI, fPAR i GPP), których wartości pochodziły z pomiarów wykonywanych w okresie 2000–2012 przez satelitę środowiskowego Terra. Z kolei dane dotyczące wysokości roślin rzepaku przed zimą i dat początku kwitnienia tej rośliny odnosiły się do dwóch obszarów (w rejonie Bezka i Ciciboru Dużego), na których znajdowały się pola doświadczalne Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU). Uzyskane wyniki wykazały możliwość wykorzystania danych satelitarnych do prognozowania ze znaczną dokładnością obu analizowanych cech rzepaku ozimego. Ponadto na podstawie wskaźników wegetacyjnych stwierdzono, że wzrost i rozwój tej rośliny w znacznym stopniu zależał od przebiegu warunków atmosferycznych.

EN

This paper presents an assessment of the applicability of satellite remote sensing data to monitor the growth and development of winter oilseed rape in the Lublin region. The study used five vegetation indices (NDVI, EVI, LAI, fPAR and GPP), whose values were derived from Terra environmental satellite and related to the period between 2000 and 2012. Values of the oilseed rape height before winter and the onset of flowering stage based on fi eld observations from the Experimental Stations for Cultivar Testing (COBORU) in Bezek and Cicibór Duży. The results showed the possibility of using satellite data to predict with a fairly high degree of accuracy both analyzed characteristics of winter oilseed rape. Moreover, based on vegetation indices it has been confirmed that the growth and development of the winter oilseed rape are highly dependent on the course of weather conditions.

10

Wpływ warunków pogodowych na wybrane cechy botaniczno-rolnicze rzepaku ozimego

Bartoszek K.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2014

|

Vol. 23, No. 1

43--53

PL

W pracy wykorzystano dane dotyczące wysokości roślin rzepaku ozimego w okresie jesiennego zahamowania wegetacji oraz wiosną (po kwitnieniu), a także oceny wyrzędowania w fazie pełni wschodów. Wartości odnosiły się do wyników pomiarów oraz obserwacji wykonanych w ZDOO Bezek koło Chełma w okresie 1974/75 – 2008/09. Nierównomierne wschody rzepaku ozimego notowano w latach, gdy od lipca do września występowały większe niż przeciętnie wartości temperatury powietrza i gleby oraz znaczna liczba dni upalnych w lipcu i sierpniu. Z kolei większe od normy sumy opadów i niższa temperatura gleby w sierpniu, a ponadto ciepła i względnie sucha jesień sprzyjały występowaniu w Bezku znacznej wysokości łanu rzepaku przed zimą. Natomiast na wysokość roślin rzepaku wiosną ujemny wpływ miało występowanie niskiej temperatury powietrza i gleby pod koniec zimy oraz długo zalegająca pokrywa śnieżna w marcu.

EN

The relationship between weather conditions and the rate of plant emergence of winter rapeseed and plant height (before winter and after flowering) was studied based on meteorological data and field observations from the Experimental Stations for Cultivar Testing (COBORU) in Bezek near Chełm in the period from 1974/75 to 2008/09. Poor emergence were recorded in year when the number of very hot days in July and August were higher than the average. Higher than normal sum of precipitation in August in connection with warm and relatively dry autumn favored high plant height before winter. In turn, the rapeseed plant height after flowering was strongly negatively associated with low soil temperature and the long persistence of snow cover at the end of winter.

11

Ocena plonowania rzepaku ozimego przy zastosowaniu technologii PRP SOL

Sulewska H., Śmiatacz K., Sitek A., Szymańska G., Panasiewicz K.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 4

167--173

PL

Badania nad oceną plonowania rzepaku ozimego po zastosowaniu technologii PRP SOL prowadzono w latach 2007-2011 w Katedrze Agronomii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, na polach ZDD Gorzyń, stacja w Złotnikach. Celem podjętych badań była ocena wzrostu, rozwoju i plonowania rzepaku ozimego po zastosowaniu technologii PRP SOL. W hipotezie badawczej przyjeto, że PRP SOL może zastapić tradycyjne nawożenie fosforowo-potasowe i uzyskane plony będą podobne pod wzgledem ilości i jakosci z uzyskiwanymi przy tradycyjnym nawożeniu mineralnym. W okresie pięcioletnich badań nad stosowaniem PRP SOL średni plon nasion rzepaku wyniósł 29,1 dt.ha-1 i był on o 2,0 dt.ha-1 niższy niż na kontroli. Pozytywne oddziaływanie PRP SOL na plonowanie rzepaku uzyskano tylko w 2007 i 2011 roku. Pomimo stresu suszy w 2011 roku odnotowano najwyższy w okresie 5 lat prowadzenia badań, przyrost plonu nasion, który przewyższał kontrolę o 1,42 dt·ha-1. Z kolei najsilniejszą negatywną reakcją na wprowadzenie tego nawozu odnotowano w 2010 roku, gdy spadek plonu w porównaniu z kontrolą wynosił 8,81 dt·ha-1. Zastosowanie PRP SOL w uprawie rzepaku ozimego prowadziło do obniżenia wartości wszystkich komponentów plonowania. Zwiekszało również zmienność plonowania roślin, a współczynniki zmienności wszystkich komponentów plonowania były wyższe niż na kontroli. Rzepak nawożony PRP SOL zawierał mniej (o 0,4pkt%) tłuszczu w suchej masie nasion, natomiast wiecej glukonapiny.

EN

Studies on the evaluation of the yield of winter oilseed rape with PRP SOL technology conducted in the years 2007-2011 in the Department of Agronomy at the University of Life Sciences in Poznan, in the fields of ZDD Gorzyn station in Złotniki. The aim of this study was to evaluate the growth, development and yield of oilseed rape after PRP SOL application. The research hypothesis assumes that the PRP SOL can replace conventional phosphorus-potassium fertilization and the resulting yields are similar in terms of quantity and quality to those achieved with conventional mineral fertilizers. During the five years of research on the use of PRP SOL average yield of rapeseed was 29.1 dt·ha-1, and it was about 2.0 dt·ha-1 lower than in controls. The positive effect on rape yield after PRP SOL application was achieved only in 2007 and 2011. Despite the drought stress in 2011 it was observed the highest yield over 5 years of research, which exceeded the control by 1.42 dt·ha-1. The strongest negative reaction to the application of the fertilizer was recorded in 2010, a decrease of yield as compared to control was 8.81 dt·ha-1. The use of PRP SOL in the cultivation of oilseed rape resulted in the reduction of all components of yield. Also increased the variability of crop yields and coefficients of variation for all components of yield were higher than the control_ Oilseed rape fertilized PRP SOL contained less (by 0.4%) of fat in the dry matter of seeds, and more glukonapin.

12

Wpływ siewu czystego i mieszanego na zdrowotność rzepaku ozimego w uprawach ekologicznych

Kowalska J., Remlein-Starosta D.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2012

|

Vol. 57, nr 3

211-215

PL

Kluczowym czynnikiem decydującym o powodzeniu uprawy rzepaku ozimego w systemie ekologicznym jest możliwość ograniczenia agrofagów, szczególnie owadów szkodliwych. W artykule zamieszczono wyniki doświadczeń polowych uwzględniających siew czysty i mieszany z rzepikiem. W trakcie wegetacji, w celu eliminacji patogenów i zwiększenia zdrowotności roślin, stosowano produkty mikrobiologiczne oparte na pożytecznych mikroorganizmach, takich jak Trichoderma asperellum i Pythium oligandrum. Zastosowano również spinosad oraz mączkę bazaltową w celu ograniczenia żerowania szkodników. Obserwowano bardzo wysoką liczebność szkodników oraz brak różnic statystycznych pomiędzy kombinacjami. Reasumując, można stwierdzić, że stosowanie siewu mieszanego z rzepikiem nie zabezpiecza upraw rzepaku ozimego przed szkodnikami.

EN

The presence of pests is a key factor with respect to the organic growing of winter oil seed rape. The results of monitoring the presence of selected groups of insects and pathogens with respect to different combinations of the experiments are included in paper. Some trials with pure and mixed with Brassica rapa sowing were carried out in field conditions. During vegetation the microbial products based on Trichoderma asperellum and Pythium oligandrum were used in order to eliminate pathogens and increase of the viability of plants. Furthermore the application of bio-pesticide like spinosad and basalt powder was tested towards control of insects. Very high presence of insects was found and significant differences between combinations were not noted. Based on the results, mixed or pure cultivation of oilseed rape with turnip rape cannot be recommended as a method of oilseed rape pest control.

13

Skuteczność sorbentów organicznych w detoksykacji gleby zanieczyszczonej

Wróbel S

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 31

144--153

PL

W badaniach oceniono fitotoksyczne oddziaływanie zanieczyszczenia gleby lekkiej nadmiarem miedzi i pozostałością herbicydu w doświadczeniach wazonowych z rzepakiem ozimym, a także skuteczność detoksykacji badanej gleby poprzez wprowadzanie sorbentów organicznych (torfu, biohumusu) oraz węglanu wapnia. Badania przeprowadzono w warunkach hali wegetacyjnej, stosując symulacyjne skażenie gleby miedzią na poziomie 180 i 360 mg Cu.kg-1 suchej masy gleby oraz pozostałością herbicydu w ilościach stwierdzanych w glebie w następstwie stosowania preparatu Starane 250 EC w uprawie przedplonu. Stwierdzono niekorzystne dla rozwoju roślin współdziałanie badanych polutantów, wyrażające się spadkami plonowania przy wzrostowej tendencji biodostępności miedzi. Zastosowana remediacja wyraźnie łagodziła skutki fitotoksyczności nadmiaru miedzi, jednak jej skuteczność była mniejsza na glebie zanieczyszczonej pozostałością herbicydu. Efekt ten wiązać można z wolniejszym przebiegiem procesów degradacji herbicydu w glebie obiektów doświadczenia zanieczyszczonych miedzią. Najwyższą skuteczność remediacji uzyskano pod wpływem łącznej aplikacji biohumusu i węglanu wapniowego.

EN

The study has been carried out in order to assess the phytotoxic effect that light soil polluted with excess copper and herbicide residue can exert on winter rape plants. Another aim has been to evaluate the effectiveness of detoxifying the analyzed soil by amending it with organic sorbents (peat, biohumus) or/and calcium carbonate. The experiment consisted of pot trials, carried out in a greenhouse, in which the simulated soil contamination with copper reached the levels of 180 and 360 mg Cu.kg-1 of soil dry matter and herbicide was introduced in the amounts determined in soil after the herbicide Starane 250 EC had been applied while cultivating the preceding crop. Adverse interaction of the analyzed pollutants on the crop development was observed with the bioavailability of Cu being elevated. Soil remediation alleviated the harmful effect of excess copper toxicity with this positive impact being impaired on soil polluted with herbicide residue. This effect can be associated with the reduced degradation of herbicide in the copper contaminated soil. The highest remediation effectiveness was achieved when soil had been amended with biohumus along with CaCO3.

14

Szacowanie plonów roślin uprawnych na podstawie naziemnych pomiarów spektralnych

Piekarczyk J.

Teledetekcja Środowiska

|

2011

|

T. 46

23--28

EN

The objective of the study was to compare the variability of hyperspectral characteristics of winter oilseed rape and winter spelt in the early growing season and to determine the usefulness of vegetation indices obtained during the ground-based hyperspectral measurements to predict the yield of these crops. Field hyperspectral measurements were taken from the experimental plots of three varieties of winter oilseed rape and four winter spelt varieties during the fi rst part of the growing season. The oilseed rape plots were sown at four dates in the autumn and the spelt plots were fertilized in six schemes. Vegetation indices were calculated on the basis of the reflectance factors of the visible and near-infrared bands and their logarithmic and first derivative transformations. Then, relationships between the vegetation indices and oilseed rape and spelt yields were analyzed. Among the unprocessed indices the highest R2 values (0.86) were obtained for the relationship between the winter rape yield and NDVI550-775 recorded at the beginning of the fl owering stage. The transformation of the spectral data improved the relationship between the NDVI675-775, NDVI820-980, SRWI870-1260 and yield up to 0.86. The winter spelt yield was most strongly correlated with NDVI550-775 (R2=0.80) at the stem elongation stage and the transformation of the spectral data did not improve the relationship.

15

Badania nad możliwością niechemicznej ochrony rzepaku ozimego w Polsce

Kowalska J., Remlein-Starosta D.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2011

|

Vol. 56, nr 3

220-223

PL

W artykule zawarto wyniki dotyczące weryfikacji hipotezy, że mikroorganizm Trichoderma asperellum jest konkurencyjny w stosunku do głównych patogenów chorobowych rzepaku. Oceniano występowanie suchej zgnilizny kapustnych na szyjce korzeniowej i na łodydze, występowanie alternariozy na liściach i łuszczynach oraz szarej pleśni na liściach. Potencjalny wpływ na rozwój oraz plonowanie traktowanych roślin również był oceniany. W doświadczeniach zastosowano również azadyrachtynę w celu ograniczenia szkodliwości słodyszka rzepakowego. Badania prowadzono w systemie poletkowym przez dwa lata. W artykule prezentowane są wyniki skuteczności zabiegów nalistnych wykonanych na plantacji rzepaku ozimego (odm. Monolit), które wykonano w fazie rozwojowej roślin BBCH 61 i BBCH 67. Zastosowano produkt handlowy - stymulator wzrostu oparty na sporach grzyba Trichoderma asperellum. Zastosowanie zabiegów spowodowało zwiększenie masy tysiąca nasion. Stymulator wzrostu stosowany w dawce 200g ź ha-1 wpłynął także na ograniczenie objawów suchej zgnilizny kapustnych na łodydze oraz alternariozy na łuszczynach i szarej pleśni na liściach. Zastosowanie większej liczby zabiegów może spowodować zwiększenie efektywności ochronnej oraz stymulującej rozwój roślin. Skuteczność owadobójcza azadyrachtyny była niewystarczająca.

EN

In this the hypothesis was tested, whether Trichoderma asperellum can be used as competitive microorganism to Botrytis cinerea, Alternaria spp. and Phoma lingam. The potential of this biological agent to limitation of diseases symptoms and losses in the yields was assessed. Azadirachtin was used as insecticide towards of control Meligethes aeneus L. In a twoyear experiment, the effects of two foliar treatments of T. asperellum were tested in a split-plot-design with four replicates at the experimental organic farm in stage of plants BBCH 61 and BBCH 67. The results indicate that the efficiency of tested commercial product (Trifender WP) is different depending on the fungal pathogens and doses of product. T. asperellum is a biocontrol agent which can effectively limit the symptoms of diseases and increase the mass of grains. Dose of Trifender at 200g/ha was effective and could suggest that more frequently treatments during vegetation would be successful management. Azadirachtin used in case of pest insects was ineffective.

16

Możliwości wykorzystania odpadów poprodukcyjnych z rzepaku ozimego na cele energetyczne

Kachel-Jakubowska M., Kraszkiewicz A., Szpryngiel M., Niedziółka I.

Inżynieria Rolnicza

|

2011

|

R. 15, nr 6

61-68

PL

W pracy przeprowadzono analizę możliwości oraz zdolności wykorzystania wszelkich pozostałości poprodukcyjnych pochodzących z upraw, tłoczenia nasion rzepaku oraz produktów powstających w wyniku produkcji paliw odnawialnych. Zebrane informacje umożliwiają dalszą pracę nad opracowaniem innowacyjnych metod utylizacji powyższych produktów zapobiegając ewentualnym problemom z jego nadprodukcją oraz przyczynią się do obniżenia kosztów pozyskiwania biopaliw.

EN

The paper presents the analysis of the possibility and the ability to use any post-production remains from crops, winter rape and products resulting from the production of renewable fuels. The information collected will allow for further work on development of innovative methods of disposal of these products in order to prevent possible problems with its over-production and will contribute to lower acquisition costs of biofuels.

17

Influence of the production costs of winter rape seeds on the value of the produced biodiesel

Dobek T. K., Sałagan P.

Inżynieria Rolnicza

|

2011

|

R. 15, nr 7

21-28

EN

The article presents an analysis and economic evaluation of the production technology of winter rape and processing of the obtained seeds into biofuel. The experiments were conducted on farms, which use different technologies of field preparation for sowing. Economic efficiency of biodiesel from winter rape was calculated with consideration of the rape seed production costs and its processing into biodiesel. The conducted experiments prove that the production of biodiesel may be profitable if not only biofuel is sold but also straw, rape cake and glycerine.

PL

W artykule przedstawiono analizę i ocenę ekonomiczną technologii produkcji rzepaku ozimego oraz przetworzenia uzyskanych nasion na biopaliwo. Badania przeprowadzono w gospodarstwach stosujących różne technologie przygotowania roli do siewu. Obliczono efektywność ekonomiczną biodiesla z rzepaku ozimego z uwzględnieniem kosztów produkcji nasion rzepaku oraz przetworzenia na biodiesel. Z przeprowadzonych badań wynika, że produkcja biodiesla może być opłacalna pod warunkiem sprzedaży nie tylko biopaliwa, ale także słomy, makuchu rzepakowego, a także gliceryny.

18

Ocena działania ekstraktów z alg morskich oraz mieszaniny kwasów huminowych i fulwowych na kiełkowanie i początkowy wzrost rzepaku ozimego (Brassica napus L.)

Matysiak Sylwia., Kaczmarek S., Kierzek R., Kardasz P.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2010

|

Vol. 55, nr 4

28-32

PL

W roku 2009, w Instytucie Ochrony Roślin przeprowadzono doświadczenia laboratoryjne i szklarniowe, których celem była ocena działania ekstraktów z alg morskich oraz kwasów huminowych i fulwowych na kiełkowanie i początkowy wzrost rzepaku ozimego. W doświadczeniach stosowano ekstrakty z alg morskich Ecklonia maxima (Kelpak SL), Saragassum spp. (Algaminoplant) oraz mieszaninę kwasów huminowych (12%) i fulwowych (6%)(Humiplant). Wykonano dwa typy doświadczeń. I typ doświadczeń: nasiona rzepaku moczono przez 24 h w wodnych roztworach preparatów Kelpak SL, Algaminoplant i Humiplant a następnie wysiewano do plastikowych wazonów i na części roślin wykonano zabiegi nalistne badanymi preparatami w fazie BBCH 12-13. II typ doświadczeń: nasiona wysiewano bez uprzedniego moczenia nasion, a następnie w fazach rozwojowych BBCH 12-13 i BBCH14-16 wykonano zabiegi nalistne badanymi preparatami. W doświadczeniach oceniano: zdolność kiełkowania nasion rzepaku, poziom chlorofilu w liściach,, masę pędów oraz masę korzeni roślin.

EN

Glasshouse experiments were carried out in Institute of Plant Protection in Poznań. The aim of these trials was to determine an influence of seaweed extracts (Ecklonia maxima - Kelpak SL and Saragassum spp - Algaminoplant) and humic (12%) and fulvic (6%) acids mixture (Humiplant) on early growth and development of winter rape depending on method of application. Trials involved soaking of seeds in aquaous solution of seaweed extracts and humic substances, soaking seeds and than foliar application and finally two foliar applications. Results shows different action of tested substances on winter oilseed rape depending on application method. Seaweed extracts stronger induced seed germination than humic substances. Joint seed and foliar application and double foliar application promote shoots and roots growth. Seaweeds and humic acids were not influenced chlorophyll content.

19

Analiza produkcji rzepaku ozimego w zależności od technologii przygotowania roli do siewu

Šařec P., Šařec O., Dobek T. K., Horák L.

Inżynieria Rolnicza

|

2009

|

R. 13, nr 1

265-272

PL

W różnych regionach Czeskiej Republiki w latach od 2001/02 do 2005/06 przeprowadzono badania polowe w ponad 40 zakładach rolnych oraz na 15 parach pól w gospodarstwach rolnych, w których uprawiano rzepak ozimy z wykorzystaniem technologii tradycyjnej (z orką) oraz technologii uproszczonej (z podorywką) w przygotowaniu roli do siewu. Tak dobrane pola minimalnie różniły się ze względu na czynniki przyrodnicze, wykorzystywane do produkcji materiały oraz stosowaną mechanizację. Badano i mierzono głównie wskaźniki agrotechniczne i eksploatacyjne, wydajności agregatów, uzyskiwane plony, koszty poszczególnych zabiegów oraz całych technologii produkcji rzepaku ozimego. W trakcie badań mierzono i kontrolowano wybrane parametry upraw oraz gleby.

EN

In years 2001/02 until 2005/06, there was a field research carried out in more than 40 agricultural plants and on 15 pairs of fields in farms in different regions of the Czech Republic, where winter rape was grown using conventional technology (involving ploughing) and simplified technology (involving skimming) to prepare soil for sowing. Fields selected in this way minimally differed from each other as regards natural factors, materials used in production, and employed mechanisation. The researchers were examining and measuring mainly agrotechnical and operating indexes, outputs of units, obtained crop levels, costs of individual operations, and entire winter rape production technologies. Selected crop and soil parameters were measured and controlled during the research.

20

Dynamics of acetamiprid disappearance in oilseed rape plant tissues in connection with its toxic action against pollen beetle (Meligethes seneus F.) and its influence on ecological aspect of oilseed rape chemical protection

Węgorek P., Drożdżyński D., Mrówczyński M., Zamojska J.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 1-2

83-90

EN

Acetamiprid is a neurotoxine belonging to the neonicotinoid group. This active substance bas contact and stomach action and acts on the insect central nervous system as agonist of the acetylocholine in nicotinic acetylocholine receptors. Acetamiprid bas translaminar and systemic proprieties in plants and nowadays is one of the most widely used insecticides against pollen beetle (Meligethes aeneus F.) in Poland as a component of a commercial product Mospilan 20 SP. Constant and strong selective pressure of insecticides resulted in resistance of pollen beetle (PB) to many active substances used in Poland. It also influences beneficial fauna especially pollinators. The aim of the study was to determine the effectiveness of acetamiprid against pollen beetle in the period of 15 days that is characterized by rapid elongation of oilseed rape plants. The dynamics of mortal action of acetamiprid against pollen beetle and disappearance of acetamiprid in plant tissues were determined. Short analysis of acetamiprid potential toxic action against pollinators, especially against honeybee (Apis mellifera L), predators and parasitoids was made.

PL

Acetamipryd jest silną neurotoksyną należącą do chemicznej grupy neonikotynoidów wykorzystywaną szeroko w chemicznej ochronie roślin. Ta substancja aktywna działa na centralny system nerwowy owadów na drodze kontaktowej oraz żołądkowej. Jej molekularne działanie polega na agonistycznym, w stosunku do acetylocholiny, działaniu na postsynaptyczne receptory tego neurotransmitera. Acetamipryd ma właściwości przenikania do tkanek roślin i oddziaływania systemowego. Obecnie w Polsce należy on do najpopularniejszych insektycydów w zwalczaniu słodyszka rzepakowego (Meligethes aeneus F.) oraz wielu innych szkodników jako komponent środka ochrony roślin - Mospilan 20 SP. Trwający już ponad 50 lat stały nacisk selekcyjny chemicznymi środkami spo-wodował u słodyszka rzepakowego w Polsce narastanie zjawiska odporności na wiele substancji aktywnych. Acetamipryd wpływa również na faunę pożyteczną, głównie na owady zapylające. Celem pracy było określenie dynamiki zanikania acetamiprydu w tkankach roślin rzepaku ozimego w okresie 15 dni od zabiegu chemicznego w fazach szybkiego wzrostu roślin oraz równoległe zbadanie jego toksyczności w stosunku do słodyszka rzepakowego, który jest w tym okresie głównym szkodnikiem atakującym rzepak. Na podstawie uzyskanych wyników oraz danych dotyczących acetamiprydu zamieszczonych w badaniach toksykologicmych tej substancji chemicznej przeprowadzono analizę zagrożenia działania tego insektycydu dla owadów zapylających, a szczególnie dla pszczoły miodnej (Apis melliera L.), drapieżców i parazytoidów.