Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The effect of pollutants on the content of nutrients in soil

Pukish Arsen V., Sydorenko Olha I., Mandryk Oleh M., Korobeinykova Yaroslava S., Tuts Oleh M.

Nafta-Gaz

|

2023

|

R. 79, nr 4

266--277

EN

Soil degradation occurs as a result of the ingress and accumulation of excessive amount of pollutants in the soil. The article presents the results of theoretical and experimental studies of the complex effect of soil contamination (concentration of petroleum products, toxic salts, dense residue, sodium ions, sulfate ions, magnesium ions, calcium, chloride ions, bicarbonate ions) on the content of nutrients (alkaline hydrolyzed nitrogen, phosphorus, potassium, humus). A detailed analysis of scientific papers has been carried out, based on which the main scientific tasks solved in the article have been formulated. It has been established that soil-salt processes are insufficiently studied and are the object of scientific research in recent years. At the first stage of research, sampling was carried out and the content of nutrients and pollutants in the soil was determined. Determination of element concentrations was performed by collecting soil samples and their subsequent laboratory testing. At the second stage, a correlation-regression analysis of the obtained data was performed and multiple linear regressions were established. The interaction of substances in the soil was determined by analyzing the obtained multiple linear regressions. Two types of soils were studied: with chloride and with sulfate type of salinization. For soils with chloride type of salinity, dependences have been established for the content of humus, alkaline nitrogen and potassium, while in case of phosphorus multiple linear regression does not exist. For soils with sulfate type of salinization, multiple linear regression dependences of concentrations of alkaline nitrogen, phosphorus, potassium have been determined. It is established that the complex influence of the studied elements is decisive. No regression dependence was found for the humus content, which indicates that the concentration of the studied elements has almost no effect on the humus content in the soil. Comparison of the obtained multiple linear regressions with the results of laboratory studies showed a good correlation between these data series. The obtained regularities of pollutant and nutrient interactions in soils are expected in future to enable creation of scientific bases for development of new methods of desalination of soils polluted by formation waters as well as for planning effective reclamation actions.

PL

W wyniku wnikania i gromadzenia się w glebie nadmiernych ilości zanieczyszczeń następuje degradacja gleby. W artykule przedstawiono wyniki badań teoretycznych i eksperymentalnych złożonego wpływu zanieczyszczenia gleby (stężenie produktów naftowych, toksycznych soli, gęstego osadu, siarczanow, jonów sodu, magnezu, wapnia, chlorków, wodorowęglanów), na zawartość składników pokarmowych (hydrolizowanego alkalicznie azotu, fosforu, potasu, humusu). Przeprowadzona została szczegółowa analiza prac naukowych, na podstawie której sformułowano główne zadania badawcze rozwiązane w artykule. Stwierdzono, że procesy glebowo-solne zbadane są w stopniu niedostatecznym i stanowią one przedmiot badań naukowych w ostatnich latach. W pierwszym etapie badań pobrano próbki i wyznaczono zawartość składników pokarmowych i zanieczyszczeń w glebie. Wyznaczenia stężeń pierwiastków dokonano poprzez pobranie próbek gleb i ich późniejsze badania laboratoryjne. W drugim etapie wykonano analizę korelacyjno-regresyjną uzyskanych danych i ustalono wielokrotne regresje liniowe. Oddziaływanie substancji w glebie określono poprzez analizę otrzymanych wielokrotnych regresji liniowych. Badano dwa rodzaje gleb: o zasoleniu chlorkowym i siarczanowym. Dla gleb o zasoleniu chlorkowym ustalono zależności w odniesieniu do zawartośći humusu, azotu hydrolizowanego alkalicznie i potasu, natomiast dla fosforu regresja liniowa wielokrotna nie wystapiła. Dla gleb o zasoleniu siarczanowym wyznaczono zależności wielokrotnej regresji liniowej stężeń azotu alkalicznego, fosforu, potasu. Ustalono, że decydujące znaczenie ma kompleksowe oddziaływanie badanych pierwiastków. Dla zawartości humusu nie stwierdzono zależności regresji, co wskazuje, że stężenie badanych pierwiastków prawie nie wpływa na zawartość humusu w glebie. Porównanie uzyskanych wielokrotnych regresji liniowych z wynikami badań laboratoryjnych wykazało dobrą korelację między tymi seriami danych. Uzyskane prawidłowości oddziaływania zanieczyszczeń i składników pokarmowych w glebach pozwolą w przyszłości stworzyć naukowe podstawy rozwoju nowych metod odsalania gleb zanieczyszczonych wodami złożowymi, jak również planować efektywne prowadzenie prac rekultywacyjnych.

2

Effects of hydrocarbon contamination on the engineering geological properties of Neogene clays and Pleistocene glacial tills from Central Poland

Dobak Paweł, Izdebska-Mucha Dorota, Stajszczak Piotr, Wójcik Emilia, Kiełbasiński Kamil, Gawriuczenkow Ireneusz, Szczepański Tomasz, Zawrzykraj Piotr, Bąkowska Anna

Acta Geologica Polonica

|

2022

|

Vol. 72, no. 4

529--555

EN

Petroleum products influence the engineering behaviour of the soil. Neogene clays and glacial tills from Central Poland were tested under laboratory conditions to evaluate the changes of selected physical and mechanical parameters: particle size distribution, particle density, swelling, shear strength and permeability. Four petroleum products were used in the experiments: diesel fuel, kerosene, jet fuel and mineral engine oil. The study revealed that even for the lowest degree of contamination the values of physical and mechanical properties of the soils changed significantly. Greater variation can be expected in soils contaminated with high-viscosity compounds. Also, higher relative changes were found for glacial tills than for Neogene clays. Consolidation tests revealed changes in soil permeability depending on the soil composition and the physical properties of the contaminant – considerable reduction of permeability was observed for glacial tills contaminated with light Jet fuel, while the reduction was lower for Neogene clays. The obtained results indicate the role of mesopores and the dimensionless pore pressure coefficient in changes of soil permeability. The methodological issues regarding testing and analysing the hydrocarbon-contaminated soils were also presented and discussed, which might be useful for researchers studying contaminated soils.

3

Możliwe kierunki rozwoju przemysłu rafineryjnego w Polsce

Jakóbiec Janusz, Kamiński Arkadiusz, Pusz Agnieszka

Przemysł Chemiczny

|

2021

|

T. 100, nr 11

997--1002

4

Wpływ zanieczyszczenia olejem napędowym na uziarnienie i plastyczność mad z rejonu Warszawa-Siekierki

Izdebska-Mucha Dorota, Trzciński Jerzy, Klein Marta

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 12

800-810

EN

The paper presents the results of testing flood facies sediments - muds. The term “‘muds” refers to a genetic type of deposits, regardless of their variability in particle size composition and organic matter content. Due to the poor geological engineering properties, such as, high lithological variability, low degree of diagenesis, as well as high moisture content and organic matter content, muds are classified as weak soils and river valleys are the areas of complicated ground conditions. The paper presents lithological, physical and chemical properties of muds from the floodplain of the Vistula River valley in the area of Warsaw-Siekierki. A series of mud samples contaminated with diesel fuel in the range of 2-16%wereprepared. The microaggregate analyses as well as the plastic and liquid limit tests showed a significant effect of contamination on the soil index properties. The increase in diesel fuel content resulted in the loss of soil plasticity and cohesion. The aggregation of clay particles and the increase in the silt fraction content was observed. The most significant changes of properties were obtained for the mud samples containing 6-16% of diesel fuel. The research of soils contaminated with petroleum products is of great importance in determining the geological engineering conditions of the subsoil for foundation purposes.

5

Sprawdzenie możliwości wykorzystania potencjału mikroskopii IR w branży naftowej

Wieczorek Agnieszka, Sroczyńska Dagmara

Nafta-Gaz

|

2021

|

R. 77, nr 9

613--620

PL

Mikroskopia w podczerwieni z transformacją fourierowską (FT-IR) wykorzystuje dwie techniki badawcze: mikroskopię i spektrometrię FT-IR. Pozwala to na analizę materiału pod kątem występowania charakterystycznych grup funkcyjnych oraz na przedstawienie jego topograficznego rozkładu. Daje to możliwość analizy związków chemicznych w mikroobszarach badanego materiału. Przegląd literatury wskazuje na szerokie zastosowanie tych połączonych technik, m.in. w diagnostyce medycznej, kryminalistyce czy w badaniu jednorodności analitów. Analizie poddawane są tkanki, a także pojedyncze komórki. Wśród zalet połączonych technik jako narzędzia diagnostycznego należy wymienić możliwość rejestracji anomalii składu chemicznego z mikrometrową rozdzielczością przy minimalnej preparatyce, próbki nie wymagają dodatkowego utrwalania materiału do badań ani stosowania żadnych markerów. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie przykładowych możliwości zastosowania mikroskopii IR w pracy laboratorium naftowego, podczas badania próbek ciekłych oraz stałych w postaci zawiesin czy osadów wytrąconych na elementach zbiorników, silników i różnych urządzeń. Wskazano na konieczność właściwego przygotowania próbek w zależności od ich charakteru oraz rodzaju zastosowanej techniki. Pokazano też możliwości związane z posiadanymi bibliotekami widm oraz mapowania po wybranym obszarze widm. Należy jeszcze raz wskazać na istotną rolę, jaką pełni mikroskopia FT-IR w badaniu próbek niejednorodnych, głównie ze względu na możliwość wytypowania konkretnych punktów pomiarowych o większej koncentracji substancji organicznych w stosunku do obszarów z dużą koncentracją, np. wody. Dzięki temu można w prostszy sposób określać, czy dana substancja lub produkt występujący w miejscu poboru wpływa na powstawanie osadów lub emulsji. Mikroskopia IR umożliwia przede wszystkim prowadzenie analizy niewielkiej ilości próbki, co jest szczególnie ważne w badaniu pobranych substancji w śladowych ilościach.

EN

Fourier transform infrared microscopy (FTIR) uses two research techniques: microscopy and FTIR spectrometry. This allows to analyze fragments in terms of specific functional groups and the presentation of its topographic distribution. It enables the analysis of test results in the micro-areas of the tested material. IR microscopy is a technique that brings many advantages, mainly when it comes to examining samples with heterogeneous composition and surface. Thanks to it, it is possible not only to analyze small sample areas, but also to distinguish individual substances or groups of bonds present in them. During the test, the analyst can check both the homogeneity of the sample and the specific areas in which its composition changes. Due to this variety of applications, this technique is widely used in medicine, as well as in environmental research, forensics, and the research in the oil industry discussed in this article. The aim of the article is to present examples of the possibilities of applying the described technique in the work of an oil laboratory. It should be pointed out once again that this is of great importance, especially in FTIR microscopy when sampling heterogeneous samples, due to the possibility of selecting measurement point results for additional concentrations of organic compounds compared to areas with, for example, water. This makes it easier to determine whether a given substance or product is initially affecting the sediment or emulsion. Above all, IR microscopy allows a small amount of sample to be analyzed, which is particularly important when examining the collected substances in trace amounts.

6

Research on the effect of the effective microorganisms, silver solution and colloidal nanosilver addition on the engine oil base number (TBN)

Krakowski Rafał

Combustion Engines

|

2021

|

R. 60, nr 4

8--11

EN

In the article, base number as a parameter characterizing the washing and dispersing abilities of engine oil were characterized. Next, the influence of additives enriching engine oils on the natural environment was described. In the further part of the article, the research methodology, applied oil samples with additives of effective microorganisms and silver solution, both for fresh oil and used oil were presented. In addition, the measuring test stand with instrumentation and measuring device was shown. In the main part of the article base number value for fresh and used oil compared to oils with the addition of microorganisms and a solution of silver and colloidal silver were described. Next the analysis of the influence of these additives on the base number value was made. The article was completed conclusions.

7

Sozdanie otečestvennogo kompleksa „Vizir” dlâ izmerenij dvunapravlennyh spektropolârizacionnyh koèfficientov otraženiâ i ârkosti prirodnyhi iskusstvennyh obʺektov

Sizikov A. S., Beliaev Y. V., Tsykman I. M.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2018

|

Vol. 50, iss. 2

28--37

EN

Objective: The article provides the substantiation, reasonability and main results of developing the «Vizir» national complex for the measurement of the spectropolarization characteristics of two-directional radiant reflectivity and brightness of natural artificial objects. Its purpose, structure and main technical parameters are also given. Introduction: A complex for the measurement of the spectropolarization characteristics of two-directional radiant reflectivity and brightness of natural artificial objects was developed within the framework of the State scientific and technical programme, entitled “Standards and scientific instruments”, in 2016-2018 by employees of the Department of Aerospace Studies Institute of Applied Physical Problems of A.N. Sevchenko of Belarus State University, in cooperation with the Research Institute of Fire Safety and Emergencies. Summary: As part of the work, the literature regarding goniometric installations, used to measure bidirectional reflectance, was reviewed; the need to develop a national complex for the measurement of the spectropolarization characteristics of two-directional radiant reflectivity and brightness of natural artificial objects, provided with more advanced features as compared to the existing foreign analogues, was proven, allowing to carry out polarization measurements; preliminary results of the work connected with establishing the “Vizir” national complex for the measurement of the spectropolarization characteristics of two-directional radiant reflectivity and brightness of natural artificial objects were presented; the final structure of the developed complex was specified; and the basic technical requirements were defined. Practical implications: In relation to the activity of the Ministry of Emergency Situations of the Republic of Belarus, the “Vizir” complex makes it possible to essentially increase the abilities related to the correct and high-quality thematic processing of the received information and data; to improve the accuracy of determining the parameters of remote monitoring objects, including zones of emergency situations of natural and technology-related character to take into account the consequences of natural and man-made emergencies, as well as the consequences of the anthropogenic impact on natural objects and environmental safety; and to ensure improvements, updating and expansion of the existing base of bench measurements of the spectral, energy and geometric characteristics of aerospace remote sensing systems.

PL

Cel: W artykule przywołano uzasadnienie, celowość i główne rezultaty opracowania krajowego kompleksu „Wizir” dla pomiarów dwukierunkowych współczynników polaryzacji odbicia i luminancji obiektów naturalnych i sztucznych, a także jego przeznaczenie, skład i podstawowe parametry techniczne. Wprowadzenie: W ramach realizacji zadania „Opracowanie kompleksu dla pomiarów dwukierunkowych współczynników polaryzacji odbicia i luminancji obiektów naturalnych i sztucznych” Państwowego Naukowo-Technicznego Programu „Wzorce i przyrządy naukowe” w latach 2016–2018 pracownicy wydziału badań przestrzeni powietrznej i kosmicznej Instytucji Naukowo-Badawczej – Instytutu Fizycznych Problemów Stosowanych im. A.N. Sewczenko Państwowego Uniwersytetu Białorusi wraz z Instytutem Naukowo-Badawczym Bezpieczeństwa Pożarowego i Problemów Sytuacji Nadzwyczajnych Ministerstwa Sytuacji Nadzwyczajnych Republiki Białorusi prowadzą pomyślne opracowanie odnośnego kompleksu „Wizir”. Wnioski: W ramach przeprowadzonych prac: dokonano przeglądu zagranicznych instalacji goniometrycznych, wykorzystywanych do pomiarów dwukierunkowego współczynnika odbicia; uzasadniono konieczność opracowania krajowego modelu kompleksu do pomiarów dwukierunkowych współczynników polaryzacji odbicia i luminancji obiektów naturalnych i sztucznych z rozszerzonymi możliwościami w porównaniu z już istniejącymi zagranicznymi odpowiednikami, w tym dzięki możliwości wykorzystania polaryzacyjnych nasadek, pozwalających przeprowadzać pomiary polaryzacyjne; przytoczono wstępne rezultaty prac w kwestii utworzenia nowego krajowego kompleksu „Wizir” do pomiarów dwukierunkowych współczynników polaryzacji odbicia i luminancji obiektów naturalnych i sztucznych; wskazano ostateczny uściślony skład opracowywanego kompleksu i określono jego podstawowe wymogi techniczne. Znaczenie dla praktyki: Odnośnie działalności Ministerstwa Sytuacji Nadzwyczajnych Republiki Białorusi tworzony kompleks „Wizir” pozwala: znacząco zwiększyć możliwość przeprowadzenia poprawnego i jakościowego tematycznego opracowania otrzymywanych danych informacyjnych; zwiększyć dokładność określania parametrów obiektów zdalnego monitoringu, w tym w strefach sytuacji nadzwyczajnych o charakterze naturalnym i technogenicznym; uwzględniać skutki sytuacji nadzwyczajnych o charakterze naturalnym i technogenicznym, a także skutki antropogenicznego oddziaływania na obiekty przyrodnicze i bezpieczeństwo ekologiczne; zapewnić doskonalenie, aktualizację i poszerzenie posiadanej bazy pomiarów stanowisk spektralnych, energetycznych i geometrycznych charakterystyk systemów zdalnego sondowania przestrzeni powietrznej i kosmicznej.

8

Krzem w produktach naftowych : problemy techniczne i wyzwania analityczne

Kowalewska Z., Gościniak Ł., Pilarczyk J.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 4

781--786

PL

Krzem pochodzący z ropy naftowej, resztek katalizatora, środków przeciwpiennych (siloksany) lub pyłu atmosferycznego (zanieczyszczenie) występuje w produktach naftowych na poziomie od poniżej 1 μg/kg do kilkuset mg/kg. Omówiono problemy oznaczania Si w produktach naftowych, pojawiające się przy stosowaniu znormalizowanych procedur analitycznych oraz ujawnione w badaniach naukowych: wysokie ryzyko zanieczyszczenia, straty lotnych form, obecność nierozpuszczonych cząstek nieorganicznych, interferencje spektralne, trudności kalibracji w związku z charakterem i zmiennością matrycy i/lub bogatą specjacją analitu.

EN

A review, with 105 ref., of Si occurrence in petroleum products and anal. problems in the Si detn.

9

Ropa naftowa jako główny surowiec energetyczno-przemysłowy

Ptak S., Jakóbiec J.

Nafta-Gaz

|

2016

|

R. 72, nr 6

451--460

PL

Ropa naftowa to naturalny i wyjątkowy surowiec przemysłowy. Jest ona obecnie wykorzystywana głównie do produkcji paliw płynnych, stosowanych do napędu środków transportu, ale także do wytwarzania innych produktów niezbędnych do zaspokajania potrzeb gospodarczych świata. Do takich produktów zaliczamy środki smarowe, w tym oleje silnikowe i przemysłowe, smary plastyczne, produkty parafinowe i woski, asfalty drogowe oraz przemysłowe, plastyfikatory naftowe i inne specyfiki naftowe, a także surowce petrochemiczne. Klasyfikacja produktów naftowych otrzymywanych w wyniku przerobu ropy naftowej została przedstawiona w normie ISO 8681. W normie tej przetwory naftowe i produkty podobne zostały podzielone na: paliwa, rozpuszczalniki i surowce dla przemysłu chemicznego, środki smarowe, oleje przemysłowe i produkty podobne, woski i asfalty. Ropa naftowa jeszcze przez długie lata będzie podstawowym i strategicznym surowcem w skali globalnej.

EN

Crude oil is a natural and unique industrial feedstock in the world. It is at present used mainly to produce liquid fuels applied for the propulsion of means of transport, but also for other products necessary to meet the economic needs of the world. These products include lubricants, motor and industrial oils, greases, paraffins and waxes, paving grade and industrial bitumens, plasticizer oils, and other petroleum specifics, and petrochemical raw materials. The classification of petroleum products obtained by processing crude oil was presented in standard ISO 8681. In this standard, petroleum products and related products have been divided into: fuel, solvents and raw materials for the chemical industry, lubricants, industrial oils and related products, waxes and asphalts. Crude oil for many years to come, will be the basic and strategic resource on a global scale.

10

Zastosowanie surowców odnawialnych do uszlachetniania produktów naftowych

Wojtasik M., Żak G., Markowski J.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 7

1095-1098

PL

Przedstawiono przegląd wybranych zastosowań pochodnych kwasów tłuszczowych jako surowców odnawialnych do otrzymywania dodatków do uszlachetniania produktów naftowych.

EN

A review, with 43 refs., of fatty acid derivatives used in prodn. of fuel additives.

11

Zastosowanie destylacji symulowanej do analizy produktów naftowych

Momotko M., Boczkaj G.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 4

594-598

PL

Omówiono normowane metodyki wyznaczania rozkładu temperatury destylacji metodą destylacji klasycznej oraz destylacji symulowanej SIMDIS (simulated distillation). Normy opisujące sposób prowadzenia destylacji symulowanej dla poszczególnych materiałów zostały porównane w zakresie wymagań w odniesieniu do aparatury oraz warunków prowadzenia analizy dla konkretnego rodzaju materiału naftowego. Przedstawiono również doniesienia naukowe dotyczące najnowszych osiągnięć w zakresie poprawy i modyfikacji metodyki SIMDIS.

EN

USA std. test methods for distn. and simulated distn. Were compared. Some advantages of the simulated distn. in lab. practice were shown.

12

Zmiana aktywności wybranych enzymów oksydoredukcyjnych wytwarzanych przez mikroorganizmy w glebie lekkiej zanieczyszczonej benzyną w obecności jonów selenu

Stręk M., Telesiński A.

Ochrona Środowiska

|

2015

|

Vol. 37, nr 1

43--47

PL

W warunkach laboratoryjnych określono wpływ benzyny na aktywność czterech enzymów oksydoredukcyjnych wytwarzanych przez mikroorganizmy glebowe (dehydrogenaz, katalazy, oksydazy o-difenolowej oraz peroksydaz) w zależności od obecności związków selenu +IV i +VI. Badania przeprowadzono na próbkach piasku gliniastego o zawartości węgla organicznego 8,7 gC/kg. Do próbek gleby wprowadzono w różnych kombinacjach benzynę (0,2%, 1% i 5%) oraz selen (+IV i +VI) w ilości 0,05 mmol/kg. We wszystkich kombinacjach badano aktywność oksydoreduktaz po czasie od jednej do 112 dób trwania doświadczenia. Stwierdzono, że obecność jonów selenu (+IV i +VI) w glebie w znaczącym stopniu zniwelowała oddziaływanie benzyny na aktywność dehydrogenaz oraz peroksydaz glebowych, czyli enzymów będących integralną częścią nienaruszonych komórek oraz chroniących przed reaktywnymi formami tlenu i uczestniczącymi w procesie humifikacji. Wykazano, że związki selenu są czynnikiem ograniczającym negatywne oddziaływanie produktów naftowych na metabolizm mikroorganizmów glebowych.

EN

The effect of gasoline as a function of selenium (IV and VI) on activity of four oxidoreductive enzymes produced by soil microorganisms (dehydrogenase, catalase, o-diphenol oxidase and peroxidase) was assessed in laboratory settings. The experiment was carried out on loamy sand with organic carbon content of 8.7 gC/kg. Different combinations of gasoline (0.2%, 1% and 5%) and selenium (IV and VI) in the amount of 0.05 mmol/kg were used. The activity of oxidoreductases was determined in all the combinations tested after 1 to 112 days of the experiment. The presence of selenium (both oxidation states) eliminated impact of gasoline on soil dehydrogenases and peroxidases, enzymes characteristic for intact cells, protecting against reactive oxygen species and involved in humification. Selenium compounds were demonstrated to limit negative effect of petroleum products on metabolism of soil microorganisms.

13

Zastosowanie spektroskopii 1H NMR do oceny przebiegu biodegradacji zanieczyszczeń węglowodorowych

Śliwka E., Kołwzan B., Kołodziej K.

Ochrona Środowiska

|

2015

|

Vol. 37, nr 2

55--60

PL

Oceniono przydatność techniki spektroskopii 1H NMR do charakterystyki zmian w strukturze chemicznej substancji naftowych (olej napędowy i ropa naftowa) oraz odpadowej smoły gazowniczej zachodzących w procesie ich biodegradacji. Proces biodegradacji prowadzono przez 14 dób, wykorzystując szczepy bakterii wyizolowane z gleby skażonej produktami naftowymi. Skuteczność biodegradacji była zróżnicowana i w przypadku oleju napędowego wynosiła 89%, ropy naftowej – 45% i smoły gazowniczej – 26%. Analiza widm 1H NMR substratów wykazała duże różnice w rozkładzie protonów alifatycznych i aromatycznych między próbkami naftowymi i smołą gazowniczą. Substraty naftowe charakteryzowały się około 3-krotnie mniejszym współczynnikiem aromatyczności (fA=0,12 i 0,14) oraz wzrostem wartości tego parametru w produktach biodegradacji. Potwierdza to obecność w substancjach naftowych składników alifatycznych, łatwo ulegających biodegradacji. Duże różnice wartości parametru fA wskazują, że może być on wykorzystany do różnicowania źródeł zanieczyszczeń węglowodorowych w próbkach środowiskowych. Dodatkową zaletą techniki 1H NMR jest mała ilość analitów potrzebna do analizy oraz fakt, że należy do grupy badań nieniszczących.

EN

Suitability of 1H NMR spectroscopy for evaluation of changes in chemical structure of petroleum substances (diesel and crude oils) and coal tar waste upon their biodegradation was assessed. Biodegradation was carried out for 14 days using bacterial strains isolated from petroleum-contaminated soil. Biodegradation effectiveness varied, amounting to 89% for diesel oil, 45% for crude oil and 26% for coal tar. 1H NMR spectra analysis demonstrated major differences in the distribution of aliphatic and aromatic protons between petroleum samples and coal tar. The aromaticity factor of petroleum substrates was about 3 times lower (fA=0.12 and 0.14) and it increased in the biodegradation products. This confirms presence of aliphatic components, readily biodegradable, in petroleum substances. Major differences in the fA parameter values indicate that it can be used to differentiate between the sources of hydrocarbon contamination in environmental samples. An additional advantage of the 1H NMR technique is a small amount of analyte required for analysis and the non-destructive character of the technique.

14

Chromatografia cienkowarstwowa i technika TLC-FID w badaniach składu grupowego, szczególnie, tłuszczów i produktów ich konwersji

Kosińska J., Gałęzowska G., Zalewski S., Kamiński M.

Camera Separatoria

|

2015

|

Vol. 7, No. 1

52--69

PL

Praca dotyczy zbadania celowości stosowania oraz określenia korzystnych warunków wykorzystania "klasycznej" chromatografii cienkowarstwowej w normalnych układach faz (NP-TLC) oraz techniki chromatografii cienkowarstwowej z detekcją płomieniowo - jonizacyjną (TLC-FID) na pręcikach kwarcowych, jako technik zapewniających oznaczanie składu grupowego, w badaniach nad:- ustaleniem optymalnych warunków rozdzielania grupowego tłuszczów i produktów ich konwersji z zastosowaniem kolumnowej chromatografii elucyjnej w warunkach normalnych układów faz (NP-HPLC), albo w warunkach kolumnowej chromatografii wykluczania z jednoczesną adsorpcją o charakterze oddziaływań polarnych (GPC/SEC-NP),- oceną składu grupowego, tzn. orientacyjnym oznaczaniem składu grupowego tego rodzaju produktów,- oceną składu frakcji eluatu, tzn. oceny czystości kolekcjonowanych składników rozdzielanych techniką HPLC w skali semi-preparatywnej / preparatywnej.W niniejszej pracy zwrócono też uwagę na możliwość wykorzystania klasycznej techniki NP-TLC do wstępnych badań nad opanowaniem korzystnych warunków wykorzystania wysokosprawnej kolumnowej elucyjnej chromatografii cieczowej wykluczania sterycznego (GPC-SEC) i słabej adsorpcji o charakterze oddziaływań polarnych, w normalnych układach faz (NP), tzn., wykorzystywania w sposób optymalny warunków GPC-SEC-NP do grupowego rozdzielania w/w produktów. Badania dotyczyły również określenia optymalnych warunków stosowania techniki TLC-FID do określania składu grupowego na przykładzie rozdzielania i oznaczania zawartości składników niektórych tłuszczów i produktów ich konwersji, a także, obecności i zawartości grup składników w technicznym FAME, tzn., estrach metylowych kwasów tłuszczowych, jako pochodnym tłuszczów roślinnych – bio-komponencie paliwowym, dodawanym do „naftowego” oleju napędowego do zasilania silników Diesla.Wnioski z badań i studiów niniejszej pracy dotyczą techniki NP-TLC lub NP-TLC-FID. Są też aktualne dla badań nad wykorzystaniem chromatografii kolumnowej wykluczania z jednoczesną adsorpcją – GPC-SEC-NP – do rozdzielania grupowego tłuszczów i produktów ich konwersji, a także dla badań nad podobnymi warunkami rozdzielania innych złożonych mieszanin związków chemicznych, z wykorzystaniem adsorpcji w normalnych układach faz, lub jednocześnie – wykluczania i słabej adsorpcji. Wyniki pokazują istotne korzyści ze stosowania techniki TLC, w "pilotowych" badaniach nad doborem korzystnych warunków wykorzystywania wysokosprawnej chromatografii cieczowej wykluczania z jednoczesną kontrolowaną niskoenergetyczną adsorpcją, zwłaszcza z zastosowaniem normalnych układów faz, tzn. warunków GPC-SEC-NP.

EN

The work investigates a desirability of application and discusses determination of favorable conditions of "classic" normal phase thin-layer chromatography (NP-TLC) and thin layer chromatography with flame ionization detection (TLC-FID) on quartz rods as techniques enabling to determine group composition, in studies concerning: - determination of optimal conditions for group separation of fats and products of their conversion by means of normal-phase liquid chromatography (NP-HPLC) or size exclusion liquid chromatography with simultaneous adsorption of polar interactions character (GPC/SEC-NP), - evaluation of group composition, i.e. approximate determination of group composition of this type of products, - evaluation of eluate fraction composition, i.e. assessment of collected components’ purity, separated by HPLC in a semi-preparative/preparative scale. In submitted work an attention was paid to possibilities of using “classic” NP-TLC for preliminary studies to select favorable conditions applicable for high performance size exclusion liquid chromatography (GPC-SEC) and weak adsorption of a polar interactions character, in normal phase (NP) systems, i.e. applying the conditions of GPC-SEC-NP group separation of aforementioned products in optimal manner. The research was also aimed to determine the optimal conditions of TLC-FID technique used to specify the group composition basing on an example of presence determination and separation of some fats’ components and products of their conversion, as well as, the presence and content of group components in a technical FAME, i.e. fatty acid methyl esters, as derivatives of vegetable fats – bio-fuel component added to diesel fuel used in diesel engines. The conclusions of the research and studies concerns NP-TLC or NP-TLC-FID technigues. They are also valid for researches discussing the usage of high performance size exclusion chromatography with simultaneous adsorption –GPC-SEC-NP – for group separation of fats and products of their conversion, as well as, for researches based on similar separation conditions of other complex mixtures, using adsorption in normal phase systems, or simultaneously – exclusion and weak adsorption. The results indicate significant benefits which arise from usage of TLC technique, in the "pilot" studies concerning the selection of favorable conditions for size exclusion high performance liquid chromatography with simultaneous and controlled low energy adsorption, especially by using the normal-phase, i.e. GPC-SEC-NP conditions.

15

Technika ablacji laserowej połączona ze spektrometrią mas plazmy indukcyjnie sprzężonej (LA ICP MS) i możliwości jej wykorzystania w analizie produktów naftowych

Kozak M.

Nafta-Gaz

|

2014

|

R. 70, nr 11

810--816

PL

W artykule zwrócono uwagę na możliwości wykorzystania połączenia techniki próbkowania z zastosowaniem ablacji laserowej (LA) oraz techniki spektrometrii mas plazmy indukcyjnie sprzężonej (ICP MS) do analizy pierwiastkowej ropy naftowej i produktów jej przetwarzania. W sposób ogólny opisano obie techniki oraz zwrócono uwagę na ograniczenia próbkowania laserowego. Przybliżono wybrane z literatury sposoby oznaczania pierwiastków techniką LA ICP MS w ciekłych produktach naftowych i dokonano charakterystyki zastosowanych sposobów przygotowania próbki do etapu analizy.

EN

The article is focused on the possibilities of employing the combination of sampling technique based on laser ablation (LA) and inductively coupled plasma mass spectrometry (ICP MS) technique for the elemental analysis of crude oil and products of its processing. The techniques have been generally described and limitations of the laser sampling have been noted. Ways of determination of elements in liquid petroleum products using LA ICP MS technique were selected from the literature and have been presented and the ways of sample preparation for the stage of analysis have been characterized.

16

Oznaczanie krzemu w produktach naftowych techniką atomowej spektrometrii absorpcyjnej zgodnie z normą ISO 10478:1994(E)

Kozak M.

Nafta-Gaz

|

2013

|

R. 69, nr 10

779--787

PL

Praca dotyczy metody oznaczania krzemu w produktach naftowych zgodnie z normą ISO 10478:1994(E). Przed stawiono badania obejmujące walidację metody w zakresie: identyfikacji czynników wpływających na wyniki pomiarów (źródeł niepewności), sprawdzenia zakresu liniowości krzywej kalibracyjnej, badania precyzji metody i oceny poprawności uzyskiwanych wyników.

EN

The article concerns the method for the determination of silicon in petroleum products according to the ISO 10478:1994(E) Standard. The research connected with the validation of the method is presented. It involves the identification of factors influencing analytical results (uncertainty sources), checking the linear range of the calibration curve, precision examination and evaluation of trueness of achieved results.

17

Możliwości wykorzystania spektroskopii ramanowskiej w branży naftowej. Część II. Zastosowania spektroskopii ramanowskiej

Jędrychowska S.

Nafta-Gaz

|

2013

|

R. 69, nr 1

25--33

PL

Artykuł stanowi drugą część opracowania dotyczącego zastosowań spektroskopii ramanowskiej. Na podstawie przeglądu literaturowego omówiono możliwości wykorzystania tej techniki badawczej do badań różnych produktów będących w obszarze zainteresowań przemysłu naftowego. Szczególną uwagę zwrócono na zastosowanie do badań produktów pochodzących z przerobu ropy naftowej. Przedstawiono także przykłady używania tej techniki w badaniach związanych pośrednio z branżą naftową, m.in. w analizie katalizatorów, w tribologii, nanotechnologii i mineralogii.

EN

The article is the second part of a study on the application of Raman spectroscopy, which discusses the possibilities of this research technique for testing various products, that are in the area of interest of the oil industry on the basis of the review. Special attention was paid to research on products derived from crude oil. Also presented are examples of using this technique in studies indirectly linked to the oil industry, including in the analysis of catalysts, in tribology, nanotechnology and mineralogy.

18

Ocena możliwości wykorzystania techniki spektrometrii rentgenowskiej z dyspersją fali do badania zawartości szkodliwych i kancerogennych metali ciężkich w produktach naftowych

Wieczorek A.

Nafta-Gaz

|

2012

|

R. 68, nr 10

700-707

PL

Artykuł opisuje opracowanie, wdrożenie i walidację własnej metody analizy wielopierwiastkowej zawartości kadmu, arsenu, ołowiu, rtęci i niklu w produktach naftowych. Wykorzystano technikę spektrometrii fluorescencji rentgenowskiej z dyspersją fali i dokonano oceny wybranych produktów naftowych pod kątem zawartości ww. pierwiastków. Podczas walidacji metody przeprowadzono analizę próbek handlowych produktów naftowych oraz próbek ropy naftowej po dodaniu oznaczanych pierwiastków na określonym poziomie. Oszacowano wartość precyzji wdrażanej metody. Wyznaczono granicę wykrywalności i oznaczalności opracowanej metody. Na podstawie analizy przebiegu widm XRF oraz wysokości pików dla oznaczanych analitów oszacowano, że najmniejsze stężenie analitu, jakie można oznaczyć ilościowo, wynosi 5 mg/kg dla każdego z wyżej wymienionych pierwiastków. Analiza próbek produktów naftowych (m.in.: ropy naftowej, olejów silnikowych, pozostałości z ropy naftowej, ciężkiego oleju opałowego) na podstawie wdrożonej metody pozwoliła na ich ocenę pod kątem zawartości metali ciężkich.

EN

This paper describes the creation, implementation and validation of in-house method of multi-elemental analysis to the content of cadmium, arsenic, lead, mercury and nickel in petroleum products with the use of XRF spectrometry. By implementing this method, the evaluation of petroleum products in the areas mentioned above, was made.

19

Zanieczyszczenie wód produktami naftowymi

Piekutin J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2011

|

Tom 13

1903-1914

PL

Przedmiotem pracy jest oszacowanie ilościowe produktów naftowych w wodach Supraśli i wodzie podziemnej w pobliżu rzeki. W analizie możliwości zanieczyszczenia wód powierzchniowych związkami ropopochodnymi należy m.in. brać pod uwagę: rodzaj i stan zagospodarowania terenu, w tym jego podatność na erozję spowodowaną spływami powierzchniowymi, zanieczyszczenie opadu atmosferycznego, rodzaj nawierzchni dróg, placów, parkingów, itp., rodzaj i natężenie ruchu pojazdów [2, 5]. Na stężenie zanieczyszczeń powierzchniowych spływów opadowych wpływa ponadto: częstotliwość i sposób czyszczenia zlewni (dróg, placów), sposób zwalczania gołoledzi, roboty budowlane na obszarze zlewni, charakterystyka zjawiska opadowego (intensywność, czas trwania, długość przerwy pomiędzy opadami), pora roku.

EN

During analysis of the possibility of contamination of surface waters with petroleum compounds the type and condition of land including its susceptibility to erosion caused by surface run-off, pollution, precipitation, type of roads, squares, parks, etc., the type and intensity of traffic should be taken into account. The concentration of pollutants of surface runoff is also influenced by rainfall: the frequency and method of cleaning the catchment area (roads, squares), method of deicing, works in the catchment area, the characteristics of the precipitation phenomenon (intensity, duration, length of intervals between rain), time of year. Subject of this work was to define the concentration of oil derivative substances in the river Suprasl water, which is main potable water supply source in Bialystok agglomeration. The river catchment is covered by indirect protec-tion zone, which is cut by many traffic routes. Transit location of the province caused road and rail transport intensification, which increased the risk of water environment pollution with oil derivatives. On the catchment area 10 measuring points in the case of surface water and 2 for underground water were selected for investigations. Sampling points were selected in order to determine the pollution discharged from the catchment area and roads. In researched water oil derivative substances were determined using reference method, total content of extractable organic substances, COD-Mn, suspension and pH. The results of conducted research was content of the oil derivative substances and extractable organic substances in analyzed water samples, also high concentration of easily decomposable substances. Content of oil derivative substances signals that research should be continued and also the condition of its migration should be recognized.

20

The agent-based model of regulation of retail prices on the market of petroleum products

Galchynsky L., Svydenko A., Veremenko I.

Polish Journal of Management Studies

|

2011

|

Vol. 3

135-146

EN

This article provides model of the retail gasoline market as multi-agent systems. The main factors, which affecting on the retail price of gasoline were determined. The authors found that using the agent approach, which takes into consideration the coalitions in the market, in particular, tacit collusion, it is possible to describe the behaviour of players correctly. An description of agent behaviour models and algorithms specific agent were done.

PL

Artykuł ten przedstawia model rynku detalicznego benzynowych systemów wieloczynnikowych. Określone zostały główne czynniki, które mają wpływ na cenę detaliczną benzyny. Autorzy stwierdzili, że stosując metodę czynników, która uwzględnia koalicje rynkowe, w szczególności zmowy milczenia, możliwe jest poprawnie opisanie zachowania graczy. Wykonane zostały, opis i modele zachowania określonych algorytmów.