Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Soil liming as a tool for improving the economic efficiency of agricultural production and reducing eutrophication of surface waters

Nicia Paweł

GIS Odyssey Journal

|

2022

|

Vol. 2, no. 2

31--41

EN

Soils along with their properties, climate and mineral fertilisation level are among the most important environmental elements impacting the quality and quantity of agricultural crops. Agricultural practices as well as crop varieties also have an impact on crop quantity and quality, but the method of cultivation of agricultural crops and selection of varieties depend on soil quality and local climate conditions. One of the most important soil parameters is pH. Acidic soils result in a range of negative phenomena that, on the one hand, impact crop quality and quantity, while, on the other hand, place a burden on the natural environment. Most soils used for crop cultivation in Poland originated from noncarbonate rocks and, consequently, are acidic. In order for agricultural production to reach an appropriate level of economic efficiency, systematic deacidifying fertilisation should be applied. However, the level of deacidifying fertilisation in Poland is far too low relative to the requirements of most plants. The necessity of using deacidifying fertilisers in crop production is a known problem and has been described in both scientific and popular scientific literature. Nevertheless, current trends indicate that farmers still use deacidifying fertilisation to a small extend, despite the fact that it is a simple way to significantly increase the quality and quantity of agricultural crops while maintaining the same level of fertilisation by mineral fertilisers. The paper describes, based on the National Agricultural Census 2012-2022, the current level of soil fertilisation by deacidifying fertilisers in Poland and analyses the reasons for this level as well as potential consequences.

2

Wpływ alkalicznie aktywowanego spoiwa żużlowego na wzrost i rozwój roślin

Gołek Łukasz, Guła Alicja

Cement Wapno Beton

|

2020

|

R. 25, nr 3

242--254

PL

Spoiwa aktywowane alkaliami są coraz częsciej wykorzystywane do budowy prefabrykatów budowlanych stosowanych w środowisku naturalnym. Celem niniejszej pracy było określenie wpływu składu spoiwa żużlowo-alkalicznego na wzrost i rozwój dwóch roślin: żyta oraz szczypiorku. Wybrane rośliny zostały poddane analizie biometrycznej oraz ocenie makroskopowej. Określono również pH gleby i zawartość jonów sodowych w glebie oraz w roślinach. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań stwierdzono, że spoiwo żużlowe aktywowane roztworem NaOH nie ma wpływu na rozwój roślin. Badano również czy rodzaj roślin, ze względu na pobór soli mineralnych, wpływa na zmianę wytrzymałości na ściskanie badanych zapraw.

EN

Alkali-activated binders are increasingly being used to produce the prefabricated building materials used in the natural environment. The purpose of this work was to determine the effect of the slag-alkali binder on the growth of two plants: rye and chives. Selected plants were subjected to biometric analysis and macroscopic evaluation. The pH of the soil, the content of sodium ions in the soil, and the plants were also determined. Based on the results of the tests, it was found that the slag binder activated with the NaOH solution does not negatively affect the development course of the plants. It was also examined whether the type of plants, due to the uptake of minerals, influences the change in the compression strength of the tested mortars.

3

Wpływ nawożenia kompostem z osadów komunalnych na jakość gleby lekkiej pod uprawą wierzby wiciowej w czteroletnim cyklu uprawy

Styszko L., Fijałkowska D., Dąbrowski J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2017

|

Tom 19

618--632

PL

Celem pracy była ocena niektórych zmian w jakości gleby lekkiej w warstwie 0-90 cm, pod uprawą wierzby wiciowej (Salix viminalis) w 4-letnim cyklu, na skutek zastosowania nawożenia kompostem z osadów komunalnych i nawożenia mineralnego. Doświadczenie realizowano w latach 2006-2009 na polu doświadczalnym Politechniki Koszalińskiej w Kościernicy, gmina Polanów (16°24´N i 54°8´E). Doświadczenie założono na glebie lekkiej klasy IVb – V, kompleksu żytniego dobrego, o składzie granulometrycznym piasku gliniastego lekkiego do głębokości 100 cm oraz gliny lekkiej poniżej 100 cm. Czynnikami doświadczenia były: nawożenie (I) – (a) obiekty bez nawożenia, (b) nawożone kompostem z osadów komunalnych (10 t·ha-1 s. m.), (c) nawożone kompostem z osadów komunalnych (10 t·ha-1 s. m.) i azotem mineralnym w ilości 90 kg N·ha-1 oraz (d) nawożone kompostem z osadów komunalnych (10 t·ha-1 s. m.) i azotem mineralnym w ilości 180 kg N·ha-1 oraz klony wierzby wiciowej (II) – 1047, 1054, 1023, 1013, 1052, 1047D, 1056, 1033 i 1018. Kompost charakteryzował się: pHKCl – 6,63, zawartość suchej masy – 68,42%, a zawartość w suchej masie wyniosła: materii organicznej – 39,06%, N – 1,75%, P – 1,60%, K – 0,112%, Ca – 3,426% i Mg – 0,325%. Kompost zastosowano wiosną 2006 roku, a nawóz azotowy wysiewano corocznie przed ruszeniem wegetacji wierzby w latach 2006-2009. Poletko miało powierzchnię 34,5 m2, na którym wysadzono 120 zrzezów (34782 sztuk· ha-1). Corocznie po zakończeniu wegetacji wierzby pobierano z każdego poletka próby gleby z trzech głębokości: 0-30 cm, 31-60 cm i 61-90 cm. Analiza gleby po zakończeniu wegetacji wierzby po pierwszym (2006 r.), po drugim (2007 r.), po trzecim (2008 r.) oraz po czwartym roku (2009) obejmowała ocenę na zawartość: suchej masy, próchnicy i węgla organicznego, azotu ogólnego, amonowego, azotanowego i mineralnego oraz odczynu gleby. Badania wykazały, w miarę upływu lat odstania pędów wierzby malała zawartość w glebie azotu ogólnego, azotanowego i mineralnego, a wzrastała zawartość azotu amonowego, węgla organicznego i próchnicy. Nawożenie wierzby kompostem z osadów komunalnych zwiększało zawartość w glebie próchnicy i węgla organicznego oraz podnosiło odczyn gleby, a nie wpływało na zawartość mineralnych form azotu. Stosowanie mineralnego nawożenia azotowego uprawy wierzby energetycznej podnosiło w glebie zawartość azotanów i azotu mineralnego, obniżało odczyn gleby, a nie wpływało na zawartość próchnicy, węgla organicznego, azotu ogólnego i amonowego.

EN

The aim of the study was to evaluate selected changes of the quality of light soil in a layer of 0-90 cm, under cultivation of willow coppice (Salix viminalis) in the 4-year cycle, due to fertilization with compost from municipal sewage sludge and mineral fertilizers. The experiment was carried out in 2006-2009 on the experimental field of Koszalin University of Technology in Kościernica, Polanów municipality (16°24'N and 54°8'E). The experiment was established on light soil of class IVb-V, of good rye complex, and granulometric composition of light loamy sand to a depth of 100 cm and light loam below 100 cm. The experiment factors were: fertilization (I) – (a) objects without fertilization, (b) fertilized with compost from municipal sewage sludge (10 t·ha-1 d.m.), (c) fertilized with compost from municipal sewage sludge (10 t·ha-1 d.m.) and mineral nitrogen in the amount of 90 kg N· ha-1, and (d) fertilized with compost from municipal sewage sludge (10 t· ha-1 d.m.) and mineral nitrogen in the amount of 180 kg N·ha-1 and clones of willow (II) – 1047, 1054, 1023, 1013, 1052, 1047D, 1056, 1033 and 1018. Compost characterized by: pHKCl – 6.63, dry mass content – 68.42%, and content in dry mass was as follows: organic matter – 39.06%, N – 1.75%, P – 1.60%, K – 0.112%, Ca – 3,426% and Mg – 0.325%. Compost was applied in the spring of 2006, and nitrogen fertilizer was applied each year before start of vegetation of willow in the years 2006-2009. The field area was 34.5 m 2, it was planted 120 cuttings (34782) pieces·ha-1. Each year, after vegetation period of willow soil samples were taken from each plot from three depths: 0-30 cm, 31-60 cm, 61-90 cm. Analysis of soil after first (2006), second (2007), third (2008) and fourth year (2009) the willow vegetation periods included assessment of the content of dry matter, humus and organic carbon, total, ammonium, nitrate and mineral nitrogen and soil pH. Studies show that during years of shoots regrowth of willow content of total, nitrate and mineral nitrogen decreased in soil and content of ammonium nitrogen, organic carbon and humus increased. Fertilization of willow with compost from municipal sewage sludge caused increase of the content of humus and organic carbon in soil and raised soil pH. It did not affect the content of mineral nitrogen forms. Fertilization of willow with mineral nitrogen caused increase of nitrate and mineral nitrogen content in the soil, and decrease of soil pH, and did not affect the content of humus, organic carbon, total and ammonium nitrogen.

4

Kompostowanie jako metoda bezpiecznego dla środowiska wykorzystania osadów ściekowych

Czekała J.

Wodociągi - Kanalizacja

|

2016

|

nr 4

46--48

5

Zmienność wybranych parametrów gleb ornych w okresie cyklu wegetacyjnego roślin

Widłak M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

803--814

EN

The aim of this study was to evaluate the content of soil elements and parameters such as pH and iodine value in a period of one vegetation cycle. Soil samples were collected from the topsoil to a depth of 30cm, in April – before spring fertilization, August - after the summer harvest and October – before winter fertilization 2014. During the whole research period soils showed on average, a slightly acidic pH (5.6-6.2). The increase in calcium concentration leads to decrease in aluminum concentration, which at the highest content is in the range 1,02 mg/100 g and does not exceed the allowable concentration. However, increasing the sodium amount and magnesium concentration causes the decrease of potassium concentration and iodine value. In the central-eastern region dominate brown soils characterized by a lower iodine value (LJ) than in the south-western region where occurrendzina and pararendzina. The low level of nutrient microelements in studied soils obliges farmers to phosphorus fertilization and potassium supplement in order to obtain expected yields.

6

Przyrodniczy wskaźnik zasolenia gleby

Widłak M.

Proceedings of ECOpole

|

2016

|

Vol. 10, No. 1

359--365

PL

Celem pracy była ocena zawartości sodu i potasu w wybranych glebach woj. świętokrzyskiego. W związku z narastającym problemem zasolenia gleby, w kontekście uprawy roślin, został wyznaczony przyrodniczy wskaźnik zasolenia. Zasolenie gleby negatywnie wpływa na wszystkie procesy życiowe organizmów roślinnych, ograniczając pobieranie składników pokarmowych i wody. Badaniami objęto 10 gmin województwa świętokrzyskiego o zróżnicowanej kwasowości gleby w warstwie mineralnej. Z przeprowadzonych badań wynika, że w glebie badanych obszarów występuje podwyższone stężenie sodu, które prowadzi do zastępowania potasu w roślinie. Wykorzystując wskaźnik zasolenia, określony przez iloraz zawartości sodu do potasu (Na/K), można wskazać skutki braku właściwego napowietrzenia systemu korzeniowego i przyswajalności składników pokarmowych przez rośliny.

EN

The aim of the study was to evaluate sodium and potassium content in selected soils of Swietokrzyskie province. Due to the growing problem of soil salinity in the context of growing plants, the natural indicator of salinity has been determined. The soil salinity adversely affects all life processes of plant organisms limiting nutrient and water uptake. The study involved 10 municipalities of Swietokrzyskie province with varying acidity of the soil in the mineral layer. The study shows that the tested soil areas have an increased concentration of sodium, which leads to substitution of potassium in the plant. Using the indicator of salinity defined by the quotient of sodium to potassium (Na/K) may indicate the effects of lack of proper aeration of root system and nutrients assimilation by plants.

7

Badania wstępne nad wpływem różnych biopreparatów na zmiany odczynu i zawartość składników w glebie i liściach okulantów jabłoni i wiśni

Grzyb Z. S., Piotrowski W., Sas Paszt L., Pąśko M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 3

198--203

PL

W ekologicznej szkółce doświadczalnej, gdzie rosły drzewka jabłoni odmiany ‘Topaz’ odpornej na parch i wiśni odmiany ‘Debreceni Bötermö’, badano wpływ nawozów mineralnych i bioproduktów zawierających związki humusowe (Humus UP, Humus Active), bakterie pożyteczne (Aktywit PM), wyciągi z aminokwasów roślinnych (BF Amin), wyciągi z wodorostów (BF Quality), grzybów mikoryzowych (Micosat), produktu ubocznego z fermentacji drożdży (Vinassa) i obornika granulowanego oraz innych produktów organicznych i mineralnych (Tytanit, Florovit) na zmiany kwasowości oraz poziomu składników mineralnych w glebie i liściach. Poletkami kontrolnymi były obiekty niczym nie nawożone. Nawożenie NPK spowodowało wzrost stopnia zakwaszenia gleby w przeciwieństwie do innych form nawożenia organicznego. Poszczególne preparaty, organiczne i nieorganiczne oraz nawozy mineralne powodowały zróżnicowanie poziomu składników mineralnych w glebie i liściach. Zakres tych zmian był głównym celem niniejszej pracy.

EN

In an experimental organic nursery where trees of scab resistant apple cultivar ‘Topaz’ and sour cherry cultivar ‘Debreceni Bötermö’ were grown, the effects of mineral fertilizers and bioproducts containing humic compounds (Humus UP, Humus Active), beneficial bacteria (Aktywit PM), extracts of plant amino acids (BF Amin), seaweed extracts (BF Quality), mycorrhizal fungi (Micosat), a by-product of yeast fermentation (Vinassa) and granular manure as well as other organic and mineral products (Tytanit, Florovit) on the changes in soil acidity and the level of minerals in the soil and leaves were studied. Control plots were not fertilized at all. NPK fertilization caused an increase in the degree of soil acidity, in contrast to the other forms of organic fertilization. The different preparations, organic and inorganic, and mineral fertilizers produced a significant variation in the level of minerals in the soil and leaves. The extent of those changes is the main topic of this paper.

8

Effect of Organic Matter and pH on the Mobility of Some Heavy Metals in Soils of Permanent Grasslands in the Foothills of the Hruby Jesenik Mts

Skarpa P., Pospislova L., Bjelkova M., Fiala K., Hlušek J.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 9-10

1347-1354

EN

In 2008 and 2009 total content of some heavy metals (Zn, Cu, Co, Pb, Cd and Mo) and their water-soluble forms were explored in soils of permanent grasslands of the foothills of the Hruby Jesenik Mts. Relationship between soil reaction and content and quality of organic matter was studied. The total content of heavy metals ranged from 38.40 to 71.65 mg Zn kg–1; 10.47–17.46 mg Co kg–1; 14.30–41.42 mg Cu kg–1; 3.84–15.53 mg Pb kg–1; 0.104–0.323 mg Cd kg–1 and 0.129–0.617 mg Mo kg–1. Content of water-soluble forms ranged from 0.0016 to 1.0100 mg Zn kg–1; 0.0204–0.2605 mg Co kg–1; 0.0085–0.2413 mg Cu kg–1, and 0.0108–0.0485 mg Cd kg–1 of soil. Soil reaction ranged from 4.09 to 5.43 (ie from extremely acid to acid). Results showed that decreasing of pH value caused significant increase of water-soluble fractions of zinc and cobalt content, especially when mineral and organic fertilisers (slurry) were applied. After compost application the inverse relationship water-soluble zinc content and pH was found. Interrelations were not statistically significant in this case. On permanent grassland soils total organic carbon (TOC) content ranged from 0.60 to 2.55 %. Sum of humic substances (HS) ranged from 4.5 to 8.0 mg kg–1; with a 1.5–3.3 mg kg–1 and 2.5–5.5 mg kg–1 proportion of humic acids (HA) and fulvic acids (FA), respectively. Humification degree was low (< 20 %). After organic and mineral fertilizers application on permanent grassland soils statistically significant differences were discovered in TOC and HA (compost) content (between the individual rates of organic fertilisers). Because of FA prevailed in humus fractional composition they mostly contributed to the transformation and migration of heavy metals mobile forms. During the experiment with mineral and organic fertilisers the dependence of water-soluble heavy metals and organic matter content was statistically significant for cobalt and copper. Cobalt content was inversely proportionate to HA content (r = –0.4021). In a similar way the copper content decreased due to increasing of FA in soils (r = –0.3803).

PL

W latach 2008-2009 oceniano ogólną zawartość niektórych metali ciężkich (Zn, Cu, Co, Pb, Cd i Mo) oraz ich form wodnorozpuszczalnych w glebach trwałych użytków zielonych Pogórza Hrubý Jeseník. Badano zależności między odczynem gleb i zawartością oraz jakością materii organicznej. Ogólna zawartość metali ciężkich mieściła się w zakresach: 38,40-71,65 mg Zn kg-1; 10,47-17,46 mg Co kg-1; 14,30-41,42 mg Cu kg-1; 3,84-15,53 mg Pb kg-1; 0,104-0,323 mg Cd kg-1 i 0,129-0,617 mg Mo kg-1 gleby. Zawartość form wodnorozpuszczalnych wahała się w granicach: 0,0016 to 1,0100 mg Zn kg-1; 0,0204-0,2605 mg Co kg-1; 0,0085-0,2413 mg Cu kg-1 i 0,0108-0,0485 mg Cd kg-1 gleby. pH gleb wahało się od 4,09 do 5,43 (tj. odczyn od bardzo kwaśnego do kwaśnego). Wykazano, że obniżenie wartości pH powodowało istotny wzrost zawartości frakcji wodnorozpuszczalnych cynku i kobaltu, zwłaszcza gdy zastosowano nawozy mineralne i organiczne (gnojowicę). Po zastosowaniu kompostu stwierdzono odwrotną zależność między zawartością frakcji wodnorozpuszczalnego cynku i pH. Zależności te nie były istotne statystycznie. Całkowita zawartość węgla organicznego (TOC) w glebach trwałych użytków zielonych wahała się od 6,0 do 25,5 g kg-1. Suma substancji humusowych (HS) wahała się od 4,5 do 8,0 mg kg-1; z udziałem odpowiednio 1,5-3,3 mg kg-1 kwasów huminowych (HA) i 2,5-5,5 mg kg-1 kwasów fulwowych (FA). Stopień humifikacji był niski (< 20%). Po zastosowaniu nawozów organicznych i mineralnych na glebach trwałych użytkach zielonych wykazano statystycznie istotne różnice w zawartości TOC i HA (kompost) (między poszczególnymi dawkami nawozów organicznych). Ponieważ FA przeważają w składzie frakcyjnym próchnicy, najczęściej one biorą udział w przemianach i przemieszczaniu się mobilnych form metali ciężkich. W trakcie doświadczenia z nawozami mineralnymi i organicznymi zależność między zawartością frakcji wodnorozpuszczalnych metali ciężkich i materii organicznej była statystycznie istotna dla kobaltu i miedzi. Zawartość kobaltu była odwrotnie proporcjonalna do zawartości HA (r = -0,4021). Podobnie zawartość miedzi obniżała się wraz ze zwiększającą się zawartością FA w glebach (r = -0,3803).

9

Klasy odczynu i kategorie agronomiczne gleb a ich widma fotoakustyczne

Żurawska A., Rochowski P., Szurkowski J.

Inżynieria Rolnicza

|

2010

|

R. 14, nr 4

319-326

PL

W prezentowanej pracy wykorzystaliśmy spektroskopię fotoakustyczną do oceny możliwości rozróżnienia, przy jej pomocy, gleb należących do różnych klas odczynu. Do pomiarów zestawiliśmy klasyczny spektrometr fotoakustyczny z wysokociśnieniową lampą ksenonową jako źródłem światła, oraz zamkniętą komorą pomiarową. Otrzymane rezultaty wskazują na możliwość wykorzystania spektroskopii fotoakustycznej zarówno do badania składu chemicznego gleby, jak i przynależności do określonej kategorii agronomicznej.

EN

In this work, we used photoacoustic spectroscopy for evaluation of the possibility of distinguishing between soils belonging to different reaction classes by means of this technology. For our measurements we used a classic photoacoustic spectrometer together with a high-pressure xenon lamp as a light source and a closed measuring chamber. The received results indicate the possibility of use of photoacoustic spectroscopy for examining the chemical constitution of soil as well as its affinity to a certain agronomical category.

10

Content of Exchangebale Cations in Grassland Soil Depending on Habitat Conditions in the Radziejowa Range

Kopeć M., Kaczmarczyk M., Zarzycki Z.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 10

1319-1326

EN

The research has aimed to determine the contents and variation of exchangeable cations in the soil of grasslands in the Radziejowa range (The Beskid Sądecki Mountains). The investigations were conducted in the areas with diversified habitat conditions under various type of management. The plant community description considered the altitude above sea level, land slope and aspect, and botanical composition. In the soil taken from the 0.10 cm layer pH was determined in l mol KC1 o dm-3 and exchangeable cations (Ca, Mg, K and Na) by means of extraction with l mol CH3COONH4 o dm-3. In the experiment the contents of exchangeable calcium forms in soil was conditioned by the altitude above sea level and the slope angle. Similar dependencies were found for the soil reaction. The soil reaction was changing and affected the concentrations of exchangeable cation forms. In soil sorption capacity the dominant alkaline cation was calcium whose concentration in the analyzed soils oscillated from 616 to 7325.79 mg Ca o kg-1 soil.

PL

W prezentowanych badaniach określono zawartość i zmienność kationów wymiennych w glebie użytków zielonych w paśmie Radziejowej (Beskid Sądecki). Badania prowadzono na terenach o zróżnicowanych warunkach siedliskowych oraz o różnym sposobie gospodarowania. Przy opisie zbiorowiska określano wysokość nad poziom morza, nachylenie oraz ekspozycję i skład botaniczny. W glebie w warstwie 0-10 cm oznaczono pH w 1 mol KC1 o dm-3 oraz kationy wymienne (Ca, Mg, K i Na), ekstrahując octanem amonu o stężeniu l mol CH3COONH4 o dm-3. W przeprowadzonych badaniach zawartość wymiennych form wapnia w glebie była uwarunkowana wysokością nad poziom morza oraz nachyleniem stoku. Podobne zależności stwierdzono w przypadku odczyny gleby. Odczyn gleby ulegał zmianie i wpływał na zawartość wymiennych form kationów zasadowych. W pojemności sorpcyjnej dominującym kationem zasadowym był wapń, którego zawartość w analizowanych glebach waha się od 616 do 7325,79 mg Ca o kg-1 gleby.

11

Changes in Values of Basic Indicators of Soil Acidification as the Effect of Application of Sewage Sludge and Flotation Lime

Kaczor A., Paul G., Brodowska M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 5/6

583-588

EN

The variability of selected factors of soil acidification: soil reaction (pH), exchange acidity and mobile aluminium were analyzed under the conditions of sewage sludge and flotation lime influence. The research was based on a two-year strict pot experiment, which was set up using complete randomization method, on soil materiał obtained from the vicinity of a sulphur mine. Prior to the experiment the soil was characterized by a very acidic reaction, an exchange acidity (Hex) value of 19.92 mmol(+) o kg^-1, mobile aluminium content of 8.60 mmol(+) o kg^-1, and moreover, by a low content of available phosphorus and potassium, very low content of available magnesium and high content of S-SO4. The results obtained show that applied experimental factors (sewage sludge, flotation lime) positively influenced the changes in the analyzed soil properties. Under the influence of liming, the value of soil pH was changed distinctly and, in consequence, the soil reaction was changed from very acidic to acidic or slightly acidic. Moreover, soil liming caused a decrease in the values of exchange acidity and mobile aluminium in the examined soil. The influence of sewage sludge on the analyzed soil properties, in most objects, was also beneficial but less distinct than in the case of flotation lime.

PL

Przeanalizowano wpływ osadu ściekowego oraz wapna poflotacyjnego na zmiany w wartością wybranych wskaźników zakwaszenia gleby: odczynu (pH), kwasowości wymiennej (w) i glinu ruchomego. Badania prowadzono w ścisłym dwuletnim doświadczeniu wazonowym, które założono metodą kompletnej randomizacji, na glebie pochodzącej z okolic kopalni siarki. Gleba przed doświadczeniem charakteryzowała się bardzo kwaśnym odczynem (pH), wartością kwasowości wymiennej wynoszącej 19,92 mmol(+) o kg^-1 oraz zawartością glinu ruchomego - 8,60 mmol(+) o kg^-1, a ponadto małą zawartością przyswajalnego fosforu i potasu, bardzo małą zawartością przyswajalnego magnezu oraz dużą zawartością S-S04. Uzyskane wyniki wskazują, że zastosowane w doświadczeniu czynniki zmienne (wapno poflotacyjne, osad ściekowy) korzystnie wpłynęły na zmiany analizowanych właściwości gleby. Pod wpływem wapnowania wyraźnemu podwyższeniu uległa wartość pH gleby, w wyniku czego odczyn z bardzo kwaśnego zmienił się w kwaśny lub lekko kwaśny. Ponadto wapnowanie spowodowało zmniejszenie wartości kwasowości wymiennej i zawartości glinu ruchomego w badanej glebie. Wpływ osadu ściekowego na analizowane właściwości glebowe był również w większości obiektów korzystny, jednakże zmiany ich wartości wywołane tym czynnikiem były mniej widoczne.

12

Impact of fertilization types on the soil reaction and the content of nitrogen in soil

Kasperczyk M., Szewczyk W., Kacorzyk P.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 9

933-937

EN

The research was accomplished on a permanent meadow situated in a piedmont region (at the altitude of 320 m above sea level) during the period from 1997 to 2005. The field where the research experiment was carried out consisted of brown soil having a granulometric composition of medium loam. At the beginning of the experiment, two plant species predominated in the meadow sward: Yorkshire fag {Holcus lanatus} and oat-grass {Arrhenatherum elatius}. The experiment was carried out on five objects: one control object and four objects fertilized by applying four various fertilizer types, ie one object fertilized with mineral fertilizers, two objects - with barnyard manure, and one - with a mixed fertilizer (barnyard manure and mineral fertilizers). The elements under assessment were: the pH profile of the soil as developed after the 9 years of the fertilization applied, the total nitrogen content in the soil, and nitrate nitrogen & ammonia nitrogen contents in the soil. With regard to the initial stale, the decrease in the soil pH value was the lowest when mineral fertilization was applied; however, the decrease in the total nitrogen content caused by this type of fertilization was the highest. Then again, when comparing this object with the control object, the content of N-NO3 in its soil was 1.5 limes higher and the content of N-NH4 Was as much as 6 limes higher. When the object was fertilized by applying barnyard manure, with its dose amounting to 25 Mg ha-l, the increase in the soil pH was the highest, as was the increase in the contents of ammonia and nitrate nitrogen in the soil. The comparison of the soil fertilized with barnyard manure and of the soil fertilized solely with mineral fertilizers confirmed that in the soil fertilized with barnyard manure, the content of total nitrogen was more than 1.5 limes higher, of N-NH4 - more than twice higher, and of N-NO3 - 3 limes higher than in the soil fertilized with mineral fertilizers. In the soil that was intensely manured, the high content levels of the nitrogen forms studied (NH4+, NO3-) was maintained and caused the soil acidity level to significantly increase.

PL

Badania przeprowadzono w latach 1997-2005 na łące trwałej położonej w rejonie podgórskim (320 m n.p.m.). Na polu doświadczalnym występowała gleba brunatna o składzie granulometrycznym gliny średniej. Gatunkami dominującymi w runi łąkowej na początku badań były: kłosówka wełnista (Holcus lanatus) i rajgras wyniosły (Arrhenatherum elatius). W badaniach uwzględniono pięć obiektów: kontrolę i cztery warianty nawozowe, w tym jeden z nawozami mineralnymi, dwa z obornikiem oraz jeden obiekt z nawożeniem mieszanym (obornik i nawozy mineralne). Elementami oceny było kształtowanie się pH gleby po 9 latach nawożenia i jej zasobność w azot ogólny i azot w formie azotanowej oraz amonowej.

13

Content and uptake of lithium at variable soil reaction. Part 3. Content and uptake of lithium by sunflower in the third year after liming

Rogóż A.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 3-4

371-378

EN

Changes of soil pH reaction in the third year after application of calcium or magnesium fertilizers depended on the form and dose and fluctuated within the 4.27 and 5.27 pH range. In the third year of the experiment a positive effect of applied calcium or magnesium fertilizers and their doses was registered on the amount of sunflower yields irrespective of lithium level in soil. Lithium content in sunflower fluctuated widely depending on changes of soil reaction, content of available forms in soil, development stage and the analysed plant part. Lithium contents in sunflower leaves and stems harvested in the third week of vegetation and irrespective of fertilizer combination was twice higher in comparison with this element content in stems and leaves harvest at the flowering stage. On treatments with elevated lithium content in soil, irrespective of changes of soil pH, in the third year after liming or magnesium application, this element contents increased visibly in roots and tops of sunflower in comparison with the objects with natural content. The amount of lithium take up with sunflower yield in the third year after liming or magnesium application was determined by changes of soil reaction, irrespective of lithium contents in soil or analysed plant part. Higher soil pH caused a declined absorption of this element by sunflower.

PL

Zmiany odczynu gleby w trzecim roku po zastosowaniu nawozów wapniowych lub magnezowych zależały od formy oraz dawki nawozu i wahały się w przedziale pH od 4,27 do 5,27. W trzecim roku prowadzenia doświadczenia zaznaczył się korzystny wpływ zastosowanych nawozów wapniowych lub magnezowych oraz ich dawek na ilość plonów słonecznika niezależnie od poziomu litu w glebie. Zawartość litu w słoneczniku wahała się w szerokim zakresie w zależności od zmian odczynu gleby, zawartości form przyswajalnych litu w glebie, fazy rozwojowej oraz analizowanej części rośliny. Zawartość litu w łodygach i liściach słonecznika zebranych w trzecim tygodniu wegetacji, niezależnie kombinacji nawozowej, była 2-krotnie większe w porównaniu z zawartością tego pierwiastka w łodygach i liściach zebranych w fazie kwitnienia. Niezależnie od zmian odczynu, w trzecim roku po wapnowaniu lub magnezowaniu wyraźnie wzrasta koncentracja tego pierwiastka w korzeniach i częściach nadziemnych słonecznika w obiektach o podwyższonej zawartości tego pierwiastka w glebie w odniesieniu do obiektów z naturalną jego zawartością. O ilości pobranego litu z plonem słonecznika w trzecim roku po wapnowaniu lub magnezowaniu, niezależnie od zawartości litu w glebie oraz analizowanej części rośliny, decydowały zmiany odczynu gleby. Większemu pH towarzyszyło zmniejszone pobranie tego pierwiastka przez słonecznik.

14

Changes in agrochemical properties of discharge soil of the DAZ waste dump: "Z 8 at The Gasworks"

Novotna J., Lošak T.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 3-4

357-362

EN

We conducted long-term monitoring of changes in some agro-chemical properties of discharge soil (anthropogenic soil), the result of lignite mining in the North-Bohemian lignite fields not far from the town of Usti nad Labem. The waste dump was filled in the 1950's using the technology of shovel excavators. On the surface of the last face of the waste dump elevated 15-20 m above the original terrain we saw grey ilite - kaolinite - montmorillonite clay. On part of this surface direct agricultural reclamation had been ongoing since 1961; that means that it was not overlaid with land-improving substrates. Some agrochemical properties of the discharge soil (soil pH reaction, content of available nutrients - P, K, Mg, Cox, N) were determined in soil samples collected in 1961, 1974, 1987 and 2005 according to standard rules and followed by analyses using the respective analytical methods. The content of available nutrients increased significantly during the period of investigations (1961-2005), ie phosphorus from 7.59 to 71 mg o kg-', potassium from 186.5 to 456.5 mg o kg-' and magnesium from 253.3 to 435 mg - kg-'. Value of soil pH measured in KCI solution (soil reaction comprised the exchangeable acidity) decreased from 6.63 (neutral) to 5.97 (sub-acid). The Cox increased from 14.5 (1961) to 33.0 g- kg-' (2005) and during the same period the N content increased from 1.1 to 2.7 go kg-'. After technical and biological reclamation was completed the anthropogenic soil developed successfully; the elements of soil fertility are increasing.

PL

Wieloletni monitoring zmian wybranych właściwości agrochemicznych ziemi nadkładowej (gleba antropogeniczna), następstwa wydobycia węgla brunatnego w północnoczeskim zagłębiu węgla brunatnego niedaleko miasta Usti nad Łabą. Hałda odpadów powstała w 1950 r. z użyciem koparek szuflowych. Powierzchnię ostatniej warstwy hałdy odpadów, wyniesionej 15-20 m nad pierwotnym poziomem terenu, pokryto szarym iłem illitowo-kaolinitowo-montmorylonitowym. Na części powierzchni od 1961 r. trwa bezpośrednia regeneracja rolnicza, tj. bez uprzedniego pokrycia jej substancjami poprawiającymi właściwości gruntu. Wybrane właściwości agrochemiczne ziemi nadkładowej (odczyn gleby, zawartość Cox i N oraz przyswajalnych składników - P, K i Mg) oznaczano w próbkach gleby pobranych w 1961, 1974, 1987 i 2005 r. według standardowych procedur, a następnie analizy wykonano, stosując odpowiednie metody analityczne. Zawartość przyswajalnych składników zwiększyła się istotnie w okresie badań (1961-2005), fosforu z 7,59 do 71 mg o kg-', potasu z 186,5 do 456,5 mg o kg-' i magnezu z 253,3 do 435 mg - kg-'. Wartość pH gleby mierzona w roztworze KCl (odczyn gleby obejmujący kwasowość wymienną) obniżyła się z 6,63 (obojętny) do 5,97 (słabo kwaśny). Zawartość C organicznego zwiększyła się z 14,5 (1961 r.) do 33,0 go kg-' (2005 r.) i w tym samym okresie zawartość N zwiększyła się z 1,1 do 2,7 go kg-1.

15

Skuteczność wapnowania łąki górskiej

Kasperczyk M., Szewczyk W.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 1

153-159

PL

Oceny wpływu wapnowania na plonowanie łąki górskiej i właściwości chemiczne gleby dokonano na podstawie doświadczeń z lat 1999-2004. Na polu doświadczalnym występowała gleba brunatna, kwaśna, o składzie granulometrycznym piasku gliniastego, której pH w KCl wynosiło 4,3. W badaniach uwzględniono obiekty z runią naturalną i podsianą (na tych ostatnich darń była w 50% uszkodzona glebogryzarką). Po 3 latach od wapnowania efektywność tego zabiegu była znacznie większa na obiektach z uszkodzoną darnią. W tym przypadku wapnowanie przyczyniło się do zwiększenia pHKCl gleby o 1,0-1,3 jednostki, natomiast na obiektach z darnią nieuszkodzoną o 0,5-0,6. Po 6 latach badań pHKCl gleby na obiektach z darnią nieuszkodzoną utrzymywało się prawie na takim samym poziomie, jak 3 lata wcześniej, natomiast na obiektach z darnią uszkodzoną jego wartość zmalała o 0,3-0,4 jednostki w odniesieniu do stanu sprzed 3 lat. Wapnowanie nie miało wpływu na plonowanie łąki wyrażone w suchej masie runi i białku ogólnym. Przyczyniło się natomiast wyraźnie do zwiększenia zawartości przyswajalnych form fosforu i magnezu w glebie i ponad 2-krotnego zmniejszenia zawartości manganu i kadmu. Zawartość dwóch ostatnich składników zmniejszyła się również w masie roślinnej.

EN

Results of this study date from 3rd and from 6th year after liming. Brown, acid soil in a mountain grassland had granulometric composition of loamy sand with pH in KCl = 4.3. Objects with natural sward and those undersown, where rotary cultivator broke down 50 % of the turf, were studied. Considerably greater efficiency of liming was found in objects with destroyed turf 3 years after liming. The liming procedure lowered soil acidity in that case by about 1.0-1.3 pH in KCl while increased pH in objects with natural sward by about 0.5-0.6 pH units. Six years after liming soil pHKCl in objects with uninterrupted sward remained at the same level as 3 years before while in objects with damaged sward the pH decrease by 0.3-0.4 units in the same time period. Liming did not influence grassland output expressed in dry matter and total protein yield. It increased, however, the content of available phosphorus and magnesium in soil and decreased almost two times the content of manganese and cadmium. Concentrations of the last two elements decreased also in plant biomass.

16

Możliwości nawożenia rzepaku ozimego z przeznaczeniem nasion do produkcji biopaliw. Cz. II. Sposoby obniżenia kosztów nawożenia rzepaku ozimego

Kaczor A., Jackowska I., Brodowska M. S.

Eksploatacja i Niezawodność

|

2003

|

nr 3

28-3

PL

W pracy wskazano możliwości obniżenia kosztów nawożenia rzepaku ozimego. Według autorów koszty te będą niższe w wyniku zoptymalizowania odczynu gleby i stosowania pełnego zbilansowanego nawożenia oraz ochrony chemicznej roślin. Zapewni to uzyskanie bardzo wysokich plonów. Koszty nawożenia można również obniżyć bezpośrednio. wnosząc część składników pokarmowych w formie dolomitowanych osadów pościekowych.

EN

In the study possibilities of decreasing the costs of fertilization of winter oilseed rape were named. According to the authors optimization of soil reaction, application of fully balanced fertilization and chemical protection of plants, which ensure the achievement of high crops we!! result in a decrease in costs. Costs of fertilization may also be decreased directly, by providing some nutrients inform of dolomite sewage deposits.