Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Substantiating the Patterns of Geomechanical Factors Influence on the Shear Parameters of the Coal-Overlaying Formation Requiring Degassing at High Advance Rates of Stoping Faces in the Western Donbas

Bondarenko Volodymyr, Salieiev Ildar, Symanovych Hennadii, Kovalevska Iryna, Shyshov Maksym

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

no. 1

23--32

EN

The issues of developing ideas about the mechanism of coal mining from gas fields and two components of providing the country with energy carriers are studied: coal mining and methane utilization from coal-bearing stratum. These issues are inextricably linked with the mining of deposits with high-velocity longwall faces. The actual problem of resolving the above contradictions is studied. The patterns of the geomechanical factors influence based on the finite element method (FEM) modeling of the coal-overlaying formation shear parameters are studied from the point of view of substantiating the location schemes for the site outgassing wells at high advance rates of stoping faces in the Western Donbas. The obtained results of computational experiments are compared with the corresponding studies of specialists. The conclusions about the degree of geomechanical factors influence and the need to take them into account are substantiated. Three calculation models have been developed and substantiated in terms of the shape and size of the calculation zone, the rock mass texture, the mechanical properties of its lithotype, the loading conditions at the model boundaries, the characteristics of the link between stresses and deformations in the model elements, and the criteria for determining the limiting state. The significant influence of the longwall face location depth and the mass texture on the shear parameters of the coal-overlaying formation has been proved. Based on the data of computational experiments, the corresponding dependences and regression equations have been obtained. The conducted research makes it possible to choose appropriate location schemes for outgassing wells.

PL

W artykule rozważane są zagadnienia opracowania koncepcji mechanizmu wydobywania węgla ze złóż gazowych oraz dwóch składowych zaopatrzenia kraju w nośniki energii: wydobycie węgla i zagospodarowanie metanu z warstwy węglonośnej. Zagadnienia te są nierozerwalnie związane z eksploatacją złóż przodkami ścianowymi o dużych postępach. Badany jest rzeczywisty problem rozwiązania powyższych sprzeczności. Wzory wpływu czynników geomechanicznych na podstawie modelowania metodą elementów skończonych (MES) parametrów ścinania formacji nadkładkowych badane są pod kątem uzasadnienia schematów lokalizacyjnych dla otworów odgazowujących miejsca przy dużych prędkościach postępu przodków w Zachodnim Donbasie. Uzyskane wyniki eksperymentów obliczeniowych są porównywane z badaniami prowadzonymi przez specjalistów. Wnioski dotyczące stopnia oddziaływania czynników geomechanicznych i konieczności ich uwzględnienia są uzasadnione. Opracowano i uzasadniono trzy modele obliczeniowe pod względem kształtu i wielkości strefy obliczeniowej, tekstury górotworu, właściwości mechanicznych jego litotypu, warunków obciążenia na granicach modelu, charakterystyki związku naprężeń i odkształceń w elementy modelu oraz kryteria wyznaczania stanu granicznego. Wykazano istotny wpływ głębokości zalegania przodka oraz tekstury masy na parametry ścinania formacji nadkładu. Na podstawie danych z eksperymentów obliczeniowych otrzymano odpowiednie zależności i równania regresji. Przeprowadzone badania pozwalają na wybór odpowiednich schematów lokalizacji otworów odgazowujących.

2

Stress Distribution Around Mechanized Longwall Face at Deep Mining in Quang Ninh Underground Coal Mine

Bui Manh Tung, Le Tien Dung, Vo Trong Hung

Inżynieria Mineralna

|

2021

|

no. 2

167--176

EN

Quang Ninh underground coal mines are currently in the phase of finishing up the mineral reserves located near the surface. Also, in this phase, a number of coal mines have opened and prepared new mine sites for the extraction of the reserves at greater depth. Several mines have mined at -350 m depth and are driving opening excavations at -500 m depth below sea level. The mining at greater depth faces many difficulties, such as a significant increase in support and excavation pressures. The longwall face pressure is mostly manifested in great magnitude that causes support overloaded and jumped and face spall/roof fall. This paper, based on the geological condition of the Seam 11 Ha Lam coal mine, uses the numerical program UDEC for studying the impact of mining depth on stress distribution around the longwall face. The results show that the deeper the mining is, the greater the plastic deformation zone is. The peak front abutment stress moves closer to the coal wall, mainly concentrating on the immediate roof and top coal. The top coal is greatly broken, and its bearing capacity is decreased. Some solutions to the stability of roof strata are proposed, and a proper working resistance of support is determined. Additionally, the paper suggests that the starting depth for deep mining in Quang Ninh underground coal mines should be -350 m below sea level.

3

Production risk – selected aspects of its occurrence and management on the example of a longwall

Snopkowski Ryszard, Sukiennik Marta, Napieraj Aneta

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

no. 2, vol. 2

183--188

EN

The production process carried out in longwall faces of hard coal mines is characterized by a high production risk due to a number of factors determining it. Therefore, it is necessary to recognize this risk and then reduce its occurrence. This article presents the mining and geological as well as technical and organizational conditions of the process carried out in the longwall face. The possibilities of risk assessment and its quantification in the production process implemented in the longwall face of hard coal mines for the selected mining technology are also presented. It was found that the constantly evolving BI class tools are intended to support the decision-making process based on the knowledge derived from the events that take place every day in the enterprise, including longwall faces. The use of appropriate computational tools and methodologies to analyze collected data may contribute to reduce the negative effects of the risk that occurs in the mining process.

PL

Proces produkcyjny realizowany w przodkach ścianowych kopalń węgla kamiennego charakteryzuje się występowaniem wysokiego ryzyka produkcyjnego, ze względu na szereg determinujących go czynników. Konieczne zatem jest rozpoznanie tego ryzyka a następnie ograniczanie jego występowania. W niniejszym artykule przedstawiono uwarunkowania geologiczno- górnicze oraz techniczno-organizacyjne procesu realizowanego w przodku ścianowym. Zaprezentowano także możliwości oceny ryzyka i jego kwantyfikacji w procesie produkcyjnym realizowanym w przodku ścianowym kopalń węgla kamiennego dla wybranej technologii urabiania. Stwierdzono, że stale rozbudowujące się narzędzia klasy BI z założenia mają wspierać proces decyzyjny i to właśnie w oparciu o wiedzę pochodzącą ze zdarzeń, które codziennie mają miejsce w przedsiębiorstwie, w tym także w przodkach ścianowych. Odpowiednie wyposażenie gromadzonych danych w narzędzia i metodyki obliczeniowe może przyczyniać się do ograniczania negatywnych skutków ryzyka, jakie występuje w procesie wydobywczym.

4

Analysis of a Mining Process Performance in a Longwall Face – Visualization Proposals

Brzychczy Edyta, Napieraj Aneta

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 1/2

251--258

EN

Analysis of multi-sourced data sets for process improvement purposes requires the selection of relevant techniques enabling data visualisation. There are two main approaches in this scope. The first is based on a raw data and requires from the user determination of properties or patterns while the second one is based on computation of aggregate properties and presentation of the derived data. In the paper we propose to visualize aggregated data in relation to spatial dimension for gaining additional knowledge about process performance. We present an example of performance analysis of machinery used in specific kind of industrial process, namely longwall mining. Our proposals extend range of visualisations that can be used in mining process analysis as well as can be applied in longwall monitoring dashboards and for reporting purposes.

PL

Analiza danych w celu usprawnienia procesu wymaga między innymi wyboru odpowiednich technik wizualizacji danych. Istnieją dwa główne podejścia w tym zakresie. Pierwsze opiera się na wykorzystaniu surowych danych i wymaga od użytkownika określenia właściwości lub wzorców dla wizualizacji. Drugie natomiast opiera się na wartościach zagregowanych i prezentacji przekształconych danych. W artykule, w celu uzyskania dodatkowej wiedzy na temat realizacji procesu wydobywczego w wyrobisku ścianowym, zaproponowano wizualizację zagregowanych danych w odniesieniu do wymiaru przestrzennego realizowanego procesu. Jako przykład przedstawiono wizualizację obciążenia organu kombajnu ścianowego w odniesieniu do położenia w ścianie. Przedstawione propozycje rozszerzają zakres wizualizacji, które mogą być wykorzystane w analizie procesu wydobywczego. Mogą również znaleźć zastosowanie w pulpitach menedżerskich (dyspozytorskich).

5

Practical Aspects of Event Logs Creation for Industrial Process Modelling

Trzcionkowska A., Brzychczy E.

Multidisciplinary Aspects of Production Engineering

|

2018

|

Vol. 1, Iss. 1

77--83

EN

In the paper we address the challenge of applying process mining techniques for discovering models of underground mining operations based on a sensor data. The paper presents practical approach of creation an event log based on industrial sensors data gathered in an underground mine monitoring systems. The proposed approach enables to generate event logs at different generalization levels based on several numbers of discovered stages of devices performance. For discovering process stages data mining techniques such as exploratory data analysis, clustering and classification have been applied. Created event log has been used in one of the process mining tasks - process model discovery.

6

Metoda oceny stanu zagrożenia tąpaniami w kopalniach węgla kamiennego

Manowska A.

Wiadomości Górnicze

|

2016

|

R. 67, nr 5

323--331

PL

Wyznaczenie odległości pomiędzy frontem ścianowym, a krawędzią starej eksploatacji z uwzględnieniem wpływu wyrobiska chodnikowego dotyczy konkretnych sytuacji górniczych często występujących w praktyce ruchowej kopalni. Są to sytuacje, w których czynny front ścianowy zbliża się do równoległego (lub prawie równoległego) wyrobiska chodnikowego, na które zroby nie oddziaływają, a także do samych zrobów, lub krawędzi w pokładzie nadległym lub podległym. W zawężonym paśmie we wszystkich tych sytuacjach następuje koncentracja naprężeń. W jej następstwie może dojść do przemieszczenia się skał do wyrobiska, mającego charakter tąpnięcia, oczywiście w chwili przekroczenia wytrzymałości węgla.

EN

Determination of the distance between the active longwall's face and the edge of the old exploitation, with taking the account of the impact of the roadway, refers to the specific mining situations often occurring in practice of routine mine's operations. Those are the situations when active longwall's face is approaching the parallel (or almost parallel) roadway, which is not affected by the gob, and the gob itself or the edge in overlying seam or underlying one. In the tightened band, in all of these situations, stress concentration occurs. As the result of the stress concentration a displacement of rocks into the space of the working can take place, being of the rockburst character. Certainly this can occur at the moment when coal strength has been exceeded.

7

Hybrydowy system kontroli parametrów ściany wydobywczej X-MAN

Oset K., Mirek A.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2014

|

R. 52, nr 1

14--26

PL

W artykule omówiono nowoczesny sposób monitorowania ściany wydobywczej w aspekcie zagrożeń metanowego i sejsmicznego, występujących w górnictwie podziemnym. Opisano konstrukcję nowego systemu, jego składniki oraz sposoby połączeń transmisyjnych. Przedstawiono możliwości programowe monitorowania parametrów, jak również korelowania wyników pomiarów. Wskazano na konieczność kompleksowego monitorowania parametrów w celu zminimalizowania zagrożeń.

EN

The article features a modern system for monitoring the longwall face with respect to methane explosion and seismic hazards in underground mining. The structure of the system was described, as well as its elements and transmission connection methods. The authors presented the possibilities to monitor the parameters and correlate the measurement results. They also pointed the necessity for complex monitoring of parameters in order to minimize threats.

8

Longwall face crew selection with respect to stochastic character of the production process – Part 2 – Calculation example

Snopkowski R., Sukiennik M.

Archives of Mining Sciences

|

2013

|

Vol. 58, no. 1

227--240

EN

A calculation example of the longwall face crew selection, including taking under consideration stochastic character of the production process is presented in this study. On the basis of observation of duration of activities realized in the hard coal mine longwall face with use of the roof cut and fill system, the calculations with use of the proposed crew selection method have been executed. The method in question takes into consideration stochastic character of the realized production process (Snopkowski & Sukiennik, 2012). In the final part of this study, graphical interpretation of the executed calculations has been presented.

PL

Zagadnienie wyznaczania obsady przodka ścianowego jest przedmiotem badań i analiz praktycznie od momentu rozpoczęcia stosowania systemu ścianowego w kopalniach węgla kamiennego. Metoda opisana w niniejszej pracy uwzględnia jednak czynnik dotychczas nie uwzględniany w opracowaniach z tego zakresu, a mianowicie stochastyczny charakter realizowanego w przodku procesu. Początki prac z zakresu analizy funkcjonowania przodków ścianowych z uwzględnieniem stochastycznego charakteru procesu produkcyjnego sięgają lat 90-tych, kiedy zaczęto wykorzystywać metodę symulacji stochastycznej jako metodę badawczą. W części pierwszej publikacji (Wyznaczanie obsady przodka ścianowego z uwzględnieniem stochastycznego charakteru procesu produkcyjnego cz. 1 - opis metody), zamieszczono szczegółowy opis opracowanej metody. W niniejszym artykule przedstawiono przykład obliczeniowy, w którym wyznaczono obsadę dla warunków konkretnego przodka ścianowego. Przykład opracowano na podstawie danych uzyskanych z przodka ścianowego, prowadzonego z zawałem stropu, którego charakterystykę zawiera tabela 1. Proces produkcyjny realizowany w analizowanym przodku ścianowym obejmował cykl produkcyjny oraz czynności i operacje związane z cyklem technologicznym. Cykl produkcyjny realizowany był w technologii dwukierunkowego urabiania kombajnem. Na rysunku 1 zaprezentowano schemat tego cyklu z wyodrębnionymi i zaznaczonymi modułami, które będą stanowiły podstawę dalszych obliczeń. W ramach prac związanych z cyklem technologicznym wyznaczono obsadę prac, które przedstawiono na rysunku 2. Są to prace związane z przebudową skrzyżowania i korygowania położenia przenośników w związku z postępem ściany. Na podstawie badań chronometrażowych przeprowadzonych w warunkach danego przodka ścianowego, przyjęto do dalszych obliczeń funkcje gęstości, opisujące czasy realizacji na odcinku 1 metra, poszczególnych czynności i operacji. Charakterystykę funkcji zamieszczono w tabeli 2. Obliczenia, które przeprowadzono w celu wyznaczenia obsady procesu produkcyjnego wykonano dla każdego z wyodrębnionych modułów. Schemat obliczeń w ramach poszczególnych modułów przedstawia się następująco: w module pierwszym z wykorzystaniem wzorów 1 i 2, w module drugim z wykorzystaniem wzorów 3 i 4, w trzecim z wykorzystaniem wzorów od 5 do 17, w czwartym wzory od 18 do 20, w module piątym wzory od 21 do 23. Moduł szósty zawiera tylko jedną czynność, więc obsada jest przyjmowana w ilości dwóch pracowników. Dla modułu siódmego, wyznaczono 4 ścieżki pełne (tabela 3) a następnie dokonywano szereg obliczeń, które są zestawione w tabeli 4. Wyniki przeprowadzonych obliczeń zamieszczono na rysunku 3. Wyznaczona, za pomocą zaproponowanej w pracy metody, obsada przodka ścianowego, prowadzonego technologią dwukierunkowego urabiania kombajnem, jest obsadą zapewniającą ciągłą realizację procesu produkcyjnego w tym przodku, przy najmniejszej liczbie potrzebnych pracowników. Zaproponowana metoda zakłada wykorzystanie funkcji gęstości prawdopodobieństwa czasów trwania czynności do wyznaczania obsady przodka wydobywczego. W metodzie wykorzystano odmienne od deterministycznego podejście, polegające na traktowaniu czasów realizacji czynności jako zmiennych losowych. Zastąpienie zmiennych deterministycznych zmiennymi losowymi pozwoliło na jednoczesne uwzględnienie, w postaci funkcji gęstości prawdopodobieństwa, wielu czynników wpływających na czas realizacji czynności.

9

Selection of the longwall face crew with respect to stochastic character of the production process – Part 1 – Procedural description

Snopkowski R., Sukiennik M.

Archives of Mining Sciences

|

2012

|

Vol. 57, no. 4

1071--1088

EN

A proposal of the method aimed at the longwall face crew selection with respect to stochastic character of the production process has been described in this study. Modules, which can be isolated from the production cycle, as well as methods of determination of the probability function density describing duration of individual action realized in production process, have been described in the first part of the study. Procedure of crew selection of individual modules, including optional crew selection, has been described in next chapters. Statement of action, which should be executed in order to apply the proposed method, including final conclusions, is discussed in the last chapter.

PL

Zagadnienie wyznaczania obsady przodka ścianowego jest przedmiotem badań i analiz praktycznie od momentu rozpoczęcia stosowania systemu ścianowego w kopalniach węgla kamiennego. Metoda opisana w niniejszej pracy uwzględnia jednak czynnik dotychczas nie uwzględniany w opracowaniach z tego zakresu, a mianowicie stochastyczny charakter realizowanego w przodku procesu. Początki prac z zakresu analizy funkcjonowania przodków ścianowych z uwzględnieniem stochastycznego charakteru procesu produkcyjnego sięgają lat 90 - tych, kiedy zaczęto wykorzystywać metodę symulacji stochastycznej jako metodę badawczą. Pierwszym krokiem w proponowanej metodzie jest podział procesu produkcyjnego na moduły. Kryterium podziału stanowi sposób realizacji poszczególnych czynności lub operacji w danym module. Zaproponowano cztery rodzaje modułów i oznaczono odpowiednio literami od A do D. Moduły typu A to moduły z czynnościami wykonywanymi w sposób równoległy, wśród których występuje tzw. czynność wiodąca. Czynność wiodąca jest to taka czynność, której realizacja nie powinna być wstrzymywana z powodu zbyt wolnego wykonywania pozostałych czynności występujących w tym module. Moduły typu B to takie, w których czynności lub operacje wykonywane są w sposób równoległy, ale wśród niech nie występuje czynność wiodąca. Czynności wykonywane w sposób szeregowy charakteryzują moduły typu C. W modułach tych może być wykonywana dowolna ilość czynności w układzie szeregowym, dodatkowo czynność pojedynczą traktuje się jak szeregową. Moduły typu A, B i C wyodrębnione są z cyklu produkcyjnego na rysunku 1. Cechą charakterystyczną modułów typu D jest występowanie czynności lub operacji zarówno w układzie równoległym, jak i szeregowym. Na rysunku 2 zamieszczono przykład takiego modułu. Kolejnym krokiem w metodzie wyznaczania obsady przodka ścianowego jest wyznaczenie funkcji gęstości prawdopodobieństwa, opisujących czas realizacji poszczególnych czynności w ramach wyodrębnionych modułów. Schemat wyznaczania funkcji opisujących czas trwania czynności lub operacji w ramach modułów zamieszczono na rysunku 3. Przestawiony schemat zakłada zebranie danych pomiarowych a następnie przeprowadzenie analizy statystycznej, która polega na wyznaczeniu funkcji aproksymujących f1,i,j, mających własności funkcji gęstości prawdopodobieństwa. Funkcje te opisują czas realizacji czynności lub operacji „i”-tej wykonywanej w ramach danego modułu „j”-tego, na odcinku jednego metra. Następnie wyznacza się splot otrzymanych funkcji w celu wyznaczenia funkcji splotowych fi,j , które opisują czas realizacji czynności lub operacji „i”-tej w danym module „j”-tym. Otrzymane funkcje splotowe mają własności funkcji gęstości prawdopodobieństwa. Można je wyznaczyć dwiema metodami: metodą analityczną lub metodą symulacyjną. W metodzie analitycznej wykorzystuje się definicję splotu funkcji, natomiast w metodzie symulacyjnej schemat postępowania, który zamieszczono na rysunku 4. Jeżeli w module znajdują się czynności lub operacje, które mogą być wykonywane przez różną liczbę pracowników (obsadę), wówczas funkcja fi,j wyznaczana jest dla każdego wariantu obsady z osobna. Symbolem „k” oznaczono obsadę, dla której funkcja fi,j została wyznaczona. Po wyznaczeniu funkcji gęstości prawdopodobieństwa, opisujących czas realizacji poszczególnych czynności, następuje wyznaczenie obsady w ramach poszczególnych modułów. W związku z wydzieleniem trzech typów modułów przedstawiono algorytmy wyznaczania obsady uwzględniające to zróżnicowanie. Algorytm wyznaczania obsady dla modułów z czynnościami lub operacjami równoległymi i wiodącymi przedstawiony jest w rozdziale 4.1. Na rysunku 5 zamieszczono przykład modułu, w którym występuje czynność wiodąca a następnie z wykorzystaniem wzorów od 1 do 4 opisano procedurę postępowania przy wyznaczaniu obsady w modułach typu A. Algorytm wyznaczania obsady dla modułów z czynnościami lub operacjami równoległymi bez wiodących opisano w rozdziale 4.2. Na rysunku 6 zmieszczono przykładowy moduł z dwiema czynnościami równoległymi, z których żadna nie jest wiodącą. Wzorami od 5 do 10 opisano procedurę wyznaczania obsady w modułach typu B. Moduły typu C oraz schemat wyznaczania obsady opisane są w rozdziale 4.3. Rysunek 7 prezentuje przykładowy moduł z dwiema czynnościami szeregowymi, a wzory od 11 do 15 przedstawiają proces wyznaczania obsady w modułach tego typu. Algorytm wyznaczania obsady dla modułów z czynnościami lub operacjami wykonywanymi szeregowo i równolegle zaprezentowany jest w rozdziale 4.4. Na rysunku 8 zamieszczono przykładowy moduł, a wzory od 16 do 26 prezentują procedurę wyznaczania obsady w modułach typu D. Zaproponowana metoda zakłada wykorzystanie funkcji gęstości prawdopodobieństwa czasów trwania czynności do wyznaczania obsady przodka wydobywczego. W metodzie wykorzystano odmienne od deterministycznego podejście, polegające na traktowaniu czasów realizacji czynności jako zmiennych losowych. Zastosowanie opracowanej metody wymaga realizacji szeregu czynności, z których najważniejsze to: - identyfikacja kluczowych czynności w procesie produkcyjnym, - podział procesu produkcyjnego na charakterystyczne moduły, ze względu na jednoczesność realizacji czynności, - identyfikacja funkcji gęstości czasów trwania czynności w wydzielonych modułach, - przyjęcie wstępnych wariantów obsady dla poszczególnych modułów - optymalizacja obsady w modułach poprzez uwzględnienie prawdopodobieństw realizacji czynności przy założonej obsadzie z uwzględnieniem charakteru modułów. Można także zauważyć, ze: 1. Każdy proces produkcyjny można podzielić na skończoną liczbę modułów różniących się jednoczesnością realizacji czynności. 2. Wyodrębnianie z procesu produkcyjnego modułów, pozwala na łatwiejszą analizę procesu produkcyjnego, a co za tym idzie ułatwia dobór obsady. 3. Użyte w metodzie kryterium prawdopodobieństwa osiągnięcia założonego czasu trwania realizacji modułu, pozwala na racjonalny dobór obsady, gdyż realizacja modułu jako całości ma wyższy priorytet niż realizacja poszczególnych czynności.

10

Coal production costs components and coal price as crucial factors in the designation of coal output

Jaszczuk M., Kania J.

Archives of Mining Sciences

|

2008

|

Vol. 53, no 2

183-214

EN

Due to diverse geological and mining conditions of specific longwalls, amortization of mining machinery, as well as costs structure in different coal mines, daily coal output should be designated for each longwall face separately. In view of definite reserves of a given longwall panel, daily coal output determines its extraction time, thus, the analysis should also consider the time factor. Unlike popular cost allocation methods in accordance with the criteria of the relations between costs and changes in coal output, the proposed method is based on a different approach to a longwlall face, including the analysis of the costs of the preparatory works stage previous to extraction works. The inclusion of the time factor has led to the derivation of three costs categories: absolutely fixed costs KBS relatively fixed costs KWS, variable costs Kz. On the grounds of the above mentioned three costs categories an economic model was designed, enabling the designation of daily coal output depending on the reserves of a given longwall panel and its extraction time, for the assumed profit level, or for the assumed balance between the costs of coal production and the incomes from coal sales. The model incorporates the total costs of coal production, including all stages of the production process: preparation works of the longwall panel, longwall moves extraction works, longwall shut down. The grounds for the model, in accordance with the assumed methodology, were provided byeconomi modelling used in diagnosing critical functional zones of longwall faces or coalmines.

PL

Ze względu na zróżnicowanie: warunków geologiczno-górniczych poszczególnych wyrobisk, stopnia amortyzacji maszyn i urządzeń górniczych, struktury kosztów w poszczególnych kopalniach, wielkość wydobycia dobowego powinna być wyznaczona indywidualnie dla każdej ściany. Ponieważ przy określonych zasobach pola ścianowego wyznaczona wielkość wydobycia dobowego determinuje czas jego eksploatacji w analizie należy uwzględnić również czynnik czasu. W odróżnieniu od dotychczas stosowanego podziału kosztów zgodnie z kryterium reakcji kosztów na zmianę wielkości produkcji zaproponowano odmienne podejście w odniesieniu do wyrobiska ścianowego, uwzględniające także reakcję kosztów na zmianę czasu eksploatacji pola ścianowego, przy objęciu analizą kosztów etapu przygotowania pola do eksploatacji. Uwzględnienie czynnika czasu spowodowało uzyskanie trzech kategorii kosztów: koszty bezwzględnie stałe KBS, koszty względnie stałe Kws, koszty zmienne Kz. W oparciu o przedstawione powyżej kategorie kosztów opracowano model ekonomiczny, który pozwala na wyznaczenie wymaganego wydobycia dobowego w zależności od zasobów pola ścianowego i czasu jego eksploatacji dla założonego poziomu zysku lub równowagi kosztów pozyskania węgla i przychodów uzyskanych zjego sprzedaży. W modelu uwzględniono całkowity koszt pozyskania węgla obejmujący wszystkie etapy procesu produkcyjnego: przygotowanie pola ścianowego, zbrojenie ściany, prowadzenie eksploatacji, likwidację pola ścianowego. Podstawą opracowania modelu, spełniającego założenia przyjętej metodologii, stanowi modelowanie ekonomiczne, stosowane do badania krytycznych obszarów funkcjonowania przodka ścianowego lub kopalni.

11

Przyśpieszenie osiadania pod wpływem dużego postępu frontu eksploatacyjnego z postojami

Zych J.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2002

|

z. 254

475-486

PL

Z pomiarów geodezyjnych prowadzonych codziennie przy dużych postępach frontu, zwłaszcza z postojami, wynika inny niż pierwotnie przyjmowano obraz prędkości i przyśpieszenia osiadania powierzchni terenu. W artykule przedstawione będą wyniki pomiarów geodezyjnych prowadzonych na kopalni "Jankowice" oraz na tej podstawie podjęta będzie próba teoretycznego opisu prędkości i przyśpieszenia osiadania.

EN

For geodetic surveys carrying out daily when rate of face advance with stoppage result, pictures of subsidence speed and subsidence acceleration are different than it was known. The geodetic measurement results carrying out on surface over mining exploitation of coal mine and theoretical description test of subsidence speed and subsidence acceleration is presented in the paper.

12

Prognozowanie nieustalonych obniżeń powierzchni terenu w przypadku szybko postępującego frontu eksploatacyjnego

Ścigała R.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2002

|

z. 254

435-444

PL

W artykule przedstawiono uwagi dotyczące określania wartości współczynnika prędkości osiadania c teorii W.Budryka-S.Knothego dla celów wykonywania prognoz deformacji powierzchni terenu w stanie nieustalonym. Zagadnienie to jest istotne z uwagi na zmieniające się coraz powszechniej w polskim górnictwie warunki prowadzenia eksploatacji górniczej ze znaczną prędkością postępu frontu na coraz większych głębokościach. Wyniki pomiarów geodezyjnych prowadzonych w ostatnich latach wskazują, że ze względu na większą dynamikę wpływów, będącą efektem szybkiej eksploatacji, przyjmowane do prognoz wartości parametru c według dotychczasowych poglądów są zbyt niskie.

EN

The remarks on the rules for determining the coefficient of subsidence speed "c" for forecasting purposes have been presented in this paper. It is very important issue nowadays, because of the fact, that presently used speed of face advance has been increasing, as well as the depth of extraction. Survey results point that with regard for more intensive dynamics of deformation process resulting from higher speed of extraction, determined for forecasting purposes values of parameter "c" by using so far views are to small.