Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Expectations of industrial enterprises towards suppliers related to management of quality, environment and occupational health and safety systems

Urbaniak Maciej, Zimon Dominik, Madzik Peter

Archives of Transport

|

2023

|

Vol. 65, iss. 1

87--104

EN

The aim of the article is to present the expectations of industrial enterprises towards suppliers related to quality, environment, occupational health and safety management systems (QEOH &SMS). The article presents the results of empirical research conducted in 151 companies operating on the Polish B2B market. The study was commissioned to a specialised research agency that conducted a targeted selection of companies registered in the Bisnode database, which is a business directory search platform. The expectations of production companies towards their suppliers regarding the implementation of QEOH&SMS were assigned a rank on a scale from one (the least important criterion) to five (the most significant). The methodological apparatus in this study was set so that it was possible to fulfil the research goal based on empirical data. A questionnaire was used to verify the characteristics of the operational process after the implementation of particular managerial systems. This article examines the relationship between the requirements for suppliers and the implementation of management systems by manufacturing companies. The results of the conducted research indicate that expectations of industrial enterprises towards suppliers related to QEOH&SMS are strongly focused on their development. Research shows that companies that adhere to the requirements of standardised management systems have a greater requirement for suppliers than companies that do not implement QEOH & SM requirements. In particular, the implementation of quality and environmental management systems by the surveyed organisations translates into increased requirements for suppliers. The article contributes to the existing scientific literature by analysing the impact of the implementation of individual management systems on the expectations towards suppliers. This study shows which of the 18 examined aspects are particularly important for manufacturing companies. Additionally, the expectations towards suppliers were classified into four groups (Corrective, Preventive, Improvement, Innovation).

2

Relationship marketing concept as a philosophy of doing business in a pandemic COVID-19

Barchan Maryna, Kofman Viktoria, Dusheiko Yuriy

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach

|

2021

|

nr 13

193--210

EN

The article is devoted to the substantiation of theoretical and methodological approaches to the evolution of the concept of marketing from the beginning to the emergence of the concept of relationship marketing. A scientific analysis of approaches to the interpretation of relationship marketing in the context of the modern paradigm of marketing theory. The author’s interpretation of the concept of relationship marketing is proposed and the determinants of its implementation in the activities of enterprises are determined. The principles of using the concept of relationship marketing in the context of the COVID-19 pandemic are substantiated. In order to assess the implementation of the concept of marketing relations to industrial enterprises and determine the level of satisfaction and customer loyalty in the B2B market, a study was conducted on the example of the metallurgical industry PJSC “Metinvest Holding”. The study was allowed to determine the relationship between customer satisfaction and consumer loyalty to sheet metal, which is produced by PJSC “Metinvest Holding”. According to the results of the study, the Consumer Satisfaction Index with the products of PJSC “Metinvest Holding” was calculated, which demonstrates the relationship between consumer satisfaction and their loyalty to the company. A loyalty matrix has been developed, which includes four main categories of consumer requirements: basic needs, satisfaction engines, insignificant, hidden opportunities. It was proposed to use the research methodology Customer Satisfaction Measuremen, which is one of the key elements in assessing consumer loyalty in the cycle “measurement - feedback - transformation”.

PL

Artykuł poświęcony jest uzasadnieniu teoretycznych i metodologicznych podejść do ewolucji pojęcia marketingu, od początku do powstania pojęcia marketingu relacji. Naukowa analiza podejść do interpretacji marketingu relacji, w kontekście współczesnego paradygmatu teorii marketingu. Zaproponowano autorską interpretację pojęcia „marketingu relacji” oraz określono uwarunkowania jego realizacji w działalności przedsiębiorstw. Uzasadnione są zasady stosowania koncepcji marketingu relacji, w kontekście pandemii COVID-19. W celu oceny realizacji koncepcji relacji marketingowych do przedsiębiorstw przemysłowych oraz określenia poziomu satysfakcji i lojalności klientów, na rynku B2B przeprowadzono badanie, na przykładzie branży metalurgicznej PSA „Metinvest Holding”. Badanie pozwoliło na określenie relacji pomiędzy zadowoleniem klientów, a lojalnością konsumentów do producenta PJSC „Metinvest Holding” blachy. Zgodnie z wynikami badania obliczono Wskaźnik Satysfakcji Konsumentów z produktów PJSC „Metinvest Holding”, który pokazuje związek między satysfakcją konsumentów, a ich lojalnością wobec firmy. Opracowano macierz lojalności, która obejmuje cztery główne kategorie wymagań konsumentów: podstawowe potrzeby, silniki satysfakcji, nieistotne, ukryte możliwości. Zaproponowano zastosowanie metodologii badawczej Customer Satisfaction Measuremen, która jest jednym z kluczowych elementów w ocenie lojalności konsumentów, w cyklu „pomiar – informacja zwrotna – transformacja”.

3

The perception of gender stereotypes in managerial positions of industrial companies

Gallo Peter, Balogová Beáta, Čabinová Veronika, Dobrovič Ján

Polish Journal of Management Studies

|

2021

|

Vol. 23, No. 2

149--164

EN

Managing people is the basis of the existence of any company, which determines the achievement of economic, managerial and social goals. In this context, an irreplaceable place belongs to the company’s management and individual managers. The complexity of managerial work gives high demands on managers at all levels, which apply equally to men and women. The issue of gender stereotypes in today’s dynamic and constantly changing world is still the subject of many research studies. The presented study deals with the issue of gender stereotypes in managerial positions in large industrial companies. The research, which was carried out on a sample of 453 respondents, revealed the results applicable to theoretical research of the issue and business practice. This research is focused on examining the relationship between filling managerial positions in terms of gender. The achieved p-value (p = 0.0001) confirmed the relationship between filling managerial positions by men and women. Based on the results, it can be stated that men hold positions in top management to a greater extent than women. However, the relationship between gender and opinion on filling managerial positions was not confirmed according to the calculated p-value (p = 0.1039). The research was also focused on examining the relationship between the salary of men and women working in a position within the same level of management (gender pay gap). Based on the data results and calculated p-value (p = 0.0005), the salary differences between men and women were confirmed. Therefore, it can be argued that women are paid less than men in a position within the same management level. This research points out the gender stereotypes between men and women in managerial positions and the fact that women can also hold top managerial positions and run a successful company achieving the set goals.

PL

Zarządzanie ludźmi jest podstawą istnienia każdej firmy, od której zależy osiągnięcie celów ekonomicznych, zarządczych i społecznych. W tym kontekście niezastąpione miejsce należy do kierownictwa firmy i poszczególnych menadżerów. Złożoność pracy kierowniczej stawia wysokie wymagania menedżerom na wszystkich szczeblach, które dotyczą w równym stopniu mężczyzn i kobiet. Kwestia stereotypów płci we współczesnym dynamicznym i ciągle zmieniającym się świecie jest nadal przedmiotem wielu badań naukowych. Prezentowane badanie dotyczy problemu stereotypów płci na stanowiskach kierowniczych w dużych przedsiębiorstwach przemysłowych. Badanie, które zostało przeprowadzone na próbie 453 respondentów, ujawniło wyniki mające zastosowanie do badań teoretycznych zagadnienia i praktyki biznesowej. Niniejsze badanie koncentruje się na zbadaniu zależności między obsadzaniem stanowisk kierowniczych pod względem płci. Uzyskana wartość p (p = 0,0001) potwierdziła związek między obsadzaniem stanowisk kierowniczych przez kobiety i mężczyzn. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że mężczyźni zajmują wyższe stanowiska kierownicze w większym stopniu niż kobiety. Jednak związek między płcią a opinią o obsadzaniu stanowisk kierowniczych nie został potwierdzony na podstawie obliczonej wartości p (p = 0,1039). Badania koncentrowały się również na zbadaniu zależności pomiędzy wynagrodzeniami kobiet i mężczyzn na stanowiskach na tym samym szczeblu zarządzania (różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn). Na podstawie wyników danych i obliczonej wartości p (p = 0,0005) potwierdzono różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Dlatego można argumentować, że kobiety zarabiają mniej niż mężczyźni na tym samym szczeblu kierowniczym. Badanie to wskazuje na stereotypy dotyczące płci występujące między kobietami i mężczyznami na stanowiskach kierowniczych oraz fakt, że kobiety mogą również zajmować najwyższe stanowiska kierownicze i prowadzić odnoszącą sukcesy firmę, osiągając wyznaczone cele.

4

Global financial crises, profitability and outsourcing in industrial companies in Poland

Maziarczyk Anna

Organizacja i Zarządzanie : kwartalnik naukowy

|

2020

|

nr 1

88--101

EN

The purpose of the article was to determine whether there is a relationship between the use of outsourcing and profitability in industry depending on time. The research sample consisted of 200 enterprises operating on the Polish market. The study covered the years 2000-2018. The study was divided into 2 parts. It turned out that during the financial crisis, profitability is significantly lower in the case of return on assets. During the crisis, industrial companies were on the verge of profitability and deficit. The average level of return on assets during the crisis was significantly lower than before and after the crisis. Given the return on equity and return on sales, the planned contrast turned out to be statistically insignificant. It should be noted that there is a certain limitation in the interpretation of results, because external services also consist of services that are not outsourced, e.g. banking services. In addition, there is agreement that with the increase in the use of services of external suppliers (leading to an increase in the cost of external services), the profitability of sales decreases. The study does not allow one to draw a conclusion about the existence of a relationship between the use of outsourcing in industrial companies and profitability.

5

How not to lose valuable know-how in an industry?

Kunert Oliwia

Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska

|

2019

|

z. 105

125--137

EN

Know-how belongs to the intangible assets of enterprises. They are defined as information consisting of verified in practice technical knowledge and skills in goods trade (which are not covered by patents) allowing the entrepreneur to achieve a competitive advantage. Intangible assets are currently the key resource of enterprises, within which innovative competencies are included. They are not visible in the balance sheets of companies, they do not grow in proportion to property investments and do not yield to ownership. They have a spatial dimension of a special character, and they create the intellectual capital of the organisation, which along with the acquired knowledge, using active growth factors, can gain the ability to process innovations and act towards the development of the organisation. However, this is not always the case, hence, the attempt to answer the question of how not to lose valuable know-how in an industry. The conducted surveys among enterprises providing services for the industry have shown that they have innovative potential. This means that not only the industry and its development may affect the service sector and its performance, but the reverse - the service sector may influence the demand of the industrial sector. The article presents the potential for innovation growth with the employees’ own knowledge.

6

The governance of innovation in industrial enterprises

Mustafin Askar Nailevich, Kotenkova Svetlana Nikolaevna, Shlyakhtin Alexander Evgenyevich, Kotulič Rastislav, Kravčáková Vozárová Ivana, Benková Eva

Polish Journal of Management Studies

|

2019

|

Vol. 20, No. 1

318--331

EN

Innovations become the basis for the competitiveness of enterprises, lead to greater efficiency, better quality of products and services. The process of innovative activity requires enterprises to develop and implement a mechanism for managing innovation activities which is adequate to the requirements of a market economy. Moreover, for the process of implementation of innovative technologies in the enterprise, it is necessary to have a clearly formulated strategy for the development of innovation activity at the level of a country, region, industry and enterprise. Taking into account all the above, it can be noted that a competent policy in the field of innovation is not only a problem of a country, but also a problem of every enterprise, the basis of competitive advantages of which should be the implementation of innovative technologies and application of the results of scientific and technological progress. Scientific and technological progress also means the development of information and communication technologies in the economic sectors. The aim of this study is to consider innovation management systems, analyze and describe the types of innovations and creating recommendations for improving the competitiveness of enterprises in tough innovative competition.

PL

Innowacje stają się podstawą konkurencyjności przedsiębiorstw, prowadzą do większej wydajności, lepszej jakości produktów i usług. Proces działalności innowacyjnej wymaga od przedsiębiorstw opracowania i wdrożenia mechanizmu zarządzania działaniami innowacyjnymi, który byłby adekwatny do wymagań gospodarki rynkowej. Ponadto w procesie wdrażania innowacyjnych technologii w przedsiębiorstwie konieczna jest jasno sformułowana strategia rozwoju działalności innowacyjnej na poziomie kraju, regionu, przemysłu i przedsiębiorstwa. Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe, można zauważyć, że kompetentna polityka w dziedzinie innowacji to nie tylko problem kraju, ale także problem każdego przedsiębiorstwa, którego podstawą przewagi konkurencyjnej powinno być wdrożenie innowacji technologie i zastosowanie wyników postępu naukowego i technologicznego. Postęp naukowy i technologiczny oznacza także rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych w sektorach gospodarki. Celem tego badania jest rozważenie systemów zarządzania innowacjami, analiza i opisanie rodzajów innowacji oraz opracowanie zaleceń dotyczących poprawy konkurencyjności przedsiębiorstw w trudnej konkurencji innowacyjnej.

7

Effects of using strategic planning as a managerial tool : a case of industrial companies

Benková Eva, Gallo Peter, Balogová Beáta, Mihalčová Bohuslava

Polish Journal of Management Studies

|

2019

|

Vol. 20, No. 2

145--160

EN

The paper deals with the isuue of managerial tools focusing on strategic planning. To examine the issue of strategic planning, industrial companies were chosen. The main aim of the paper was to find out the level of using strategic planning in industrial companies and to define the barriers that hinder the use of this managerial tool to a greater extent. The research was based on the hypotheses defined and with using statistical tests, individual variables related to the usage of strategic planning were examined. To examine these variables, the Chi-sqaure test of independence and the method of proportioning the phenomenon in the population were used to verify the use of strategic planning. Based on statistical verification of the mentioned hypotheses, it was found out that the use of strategic planning in industrial enterprises does not even reach the level of 25%. Using the Chi-square test, the dependences between the lack of human and financial resources and the use of strategic planning were tested. In both cases, the p value was lower than 0.05 which means that there is a statistically significant relationship between these factors and there is a connection between them. In the paper, The research was compared with other studies carried out so far, emphasizing the importance of using strategic planning in the business management. The result of The research points out the relatively low use of strategic planning in the environment of industrial companies and defines the barriers that cause this low usage.

PL

Artykuł dotyczy kwestii narzędzi menedżerskich koncentrujących się na planowaniu strategicznym. Aby zbadać kwestię planowania strategicznego, wybrano firmy przemysłowe. Głównym celem artykułu było ustalenie poziomu wykorzystania planowania strategicznego w przedsiębiorstwach przemysłowych i zdefiniowanie barier, które w większym stopniu utrudniają korzystanie z tego narzędzia zarządzania. Badanie oparto na zdefiniowanych hipotezach, a przy użyciu testów statystycznych zbadano poszczególne zmienne związane z wykorzystaniem planowania strategicznego. Aby zbadać te zmienne, zastosowano test niezależności Chi-sqaure i metodę proporcjonalności zjawiska w populacji, aby zweryfikować wykorzystanie planowania strategicznego. Na podstawie statystycznej weryfikacji wspomnianych hipotez stwierdzono, że zastosowanie planowania strategicznego w przedsiębiorstwach przemysłowych nawet nie osiąga poziomu 25%. Za pomocą testu Chi-kwadrat przetestowano zależności między brakiem zasobów ludzkich i finansowych a wykorzystaniem planowania strategicznego. W obu przypadkach wartość p była mniejsza niż 0,05, co oznacza, że istnieje statystycznie istotny związek między tymi czynnikami i istnieje związek między nimi. W artykule Badanie porównano z innymi dotychczas przeprowadzonymi badaniami, podkreślając znaczenie wykorzystania planowania strategicznego w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Wynik badania wskazuje na stosunkowo niskie wykorzystanie planowania strategicznego w środowisku przedsiębiorstw przemysłowych i określa bariery, które powodują to niskie wykorzystanie.

8

Variations in the perception of the elements that constitute training based on company size, employee seniority, and company age

Vasquez-Torres M. C.

Management

|

2017

|

Vol. 21, no. 1

148--178

EN

The implementation of training programs in industrial enterprises is determined by the elements that constitute training and variations in the perception of and value placed on those elements. This study aims to present an analysis of the variations in the per-size, management position seniority, and company age. For the analysis, we used one-way ANOVA to quantify the differences and post-hoc Bonferroni tests to assign values to the differences. The results show that there is a mean difference between training and the three variables mentioned above. The main differences indicate that medium-sized enterprises have a higher training index than small enterprises and that managers whose seniority is low value budget as a determining variable in the decision of whether to implement training programs. In relation to company age, it is concluded that compared with younger companies, older organizations direct their training programs towards achieving their mission, vision, values, and goals.

PL

Realizacja programów szkoleniowych w przedsiębiorstwach przemysłowych zależy od elementów szkolenia i różnic w postrzeganiu wartości tych elementów. Opracowanie ma na celu zaprezentowanie analizy zmian w postrzeganiu elementów szkolenia w oparciu o wielkość i wiek firmy oraz staż kadry zarządzającej. Do analizy wykorzystano jednostronną ANOVA, po to aby ilościowo określić różnice oraz testy Bonferroni post-hoc oraz by różnicom przypisać wartości. Wyniki pokazują, że istnieje średnia różnica między treningiem a wspomnianymi zmiennymi. Główne różnice wskazują, że średnie przedsiębiorstwa mają wyższy indeks szkoleniowy niż małe przedsiębiorstwa, a menedżerowie, których staż pracy jest niski, uznają budżet za decydującą zmienną wdrożenia programu szkoleniowego. W odniesieniu do wieku firmy stwierdzono, że w porównaniu z młodszymi firmami, starsze organizacje wykorzystują programy szkoleniowe celem osiągnięcia ich misji, wizji, wartości.

9

Wewnętrzne determinanty funkcjonowania transportu w przedsiębiorstwach przemysłowych

Gozdek A.

Zeszyty Naukowe. Problemy Transportu i Logistyki / Uniwersytet Szczeciński

|

2015

|

Nr 31

35--48

PL

W artykule podjęto próbę charakterystyki określonych potrzeb transportowych w przedsiębiorstwach przemysłowych. Specjalistyczny tabor oraz dobór technologii przewozu są dostosowywane do specyfiki istniejących i przewidywanych potrzeb transportowych oraz rodzaju ładunku. Potrzeby transportowe w przeciągu kilkudziesięciu lat zmieniały swój charakter. Analiza zasobów przedsiębiorstw przemysłowych jest niezbędna do określenia efektywnej strategii zarządzania. Analiza własnego transportu sprowadza się do określenia przydatności utrzymywania przez przedsiębiorstwo parku samochodowego.

EN

This article attempts to characterise of certain transport needs in industrial enterprises. The specificity of transport needs in these companies is conditioned by the type of cargo, specialized rolling stock and appropriate transport technology. Transport needs over the decades changed its character. Analysis of the resources of industrial enterprises is essential to determining the effective management strategies. Analysis of own transport is necessary to determine the suitability of maintaining the company car fleet.

10

Strategiczna filantropia jako instrument polityki społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw przemysłu chemicznego

Dąbrowski T. J., Majchrzak K.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 7

1044-1049

11

Zdobywanie zamówień w przedsiębiorstwach przemysłowych dzięki analizie słabych sygnałów pochodzących z wyszukiwarek internetowych

Włodarczyk Z.

Management

|

2012

|

Vol. 16, no. 1

892-904

PL

W artykule przedstawiono koncepcję wykorzystania informacji pochodzących z wyszukiwarek internetowych do identyfikacji słabych sygnałów o potrzebach klientów i w konsekwencji do zdobywania zamówień w przedsiębiorstwach przemysłowych. Przedstawiono ogólne czynniki utrudniające prowadzenie działalności przez przedsiębiorstwa przemysłowe oraz warunki, jakie muszą zostać spełnione, by proponowane rozwiązania mogły być wdrożone. Głównym rozdział artykułu zawiera opis koncepcji środowiska wspierającego proces identyfikacji potrzeb i zarządzania zasobami przedsiębiorstwa w kontekście ich wykorzystania do realizacji zamówień. Na podstawie prowadzonych badań przedstawiono ogólną strukturę środowiska, jego funkcjonalność oraz opisano poszczególne etapy procesu wydobywania okazji. W opisie poszczególnych modułów zwraca się szczególną uwagę na powiązania funkcjonalne oraz na techniczne aspekty wdrożenia. W tej części opracowania zwrócono uwagę na elementy związane z kontrolą opłacalności działań i metodami pozyskiwania i przetwarzania danych pobieranych z wyszukiwarek. Ostatnia część zawiera wnioski uzyskane podczas prowadzonych prac związanych z wdrożeniem opisywanego środowiska.

EN

The article presents the concept of using information from search engines to identify weak signals of needs of customers and, consequently, to gain contracts in industrial enterprises. It also describes the general factors hindering the conduct of the business by the industries, and the conditions that must be satisfied so the proposed solutions could be implemented. The main chapter of the article describes the concept of an environment that supports the process of identifying needs and enterprise resource management in the context of their use to execute orders. Basing on the research, the overall structure of the environment, as well as its functionality has been shown. Further more, the different stages of mining opportunities has been described. In the description of individual modules, special attention has been paid to the functional relationships and technical aspects of implementation. In this part of the paper, attention is paid to elements related to the profitability control and methods of obtaining and processing data collected from search engines. The last part contains the conclusions obtained during the ongoing work related to the implementation of the described environment.

12

Wybrane aspekty zarządzania produkcją w badanym obiekcie przemysłowym

Skuza Z., Prusak R., Kolmasiak C.

Logistyka

|

2012

|

nr 6

PL

Celem pracy było przedstawieni zalet i korzyści jakie wiążą się z wykorzystaniem systemów zarządzania jakością w fazie projektowania produktu. Omówiony został przykładowy cykl projektowania składający się z: weryfikacji specykacji technicznej klienta, badania rynku w poszukiwaniu rozwiązań technologicznych, opracowaniu sstępnej koncepcji, analizy jakościowej i etapu projektowania.

EN

The aim of the study was introduced to the advantages and benefits associated with the use of quality management systems in the design phase of the product. Discussed is an example of design cycle consisting of: customer specification verification, testing the market for technology, developing the initial concept, qualitative analysis and design phase.

13

Karty planowania produkcji jako element poprawiający jakość funkcjonowania systemu produkcyjnego

Żywiołek J., Staniewska E.

Logistyka

|

2012

|

nr 6

PL

W artykule przedstawiono zasady funkcjonowania systemu Kanban, który stanowi podstawę do wprowadzenia kart planowania produkcji. Karty planowania produkcji, to tablice będące rozwinięciem Kart Kanban stosowane w dużych przedsiebiorstwach przemysłowych. Dzięki stosowaniu tablic planowania produkcji zostaje usprawniona działalność przedsiębiorstwa. Pozwalają one na kontrolę jakość i tempo pracy pracowników. Celem wdrażania tablic jest monitoring strat, wizualizacja planów produkcyjnych, redukcja zapasów.

EN

The article presents the principles of operation of the Kanban system, which provides the basis for a production planning cards. Card production planning, the development of plaques that are Kanban cards used in large industrial enterprises. By using arrays of production planning is improved company performance. They allow you to control the quality and pace of work of employees. The purpose of monitoring the implementation of arrays is loss, visual production plans, inventory reduction.

14

Sources of innovation in the industrial enterprises of Warmia and Mazury

Grzybowska B.

Management

|

2007

|

Vol. 11, no 1

97-102

EN

The paper presents the importance of external and internal sources of ideas used in innovation activities of 321 industrial enterprises from Warmia and Mazury voivodship. The studies indicate that ideas of owners and managements are the most important among the internal sources. Ideas of employees, including employees of research and development units, were ranked much lower. The enterprises covered presented diversified opinions on external sources of innovation. Opinions of clients were the most important to them. Cooperation with other enterprises or copying of competitor solutions was mentioned much less frequently. Cooperation with research and development sector had marginal importance as a source of innovation.

PL

W opracowaniu przedstawiono znaczenie wewnętrznych i zewnętrznych źródeł pomysłów wykorzystywanych w działalności innowacyjnej 321 przedsiębiorstw przemysłowych woj. warmińsko-mazurskiego. Z badań wynika, że najważniejsze spośród wewnętrznych źródeł były pomysły właścicieli i kierownictwa firm. Zdecydowanie niżej oceniono pomysły pracowników, w tym pracowników komórek badawczo-rozwojowych. Badane przedsiębiorstwa zróżnicowały ocenę zewnętrznych źródeł innowacji. Najważniejsze ich zdaniem były opinie klientów. Znacznie rzadziej wskazywano na współpracę z innymi przedsiębiorstwami oraz na kopiowanie rozwiązań konkurentów. Jako źródło innowacji znikome znaczenie miała współpraca z podmiotami sektora badawczo-rozwojowego.