Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kasza jaglana - wartość żywieniowa oraz właściwości prozdrowotne

Stasiak-Różańska L., Kraśniewska K.

Przemysł Spożywczy

|

2018

|

T. 72, nr 1

41--43

PL

Kasza jaglana zawiera wiele cennych składników odżywczych oraz charakteryzuje się wysoką wartością żywieniową. Nie zawiera glutenu i dzięki temu może stanowić uzupełnienie diety osób cierpiących na celiakię. Niestety, zalety kaszy jaglanej wciąż nie są doceniane przez polskich konsumentów. W artykule przedstawiono sposób otrzymywania kaszy jaglanej, scharakteryzowano jej skład, a także opisano korzyści wynikające z jej spożywania.

EN

Millet groat is characterized by its rich nutritional composition and high nutritional value. This groat is gluten- -free product and owing to this fact, it can be a supplement to the diet of celiac sufferers. Unfortunately, the value of millet is still not appreciated by Polish consumers. The article presents the method of obtaining the millet groat, characterizing its composition and the benefits of its consuming.

2

Chemical composition of green forage in relation to legume plant species and its share in the meadow sward

Wróbel B., Zielewicz W.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 63, nr 3

131--136

EN

The aim of the study was to evaluate the impact of various percentage shares of legumes in the sward on the nutritional value of forage. Two species of legume plants were used in this experiment: red clover (Trifolium pratense L.) variety Chlumecky and birdsfoot trefoil (Lotus corniculatus L.) variety Leo. The research material consisted of green forage samples in which percentage shares of tested species of legume plant ranged from 0% to 100%. The content of organic and mineral components in green forage was evaluated. The relation between the percentage shares of red clover and birdsfoot trefoil and the content of nutritive components in green forage was calculated. Forages with birdsfoot trefoil in them, regardless of its percentage share, contained more total protein, crude ash and NDF and ADF fibers fraction. In contrast, forages with the participation of red clover contained more sugars, Ca, Mg and Mn, and were characterized by higher digestibility of organic matter. The proportions of both species also had a significant impact on the content of the majority of nutrients. Increasing the proportion of both red clover and birdsfoot trefoil in green forages resulted in a decrease in crude fiber content and its fractions: ADF and NDF. However, the share of both species was positively correlated with the total protein content, crude ash, ADL and organic matter digestibility. A positive correlation was found between the proportion of red clover in mixture and the Ca, Mg and Fe contents. The proportion of birdsfoot trefoil was positively correlated with the content of P, Ca, Mg and Fe.

PL

Celem badań była ocena wpływu zróżnicowanego udziału w runi roślin bobowatych na wartość pokarmową zielonki. Badaniami objęto dwa gatunki: koniczynę łąkową (Trifolium pratense L.) odmiany Chlumecky i komonicę zwyczajną (Lotus corniculatus L.) odmiany Leo. Materiał badawczy stanowiły próbki zielonki, w których procentowy udział badanego gatunku rośliny bobowatej wynosił od 0 do 100%. W zielonce oceniano zawartość składników organicznych i mineralnych. Obliczono zależność pomiędzy procentowym udziałem koniczyny łąkowej i komonicy zwyczajnej w zielonce a zawartością poszczególnych składników pokarmowych. Zielonka z udziałem komonicy zwyczajnej, niezależnie od jej procentowego udziału, zawierała więcej białka ogólnego, popiołu surowego oraz frakcji włókna NDF i ADF. Natomiast zielonka z udziałem koniczyny łąkowej zawierała więcej cukrów prostych, Ca, Mg i Mn oraz charakteryzowała się wyższą strawnością masy organicznej. Procentowy udział w zielonce obu gatunków miał też istotny wpływ na zawartość większości składników pokarmowych. Zwiększanie udziału w zielonce, zarówno koniczyny łąkowej jak i komonicy zwyczajnej, powodowało obniżenie zawartości włókna surowego oraz jego frakcji: ADF i NDF. Udział obu gatunków był natomiast dodatnio skorelowany z zawartością białka ogólnego, popiołu surowego, ADL i strawnością masy organicznej. Stwierdzono ponadto dodatnią korelację pomiędzy udziałem w zielonce koniczyny łąkowej a zwartością Ca, Mg i Fe. Udział komonicy zwyczajnej był dodatnio skorelowany z zawartością P, Ca, Mg i Fe.

3

The estimation of bioactive compounds content in organic and conventional sweet cherry (Prunus avium L.)

Hallmann E., Rozpara E.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

141--145

EN

The rules of organic fruit production are a very strict. Only natural fertilizers and plant protection products are allowed. Fruit produced by organically way are characterized by a higher content of biologically active compounds in comparison with conventional one. The consumer prefer sweet cherry fruits due to their pleasant taste and the pro-healthy properties. Sweet cherry fruits are a very good source of phenolic compounds in our diet. In cherries, especially those with dark colour you can find also the anthocyanins valuable for the health. In the experiment four varieties of cherries were used: Regina cv, Kordia cv, Hedelfińska cv, Bütnera Red cv. from organic and conventional production. In the fruit dry matter content and phenolic compounds were measured. The obtained results showed that organic sweet cherry fruits contained significantly more total sugars including glucose and fructose, total anthocyanins, especially cyanidin-3.5-di-O-rutinozide, as well as two identified flavonoids: luteolin and quercetin. Conventional sweet cherry fruits were characterized by significantly higher amount of dry matter, organic acids including citric and malic acids, and quercetin-3-O-glucoside, kaempferol content. Sweet cherry fruits are a very good diversification of our diet, it's a good idea to consume, especially those from organic farming.

PL

W ekologicznym sadownictwie wymagane są bardzo restrykcyjne metody. Tylko naturalne nawozy i środki ochrony roślin są dozwolone. Owoce wyprodukowane metodami ekologicznymi charakteryzują się wyższą zawartością związków biologicznie czynnych w porównaniu z owocami konwencjonalnymi. Owoce czereśni są cenione przez konsumentów ze względu na przyjemny smak oraz wartości prozdrowotne. Są bardzo dobrym źródłem związków polifenolowych w naszej diecie. W owocach czereśni, szczególnie tych o ciemnym zabarwieniu można znaleźć tez cenne dla zdrowia antocyjany. W doświadczeniu użyto cztery odmiany czereśni: Regina cv, Kordia cv, Hedelfińska cv, Bütnera Red cv. z produkcji ekologicznej i konwencjonalnej. W owocach zmierzono zawartość suchej masy oraz związków polifenolowych. Otrzymane wyniki wskazują, że czereśnie ekologiczne charakteryzowały się istotnie większą zawartością cukrów ogółem w tym glukozy i fruktozy, antocyjanów ogółem, szczególnie rutynozydu-3,5-di-O-cyjanidyny, jak tez zidentyfikowanych flawonoidów: luteoliny i kwercetyny. Owoce czereśni konwencjonalnych charakteryzowały się istotnie wyższa zawartością suchej masy, kwasów organicznych, szczególnie kwasu cytrynowego i jabłkowego, ale też glikozydu-3-O-kwercetyny i kempferolu. Owoce czereśnie są bardzo dobrym urozmaiceniem naszej diety, dlatego warto spożywać, szczególne te z upraw ekologicznych.

4

Określanie wartości odżywczej do celów etykietowania żywności

Przygoda B.

Przemysł Spożywczy

|

2016

|

T. 70, nr 8

52--56

PL

Od 13 grudnia 2016 r. podawanie informacji o wartości odżywczej w etykietowaniu żywności będzie obowiązkowe. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, określenie wartości odżywczej środków spożywczych można wykonać opierając się na analizie żywności, obliczeniu na podstawie znanych lub rzeczywistych wartości średnich użytych składników lub obliczeniu na podstawie ogólnodostępnych i zaakceptowanych danych. Wybór metody zależy od rodzaju produktu spożywczego, jego składu oraz warunków procesu technologicznego.

EN

From 13 December 2016, the presentation of nutritive value in food labeling will be mandatory. In accordance with the Regulation (EU) No 1169/2011 of the European Parliament and of the Council on the provision of food information to consumers, determination of the nutritive value of products, can be performed on the basis of the analysis of food products, of the calculation based on the known or actual average values of the ingredients used, or of the calculation based upon generally established and approved data. The choice of method depends on the type of food product, its composition and the conditions of technological process.

5

The effect of mineral NPK and organic fertilisation on the content of nutritive components and microbiological quality of the first regrowth of meadow sward

Wróbel B., Zielińska K. J., Fabiszewska A. U.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 4

129--134

EN

Studies were carried out in the years 2011-2013 in the field experiment on permanent meadow. The aim was to assess the effect of various forms and doses of fertilisers on nutritive value and microbiological quality of the first regrowth of meadow sward. Six experimental plots were established on the meadow and fertilised with mineral NPK, cattle liquid manure and manure applied in two doses corresponding to 60 and 120 kg N ha-1. First regrowth of meadow sward was collected for analyses. The number of selected microorganisms and the content of nutritive components were analysed in these samples. Applied organic fertilisation, especially that with manure, increased the content of crude ash, decreased the concentration of simple sugars and the sugar to protein ratio. Moreover, manure fertilisation increased the concentration of potassium and decreased the concentration of sodium, magnesium and calcium in meadow sward. Higher doses of fertilisers increased the content of potassium and decreased that of calcium in the sward. Applied organic fertilisation did not result in unfavourable changes in epiphytic microflora of the sward.

PL

Badania prowadzono w latach 2011-2013 w doświadczeniu łanowym na łące trwałej. Celem badań była ocena wpływu stosowania różnych form i dawek nawozów na wartość pokarmową i jakość mikrobiologiczną pierwszego odrostu runi łąkowej. W ramach badań na łące wydzielono 6 łanów doświadczalnych, które nawożono nawozami mineralnymi NPK oraz gnojówką bydlęcą i obornikiem stosowanymi w dwóch dawkach, odpowiadających dwóm poziomom nawożenia azotem: 60 i 120 kg·ha-1. Do analiz pobierano ruń łąkową z pierwszego odrostu. W próbach zielonki oceniano liczebność wybranych mikroorganizmów, a także zawartości składników pokarmowych. Zastosowane nawożenie nawozami naturalnymi łąki, zwłaszcza obornikiem, spowodowało wzrost zawartości popiołu surowego oraz spadek koncentracji cukrów prostych i pogorszenie stosunku cukrowo-białkowego. Ponadto nawożenie obornikiem powodowało wzrost zawartości w runi łąkowej potasu przy równoczesnym spadku koncentracji sodu, magnezu i wapnia. Wzrost dawki nawożenia powodował wzrost zawartości potasu i spadek wapnia w runi. Stosowane nawożenie nawozami naturalnymi nie powodowało niekorzystnych zmian w mikroflorze epifitycznej runi.

6

Nutritive value and the content of macroelements in fodder and in soil from organic grasslands

Jankowska-Huflejt H.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 59, nr 3

91--97

EN

Studies were carried out in the years 2006-2007 in organic farms with animal production and over 30% share of permanent grasslands in agricultural lands. Samples of green forage from meadows and pastures, of hay and hay ensilage from meadow sward were analysed for the content of total protein, crude fibre, crude fat, ash and mineral components (N, P, K, Ca, Mg and Na). In the year 2007, soil (0-20 cm layer) richness in these components was also analysed. Mean content of nutritive components in fodder reached the optimum range but the content of total protein and crude fibre was quite variable. Mean content of potassium and magnesium in all types of fodder was satisfactory, that of phosphorus - satisfactory in green fodder from pastures and slightly deficient in other types of fodder. The content of calcium was minimally deficient in hay and that of sodium was small in all types of fodder (only 0.38 g kg-1 DM in hay), which resulted in too high K:Na ratio (up to 242 in hay) and K:Mg ratio (ca. 10). Compared with conventional farms, more hay samples from organic farms contained more P, Ca and Mg. Potassium content in hay was comparable and Na content was much smaller in hay from organic farms. Soils of studied grasslands were in general acid or slightly acid of low phosphorus content. Very high potassium content in some soils may indicate too often applied liquid manure. Soil richness in available calcium and magnesium was exceptionally favourable and only in few cases needed supplementation. Improving management methods and periodical analyses of soil and fodder are necessary to increase grassland utilization and fodder quality.

PL

Badania prowadzono w latach 2006-2007 w ekologicznych gospodarstwach z ponad 30% udziałem trwałych użytków zielonych w strukturze użytków rolnych i prowadzących produkcję zwierzęcą. Analizowano próbki zielonki z łąk i pastwisk, próbki siana oraz kiszonki z runi łąkowej. Oceniano zawartość białka ogólnego, włókna surowego, tłuszczu surowego, popiołu surowego i składników mineralnych N, P, K, Ca, Mg i Na. W 2007 roku określono też zasobność gleb (warstwa 0-20 cm) w te składniki. Średnio zawartość składników pokarmowych w paszach mieściła się w granicach wartości optymalnych, ale zawartości białka ogólnego i włókna surowego były bardzo zróżnicowane. Średnie zawartości potasu i magnezu były zadowalające we wszystkich rodzajach pasz, fosforu zadowalające w zielonce pastwiskowej i nieznacznie niedoborowe w pozostałych paszach, zawartość wapnia minimalnie niedoborowa tylko w sianie, natomiast zawartość sodu mała (zaledwie 0,38 g kg-1 s.m. w sianie) we wszystkich rodzajach pasz, co rzutowało na zbyt wysoki stosunek K : Na (nawet 242 w sianie)i K : Mg (ok. 10). W porównaniu z zawartością składników w sianie z gospodarstw konwencjonalnych w sianie z gospodarstw ekologicznych większy był % próbek o większej zawartości P, Ca i Mg, o zbliżonym udziale K i znacznie mniejszej zawartości Na. Gleby badanych użytków były na ogół kwaśne i lekko kwaśne, o niskiej zawartości fosforu; bardzo duża w części gleb zawartość potasu może wskazywać na zbyt częste stosowanie gnojówki. Zasobność w przyswajalne magnez i wapń była wyjątkowo korzystna, tylko w nielicznych przypadkach wymagająca uzupełnienia. W celu poprawy wykorzystania TUZ i ja-kości ich pasz konieczne jest doskonalenie metod gospodarowania oraz okresowe badanie paszy i zasobności gleb.

7

Trwałość pastwiskowych mieszanek odmian traw i motylkowatych drobnonasiennych wybranych do użytkowania w gospodarstwie ekologicznym

Jankowska-Huflejt H.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 3

229--234

PL

Badania realizowano w latach 2006-2010 w ZDITP w Biebrzy, na łące trwałej, na glebie organicznej, mułowo-torfowomurszowej. Doświadczenia założono w układzie losowanych bloków, w czterech powtórzeniach, na poletkach o powierzchni 15 m2. Zaprojektowaną do użytkowania pastwiskowego w gospodarstwie ekologicznym mieszankę (tzw. modelową) P1, oceniano na tle mieszanek P2- zakupionej i P3- kontrolnej (uproszczonej) oraz gatunku wskaźnikowego Lolium perenne L. (4n) odm. Barista P4. Stosowano nawożenie: P2O5 – 50 kg/ha wiosną; K2O – 60 kg/ha (po 30 kg wiosną i latem). Ruń koszono 5-krotnie, badano zmiany składu botanicznego (metodą szacunkową), wysokość runi w dniu koszenia oraz wielkość plonu s.m. i jego jakość (metoda Filipka, 1973). Po 5 latach symulowanego użytkowania pastwiskowego wypadły wysiane w mieszankach: Trifolium repens L. Astra i Riesling oraz Festuca pratensis Huds. Skra i Agrostis gigantea Roth Mieta. Najmniejsze zmiany zaobserwowano w mieszance P1, a największe w runi obiektu P4 (Lolium perenne L. Baristra). Spośród wysianych gatunków najtrwalsze okazały się Poa pratensis L. Skiz, a także Phleum pratense L. Skala i Festuca rubra L. Atra. Z traw niewysianych największe znaczenie miały Poa pratensis L. i Poa annua L., a z chwastów Ranunculus repens L., lepiej znoszący nadmierne uwilgotnienie. Porównywane mieszanki pastwiskowe lepiej odrastały w okresie letnim (pokos III i IV), bez istotnego zróżnicowania między sobą. Wysokość runi bardziej zależała od warunków wilgotnościowych i pokosu niż rodzaju mieszanek, zwłaszcza w kolejnych latach użytkowania. Zaobserwowano tendencję większej stabilności mieszanki modelowej P1, związaną z większą stabilnością jej składu gatunkowego. Łączne plony poszczególnych mieszanek były wyrównane (od 18,69 do 20,76 t.ha-1). Nieznacznie większe plony uzyskano z mieszanek uproszczonej P3 i modelowej P1, najmniejsze z Lolium perenne L. w siewie czystym (największa degradacja runi). Większe zróżnicowanie plonów wystąpiło w pokosach i latach, na skutek wpływu warunków termicznych i wilgotnościowych. Wartość paszowa porównywanych mieszanek, mierzona liczbą wartości użytkowej Lwu, była wyrównana: bardzo dobra i dobra, z wyjątkiem runi obiektu P4 (Lolium perenne L. odm. Baristra), której jakość w wyniku silnej degradacji w ostatnim roku badań, była mierna (Lwu = 5,92). Jakość runi mieszanki modelowej P1 (dostosowanej do siedliska) była bardzo dobra (Lwu = 8,0-9,0) w całym okresie badań, co wynikało z mniejszego zakresu zmian składu botanicznego tej mieszanki. Zaobserwowane zmiany świadczą o zanikaniu różnic wynikających ze składu wysianych mieszanek oraz o wykształcaniu się zbiorowisk dostosowanych florystycznie do panujących warunków siedliskowych. Właściwy dobór gatunków i ich odmian do mieszanek spowalnia ten proces.

EN

Studies were carried out in the years 2006-2010 in the Experimental Farm of the ITP in Biebrza on permanent meadow situated on mud-peat-muck organic soil. Experiments were set up in a random block system in four repetitions on 15 m2 plots. A mixture (the so-called model mixture P1) designed for pasture use in an organic farm was compared with the purchased mixture P2, control (simplified) mixture P3 and an indicator species Lolium perenne L. 4n Barista (P4). Experiment was fertilized with 50 kg P2O5/ha in spring and with 60 kg K2O/ha (30 kg in spring and summer). Sward was mown 5 times. Botanical composition was analysed with the approximate method, sward height was measured on the day of mowing, dry weight yield and its quality was analysed with the method of Filipek (1973). Trifolium repens L. Astra and Riesling, Festuca pratensis Huds. Skra and Agrostis gigantea Roth Mieta sown in mixtures disappeared after 5 years of simulated pasture use. The smallest changes were observed in P1 mixture and the greatest – in the sward of P4 variant (Lolium perenne L. Baristra). Poa pratensis L. Skiz, Phleum pratense L. Skala and Festuca rubra L. Atra appeared most persistent among sown species. Most important from among unsown grasses were Poa pratensis L. and Poa annua L. and from among weeds - a stoloniferous Ranunculus repens L. more tolerant of excessive moisture. Mixtures grew best in the summer period (the 3rd and 4th cut) without significant differences between mixtures. Sward height depended more on moisture conditions and cuts than on mixture types, especially in subsequent years of grassland use. Total yields of particular mixtures were similar (from 18.69 to 20.76 t/ha); slightly larger for simplified (P3) and model (P1) and smallest for P4 variant (Lolium perenne L. Baristra) in pure sowing due to the highest soil degradation. A greater differentiation of yields was found among cuts and years with the most important effect of thermal and moisture conditions. Fodder value measured with the number of utility value was very good and good with the exception of P4 sward (Lolium perenne L.) which, due to a strong degradation in the last study year was mean (Lwu 5.92). Sward of the model mixture P1 was of very good quality (Lwu 8.0-9.0) during the whole study period which was a result of minor changes in its botanical composition. Observed changes evidence diminishing differences resulting from the composition of sown mixtures and the development of communities floristically adapted to habitat conditions. However, proper selection of species and their varieties for mixtures may slow down this process.

8

Jakość kiszonek z runi łąkowej z dodatkiem biologicznych stymulatorów fermentacji

Wróbel B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 3

211-225

PL

Celem badań była ocena jakości, wartości pokarmowej oraz przydatności żywieniowej kiszonek z podsuszonej runi łąkowej, zakiszanych w dużych belach cylindrycznych z dodatkiem wybranych biologicznych dodatków kiszonkarskich, zawierających kultury bakterii kwasu mlekowego. W kiszonkach oceniano zawartość suchej masy, wartość pH, skład chemiczny, liczebność wybranych mikroorganizmów oraz stabilność tlenową. Kiszonki testowano również w doświadczeniach żywieniowych na jałówkach. Zastosowane dodatki bakteryjne spowodowały zwiększenie zawartości kwasu mlekowego i octowego oraz zmniejszenie zawartości kwasu masłowego. Spośród obu zastosowanych dodatków większą efektywnością pod względem oddziaływania na proces zakiszania i jakość kiszonek charakteryzował się preparat mikrobiologiczno-enzymatyczny. Dodatki te nie miały jednak istotnego wpływu na stabilność tlenową kiszonek ani też na ich pobranie i przyrosty masy ciała zwierząt żywionych dawkami z udziałem tych pasz.

EN

An experiment was carried out to examine silage fermentation, aerobic stability and nutritive value of grass silage, which was ensiled in big bales either without (control) or with two bacterial silage additives containing homo- and heterofermentative lactic acid bacteria. Silages were analysed for dry matter, pH, chemical and microbiological composition and aerobic stability. Silage was also tested in feeding experiments on heifers. The addition of inoculants increased the lactic and acetic acid and decreased the butyric acid concentrations in silage. Among used additives higher efficiency in terms of impact on the ensilage process and improvement of silage quality was stated in case of microbiological-enzymatic additive. No significant improvement of aerobic stability was found. The additives had no effect on silage intake and mass gain of animals fed with tested silages.

9

Wpływ stopnia przewiędnięcia runi łąkowej na jakość i wartość pokarmową kiszonek w belach cylindrycznych

Wróbel B.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2012

|

Vol. 57, nr 4

199-204

PL

Badania prowadzono w latach 2008-2010 w dwóch gospodarstwach produkujących kiszonki w dużych belach cylindrycznych. Celem badań była ocena wpływ stopnia przewiędnięcia zakiszanej runi łąkowej na jakość i wartość pokarmową uzyskanych kiszonek. Właściwy stopień podsuszenia zakiszanej masy roślinnej był istotnym elementem kształtującym przebieg procesu zakiszania runi łąkowej oraz jakość kiszonki. Uzyskanie optymalnej zawartości suchej masy w zakiszanym surowcu zależało od wielu czynników, w tym m.in. od przebiegu warunków pogodowych w trakcie podsuszania, długości okresu podsuszania oraz od stosowanych operacji technologicznych poprzedzających zbiór podsuszonej masy roślinnej. Podsuszenie zakiszanego materiału przez zbiorem, powodowało linowy wzrost odczynu świeżej masy kiszonki przy równoczesnym spadku procentowego udziału amoniaku. Wraz ze wzrostem zawartości suchej masy do poziomu 45-50% obserwowano spadek koncentracji lotnych kwasów tłuszczowych. Dalsze podsuszenie materiału roślinnego powyżej 55% powodowało wzrost koncentracji tych kwasów. W celu uzyskania kiszonek o największym udziale kwasu mlekowego w produktów fermentacji, optymalna zawartość suchej masy w zakiszanym materiale roślinnym wynosiła 25-35%. Silniejsze podsuszanie nie powodowało dalszego zwiększania udziału kwasu mlekowego w sumie kwasów oraz nie miało dodatniego wpływu na pobranie paszy, strawność oraz wartość pokarmową pasz.

EN

During the years 2008-2010 the study in two farms ensilaging meadow sward in big bales was carried out. The aim of study was to asses the influence of dry matter content in ensilaged material on quality and nutritive value of obtained silages. Appropriate concentration of dry matter in ensilaged material was important factor influencing the fermentation process and final quality of silage. Obtaining the optimal level of dry matter in ensilaged material depended on many factors, including among others weather conditions during the pre-wilting process, length of pre-wilting process and the use of technological operations preceding the harvest of pre-wilted plant material. Ensilage of pre-wilted material before harvest caused the linear increase of pH value of silage with simultaneous decrease in the ammonia concentration. With dry matter content increase to level of 45-50% the decrease in the concentration of volatile fatty acids was observed. Longer drying of plant material above 55% resulted in an increase of concentration of these acids. The optimum dry matter content in ensilaged plant material to obtain the highest proportion of lactic acid in grass silage was 25-35%. Stronger pre-wilting did not cause a further increase in the contribution of lactic acid in sum of total fatty acids and had not any positive impact on intake, digestibility and nutritive value.

10

Wartość żywieniowa mieszanek bobowato-trawiastych uprawianych w systemie ekologicznym

Gaweł E.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2012

|

Vol. 57, nr 3

91-97

PL

Dwuczynnikowe doświadczenie przeprowadzono w RZD IUNG-PIB w Grabowie (woj. mazowieckie) w certyfikowanym gospodarstwie ekologicznym w latach 2006-2009. Badano w nim wartość żywieniową mieszanek bobowato-trawiastych w zależnosci od skladu gatunkowego, poziomu nawożenia przekompostowanym obornikiem oraz odrostu runi mieszanek. Wartość żywieniową mieszanek oceniono na podstawie wartości energetycznej i białkowej, wartości jednostek wypełnieniowych dla krów oraz strawności suchej masy. Stwierdzono, że mieszanki z lucerną są bardziej przydatne do uprawy w gospodarstwach ekologicznych aczkolwiek ich wartość energetyczna i strawność była gorsza niż mieszanek koniczyny łąkowej z trawami. Dawka 10 t? ha-1 przekompostowanego obornika okazała się wystarczająca do uzyskania dobrej jakości paszy. Wykazano tendencję do zwiększania wartości żywieniowej mieszanek bobowato-trawiastych w letnich i jesiennych odrostach runi.

EN

In the years 2006-2009 an experiment was conducted in two factors at Agricultural Experiment Station, Grabów , Institute of Soil Science and Plant Cultivation - National Research Institute (voi. Mazowia) in a certified organic farm. It was studied the nutritional value of legume-grass mixtures depending on the species composition, composted manure fertilization and regrowth sward mixtures. The nutritional value of legume-grass mixtures was evaluated based on energy and protein value, values of the filling units for milk cows and digestibility of dry matter. It was found that a mixture of alfalfa are more suitable for growing on organic farms although their energy value and digestibility was worse than red clover mixed with grasses. A dose of 10 t/ha-1 of composted manure proved to be sufficient to provide a good quality feed. Demonstrated a tendency to increase the nutritional value of mixtures legume-grass in summer and autumn shoots sward.

11

Trwałość i wartość paszowa mieszanek traw i ich odmian oraz motylkowatych drobnonasiennych wybranych do kośnego użytkowania w rolnictwie ekologicznym

Jankowska-Huflejt H.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2012

|

Vol. 57, nr 3

172-178

PL

Badania realizowano w latach 2006-2011 w ZDITP w Falentach na łące trwałej na glebie organicznej, mułowo-torfowomurszowej. Doświadczenia założono w układzie losowanych bloków, w czterech powtórzeniach, na poletkach o powierzchni 15 m2. Zaprojektowaną do użytkowania kośnego w gospodarstwie ekologicznym mieszankę (tzw. modelową) oceniano na tle mieszanek zakupionej i kontrolnej (uproszczonej) oraz gatunku wskaźnikowego Dactylis glomerata odmiany Bara. Stosowano nawożenie: P2O5 - 50 kg/ha wiosną; K2O - 60 kg/ha (po 30 kg wiosną i latem). Ruń koszono 3-krotnie, badano zmiany składu botanicznego (metodą szacunkową), wysokość runi w dniu koszenia oraz wielkość plonu s.m. i jego jakość (metoda NIR i metoda Filipka, 1973). Po 5 latach kośnego użytkowania wypadły wysiane w mieszankach: Trifolium hybridum L. Ermo i Trifolium pratense L. Parada oraz Agrostis gigantea Roth i Phleum pratense L z mieszanki zakupionej, natomiast odmiana Skala w mieszance modelowej utrzymała się. Utrzymały się też Festuca arundinacea Schreb. odmiany Terros i Poa pratensis L. Skiz. Pojawiły się gatunki obce: Poa trivialis L. i Holcus lanatus L., Trifolium repens, Carex sp., zioła i chwasty (głównie Ranunculus repens L. i Rumex acetosa L.) i w piątym roku użytkowania wartość pokarmowa obniżyła się do miernej (Lwu poniżej 6) na wszystkich obiektach, chociaż w latach wcześniejszych była bardzo dobra i dobra. Wg oceny metodą NIR wartość pokarmowa runi I pokosu wszystkich mieszanek w latach 2009-2011 była średnia: do 12,3% białka, 27-29% włókno surowe. We wszystkich latach zawartość frakcji włókna NDF była większa w runi mieszanki modelowej, a mniejsza w mieszance handlowej, również zawartość cukrów rozpuszczalnych była większa w runi mieszanki zakupionej. Największe średnie plony s.m. dała mieszanka modelowa (8,18 t z ha), nieco mniejsze mieszanka uproszczona (8,12 t) i handlowa (8,02 t), a najmniejsze (7,96 t z ha) Dactylis glomerata odmiany Bara w siewie czystym. Mieszanka modelowa, zaprojektowana do rodzaju siedliska oraz sposobu i intensywności użytkowania, przez 3-4 lata wypadała korzystniej, w piątym i szóstym roku użytkowania różnice między mieszankami prawie zatarły się. Ale w tych latach cenny stał się udział nie wysianej Trifolium repens, który wpłynął na większą zawartość białka w runi. Doświadczenie potwierdziło, że warunki wodne są czynnikiem decydującym o trwałości użytku, a także plonach i ich wartości pokarmowej. Wpływ składu wysianej mieszanki jest wyraźniejszy w optymalnych warunkach wodnych, po 3-4 latach różnice zanikają.

EN

The study was conducted in years 2006-2011 in ZDITP in Falenty on permanent meadow on organic soil. The experiment in randomized blocks with four replications was designed, on plots with an area of 15 m2. Designed for mowing utilization in organic farming mixture (the model) was evaluated on the background of commercial mixtures and controls (simplified) and indicator species Dactylis glomerata variety Bara. Fertilisation: P2O5 - 50 kg/ha in spring; K2O - 60 kg/ha (per 30 kg in spring and in summer) was applied. Meadow sward was cut 3 times. The changes in botanical composition (estimation method), sward height on mowing, dry matter yield and its quality were evaluated (by NIRS method and Filipek method, 1973). After 5 years of mowing utilization the species sown in mixtures: Trifolium hybridum L. Ermo and Trifolium pretense L. Parada, and Agrostis gigantea Roth and Phleum pratense L from commercial mixture dropped out. Hovever variety Skala in model mixture was present. It was present also Festuca arundinacea Schreb. variety Terros and Poa pratensis L. Skiz. Appeared new species: Poa trivialis L. and Holcus lanatus L., Trifolium repens, Carex sp., herbs and weeds (mainly Ranunculus repens L. and Rumex acetosa L.). In the fifth year of utilization a nutritive value decreased to poor (Lwu below 6) on all objects, although in earlier years it was very good and good. According to the assessment by NIRS method the nutritive value of the first cut sward of all the mixes in 2009-2011 was average: from 12.3% of protein, 27-29% of crude fiber. In all the years the content of fiber fractions NDF was higher in the sward of model mixture, and lower in the commercial mixture, also the content of soluble sugars was higher in the sward of commercial mixture. The highest average yields of DM gave a model mixture (8.18 t ha), slightly lower simplified mixture (8.12 t) and commercial (8.02 t) and the lowest (7.96 t ha) Dactylis glomerata variety Bara in pure seeding. Model mixture, designed to habitat type and method of utilization, yielded better for 3-4 years, in the fifth and the sixth year of utilization the differences between the mixtures almost disappeared. But in the last years a big role was played by not sown in the mixture species Trifolium repens that contributed to the increase in protein content in the sward. Experiment has confirmed that the water conditions are crucial for the sustainability of meadow and also the yielding and nutritive value. Influence of the composition of the sown mixture is more evident at optimal water conditions, after 3-4 years, the differences disappear.

12

Estimation of Nutritional Value of the Silages from Selected Grass-Legume Mixtures Utilized in Ecological Agriculture

Radkowski A., Radkowska I.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 3

223-229

EN

This work presents the evaluation of the chemical composition and nutritive value of silages prepared from the selected grass-legume mixtures, which are recommended for the meadow sowing in ecological farms. Prepared plant material was subjected to the analysis of the basic chemical composition by the standard method, the analysis of NDF, ADF and ADL content using ANKOM Fiber Analyser according to the method of Goering and Van Soest. The nutritive value was evaluated in the INRA 1988 units using Winwar 1.6 software (DJG). The estimation was done on the basis of tabular coefficients of forage distribution in the rumen and intestines. The content of organic components was very diversified, what can be the result of the differentiated share of grasses and legumes in the examined silages. The samples of silages collected from the examined mixtures were characterized with significantly higher mean contents of the investigated organic components than did the silage from the control object ie perennial sward. In the examined silages from the grass-legume mixtures the growth of the content of raw ash – by 53 %, total protein – by 46 % and raw fat – by 69 % (mean values for all mixtures) in comparison with the respective values of the control object was noticed. On the other hand, these silages were characterized with 14 % lower crude fiber content, 8, 21 and 25 % lower level of ADF (acid detergent fiber), ADL (acid detergent lignin) and NDF (neutral detergent fiber), respectively. It indicates that grass-legume plants of new highly productive cultivars are very important factor affecting the forage quality. High concentration of nutrients in silages derived from the examined mixtures in comparison with the silage from the perennial sward suggests that they are excellent material for the perennial meadow undersowing.

PL

W pracy przedstawiono ocenę składu chemicznego i wartości paszowej kiszonek z wybranych mieszanek trawiasto-motylkowych, które zalecane są do obsiewu łąk w rolnictwie ekologicznym. W przygotowanym materiale roślinnym oznaczono podstawowy skład chemiczny metodą standardową, analizy na zawartość NDF, ADF i ADL przeprowadzono za pomocą aparatu ANKOM Fiber Analyser, według metody zaproponowanej przez Gśringa i Van Sśsta. Wartość pokarmową wyznaczono w jednostkach systemu INRA 1988 za pomocą programu komputerowego Winwar, wersja 1.6. firmy DJG. Do wyceny posłużono się tabelarycznymi współczynnikami rozkładu pasz w żwaczu oraz jelitach. Zawartość składników organicznych i mineralnych wykazywała dużą zmienność, co może wynikać ze zróżnicowanego udziału traw i roślin motylkowatych w badanych kiszonkach. Próbki kiszonek pobrane z badanych mieszanek odznaczały się znacznym wzrostem średniej zawartości badanych składników organicznych w porównaniu z obiektem kontrolnym, jakim była kiszonka z wieloletniej runi. W badanych kiszonkach pochodzących z mieszanek trawiasto-motylkowych wykazano wzrost zawartości (uśredniono zawartości wszystkich mieszanek): popiołu surowego o 53 %, białka ogólnego o 46 %, tłuszczu surowego o 69 % w porównaniu z obiektem kontrolnym. Z kolei przy zawartości włókna surowego odnotowano spadek o 14 %, a frakcji włókna ADF (kwaśne włókno detergentowe), ADL (kwaśna lignina), NDF (neutralne włókno detergentowe) odpowiednio o 8 %; 21 % i 25 % w stosunku do obiektu kontrolnego. Wskazuje to, że bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na jakość kiszonek są rośliny trawiasto-motylkowe, składające się z nowych odmian wysoko wydajnych. Duża koncentracja składników pokarmowych zawarta w kiszonkach pochodzących z badanych mieszanek w porównaniu z kiszonką z runi wieloletniej przemawia za faktem wykonania podsiewu tymi mieszankami łąk wieloletnich.

13

Wpływ sposobu rozdrobnienia całych jesiennych roślin jęczmienia na jakość i wartość pokarmową kiszonki

Otroško S., Sokolkov V.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 3

173-182

PL

Badano wpływ różnych metod zbioru i rozdrabniania generatywnych części jęczmienia na jakość i wartość pokarmową uzyskanej kiszonki. Materiał do zakiszania przygotowywano czterema sposobami, różniącymi się wysokością ścinania rośliny oraz stopniem jej rozdrobnienia. W kiszonkach oceniano udział całego i rozdrobnionego ziarna, udział frakcji słomy o różnym stopniu rozdrobnienia, stopień jej ubicia oraz zawartość i strawność składników pokarmowych i na tej podstawie obliczono wartość energetyczną pasz. Określano również efektywność skarmiania uzyskanej kiszonki młodymi kastrowanymi tryczkami (skopkami), pobranie energii i azotu, retencję azotu w organizmach zwierząt, ich dobowy przyrost i zużycie energii strawnej na kg przyrostu masy ciała. Najlepszą kiszonkę pod względem wartości pokarmowej uzyskano z wierzchołkowych fragmentów jęczmienia (długości 20-35 cm), które przed zakiszaniem dodatkowo rozdrobniono. Stwierdzono najlepsze wykorzystanie składników pokarmowych z paszy w postaci kiszonki skarmianej rosnącymi kastratami oraz opłacalność uprawy jęczmienia.

EN

The effect of various methods of harvesting and fragmentation of generative barley parts on the quality and nutritive value of obtained silage were analysed. Material for silage was prepared in four ways differing in the height of plant cutting and the degree of its fragmentation. Contribution of the whole and ground seeds, of differently fragmented straw fractions, the degree of straw compaction and the content and digestibility of nutritive components were analysed and energetic value of the fodder was calculated. The efficiency of feeding young castrated rams obtained silage, energy and nitrogen uptake, nitrogen retention in animal organisms, daily body weight increments and the consumption of digestible energy per kg body weight were determined. The best silage in terms of nutritive value was obtained from top fragments of barley (20-35 cm long) which were additionally fragmented before silage. The utilization of nutritive components by growing castrates fed silage fodder and the profitability of barley crop were the best.

14

Wpływ procesu pasteryzacji na wartość odżywczą soku marchwiowego z produkcji ekologicznej i konwencjonalnej

Hallmann E., Sikora M., Rembiałkowska E., Marszałek K., Lipowski J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2011

|

Vol. 56, nr 3

133-137

PL

Przetwory ekologiczne cieszą się dużym zainteresowaniem ze strony konsumentów Jest to związane z postrzeganiem produkcji ekologicznej jako bardziej przyjaznej dla zdrowia człowieka jak też dla środowiska. Żywność z rolnictwa ekologicznego nie posiada w swoim składzie pozostałości niebezpiecznych dla zdrowia substancji chemicznych. Marchew jest bardzo dobrym źródłem karotenoidów. Zawiera szeroko znany betakaroten oraz mniej znaną, lecz również bardzo ważną luteinę. Ponadto w swoim składzie marchew zawiera cenne związki polifenolowe takie jak kwas chlorogenowy, p-kumarynowy czy ferulowy. Proces termicznego utrwalania żywności może wywierać negatywny efekt zna wartość odżywczą produktu końcowego. Dlatego rzeczą niezmiernie ważną jest wykorzystanie do przetwórstwa surowców jak najwyższej, jakości, aby produkt przetworzony również był zasobny w liczne składniki odżywcze. Celem pracy było określenie wpływu metody uprawy i odmiany marchwi oraz procesu przetwarzania na wartość odżywczą soku. Otrzymane wyniki wskazują, że sok ekologiczny charakteryzował się istotnie wyższą zawartością witaminy C, luteiny oraz kwasu kawowego w porównaniu z sokiem konwencjonalnym. Sok otrzymany z marchwi odmiany Flacoro zawierał istotnie więcej witaminy C, kwasu p-kumarynowego, ferulowego oraz benzoesowego w porównaniu z sokiem otrzymanym z marchwi odmiany Perfekcja. Proces pasteryzacji zmienił istotnie i pozytywnie wartość odżywczą badanych soków marchwiowych. Po pasteryzacji stwierdzono, że sok marchwiowy charakteryzował się istotnie wyższą zawartością suchej masy, cukrów redukujących, kwasów organicznych, luteiny, kwasu kawowego oraz zawierał istotnie mniej cukrów ogółem, witaminy C, kwasu chlorogenowego, ferulowego i benzoesowego w porównaniu do soku świeżego.

EN

The modern consumer is interested in organic preserves. It is connected with perception of organic production as friendly for human health and environment. Organic food is produced without dangerous contaminants as pesticides and mineral fertilizers. The carrot is a good source of carotenoids. It contains well known beta-carotene and lutein. Additionally carrot contains phenolic acids as: chlorogenic, p-coumaric, or ferulic. The thermal processing of food can negatively impact on nutritive value of preserves. So, it is very important to use vegetables of the highest value to prepare preservers. The aim of the work has been to show impact of cultivation system, variety and preservers method on quality parameters of carrot juice. The results obtained has shown that organic carrot juice contains significantly more vitamin C, lutein and caffeic acid in comparison to conventional one. Carrot juice prepared from Flacoro cultivar has contained significantly more vitamin C, p-coumaric, ferulic and benzic acids in comparison to juice from Perfekcja variety. Pasteurization process has changed significantly nutritive value of examined carrot juices. After pasteurization carrot juice has contained a higher level of dry matter, reducing sugars, organic acids, lutein and caffeic acids and also less total sugars, vitamin C, phenolic acids as: chlorogenic, ferulic and benzoic in comparison to fresh carrot juice.

15

Ocena wartości odżywczej dwóch odmian buraków ćwiklowych (beta vulgaris) z uprawy ekologicznej i konwencjonalnej

Kazimierczak R., Hallmann E., Treščinska V., Rembiałkowska E.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2011

|

Vol. 56, nr 3

206-210

PL

Celem pracy było oznaczenie i porównanie wartości odżywczej buraków ćwikłowych z uprawy ekologicznej i konwencjonalnej. W doświadczeniu wykorzystano dwie odmiany buraków ćwikłowych: Czerwona Kula i Regulski Cylindryczny. W korzeniach buraków ćwikłowych oznaczono zawartość suchej masy, cukrów, kwasów organicznych, kwasów fenolowych, flawonol i witaminy C. Zgromadzone wyniki wskazały, że buraki ćwikłowe pochodzące z uprawy ekologicznej zawierały istotnie więcej suchej masy, cukrów redukujących i kwasów organicznych w porównaniu do buraków ćwikłowych z uprawy konwencjonalnej. Badane odmiany również różniły się pomiędzy sobą. W korzeniach buraków odmiany Czerwona Kula było istotnie więcej suchej masy, cukrów redukujących i kwasów organicznych. Natomiast odmiana Regulski Cylindryczny zawierała nieco więcej kwasów ferulowego i chlorogenowego oraz d-glikozydu kwercetyny i myrycetyny, ale nie była to istotna różnica. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w zawartości cukrów ogółem, kwasów fenolowych, flawonoli oraz witaminy C w korzeniach buraków z różnych systemów uprawy.

EN

The aim of this work was to determine and to compare the nutritional value of red beets from organic and conventional crop production system. Two varieties of beets were used in the experiment: Czerwona Kula and Regulski Cylindryczny. The content of dry matter, sugars, organic acids, phenolic acids, flavonols and vitamin C has been determined in the roots of red beets. The result of the experiment revealed that red beets originated from organic cultivation contained significantly more dry matter, reducing sugars and organic acids in comparison with red beets from conventional cultivation. Examined varieties also differed between each other. The root of the red beet from variety of Czerwona Kula contained significantly more of dry matter, reducing sugars, organic acids. However, Regulski Cylindryczny variety contained a bit more of ferulic and chlorogenic acids and also myrycethin and quercitin D-glucoside. There were no statistically significant differences in the contents of total sugars, phenolic compounds and vitamin C in the red beets from different crop production.

16

Ocena wpływu nawożenia obornikiem na wartość pokarmową runi łąkowej i jej przydatność do zakiszania

Jankowska-Huflejt J., Wróbel B.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2010

|

Vol. 55, nr 3

133-136

PL

Celem badań była ocena wpływu nawożenia obornikiem na wartość pokarmową runi łąkowej i jej przydatność do zakiszania. Porównywano nawożenie nawozami mineralnymi NPK (N-90 kgźha-1, P-22 kgźha-1, K-90 kgźha-1) oraz nawożenie obornikiem (22 tźha-1). Skoszoną i podsuszoną ruń łąkową zakiszono w dużych belach cylindrycznych. Połowę materiału zakiszano z dodatkiem bakteryjnym Lactosil. W próbkach zielonki i kiszonki oceniano zawartości składników pokarmowych, liczebność drożdży, pleśni, Enterobacterii i bakterii tlenowych. W kiszonce oceniano dodatkowo poziom suchej masy, wartość pH świeżej masy kiszonki, udział amoniaku, zawartość kwasu mlekowego i lotnych kwasów tłuszczowych oraz poziom aflatoksyny B1. Ruń łąkowa nawożona obornikiem charakteryzowała się większą zawartością białka ogólnego, popiołu surowego oraz mniejszą koncentracją cukrów i niekorzystnym ich stosunkiem do białka niż ruń z obiektu nawożonego nawozami mineralnymi NPK, co wskazuje na gorszą przydatność do zakiszania runi nawożonej obornikiem. Nawożenie obornikiem nie wpłynęło natomiast niekorzystnie na ocenę mikrobiologiczną runi. Kiszonki z runi łąkowej nawożonej obornikiem charakteryzowały się gorszymi wskaźnikami oceny chemicznej niż kiszonki z runi nawożonej nawozami mineralnymi. Dodatek bakteryjny nie wpłynął na istotną zmianę parametrów oceny chemicznej i mikrobiologicznej kiszonek. Uzyskane wyniki wskazują na zasadność i przydatność stosowania obornika jako nawozu naturalnego w nawożeniu użytków zielonych w rolnictwie ekologicznym.

EN

The aim of study was the evaluation of influence of fertilization with manure on the nutritive value of meadow sward and their usefulness to silage production. In framework of study, mineral fertilization NPK (N-90 kgźha-1, P-22 kgźha-1, K-90 kgźha-1) and cattle manure (22 tźha-1) were compared. Cut and pre-wilted meadow sward was ensilaged in big bales. Bacterial inoculant Lactosil was added to a part of ensilaged material. In grass and silage samples the content of nutritive components, number of yeast, moulds, Enterobacteria and aerobic bacteria were evaluated. In silage samples additionally the dry matter content, pH, ammonium concentration and lactic and volatile fatty acids, content and aflatoxin B1 presence were analysed. Meadow sward fertilized with manure had higher protein and ash content and lower WSC content than sward from object fertilized with mineral fertilizer. The relation of WSC to protein was also adverse, that points at worse usefulness to ensilage of sward from abject fertilized with manure. Applied fertilization with manure had no negative effect on microbiological evaluation of herbage intended for silage. Silage made of sward fertilised with manure had worse values of indicators assessing chemical evaluation of silage than silages from sward fertilized with mineral fertilizers. Application of bacterial additive did not change significantly the parameters of chemical and microbiological assessment of silage. The results indicate the validity and usefulness of manure application as the natural fertilization of grasslands in the system of organic farming.

17

Ocena wartości odżywczej oraz sensorycznej pasteryzowansego spomidorowego z uprawy ekologicznej i konwencjonalnej

Hallmann E., Rembiałkowska E., Lipowski J., Marszałek K.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2010

|

Vol. 55, nr 3

105-111

PL

Celem pracy było zbadanie wartości odżywczej soków pomidorowych ze szczególnym uwzględnieniem zawartości związków biologicznie czynnych. Dojrzałe owoce pomidorów trzech odmian (Merkury, Rumba i Picolino), uprawianych w systemie ekologicznym i konwencjonalnym, zostały zebrane w tym samym czasie i przetworzone na sok oraz poddane procesowi pasteryzacji. Po otrzymaniu produktu został on poddany analizie chemicznej, w celu określenia wartości odżywczej orazzwiązków biologicznie czynnych (witaminy C, flawonoidów, karotenoidów). Jednocześnie przeprowadzono analizę sensoryczną(profilową) badanych soków. Zgromadzone wyniki badań chemicznych soku pomidorowego wskazują, że ekologiczny sok pomidorowy charakteryzował się istotnie wyższą zawartością witaminy C, sumy kwasów fenolowych oraz kwasu galusowegoi chlorogenowego w porównaniu do soku konwencjonalnego. Ekologiczne soki pomidorowe cechowały się istotnie wyższą notą sensoryczną dla zapachu słodkiego, były też istotnie gęstsze i miały lepiej wyczuwalne cząstki owoców w porównaniu z sokami konwencjonalnymi. Jednocześnie soki ekologiczne miały istotnie wyższe noty oceny smaku pomidorowego i jakości ogólnej. Sok pomidorowy otrzymany z owoców odmiany Picolino zawierał istotnie więcej cukrów ogółem, witaminy C, beta-karotenu i kwasów organicznych oraz mniej wolnych aminokwasów niż sok otrzymany z pozostałych odmian pomidorów. Z uwagi na wyższą zawartość ważnych związków bioaktywnych oraz lepszy smak ekologicznych soków pomidorowychnależy polecać je do codziennej konsumpcji.

EN

The aim of work was to analyze the nutritive value of tomato juices with a special focus on the bioactive compounds. The ripe tomato fruits of 3 varieties (Merkury, Rumba and Picolino) cultivated in the organic and conventional systems have been picked in the same time, processed into juice and pasteurized. The obtained products have been analyzed chemically in order to determine the nutritive value and the content of bioactive compounds (vitamin C, flavonoids and carotenoids). The sensory profile analyze of the juices has been simultaneously carried out. The results obtained indicated that organic tomato juice contained significantly more vitamin C, total phenolic acids, gallic and chlorogenic acids in comparison with the conventional juice. Organic tomato juice obtained higher sensory notes for sweet taste; it was also significantly denser and had better palpable fruit particles comparing with the conventional juice. The organic juice received at the same time higher notes of tomato taste and general quality. Tomato juice obtained from Picolino cultivar fruits contained significantly more total sugars, vitamin C, beta-carotene and organic acids and less free amino acids than juice made of other tomato cultivars. Considering the higher content of the important bioactive compounds and better taste, the organic tomato juice should be recommended for everyday consumption.

18

Effect of the Controlled Fertilization on the Mineral Components of Chosen Varieties of Onion (Allium cepa L.). Part I. Macroelements

Kleiber T., Bosiacki M., Markiewicz B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 2-3

269-277

EN

The main aims of conducted studies was the estimation of the controlled fertilization effect in case of 21 chosen cultivars of onion (Allium cepa L.) and the bulb storage in controlled conditions on their nutritive value based on the macroelement content: nitrogen, phosphorus, potassium, calcium, magnesium and sulphur. During the total period of vegetative experiments, controlled fertilization was applied based on cyclic soil analyses recommended in the Integrated Production of Vegetables. A significant effect was found to be exerted by the cultivars on the content of dry matter and macroelements in the onion bulbs. At the same time, no significant effect was found to be exerted by the storage on the content of dry matter as well as on potassium and calcium content in the onions. On the other hand, the storage significantly decreased content of nitrogen, phosphorus and sulphur with a simultaneous increase of magnesium content. Because of a high content in the onion dry matter of (average in d.m.) phosphorus (0.43 % P), calcium (1.97 % Ca) and magnesium (0.26 % Mg), onion is a valuable source of these elements in the human diet. The controlled fertilization based on regular chemical soil analyses is useful to obtain good quality crops in horticulture production.

PL

Głównymi celami przeprowadzonych badań była ocena wpływu kontrolowanego nawożenia w przypadku 21 wybranych odmiany cebuli (Allium cepa L.) oraz przechowywania cebuli w kontrolowanych warunkach na ich wartość odżywczą określoną na podstawie zawartości makroskładników: azotu, fosforu, potasu, wapnia, magnezu i siarki. Przez cały okres doświadczeń wegetacyjnych stosowano, polecane w Integrowanej Produkcji Warzyw, kontrolowane nawożenie poprzez cykliczne analizy gleby. Wykazano wyraźny wpływ odmiany na zawartość suchej masy i wspomnianych makroelementów w główkach cebuli. Równocześnie nie stwierdzono różnicującego wpływu przechowywania na zawartość suchej masy, a także potasu i wapnia w cebulach. Przechowywanie natomiast znacznie zmniejszało zawartość azotu, fosforu i siarki - przy równoczesnym znacznym wzroście zawartości magnezu. Ponadto cebula jest cennym źródłem zawartości (średnio w s.m.) fosforu (średnio 0,43 % P), wapnia (1,97 % Ca) oraz magnezu (0,26 % Mg) w diecie człowieka. Kontrolowane nawożenie korzystające z cyklicznych analiz chemicznych gleby jest użyteczne, by otrzymać dobrej jakości plony w produkcji ogrodniczej.

19

Effect of the Controlled Fertilization on the Mineral Components of Chosen Varieties of Onion (Allium cepa L.). Part II. Microelements and Sodium

Kleiber T., Bosiacki M., Markiewicz B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 8

935-941

EN

The paper presents results of studies whose objective was the estimation of the controlled fertilization effect and the bulbs storage - in case of chosen cultivars (21) - on the nutritive yalue of onion defined on the basis of microelements: iron, manganese, zinc and copper and sodium contained in edible parts of onion. During whole of the vegetative studies there were used controlled fertilization based on the chemical analysis of soil. A significant modifying effect of the cultivar was exerted on the content of the majority of the studied components: manganese, copper and sodium in the dry matter of onion. No effect was found to be exerted by the cultivar on the content of iron and zinc. Storage of onion - similarly as the cultivar - significantly modified the content of manganese and copper. but it did not differentiate the content of sodium, zinc and iron. The determined coutent of microelements ranged [mg o kg-1 d.m.] for: iron 42.6-96.4 mg Fe; manganese 2.6-11.2 mg Mn; zinc 16.9-27.3 mg Zn; copper 4.61-6.85 mg Cu. The determined contents of sodium ranged from 0.16 to 0.40 % Na in onion dry matter. A comparison of the nutritive value of onion with other vegetable species indicated that onion is a comparatively rich source of microelements and sodium in the human diet. Thanks to controlled fertilization based on regular cilemical soil analyses is possible to obtain good nutritive value of crops and protect the soil enyironment against possible contamination with excessive mineral fertilizers.

PL

Przedstawiono wyniki badań, których celem była ocena wpływu kontrolowanego nawożenia i przechowania cebul - w przypadku 21 wybranych odmian - na wartość odżywczą cebuli, określona na podstawie zawartość w niej mikroelementów: żelaza, manganu, cynku i miedzi oraz sodu zawartych wjadalnych częściach cebuli. W trakcie badań wegetacyjnych stosowano nawożenia kontrolowane za pomocą analiz chemicznych gleby. Wykazano istotny, modyfikujący wpływ odmiany na zawartość większości badanych składników: manganu, miedzi i sodu w suchej masie cebuli. Nie stwierdzono z kolei wpływu odmiany na zawartość żelaza i cynku. Przechowywanie cebuli - podobnie jak odmiana - znacznie modyfikowało zawartość manganu i miedzi - a nie różnicowało z kolei zawartości sodu, cynku i żelaza. Oznaczone w przeprowadzonych badaniach zawartości mikroelementów zmieniały się w zakresie [mg o kg-1 s.m.] dla: żelaza 42,6-96,4 mg Fe, manganu 2.6-11,2 mg Mn. cynku 16,9-27,3 mg Zn, miedzi 4,61-6,85 mg Cu. Z kolei oznaczone zawartości sodu mieściły się w zakresie od 0,16 % do 0,40 % suchej masy cebul. Porównanie wartości odżywczej cebuli z innymi gatunkami warzyw wskazuje, że cebula jest bogatym źródłem mikroelementów i sodu w diecie człowieka. Dzięki nawożeniu kontrolowanemu poprzez regularne analizy chemiczne gleby, możliwe jest osiągnięcie plonu o dobrej jakości dietetycznej oraz ochrona środowiska glebowego przed skażeniem nadmiernymi dawkami nawozów mineralnych.

20

Ocena wartości pokarmowej pasz z trwałych użytków zielonych w badanych gospodarstwach ekologicznych

Nazaruk M., Jankowska-Huflejt H., Wróbel B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

T. 9, z. 1

61-76

PL

Badania prowadzono w latach 2004-2007 w 34 ekologicznych gospodarstwach łąkarskich prowadzących produkcję zwierzęcą. W ramach badań analizowano próbki zielonek z łąk i pastwisk, próbki siana oraz kiszonek z runi łąkowej. Oceniano zawartość wybranych składników mineralnych (N, P, K, Ca, Mg i Na) i składników pokarmowych (popiół surowy, białko ogólne, włókno surowe i tłuszcz surowy). Wartość energetyczną pasz wyrażono w MJ oraz wg systemu INRA - w JPM i JPŻ. Zarówno zawartość składników pokarmowych jak i wartość energetyczna analizowanych pasz średnio mieściły się w granicach wartości uznawanych za optymalne. Stwierdzono jednakże bardzo duże ich wahania, szczególnie w odniesieniu do białka ogólnego i włókna surowego. Średnia zawartość fosforu była zadowalająca w zielonce pastwiskowej oraz nieznacznie niedoborowa w pozostałych paszach. Średnia zawartośćpotasu i magnezu była zadowalająca we wszystkich rodzajach pasz. Zawartość wapnia była minimalnie niedoborowa tylko w sianie, natomiast zawartość sodu wyjątkowo mała we wszystkich rodzajach pasz. W porównaniu z wynikami badań siana z gospodarstw konwencjonalnych w Polsce w badaniach w gospodarstwach ekologicznych stwierdzono większy udziałpróbek o większej zawartości fosforu, wapnia i magnezu, o zbliżonym udziale potasu i znacznie mniejszej zawartości sodu. W celu lepszego wykorzystania pasz z trwałych użytków zielonych i poprawy ich jakości, konieczne jest doskonalenie metod użytkowania łąk, w tym gospodarki nawozowej, oraz technologii sporządzania pasz, szczególnie w gospodarstwach o dużym udziale TUZ, w których produkcja zwierzęca stanowi podstawowe źródło ich dochodu.

EN

The studies in 34 organic grassland farms with livestock production were carried out in the years 2004-2007. Samples of meadow sward, pasture green fodder, hay and grass silage were analysed in the study. The content of mineral (N, P, K, Ca, Ma and Na) and nutritive components (crude ash, total protein, crude fibre and crude fat) was analysed. Energetic value of forages was expressed in MJ and according to the INRA system – in UFL and UVF. Both the content of nutritive components and the energetic value of analysed fodders fell within the values considered the optimum. However, very large variation was found of these values, especially in total protein and crude fibre contents. The average content of phosphorus in pasture green fodder was satisfactory and slightly deficient in other fodders. The average content of potassium and magnesium in all kinds of fodders was satisfactory. The calcium content was slightly deficient only in hay, while the sodium content was exceptionally low in all kinds of fodders. More hay samples from organic farms showed higher content of phosphorus, calcium and magnesium, similar content of potassium and considerably smaller content of sodium than hay samples from conventional farms in Poland. For the purpose of better utilisation of fodders from permanent grasslands and improvement of their quality, it is necessary to improve the methods of meadows utilisation, including fertilisation, and technologies of fodders production, especially in farms with large share of permanent grasslands, where animal production determines the basic source of income.