Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Institutions as a factor in sustainable development

Staniek Zbigniew

Journal of Sustainable Development of Transport and Logistics

|

2023

|

Vol. 8, No. 2

195--208

EN

For many years, the concept of 'sustainable development' has been the subject of interest both in theory (variety of interpretations) and the broader social and economic life practice. It is also the subject of legislation - the principle of sustainable development is a constitutional norm in many countries. The focus is present in various international agreements and regulations of regional integration groups, such as the EU. Sustainability can be considered from various perspectives and approaches, including institutional. Institutions are becoming less of a condition than a factor in development processes. At the same time, institutions are characterised by relative permanence (mainly cultural elements and social norms) and variability at different times. Persistence is a problem of institutional equilibrium, while variability results from technical, technological and social conditions and development needs. This interweaving of endo and exogenous institutional factors underpins the institutional determinants of sustainable development characterised by a peculiar balance between environmental, economic and social values. It is also the increasing interconnection of local problems with global change. Dynamic economic changes result from many factors, including technological change - mainly digitisation and containerisation. Development dynamics require openness to new institutional arrangements. The institutional system contributes to the realisation of sustainable economic development mainly by improving the quality of institutions, a kind of approximation to the desired institutional pattern. This takes place at various levels of analysis, both on a global, regional, state scale and on the scale of a particular economic entity - mainly an enterprise. In doing so, the institutional matrix is supplemented by new institutions reconciling the requirements of efficient management with environmental goals and social inclusion processes.

2

Institutional capacity building on waste management as a secondary resource in Ukraine on the path to European integration

Kaletnik Grygorii, Pryshliak Natalia, Khvesyk Michael, Khvesyk Julia

Polityka Energetyczna

|

2022

|

T. 25, z. 3

105--122

EN

The generalization of the European experience in waste management in the context of the directives, decisions and regulations adopted in the last decade in the European Union, as well as the state of the organizational, economic and regulatory framework for solving the waste problem in Ukraine, reveals a systemic lag in the implementation of new conceptual, methodological and practical approaches to the formation of an appropriate state policy. The dynamics of handling certain types of waste in Ukraine have been analyzed. Features of disposal and waste management in Ukraine have been identified. A comparative assessment of the dynamics of waste generation in European countries and Ukraine per capita has been carried out, a block model of the financing system for the waste management sector in Ukraine has been formed and the directions of effective waste management in Ukraine have been determined. Furthermore, priority policy measures for waste management and secondary resource use in Ukraine have been formulated.

PL

Porównanie europejskich doświadczeń w gospodarce odpadami w kontekście dyrektyw, decyzji i rozporządzeń przyjętych w ostatniej dekadzie w Unii Europejskiej, a także stanu ram organizacyjnych, ekonomicznych i regulacyjnych z ukraińskimi wykazało systemowe opóźnienie rozwiązywania problemu odpadów w Ukrainie we wdrażaniu nowych podejść koncepcyjnych, metodologicznych i praktycznych do kształtowania odpowiedniej polityki państwa. Przeanalizowano dynamikę postępowania z niektórymi rodzajami odpadów w Ukrainie. Zidentyfikowano cechy unieszkodliwiania i gospodarowania odpadami w Ukrainie. Przeprowadzono charakterystykę porównawczą dynamiki per capita wytwarzania odpadów w krajach europejskich i w Ukrainie. Powstał blokowy model systemu finansowania sektora gospodarki odpadami w Ukrainie i wyznaczono kierunki jego efektywnej gospodarki. Sformułowano priorytetowe środki polityki w zakresie gospodarki odpadami i wykorzystania zasobów wtórnych. Priorytetowo potraktowano szereg przeszkód na drodze efektywnej gospodarki odpadami w Ukrainie. W kontekście kształtowania efektywnej strategii gospodarowania odpadami zalecono uporządkowanie jej trzech elementów składowych podsystemu: wpływów (źródeł powstawania) środków, ich akumulacji oraz kosztów (wydatków). Zaproponowana struktura wskazuje na obecność wielu przepływów środków, z których każdy jest w dużej mierze autonomiczny, ale razem tworzą komplementarny system. Zaproponowano ulepszenia ram prawnych. W szczególności zaleca się przeznaczenie większych środków na reorientację istniejącego modelu gospodarczego, co stworzy nowe warunki biznesowe i zwiększy napływ inwestycji do kraju.

3

Institutional Conditions for Strengthening the Position of Organic Farming as a Component of Sustainable Development

Łuczka Władysława

Problemy Ekorozwoju

|

2021

|

Vol. 16, nr 1

157--164

EN

In recent years, the development of organic farming has slowed down, especially in the European Union. This is a factor of importance for sustainable development prospects of the agricultural sector. Although the European Union places more and more emphasis on environmental goals set under the Common Agricultural Policy, two-thirds of the agricultural budget in the 2014-2020 financial perspective are allocated to support conventional farming. In 2014-2018, some member countries witnessed stagnation or decline in the area of organic farmland. This means that in the context of market imperfections – and in the absence of valuation of public goods – microeconomic costs incurred by organic farmers continue to exceed the benefits they reap. The level of support must be high enough to stimulate the development of organic farming in the long run. Therefore, it is recommended that the future support mechanism provide financial encouragement for organic farming, revise the principles for granting payments, tighten the system, and minimize the amount of payments decoupled from production volumes.

PL

W ostatnich latach nastąpiło spowolnienie dynamika rozwoju rolnictwa ekologicznego, zwłaszcza w Unii Europejskiej, co ma znaczenie dla przyszłych perspektyw rozwoju zrównoważonego w rolnictwie. Chociaż Unia Europejska przywiązuje coraz większe znaczenie do realizacji celów środowiskowych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, to jednak 2/3 środków budżetu rolnego w perspektywie finansowej na lata 2014-2020 zostało przeznaczonych na wsparcie rolnictwa konwencjonalnego. Niektóre kraje członkowskie odnotowały w latach 2014-2018 pewną stagnację powierzchni rolnictwa ekologicznego lub spadek. Oznacza to, że w sytuacji niedoskonałości rynku i braku wyceny dóbr publicznych, mikroekonomiczne koszty ponoszone przez rolników ekologicznych są w dalszym ciągu wyższe od uzyskiwanych korzyści. Poziom wsparcia musi być na tyle wysoki, aby stymulował rozwój rolnictwa ekologicznego w długim okresie. Dlatego wskazane jest, aby w przyszłym mechanizmie wsparcia nastąpiło finansowe wzmocnienie rolnictwa ekologicznego i jednoczesne zrewidowanie zasad przyznawania płatności oraz uszczelnienie systemu i zminimalizowanie zjawiska płatności oderwanych od produkcji.

4

Towarzystwo Wiedzy Wojskowej (1919–1939)

Moszumański Zbigniew

Wiedza Obronna

|

2019

|

nr 3

157--173

PL

Artykuł okolicznościowy z okazji 100-lecia Towarzystwa Wiedzy Obronnej. W artykule omówiono utworzenie i działalność Towarzystwa Polskiej Wiedzy Wojskowej w polskich korpusach w Rosji w latach 1917– 1919, utworzenie w niepodległej Polsce przed 100 laty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej, jego rozwój organizacyjny do 1939 roku, sposoby krzewienia i popularyzowania wiedzy wojskowej oraz współpracę ze społeczeństwem i instytucjami cywilnymi

EN

An occasional article on the occasion of the 100th anniversary of the Society of Defence Knowledge. The article presents the foundation and activity of the Polish Military Science Association in Polish corps in Russia in years 1917-1919, foundation of the Military Science Association in Poland 100 years ago, its organisational development until 1939, methods of propagating and popularizing the military science and co-operation with the civil society and institutions.

5

Ekonomia instytucjonalna a koncepcje człowieka gospodarującego ®

Staniek Z.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2018

|

nr 1

116--127

PL

Teoria ekonomii jest nauką społeczną. U jej podstaw znajdują się różne koncepcje człowieka gospodarującego, kierującego się w swym postępowaniu tak interesami, instynktami jak i wartościami. Znajduje to wyraz w takich koncepcjach jak np. homo oeconomicus, homo contractor czy „homo agens – institutionalist”. W ramach nowej ekonomii instytucjonalnej (NEI) wyróżnić należy różnego rodzaju teorie w ramach dwóch podstawowych nurtów: nowego instytucjonalizmu i neoinstytucjonalizmu. Nurty te przywiązują główną uwagę do mechanizmów adaptacji, a nie do zagadnień efektywnej alokacji zasobów i optymalizacji. Sprzyja temu łączne ujmowanie czynników ekonomicznych i społeczno -politycznych. Poszczególne teorie NEI zwracają uwagę na rolę tak instytucji formalnych, nieformalnych i instytucji – organizacji. Szczególnie duże jest tu znaczenie teorii praw własności, teorii kontraktów, teorii kosztów transakcyjnych, teorii zmian instytucjonalnych, teorii podejmowania decyzji kolektywnych, teorii regulacji i innych. Istotny wpływ na procesy syntezy instytucjonalnej i tworzenie ekonomii instytucjonalnej wywierają tacy autorzy jak D. North, G. Hodgson, E. Ostrom, O. Williamson i wielu innych. Dorobek różnych nurtów ekonomii instytucjonalnej stopniowo pozwala przezwyciężać takie ograniczenia badawcze w ekonomii głównego nurtu jak np.: indywidualizm metodologiczny, koncepcja reprezentatywnego podmiotu, idea jednej równowagi jako atraktora, założenie pełnej informacji, niskie koszty transakcyjne czy silna wersja hipotezy racjonalnych oczekiwań podmiotów gospodarczych. Wskazuje się także na wady ujęć czysto, modelowych o dużym stopniu sformalizowania i o uniwersalnych, ponadczasowych prawidłowościach oraz przyjmowanie założeń coraz bardziej odległych od zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej. Z drugiej strony niedostatek w rozwoju procesów modelowania stanowi słabszą stronę różnych nurtów ekonomii instytucjonalnej.

EN

The theory of economics is a social science. It is based on various concepts of the economic man, who is guided by his interests in business, instincts and values. This is reflected in such concepts as for example homo oeconomicus, homo contractor or “homo agens – institutionalist”. As part of the new institutional economy, different kinds of theories should be distinguished within the framework of two basie trends: new institutionalism and neo-institutionalism. These trends pay close attention to the mechanisms of adaptation, and not to the issues of effective allocation of resources and optimisation. The combined recognition of economic and socio-political factors favours this. Individual theories of NEI draw attention to the role offormal and informal institutions and institutions – organisation. The significance of the theory ofproperty rights, the theory of contracts, the theory of transaction costs, the theory of institutional changes, the theory of collective decision- making, the theory of regulation and others are particularly significant. The authors such as D. North, G. Hodgson, E. Ostrom, O. Williamson and many others exert a significant influence on the processes of institutional synthesis and creation of institutional economics. The achievements of various trends in institutional economics gradually overcome such research limitations in mainstream economics such as, methodological individualism, the concept of a representative subject, the idea of one balance as an attractor, the assumption of fuli information, Iow transaction costs or a strong version of the rational expectations of business entities. It also points to the disadvantages of purely model conceptualisations with a high degree offormalisation and universal, timeless regularities as well as assumptions that are increasingly distant from the changing economic reality. On the other hand, the deficiency in the development of modeling processes is the weaker side of the various trends in institutional economics.

6

Spełniony sen Jeremy’ego Benthama

Czuba B., Zalewska I.

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2017

|

R. 7, Nr 11

157--175

PL

Zapewnienie bezpieczeństwa przez instytucje państwa ma swoją cenę. Oprócz kosztów materialnych, konsekwencją takich działań jest ograniczanie praw i wolności obywateli. Instytucje państwa zyskały współcześnie potężne narzędzia zdobywania informacji na temat prywatności jednostek. Pomimo istnienia licznych uregulowań na poziomie państw i ponadnarodowych chroniących prawa człowieka, w tym prawo do poszanowania wolności i prywatności, prawa te są łamane przez instytucje w wielu krajach świata. Komunikacja internetowa, używanie telefonów, kart płatniczych i innych urządzeń elektronicznych to środki pozyskiwania przez instytucje danych, dające możliwość sprawowania niewidzialnego dla jednostki nadzoru, dzięki czemu życie społeczne nabiera atrybutów Panoptykonu z wyobrażeń Jeremy’ego Benthama, w którym więzień nigdy nie mógł uniknąć czujnego oka strażnika. Artykuł zawiera między innymi wyniki pilotażowych badań odnoszących się do aktywności respondentów w Internecie, a także świadomości ich praw osobistych oraz mechanizmów ich ochrony.

EN

Security protection of the State institutions has its price. In addition to the costs of material magnitudes of such actions, it strains the human rights and freedoms of its citizens. Today in the Internet age, the State institutions have added a powerful tool to its ability of obtaining information, and, at the same time, possibility of infringing on the privacy of individuals. Despite the existence of numerous regulations within the State law, and transnational agencies over watching the human rights, including the rights for individual freedoms and privacy, those rights are violated by institutions in many countries around the world. Internet communication, using the phone cards and the other electronic devices, is a means of obtaining various data and gives trespassers the ability to exercise invisible observation of the individual. Hence, the social life, as is noticed by the authors, takes on the attributes of the Panopticon from the concept of Jeremy Bentham. In essence, the prisoner or the observed can never forget that one is subjected to being observed by the vigilant eye of a guard. The article researches this problem and includes, inter alia, pilot results of a study done on activity of the respondents using the Internet, as well as on their awareness of personal rights on that matter, and on knowledge of protection mechanisms.

7

Instytucje a aktywność gospodarcza podmiotów – wybrane aspekty

Jakubowska A., Grabowska-Powaga A.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2016

|

z. 97

399--410

PL

Instytucje są nieodzownym elementem gospodarki, wpływają- cym na aktywność gospodarczą podmiotów, a co za tym idzie na wzrost i rozwój gospodarczy. Instytucje, z jakimi mamy do czynienia w gospodarce to instytucje zarówno formalne (np. reguły, prawa, konstytucje), jak i nieformalne (np. normy zachowań, konwencje, dobrowolne kodeksy zachowań), mające bezpośredni i pośredni wpływ na aktywność gospodarczą podmiotów. Celem artykułu jest przedstawienie różnych ujęć i podziału instytucji oraz identyfikacja ich wpływu na aktywność gospodarczą podmiotów. Analiza opiera się na wtórnych źródłach informacji.

EN

Institutions are necessary element of economy and influence the economic activities of entities on the market and growth and economic development. Institutions, which exist in economy, are formal ( e.g. rules, laws, constitutions) and informal ( e.g. norms of behaviours, conventions) . The main aim of this article is to present different concepts of Institutions and their classification and to identify their impact on economic activities of entities. The analysis is based on secondary sources.

8

Zmiany w systemie ochrony przyrody w Polsce w latach 1989-2015

Kruk H.

Ekonomia i Środowisko

|

2016

|

nr 3

126--137

PL

Celem artykułu jest charakterystyka i analiza głównych grup zmian, jakie nastąpiły w polskim systemie ochrony przyrody w latach 1989-2015 oraz wskazanie obszarów problemowych, które wymagają dalszej poprawy. W trakcie badań nad przedstawianymi problemami wykorzystano analizę aktów prawnych i danych statystycznych oraz studia literaturowe.

EN

Changes which have taken place in Poland since the political and economic transition of the year 1989 concern many various aspects. One of them is nature protection system. In this case three main kinds of changes may be specified, namely: legal and institutional ones, building ecological consciousness and establishing new forms of nature conservation. Changes in the nature protection systems allow for building a coherent system of nature conservation as well as for the better preservation of biodiversity and natural values. Pro-ecological NGOs in Poland are more active – that also may be a sign of rising ecological consciousness. The control of investment process is getting stronger as well. However, some questions related to nature protection still require improvement.

9

The institutional matrices theory as the basis of explanation of real estate bubble

Nowakowski K.

Managerial Economics

|

2013

|

nr 14

113--135

EN

The increase of prices that could not be explained on the basis of fundamentals is still a very complex process. The economic bubbles have occurred over hundreds of years. Multiplicity of markets, geographical spread and variety of items influenced by bubble makes them still poorly understood. Insufficiency of actual structures for understanding and predicting the economic bubble was the reason for explanation based on the ground of new institutional economy. In the article factors creating the real estate bubble are examined using the institutional matrices theory. The research is performed through the analysis of data and identification of factors conductive in formation of enormous price increase in the United States, Spain and Poland. The study confirms that the lack of balanced combination of dominant and complementary matrices institutions leads to the creation of real estate bubbles. Besides, it was confirmed that the combination of dominant Y-matrix with their basic institutions is the necessary condition of the growth beyond the fundamentals. The examined institutions distorting the market growth and turning it into the bubble have been divided into two groups. First, unintended effects of intervention in market mechanism, has been examined by the identification of housing finance organization in the United States and analysis of the effects of their activity, analysis of social housing policy in Spain and Poland, and finally by the analysis of tax and subsidies systems. Second group, wrongly understood full “liberalization” and deregulation of all market processes, has been examined at two levels: creation of debt for the customers and financing banks themselves. Research was performed in this group in the area of bank lending standards, securitization process and capital requirements for banks. The activities of intervention in the market mechanism were against the dominant matrix and were planned for stabilization and stimulation of real estate market. But in fact supports the speculation and blow of the bubble due to the inappropriate design of institutions of complementary matrix. The activities of wrongly understood full „liberalization” were intended for absolute deregulation by elimination of institutions of complementary matrix. Research confirms that liberalization is possible in the healthy economy however it does not mean for sure that market mechanism could work without any institutions.

PL

Wzrost cen, którego nie można wyjaśnić, odnosząc się do wartości fundamentalnych, jest nadal bardzo złożonym procesem. Bańki cenowe występują na przestrzeni kilkuset lat. Złożoność rynków, ich rozproszenie geograficzne oraz różnorodność przedmiotów objętych zjawiskiem bańki czyni je ciągle niewystarczająco zrozumianym zjawiskiem. Brak wystarczających aktualnych struktur pozwalających zrozumieć i przewidzieć zjawisko bańki cenowej był powodem wyjaśniania jej na gruncie nowej ekonomii instytucjonalnej. W artykule czynniki tworzące bańkę cenową na rynku nieruchomości zostały zbadane przy zastosowaniu teorii matrycy instytucjonalnej. Badania przeprowadzono, dokonując analizy danych i identyfikując czynniki sprzyjające tworzeniu ogromnych rozmiarów wzrostu ceny w Stanach Zjednoczonych, Hiszpanii i Polsce. Badania potwierdziły, że brak zbilansowanej kombinacji instytucji matrycy dominującej i komplementarnej prowadzi do powstawania bańki cenowej na rynku nieruchomości. W artykule potwierdzono również fakt, iż warunkiem bazowym wzrostów przekraczających wartości fundamentalne jest struktura z dominacją matrycy Y z jej bazowymi instytucjami. Zbadane instytucje zakłócające wzrost rynkowy i przekształcające go w bańkę zostały podzielone na dwie grupy. Pierwsza, niezamierzone efekty ingerencji w mechanizm rynkowy, została zbadana przez identyfikację organizacji wspierających zakup nieruchomości w Stanach Zjednoczonych i analizę efektów ich działalności, analizę społecznej polityki mieszkaniowej w Polsce i Hiszpanii oraz analizę systemu ulg podatkowych i dopłat. Druga grupa, błędnie rozumiana pełna „liberalizacja" i deregulacja wszystkich procesów rynkowych, została zbadana na dwóch poziomach: kreacji kredytu dla klientów i pozyskiwania kapitału przez same banki. Badania zostały przeprowadzone w tej grupie w obszarze standardów udzielania kredytów, procesu sekurytyzacji i wymogów kapitałowych. Działania ingerujące w mechanizm rynkowy będące w sprzeczności z dominującą matrycą Y miały na celu stabilizację i stymulację rynku nieruchomości. W rzeczywistości wspierały jednak spekulację i pompowanie bańki, ponieważ instytucje matrycy komplementarnej nie zostały prawidłowo zaprojektowane. Działania dążące do błędnie rozumianej pełnej „liberalizacji" miały na celu absolutną deregulację przez eliminację instytucji komplementarnych. Badania potwierdziły, iż liberalizacja jest możliwa w zdrowo funkcjonującym systemie, ale nie oznacza na pewno, iż mechanizm rynkowy może funkcjonować bez żadnych instytucji.

10

Kimbell Art. Museum : kontekst a tworzenie architektury

Pieczara M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 5-A

165--171

PL

Louis I. Kahn jest jednym z tych architektów przełomu modernizmu i postmodernizmu, których prace omawia się nierzadko bez nawiązania do kontekstu. Jednakże, głębsza analiza jakiegokowiek z jego projektów pokazuje, że Kahn był w rzeczywistości bardzo zainteresowany otoczeniem, w którym umiejscawiał swoją architekturę. Biorąc za przykład jedną z jego najbardziej rozpoznawalnych prac, Kimbell Art Museum w Fort Worth, oraz próbując odtworzyć jej oryginalne tło, możemy zbadać, w jakim stopniu kontekst inspirował działanie architekta.

EN

Louis I. Kahn is one of these postmodern architects whose work is most often analysed without any relation to its context. However, a closer study of any of his projects shows that in reality Kahn was very attentive to any environmental setting in which his work was placed. Taking for example one of his most famous projects, Kimbell Art Museum, and recreating its original background, we can actually examine to what extent the context might have influenced Kahn’s work as well as his thinking.

11

Institution-independent Ultraproducts

Diaconescu R.

Fundamenta Informaticae

|

2003

|

Vol. 55, nr 3,4

321-348

EN

We generalise the ultraproducts method from conventional model theory to an institution-independent (i.e. independent of the details of the actual logic formalised as an institution) framework based on a novel very general treatment of the semantics of some important concepts in logic, such as quantification, logical connectives, and ground atomic sentences. Unlike previous abstract model theoretic approaches to ultraproducts based on category theory, our work makes essential use of concepts central to institution theory, such as signature morphisms and model reducts. The institution-independent fundamental theorem on ultraproducts is presented in a modular manner, different combinations of its various parts giving different results in different logics or institutions. We present applications to institution-independent compactness, axiomatizability, and higher order sentences, and illustrate our concepts and results with examples from four different algebraic specification logics. In the introduction we also discuss the relevance of our institution-independent approach to the model theory of algebraic specification and computing science, but also to classical and abstract model theory.