Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

„Jeśli chcemy, by wszystko pozostało tak, jak jest, wszystko się musi zmienić”*. Dekarbonizacja Unii Europejskiej a boom łupkowego NGL

Sikora Andrzej P.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2024

|

nr 112

63--71

PL

W niniejszym rozdziale podjęto próbę opisu wpływu rewolucji łupkowej na rynek tzw. Natural Gas Liquids (etan, propan, butan, izobutan, pentan). Opisano szanse i wyzwania stojące przed rozwojem petrochemii opartej na krakerach parowych w Europie. Omówiono stosunek cen ropy naftowej do gazu ziemnego jako miarę względnej wartości węglowodorów w postaci ciekłej (np. ropy naftowej) i węglowodorów w postaci gazowej (np. gazu ziemnego). Rewolucja łupkowa dokonała znacznego postępu w technologiach, które obejmują wykorzystanie wody lub cieczy pod wysokim ciśnieniem do ekstrakcji gazu, kondensatu czy ropy naftowej. W rezultacie produkcja NGL – ciekłych pochodnych gazu ziemnego, stale rośnie. Wyzwaniem związanym z NGL jest to, że są one droższe w obsłudze, przechowywaniu czy transporcie w porównaniu z produktami rafinowanymi, ponieważ NGL wymagają wysokiego ciśnienia lub niskiej temperatury, aby były utrzymywane w stanie ciekłym, gotowe do wysyłki i przetworzenia. NGL są również wysoce łatwopalne i wymagają użycia specjalistycznej logistyki jak: cystern-ciężarówek, statków i zbiorników magazynowych. Polityka energetyczna i przewidywane odejście od węglowodorów powinno spowodować, że zapotrzebowanie na duże jednostki olefinowe i poliolefinowe zmniejszy się w ciągu najbliższych 20–25 lat z powodu przejścia na recykling mechaniczny i chemiczny plastików. Należy brać pod uwagę, że surowcami do produkcji polimerów staną się odpady z tworzyw sztucznych a nie jak dotychczas etylen (etan) i propylen (propan). Unia Europejska wprowadzając Europejski Zielony Ład pokazuje ambitny plany bycia klimatycznie neutralną do 2050 roku. Osiągnięcie tego celu będzie możliwe tylko dzięki nowym, opracowanym przez branżę petrochemiczną rozwiązaniom w zakresie gospodarki klimatycznej i cyrkularnej. Przemysł chemiczny jest niezbędny dla silnej i zrównoważonej gospodarki Europy przyszłości, ponieważ chemikalia są obecne w prawie każdym strategicznym łańcuchu wartości.

EN

The chapter attempts to describe the impact of the shale revolution on the market of the so-called Natural Gas Liquids (ethane, propane, butane, isobutane, pentane). The opportunities and challenges facing the development of steam cracker-based petrochemistry in Europe are described. The ratio of crude oil prices to natural gas is discussed as a measure of the relative value of hydrocarbons in liquid form (e.g. crude oil) and hydrocarbons in gaseous form (e.g. natural gas). The shale revolution has made significant advances in technologies that include the use of high-pressure water or liquids to extract gas, condensate or crude oil. As a result, the production of NGL – liquid derivatives of natural gas – is constantly increasing. The challenge with NGLs is that they are more expensive to handle, store or transport compared to refined products because NGLs require high pressure or low temperature to be kept liquid, ready for shipment and processing. NGLs are also highly flammable and require the use of specialized logistics such as tank-trucks, ships and storage tanks. Energy policy and the anticipated move away from hydrocarbons should reduce the demand for large olefin and polyolefin units over the next 20–25 years due to the shift to mechanical and chemical recycling of plastics. It should be taken into account that the raw materials for the production of polymers will be plastic waste and not ethylene (ethane) and propylene (propane) as before. By introducing the European Green Deal, the European Union shows ambitious plans to be climate neutral by 2050. Achieving this goal will only be possible thanks to new solutions developed by the petrochemical industry in the field of climate and circular economy. The chemical industry is essential for a strong and sustainable European economy of the future, as chemicals are present in almost every strategic value chain.

2

Odkrycie, badania, eksploatacja i przyszłość złóż siarki w Polsce

Nieć Marek, Sermet Edyta

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 12

631--638

EN

Sulphur-bearing limestones encountered in the Mokrzyszów borehole in 1956 sparked the beginning of their exploration, carried out up to 1971 under the guidance of prof. Stanisław Pawłowski, which allowed discovery of about 979 Mt of sulphur resources. Such success was based on combining theoretical studies of sulphur formation in limestone by hydrogen-driven gypsum replacement with geophysical detection of possible sulphur deposit sites. The mining that immediately followed reached a maximum annual production of 4-5 Mt between 1975-1990. The introduction of borehole-based Frasch-type mining provoked many questions regarding sulphur recovery management in relation to the deposit's internal structure. This in turn led to thorough geological study of how mining success depends on the various geological Deposit features. After a decline of mining at the end of the 20th century due to an increased supply of recoverable sulphur from hydrocarbon exploitation, the greater part of the minable resources remain untouched. Many of these became inaccessible for recovery due to the construction of settlements on their territory and strong local opposition to mining. The expected decline in the supply of recoverable sulphur will make those sulphur deposits still accessible for mining a valuable future source, and they merit special protection.

3

Strategic Coherence and Company Ambidexterity - a Necessity or a Delusion?

Mielcarek Paweł

Management and Production Engineering Review

|

2023

|

Vol. 14, No. 2

61--69

EN

Organisations have to take into account rapid, non-linear changes in their environment that build pressure on the company‘s development strategy. Therefore, one of the key challenges and paradoxes is to how maintain mutual coherence between different areas of the organisation and simultaneously leverage being ambidextrous so as to continue with exploration and exploitation activities. The main goal of this paper is to present research results on the relation between strategic coherence and company ambidexterity. Strategic coherence is a proprietary concept allowing for measurement of the balance between the vertical and horizontal adjustment of an organisation. Vertical adjustment is the relation between strategy and the elements of the business model measured by: 1) the cascading of goals, 2) feedback on matching elements of the business model according to strategy, and 3) control over financial results and strategy implementation. Horizontal adjustment refers to matching the business model components measured by: 1) creating value, 2) capturing value, and 3) creating a synergy effect) Meanwhile, ambidexterity is determined by four areas: 1) company goals, 2) products, 3) market and 4) competitive advantage for both exploration and exploitation activities. The research survey was conducted with the use of the CATI method. Altogether, 400 medium-sized and large Polish companies were included in the study. To calculate the dependencies, the Pearson correlation coefficient was applied. The companies studied achieved similar results in terms of strategic coherence dimensions, as the vertical adjustment was 6.47, and the horizontal was 6.29 on a scale of 1–10. Meanwhile, in terms of ambidexterity, the companies achieved a moderate level, with the average value for exploration being 4.26, and that for exploitation 4.51 on a scale from 1 to 7. Based on correlation analysis, the relation between both variables has the shape of an inverted “U” with the most favourable point for ambidexterity at the “high strategic coherence” level. This study is a comprehensive guide for practitioners, and presents development guidelines for companies. The value of this research is an empirically validated framework that describes relations based on a dynamic balance between strategic coherence and two types of adjustment in the area of regulation – vertical and horizontal, as well as ambidexterity with two types of activity in the area of operations: exploration and exploitation. This study is unique and explores uncharted areas of strategic management.

4

Financing sources of exploration works in the light of risk related to their activity

Kustra Arkadiusz, Kowal Barbara, Ranosz Robert

Inżynieria Mineralna

|

2021

|

no. 1

89--97

EN

The article presents an overview of the determinants of exploration works and the definition of the role of junior mines in those processes. Junior mines, as special purpose vehicles, focus on the stages of exploration and documenting of the deposits, without going into the operational stage related to the exploitation. Due to their nature, those entities finance their activities with equity capital in the form of share issues on the capital markets, addressing their proprietory securities to investors who accept a high level of risk. e largest stock exchanges on which the exploration companies obtain the required funds have been identified, and the trends that complement capital raising, concerning the involvement of private equity funds, have been presented.

XX

W artykule przedstawiono przegląd uwarunkowań prac poszukiwawczych oraz określenie roli spółek typu junior mines w tych procesach. Junior mines, jako spółki celowe, koncentrują się na etapach poszukiwania i dokumentowania złóż, nie wchodząc w fazę operacyjną związaną z eksploatacją. Ze względu na swój charakter, podmioty te finansują swoją działalność kapitałem własnym w formie emisji akcji na rynkach kapitałowych, kierując swoje papiery wartościowe do inwestorów akceptujących wysoki poziom ryzyka. Zidentyfikowano największe giełdy, na których spółki eksploracyjne pozyskują źródła finansowania oraz przedstawiono aktualne tendencje pozyskiwania kapitału, dotyczące zaangażowania funduszy private equity.

5

Modeling and uncertainty estimation of gravity anomaly over 2D fault using very fast simulated annealing global optimization

Rao Khushwant, Biswas Arkoprovo

Acta Geophysica

|

2021

|

Vol. 69, no. 5

1735--1751

EN

Difficult understanding of gravity effects on the 2D vertical and inclined faults for the delineation of subsurface structure for gravity exploration is slow and cumbersome. Hence, a fast and efficient algorithm is established for the interpretation of gravity anomaly over 2D inclined and vertical fault. The method can simultaneously determine all parameters such as the depth to the top (z) and base (h), dip angle (α), amplitude coefficient (k), and location of the fault plane on the surface (x0) of a hidden thin faulted slab from the observed gravity data. The developed algorithm can effectively interpret all parameters for dipping and vertical fault even though there is no subsurface drilling information. Interpretation of all the parameters suggests that there is no uncertainty for 2D inclined and vertical fault. However, if the detachment tip of the fault is at a larger depth, then the dip of the fault shows some uncertainty. The present code has been applied to non-noisy synthetic anomaly data and Gaussian noisy anomaly. Furthermore, the algorithm was also verified on three field examples from Egypt, and the USA for exploration. The appraised value of all the parameters is found to be in decent agreement with earlier published works and borehole information wherever available.

6

Nowa era w światowym rynku LNG

Sikora A. P., Sikora M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2018

|

nr 105

5--13

PL

Rok 2017 w ponad 150-letniej historii węglowodorów będzie jednym z wielu podobnych. Ale dla skroplonego gazu ziemnego będzie rokiem przełomu. W Azji na liderem wzrostu importu stały się Chiny, wychodząc na drugiego światowego importera, wyprzedzając nawet Koreę Południową i mocno rywalizując z Japonią. Otwarto Kanał Panamski dla handlu LNG i „drogę północną” tak, że pojawiły się w Europie dostawy rosyjskiego gazu skroplonego. Rok 2017 stał pod znakiem dramatycznego skracania długości zawartych kontraktów long-term, krótszych ich kadencji i zmniejszania wolumenów – czyli był kolejnym okresem urynkowienia commoditization handlu tym surowcem energetycznym. Artykuł opisuje bieżący stan produkcji i handlu LNG w 2018 roku. Koncentruje się na wydobyciu gazu ziemnego w Stanach Zjednoczonych, Katarze, Australii, Rosji jako krajów mogących produkować i dostarczać LNG do Unii Europejskiej. Szczegółowo przeanalizowano kwestię cen i warunków kontraktów w 2017 r. Autorzy podkreślają, że rynek obecnie cechuje nadpodaż i utrzyma się ona co najmniej do połowy 2020 r. Novatek, Total – liderzy projektu Yamal-LNG – oddali do użytku instalację skraplającą na 5,5 mln Mg/r., a tankowiec Christophe de Margerie był pierwszą komercyjną jednostką, która pokonała trasę do Norwegii, a później dalej do Wielkiej Brytanii bez pomocy lodołamaczy i ustanowiła nowy rekord na Północnej Drodze Morskiej. W 2017 r. rosyjski koncern zwiększył udział w europejskim rynku gazu z 33,1 do 34,7%. Rosja, ale i Norwegia wyeksportowały w 2017 r. do Europy (i Turcji) rekordowe wolumeny „rurowego” – klasycznego gazu ziemnego, odpowiednio 194 i 122 mld m3, czyli o 15 i 9 mld m3 gazu ziemnego więcej niż w 2016 roku. Jeszcze w 2016 r. stawiano tezę, że Rosja łatwo nie odda swojej strefy wpływów i będzie robić wszystko oraz wykorzystywać najróżniejsze mechanizmy, nie tylko rynkowe, by inny niż rosyjski gaz ziemny był po prostu droższy i ekonomicznie mniej opłacalny. Podkreślano również, że presja, jaką wywiera na Rosjanach cały czas technicznie możliwe i ekonomicznie opłacalne przekierowanie do europejskich terminali metanowców wyładowanych amerykańskim LNG powoduje, że Gazprom nie ma wyboru i musi dopasowywać swoje ceny. Amerykanie, ale i każdy inny dostawca (Australia?) po prostu mogą to zrobić i sama ta świadomość po prostu wystarcza, by rosyjski gaz musiał być obecny w Europie w dobrej cenie.

EN

In the over 150 years of hydrocarbon history, the year 2017 will be one of the many similar. However, it will be a breakthrough year for liquefied natural gas. In Asia, China grew to become the leader of import growth, becoming the second world importer, overtaking even South Korea and chasing Japan. The Panama Canal for LNG trade and the “Northern Passage” was opened, so that Russian LNG supplies appeared in Europe. The year 2017 was marked by a dramatic shortening of the length of long-term concluded contracts, their shorter tenure and reduction of volumes – that is, it was another period of market commoditization of this energy resource. The article describes the current state of LNG production and trade till 2018. It focuses on natural gas production in the United States, Qatar, Australia, Russia as countries that can produce and supply LNG to the European Union. The issue of prices and the contracts terms in 2017 was analyzed in detail. The authors stress that the market is currently characterized by an oversupply and will last at least until mid–2020. Novatek, Total – Yamal-LNG project leaders have put the condensing facility at 5.5 million tons into operation. The Christophe de Margerie oil tanker was the first commercial unit to cross the route to Norway and then further to the UK without icebreakers and set a new record on the North Sea Road. In 2017, the Russian company increased its share in the European gas market from 33.1 to 34.7%. In 2017, Russia and Norway exported record volumes of „tubular” – classic natural gas to Europe (and Turkey), 194 and 122 billion m3 respectively, which is 15 and 9 billion m3 more natural gas than in 2016. The thesis was put forward that Russia would not easily give up its sphere of influence and would do everything and use various mechanisms, not only on the market, that it would simply be more expensive and economically unprofitable than natural gas. It was also emphasized that the pressure of the technically possible and economically viable redirection to European terminals of methane carriers landed in the American LNG, results in Gazprom not having a choice but to adjust its prices. The Americans, but also any other supplier (Australia?) can simply do the same and this awareness alone is enough for Russian gas to be present in Europe at a good price.

7

Accidental exploration through value predictors

Kisielewski Tomasz, Leśniak Damian

Schedae Informaticae

|

2018

|

Vol. 27

EN

Infinite length of trajectories is an almost universal assumption in the theoretical foundations of reinforcement learning. In practice learning occurs on finite trajectories. In this paper we examine a specific result of this disparity, namely a strong bias of the time-bounded Every-visit Monte Carlo value estimator. This manifests as a vastly different learning dynamic for algorithms that use value predictors, including encouraging or discouraging exploration. We investigate these claims theoretically for a one dimensional random walk, and empirically on a number of simple environments. We use GAE as an algorithm involving a value predictor and evolution strategies as a reference point.

8

60-lecie odkrycia złoża rud miedzi Lubin–Sieroszowice – nowa perspektywa

Oszczepalski S.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 5

312--320

EN

During the period of 60 years, the mining and metallurgical industry has been developed to such extent that Poland is now among the worlds’major producers ofcopper and silver. The discovery, made on 23 March 1957 by a team of specialists from the Geological Institute under the leadership of Jan Wyżykowski, was followed by the preparation of the first geological documentation of the copper deposit, containing the results ofpioneering works that laid the foundation for the knowledge of the Fore-Sudetic Monocline geology. This discovery marked the beginning of the recognition of the deposit and gave rise to further exploration for prospective areas elsewhere in SW Poland. Later studies of numerous drill cores strongly indicate that the Zechstein copper-bearing series contains a very large volume of prognostic, prospective and hypothetical resources, rimming the oxidized Rote Fäule areas also outside the Lubin-Sieroszowice Copper District. Extensive deep exploration drilling is required to verify the resource potential in several prospects. The long-term challenges demand new solutions for the mining industry of the future within the EU, to enable the reindustrialization of Europe.

9

Enhanced Grey Wolf Optimization Algorithm for Global Optimization

Joshi H., Arora S

Fundamenta Informaticae

|

2017

|

Vol. 153, nr 3

235--264

EN

Grey Wolf Optimizer (GWO) is a new meta-heuristic search algorithm inspired by the social behavior of leadership and the hunting mechanism of grey wolves. GWO algorithm is prominent in terms of finding the optimal solution without getting trapped in premature convergence. In the original GWO, half of the iterations are dedicated to exploration and the other half are devoted to exploitation, overlooking the impact of right balance between these two to guarantee an accurate approximation of global optimum. To overcome this shortcoming, an Enhanced Grey Wolf Optimization (EGWO) algorithm with a better hunting mechanism is proposed, which focuses on proper balance between exploration and exploitation that leads to an optimal performance of the algorithm and hence promising candidate solutions are generated. To verify the performance of our proposed EGWO algorithm, it is benchmarked on twenty-five benchmark functions with diverse complexities. It is then employed on range based node localization problem in wireless sensor network to demonstrate its applicability. The simulation results indicate that the proposed algorithm is able to provide superior results in comparison with some wellknown algorithms. The results of the node localization problem indicate the effectiveness of the proposed algorithm in solving real world problems with unknown search spaces.

10

Zarządzanie zasobami wiedzy w działalności innowacyjnej

Pichlak M.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2016

|

z. 88

255--264

PL

W artykule przedstawiono specyfikę zarządzania zasobami wiedzy w działalności innowacyjnej na podstawie dwóch szeroko rozpoznanych w literaturze koncepcji teoretycznych, tj.: koncepcji ambidexterity oraz koncepcji zdolności absorpcyjnej. Zaproponowane ujęcie działalności innowacyjnej uwzględnia wymiar nowości wiedzy (eksplorację i eksploatację wiedzy) oraz wymiar źródeł pozyskiwania wiedzy (wiedza rozwijana wewnętrznie i pozyskiwana zewnętrznie). Zaprezentowane rozważania mogą być potraktowane jako punkt wyjścia do podjęcia szerszej dyskusji naukowej na temat specyfiki prowadzenia działalności innowacyjnej przez współczesne organizacje.

EN

In the paper the specific nature of knowledge management in innovation activity is presented. The paper is based on the two widely recognized theoretical perspectives, i.e.: ambidexterity and absorptive capacity. The proposed conceptualization of the innovation activity covers the degree of knowledge “newness” (exploration vs. exploitation) and the different knowledge sources (knowledge acquired internally vs. externally). It may also encourage undertaking a broader scientific discussion on the innovation activity in contemporary organizations.

11

Ryzyko poszukiwawcze projektów wydobywczych a europejski rynek LNG

Sikora A. P.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2016

|

nr 95

59--68

PL

Artykuł opisuje bieżący stan poszukiwań i wydobycia węglowodorów – szczególnie gazu ziemnego w kierunku wykorzystania do skroplenia do LNG. Koncentruje się na wydobyciu w Stanach Zjednoczonych, Katarze, Rosji, jako krajów mogących dostarczać i mających bezpośredni wpływ na dostawy LNG do Unii Europejskiej. Szczegółowo przeanalizowano kwestię cen i punktu cenowego dla Henry Hub, poniżej którego opłacalne staje się dostarczanie LNG do UE. Wskazuje, że eksport LNG dla rządu rosyjskiego stał się bardzo ważny dopiero w latach 2013–2014. Autor konkluduje, że w jego opinii Rosja dość późno zaczęła myśleć o rozwoju terminali LNG i że zbyt późno (grudzień 2013 roku) weszła w życie w Rosji ustawa dotycząca liberalizacji eksportu LNG, rozbijając tym samym monopol Gazpromu na eksport gazu ziemnego. Amerykańska rewolucja łupkowa kosztowała miliardy dolarów, pozwoliła jednak kompletnie zmienić amerykański przemysł wydobywczy oraz pozycję surowcową, ale przede wszystkim energetyczną Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Podkreślono, że dla polskiego projektu łupkowego, poniesione dotychczas koszty są minimalne i w żadnym wypadku nie pozwalają ocenić potencjału zasobów niekonwencjonalnych złóż w Polsce. Według wyliczeń w projekt „polskie łupki” powinno było zostać zainwestowane od 20 do 40 mld zł na jeden obszar koncesyjny, a dopiero wykonanie 300–400 odwiertów poziomych (najlepiej na obszarze 2–3 koncesji) z wielosekcyjnymi szczelinowaniami hydraulicznymi daje szansę na racjonalność decyzji.

EN

The article describes the current state of the exploration and production of hydrocarbons – particularly natural gas towards the use of condensation to LNG. It focuses on mining in the United States, Qatar, Russia, the countries which can provide and have a direct impact on the supply of natural gas and LNG to the European Union. The article thoroughly analyzes the issue price and the price point for the Henry Hub, below which the delivery of LNG to the EU becomes cost-effective. This indicates that the export of LNG for the Russian government was very important until 2013–2014. The author concludes that, in his opinion, Russia, began to think about the development of LNG terminals much too late as the law on the liberalization of exports of LNG, smashing the same monopoly Gazprom to export natural gas entered into force in Russia (December 2013). The American revolution has cost billions of dollars, but allowed the American mining industry and the position of raw materials, but above all, the energy of the United States of America to change completely. He emphasizes the previously incurred costs that for the Polish shale gas project, are minimal and in no case allow us to evaluate the potential of unconventional resources in Poland. According to the calculations in the ”Polish shales” project from PLN 20 to 40 billion should be invested on one area of the concession, and only the execution of 300–400 horizontal wells (preferably in the area of the concession) with a multi-section hydraulic fracturing provides an opportunity for decision rationality.

12

Środowiskowe aspekty wydobycia ropy niekonwencjonalnej

Uliasz-Misiak B.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 1

716--729

PL

Zasoby ropy naftowej niekonwencjonalnej stanowią około 2/3 wszystkich zasobów ropy na świecie. W ostatnich latach obserwuje się wzrost wydobycia z tych złóż, głównie w USA, Kanadzie i Wenezueli. Złoża ropy niekonwencjonalnej wymagają stosowania specjalnych zabiegów przy ich przygotowaniu do eksploatacji oraz specyficznych metod wydobycia. Zarówno zabiegi zwiększające wydobycie, jak i zaawansowane metody eksploatacji mogą dość znacząco wpływać na stan poszczególnych elementów środowiska. Eksploatacja ropy zamkniętej zgromadzonej w łupkach lub innych skałach osadowych będzie wymagała wykonania wieloetapowego szczelinowania hydraulicznego, które może potencjalnie negatywnie oddziaływać na zasoby i stan wód. Zabiegi te będą powodowały również wyłączenie z użytkowania dość znaczących obszarów. Wydobycie ropy ciężkiej, ze względu na jej właściwości fizyko-chemiczne prowadzone jest metodami zmniejszającymi gęstość i lepkość ropy (termicznymi, chemicznymi i termiczno-chemicznymi). Metody te mogą negatywnie wpływać na stan powietrza atmosferycznego oraz wody podziemne. Przygotowanie pary wodnej i gorącej wody wykorzystywanych w metodach termicznych będzie skutkowało dużą emisją zanieczyszczeń. Procesy termiczne zachodzące w złożu i jego nadkładzie mogą powodować zmiany w składzie chemicznym wód podziemnych i ich hydrodynamice. W Polsce zasoby ropy niekonwencjonalnej nie są dobrze rozpoznane. Przesłanki geologiczne wskazują, że złoża ropy zamkniętej (w łupkach) mogą występować w łupkach dolnopaleozoicznych basenu bałtycko-podlasko-lubelskiego i Gór Świętokrzyskich. Złoża ropy zamkniętej w łupkach menilitowych i piaskowcach mogą występować również w Karpatach zewnętrznych. W Polsce odkryto jedno złoże ropy ciężkiej w zapadlisku przedkarpackim, które nie jest eksploatowane. Oddziaływania na środowisko eksploatacji złóż ropy niekonwencjonalnej określono biorąc pod uwagę charakterystykę poszczególnych technologii stosowanych w poszukiwaniu i eksploatacji ropy niekonwencjonalnej oraz uwarunkowania polskie związane z dużą gęstością zaludnienia, znacznym stopniem zagospodarowania i dużą ilością terenów chronionych. Przeanalizowano oddziaływanie hydraulicznego szczelinowania i eksploatacji złóż ropy zamkniętej oraz metody wydobycia ropy ciężkiej (termiczne, chemiczne i termiczno-chemiczne). Określono wpływ na atmosferę (emisja zanieczyszczeń), wody (zapotrzebowanie i zanieczyszczenie) oraz użytkowanie terenu. Przyjęto skalę oddziaływań na poszczególne elementy środowiska od 0 do 3. Największy wpływ na środowisko może wiązać się z eksploatacją złóż ropy ciężkiej metodami termicznymi i termiczno-chemicznymi. Przy wydobyciu ropy ze złóż ropy zamkniętej największe oddziaływanie na środowisko może wiązać się z hydraulicznym szczelinowaniem. W warunkach polskich zabieg ten najbardziej może oddziaływać na zasoby wód i powodować wyłączenie z użytkowania znacznych obszarów.

EN

Unconventional oil resources account for about 2/3 of all crude oil resources in the world. In recent years there has been an increase in production from those reservoirs, primarily in the US, Canada and Venezuela. Unconventional oil deposits require special preparations for the production and specific oil recovery methods. Stimulation treatments as well as enhanced oil recovery methods can quite significantly affect the environment. Exploitation of tight oil accumulated in shale or other sedimentary rocks with low permeability will require a multi-stage hydraulic fracturing, which could potentially negatively affect water resources and their state. These treatments will cause the exclusion from the use of fairly significant areas. Heavy oil production, due to its physicochemical properties is carried out by methods reducing the density and viscosity of the oil (thermal, chemical and thermo-chemical). These methods may adversely affect the atmospheric air and groundwater status. Preparation of steam and hot water used in thermal methods will result in a large emission of pollutants. Thermal processes occurring in the deposit and its overburden can cause changes in the chemical composition of groundwater and their hydrodynamics. In Poland, unconventional oil resources are not well recognized. Geological indications show that the tight oil deposits (shale oil) can exist in the Lower Paleozoic shale in the Baltic-Podlasie-Lublin Basin and in the Holy Cross Mountains. Tight oil deposits are accumulated in shale of the Menillite Beds and sandstones they may also be present in the Outer Carpathians. In Poland, one heavy oil deposit has been discovered in the Carpathian Foredeep, that is not exploited. The environmental impact of the unconventional oil exploitation was determined taking into account the characteristics of the different technologies used in the exploration and exploitation of unconventional oil and Polish conditions associated with high population density, a significant degree of planning and plenty of protected areas. We analyzed the impact of hydraulic fracturing and crude, closed and heavy oil extraction methods (thermal, chemical and thermo-chemical properties). The influence of the atmosphere (emissions), water (demand and pollution) and land use. The scale of impact on individual elements of the environment has been assigned from 0 to 3. The biggest impact on the environment may be associated with the thermal and thermo-chemical heavy oil recovery methods. During the extraction of tight oil greatest impact on the environment may be associated with hydraulic fracturing. In Polish conditions, this treatment is most likely to impact on water resources and cause exclusion from the use of large areas.

13

Planowanie scenariusza eksploracji w grupie wzajemnie obserwujących się robotów

Szklarski J.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Elektronika

|

2016

|

z. 195, t. 1

279--288

PL

Jedną z zalet systemów składających się z wielu robotów mobilnych jest możliwość współdziałania jednostek w celu zwiększenia dokładności ich samolokalizacji. W artykule omówiono sytuację, w której zakłada się że roboty praktycznie nie mają dostępu do czujników pozycji bezwzględnej i swoją pozycję ustalają jedynie na podstawie czujników proprioceptywnych, wzajemnych obserwacji oraz opcjonalnie obserwacji pojedynczego znacznika, co umożliwia osadzenie pozycji w układzie globalnym. Na przykładzie problemu kooperatywnego przeszukania obszaru, poprzez przeprowadzenie symulacji, pokazano że odpowiednie zaplanowanie trajektorii pozwala w istotnym stopniu zwiększyć dokładność pozycjonowania.

EN

One of the advantages of multirobotic systems is the ability to cooperate in order to obtain a more precise information about robot poses. In the article we consider a situation where robots have no access to any maps (except a single marker) or GPS and use only theirs relative observations (bearing, distance, orientation) to improve localization (by means of EKF). It is shown that proper path planning can significantly improve accuracy and efficiency of the stated exploration problem.

14

Algorytmy eksploracji i znajdowania ścieżki w labiryncie w robotach Micromouse

Wlazło D., Ogonowski M., Chmielniak A.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Elektronika

|

2016

|

z. 195, t. 2

607--616

PL

Niewielkie roboty mobilne są bardzo dobrym polem do testowania procesów zachodzących w większych konstrukcjach. W artykule przedstawiono algorytmy eksploracji i znajdowania ścieżki robota typu Micromouse. Wskazano ich mocne i słabe strony oraz możliwości poprawy ich działania. Pokazano robota, którego zbudowano w celu implementacji różnych wersji algorytmów. Przeprowadzono badania testowe algorytmów i porównano ich działanie.

EN

Small mobile robots are a very good area for testing processes occuring in larger structures. The article presents the maze solving algorithms for micrornouse robots. Their strengths and weaknesses are pointed out. The paper presents opportunities to improve some of them. The robot designed for implementing different versions of the algorithms is shown. The algorithms were tested and compared.

15

Współczesne rozwiązania techniczne w jądrowych metodach geofizyki otworowej

Zorski T.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

485--489

PL

Przedstawiono współczesny stan rozwoju jądrowych metod geofizyki otworowej w zastosowaniach dla poszukiwań węglowodorów. Pokazano ciągłość tego rozwoju od lat 70. XX wieku, kiedy to prawie wszystkie przydatne zjawiska jądrowe były już w pełni rozpoznane dla praktyki pomiarów otworowych. Zwrócono uwagę, że współczesne sondy pomiarowe oprócz wyznaczania parametrów kompleksowych, zależnych od całego składu skały (np. Pe, porowatość neutronowa czy gęstość objętościowa), mierzą także bezpośrednio koncentracje wielu ważnych pierwiastków (np.: Si, Ca, Fe, Al., S, C, O, K, U, Th). Stało się to możliwe dzięki rozwojowi metod pomiarów spektrometrycznych promieniowania gamma zarówno naturalnego, jak i wzbudzanego neutronami. Zwiększenie dokładności i precyzji tego typu pomiarów stanowi ważne wyzwanie dla technik pomiarowych teraz i w przyszłości. Zwrócono też uwagę na kluczową rolę symulacji Monte Carlo w rozwoju zastosowań technik jądrowych w skomplikowanym środowisku przewiercanych skał.

EN

The contemporary state of development of the nuclear methods in the well logging applications for the hydrocarbon exploration has been presented. Shows the continuity of this development since the 70s of the twentieth century, when almost all the useful nuclear phenomena were already fully recognized for the practice of borehole measurements. It was pointed out that modern tools in addition to determining the complex parameters (eg. Pe, neutron porosity, and bulk density), which depend on the entire composition of the rock, directly measure also the concentrations of many important single elements (eg.: Si, Ca, Fe, Al., S, C, O, K, U, Th). This has become possible due to the development of the spectral measurements of gamma rays, the origin of both the natural as induced by the neutrons. Increasing the accuracy and precision of this type of measurement is an important challenge for measuring techniques now and in the future. Attention was also paid to the key role of Monte Carlo simulation in the development of applications of nuclear techniques in a complex environment drilled rocks.

16

Qualitative identification of copper bearing minerals using near infrared sensors

Oluwaseye F. I., Iyakwari S., Idzi A. A., Kehinde O. H., Osu U. H.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2016

|

Vol. 52, iss. 2

620--633

EN

Application of sensors for on-site fast identification and discrimination of dominant ore bearing particles from associated gangues in a complex ore is an important route in minerals exploration and extraction industries. This paper considers identification and discrimination of copper bearing minerals from associated gangues using near infrared sensors. Different copper bearing minerals in the Akiri copper ore are differentiated on the basis of their near infrared spectra behaviour. The near infrared spectra of individual samples are correlated with their mineralogy and chemistry as analysed by X-Ray diffraction and X-Ray fluorescence equipment, respectively. The obtained results indicated that the detection limit of the near infrared sensor is better than that of both X-ray diffraction and X-ray fluorescence equipment used. Hence, in addition to the minerals identified by the X-ray diffraction equipment, other near infrared active minerals with concentration below the X-ray diffraction detection limit were also detected by the near infrared sensors.

17

Nowoczesne metody wykazywania zasobów złoża z punktu widzenia potrzeb inwestycji górniczych

Sieniawska I., Wierchowiec J.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2016

|

R. 57, nr 2

25--31

PL

Głównym zadaniem stosowanego obecnie w Polsce systemu dokumentowania zasobów jest jedynie zinwentaryzowanie kopalin (surowców mineralnych), gdyż nie uwzględnia on aspektów technicznych i ekonomicznych wydobycia kopaliny. Międzynarodowe standardy dotyczące wykazywania zasobów złóż wymagają osiągnięcia możliwie najbardziej wiarygodnych wyników z bieżących prac rozpoznawczych, co w połączeniu z wnikliwą i szczegółową weryfikacją danych archiwalnych oraz modelowaniem złoża przy użyciu technik komputerowych pozwala na minimalizację ryzyka związanego z niepewnością wyników rozpoznania złoża. Modyfikacja zasad dokumentowania złóż w polskim systemie prawnym i dostosowanie ich do wymagań międzynarodowych rynków finansowych (instytucji finansowych) mogłoby znacznie uatrakcyjnić inwestycje w polskim sektorze poszukiwawczo-rozpoznawczym i górniczym.

EN

The main purpose of the currently used geological resources reporting system in Poland is only inventory of mineral resources, because it does not consider the technical and economic aspects of the mining of mineral deposit. International standards for geological resources reporting require achieving of the most reliable results from ongoing geological exploration. In conjunction with a thorough and detailed verification of historical data and digital modeling of the mineral deposit allows for minimalization of the risk associated with the uncertainty of exploration results. Modification of geological resources reporting rules in the Polish legal system and adapt them to the requirements of international financial markets (institutions) could make investments in the Polish exploration and mining sector much more attractive.

18

Prospective copper resources in Poland

Oszczepalski S., Speczik S., Małecka K., Chmielewski A.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2016

|

T. 32, z. 2

5--30

EN

The most significant copper reserves in Poland are confined to sediment-hosted stratiform Kupferschiefer-type deposits that occur at the Zechstein/Rotliegendes transition in the Fore-Sudetic Monocline and North-Sudetic Trough. Gradual depletion of shallow reserves results in exploitation of deeper beds. Latest studies of numerous drill hole cores strongly indicate that the Kupferschiefer series in SW Poland (outside the Lubin-Sieroszowice Copper District) contains a very large volume of prognostic, prospective and hypothetical resources. 38 prospects have been delineated (including 6 areas with prognostic resources, 4 with prospective resources, and 28 areas with hypothetical resources). Among the prospective areas, particular attention is paid to the areas adjacent to the existing mines of Lubin-Sieroszowice copper district, with prognostic resources (Białołęka, Grochowice, Kulów, Luboszyce). Also the areas: Nowiny, Żarków and Mirków are interesting due to accessible depths, Sulmierzyce and Janowo areas due to considerable resources and reasonable depth, and Mozów area – because of high Cu-Ag grading mineralized body with credible continuation to south east through Jany and Grochowice prospects, towards the Lubin-Sieroszowice mining district. It can be estimated that approximately 179 million tons Cu and 346 thousand tons Ag concentrated as potential resources in prospects of SW Poland for future mining, which will be possible, when geological and technological barriers (depth, temperature, oil and gas) will meet economic trends in the world market. Expected progress in underground mining at depths exceeding 1500 m (a depth limit for economic categories) will make this approach effective and technically possible. [...]

PL

Najistotniejsze zasoby miedzi w Polsce umiejscowione są w stratoidalnych złożach typu łupka miedzionośnego, udokumentowanych w utworach strefy kontaktowej czerwonego spągowca i cechsztynu na monoklinie przedsudeckiej i w niecce północnosudeckiej. Wyniki najnowszych badań rdzeni licznych otworów wiertniczych wyraźnie wskazują, że permską serię miedzionośną cechuje znaczny potencjał zasobowy w postaci zasobów prognostycznych, perspektywicznych i hipotetycznych. Wyznaczono 38 obszarów perspektywicznych (w tym 6 obszarów z zasobami prognostycznymi, 4 z zasobami perspektywicznymi i 28 obszarów z zasobami hipotetycznymi). Wśród obszarów perspektywicznych szczególną uwagę zwracają obszary z zasobami prognostycznymi (Białołęka, Grochowice, Kulów, Luboszyce), przylegające bezpośrednio do udokumentowanych złóż rud miedzi. Ponadto, obszary: Nowiny, Żarków i Mirków są interesujące ze względu na korzystną głębokość oraz obszar Mozów, który zawiera bogatą mineralizację rozciągającą się prawdopodobnie w kierunku południowo-wschodnim, poprzez obszary perspektywiczne Jany i Grochowice, aż do kopalń w obrębie złoża Lubin-Sieroszowice. Oszacowano, że około 179 mln t Cu i 346 tys. t Ag może znajdować się na obszarach perspektywicznych SW Polski dla przemysłu górniczego w przyszłości, pod warunkiem, że geologiczne i technologiczne ograniczenia (głębokość, temperatura, ropa i gaz) nie będą stanowić istotnych barier dla trendów gospodarczych światowego rynku. Spodziewany postęp w technologii podziemnego górnictwa na głębokości poniżej 1500 m (dopuszczalna głębokość dla zagospodarowania zasobów) pozwoli efektywnie wydobyć rudy z takich głębokości. [...]

19

In-situ coal seam and overburden permeability characterization combining downhole flow meter and temperature logs

Busse J., Scheuermann A., Bringemeier D., Hossack A., Li L.

Contemporary Trends in Geoscience

|

2016

|

Vol. 5, iss. 1

1--17

EN

The planning and design of any coal mine development requires among others a thorough investigation of the geological, geotechnical and hydrogeological subsurface conditions. As part of a coal mine exploration program we conducted heat pulse vertical flow meter testing. The flow data were combined with absolute and differential temperature logging data to gain information about the hydraulic characteristics of two different coal seams and their over- and interburden. For the strata that were localised based on geophysical logging data including density, gamma ray and resistivity hydraulic properties were quantified. We demonstrate that the temperature log response complements the flow meter log response. A coupling of both methods is therefore recommended to get an insight into the hydraulic conditions in a coal seam and its overburden.

20

Górnictwo rud żelaza i metali nieżelaznych w Szwecji

Herezy Ł., Kowol W., Kamiński P.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2014

|

R. 59, nr 2

57--64

PL

Artykuł jest pierwszym z serii artykułów omawiającym techniki i technologie stosowane w górnictwie rudnym Szwecji. W artykule dokonano ogólnego opisu podmiotów gospodarczych działających na terytorium Szwecji oraz przedstawiono lokalizację prowadzonych robót. Pokazano aktualne wyniki produkcyjne w odniesieniu do wybranych krajów Unii Europejskiej, a także zaprezentowano kierunek prowadzenia prac poszukiwawczych do roku 2030 w ramach projektu ProMine.

EN

The article is the first of a series of articles discussing about the techniques and technologies used in ore mining of Sweden. This article presents a general description of the mining companies in Sweden and shows the location of mines. Shown actual production rates for selected EU countries and also presents the direction of exploration works up to 2030 as a part of the ProMine project.