Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Efektywność stosowania nawozów aminochelatowych w uprawie roślin

Barczyk Katarzyna, Jasiak-Małota Karolina, Brodowska Marzena

Przemysł Chemiczny

|

2024

|

T. 103, nr 2

271--276

PL

Aminochelaty znane są jako skuteczne substancje nawozowe, szeroko stosowane w celu poprawy wydajności i jakości plonu. Związki te są syntezowane z różnych jonów metali i aminokwasów. W ostatnich latach zyskały ogromną popularność i stały się istotną częścią nowoczesnych praktyk rolniczych. Nawozy chelatowe na bazie aminokwasów dostarczają roślinom uprawnym szeroką gamę składników odżywczych poprzez dokarmianie dolistne oraz nawożenie doglebowe. Uważane są za bardziej naturalne i bezpieczniejsze w porównaniu z dostępnymi na rynku czynnikami chelatującymi, takimi jak EDTA. Stosowanie chelatów aminokwasowych zamiast prostych nawozów mineralnych zwiększa efektywność wzrostu roślin i zmniejsza negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze. Aminokwasy stosowane jako ligandy wpływają na większą przyswajalność mikroelementów i stanowią materiał budulcowy białek, pełniąc funkcję metaboliczną. W pracy przedstawiono opublikowane w ostatnich latach doniesienia naukowe dotyczące zastosowania aminochelatów w odżywianiu roślin uprawnych, ich wpływu na plonowanie i parametry jakościowe roślin uprawnych.

EN

A review, with 20 refs., of the use of microelements in the form of aminochelates in plant fertilization and their impact on the yield and quality parameters of crop plants. The role of microelements in plant nutrition and methods of fertilizing with microelements were discussed. Synthetic and natural chelating agents were presented and the effects of microelements complexed with them, improving the availability of nutrients to plants, were compared. Attention was paid to the increase in the content of microelements and protein in cereal grains fertilized with aminochelates.

2

Efektywność nawożenia i wykorzystania azotu przez wybrane odmiany pszenżyta jarego

Jaśkiewicz Bogusława

Przemysł Chemiczny

|

2021

|

T. 100, nr 7

672--674

PL

W doświadczeniach polowych z odmianami pszenżyta jarego Mazur, Milewo, Puzon, Sopot określono wskaźniki wykorzystania azotu z nawozów w zależności od sposobu uprawy gleby i dawki azotu. Stwierdzono zmniejszenie efektywności rolniczej i fizjologicznej przy wzroście nawożenia azotem z 70 do 100 kg/ha. Wzrost wykorzystania azotu z nawozów i istotnie wyższy plon ziarna wystąpił na obiekcie nawożonym dawką N 70 kg/ha, w uprawie uproszczonej i u odmiany Sopot.

EN

The N content was detd. in the crops of 4 spring triticale cultivars (grain and straw) obtained at various doses of N fertilization and with different methods of soil cultivation. The degree of N utilization from fertilizers was 86 and 73% in field expts. fertilized with N at a dose of 70 and 100 kg/h, resp. A decrease in agricultural and physiol. efficiency was found along with an increase in the dose of N fertilizer from 70 to 100 kg/ha.

3

Zwiększenie efektywności nawozu wytwarzanego z osadów ściekowych poprzez dodatek związków krzemu

Stanisławska-Glubiak Ewa, Korzeniowska Jolanta, Stechman Marta

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 5

702--706

PL

Wytworzono nawóz na bazie higienizowanych wapnem komunalnych osadów ściekowych, które zostały wzbogacone w przyswajalną dla roślin formę Si, N, P i K. W doświadczeniach wazonowych nawóz wykazał dużą efektywność w uprawie kukurydzy. Odnotowano wzrost odczynu gleby i jej zasobności w P, K i Ca oraz znaczący wzrost plonów ziarna kukurydzy. Zaobserwowano również istotny wzrost zwartości krzemu w łodygach i liściach kukurydzy.

EN

An org. fertilizer was prepd. on the basis of CaO-hygienized municipal sewage sludge by addn. of fertilizer-grade urea, enriched superphosphate, KCl and plant-available silicate. The fertilizer showed a high efficiency in maize cultivation in pot expts. An increase in soil pH, P, K and Ca contents, as well as a significant increase in maize grain yield were obsd. A significant increase in Si content in the stems and leaves of corn was also evidenced.

4

Rynek nawozów azotowych oraz efektywność wykorzystywania azotu i wody na przykładzie upraw doświadczalnych jęczmienia jarego

Rutkowska Agnieszka, Rusek Piotr

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 10

1505--1509

PL

Przedstawiono dane statystyczne dotyczące produkcji i zużycia nawozów azotowych w Polsce. Zaprezentowano wyniki 11-letnich doświadczeń polowych nad efektywnością wykorzystania azotu (NUE) przez jęczmień jary, oszacowaną wg metodyki zaproponowanej przez EU Nitrogen Experts Panel, z uwzględnieniem zależności pomiędzy efektywnością wykorzystania azotu a efektywnością wykorzystania wody (WUE).

EN

Statistical data on the prodn. and consumption of N fertilizers were presented. The results of 11-years field expts. on N use efficiency (NUE) by spring barley, estimated according to the EU methodol., taking into account the relationship between NUE and water use efficiency were presented. The analysis of variance and regression showed that the yield of spring barley in the multi-year period was not limited by water availability.

5

The use of slow-release fertilizers as a part of optimization of celeriac production technology

Niemiec M., Komorowska M.

Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 22, No. 2

59--68

EN

The aim of this study was to assess the possibility of using slowrelease fertilizers under intensive vegetable cultivation. To achieve the set research objective, a field experiment was set up in 2017, where slow-release fertilizer (NPK (%) 20-10-10+4MgO) was applied. The experiment comprised three levels of fertilization with the use of slow-release fertilizers, the control without fertilization, and the control fertilized with conventional fertilizers. The slow-release fertilizer was applied directly under each plant and in rows – approximately 8 cm below the root level. The designed systems were evaluated based on the size of commercial yield, productivity index, agronomic efficiency index, removal efficiency index, and physiological efficiency index. The results obtained in the field experiment indicate that the highest plant yield (54.22 Mg of commercial yield·ha-1 ) was obtained at the highest dose of slow-release fertilizers (600 kg·ha-1 applied in rows approximately 8 cm below the root level). In the case of direct fertilization, in the treatment with the highest dose of slowrelease fertilizer, a reduction in yield was observed. The best results, in terms of equalizing the mass of individual roots, were obtained under conventional fertilization. The most favorable value of the productivity index was obtained in the variant where 400 kg·ha-1 slowrelease fertilizer was applied directly, while in the case of row application the best results were obtained at the dose of 600 kg·ha-1 . Celeriac fertilization with slow-release fertilizers under root may result in producing a yield of bigger differences in root mass, compared to conventional fertilization system.

PL

Celem pracy była ocena możliwości wykorzystania nawozów wolnodziałających w warunkach intensywnej uprawy warzyw. W ramach realizacji założonego celu badawczego, w 2017r. założono doświadczenie polowe, w którym zastosowano nawozy o spowolnionym uwalnianiu składników, o składzie NPK (%) 20-10-10+4MgO. Doświadczenie obejmowało 3 poziomy nawożenia z wykorzystaniem nawozów wolnodziałających, obiekt kontrolny bez nawożenia oraz obiekt kontrolny nawożony nawozami tradycyjnymi. Nawóz wolnodziałający był aplikowany punktowo pod każdą roślinę oraz rzędowo, na głębokości około 8 cm poniżej poziomu korzeni. Ocenę zaprojektowanych systemów dokonano w oparciu o wielkość plonu handlowego, wskaźnik produktywności, wskaźnik efektywności agronomicznej, wskaźnik efektywności usunięcia oraz wskaźnik efektywności fizjologicznej. Wyniki uzyskane w warunkach doświadczenia polowego wskazują, że największy plon roślin, na poziomie 54,22 Mg plonu handlowego·ha-1 , uzyskano w warunkach największej dawki nawozów wolnodziałających, na poziomie 600 kg·ha-1 aplikowanego rzędowo około 8 cm poniżej poziomu korzeni. W przypadku stosowania nawozów wolnodziałających punktowo pod korzeń, najwyższa dawka nawozu spowodowała zmniejszenie plonowania w porównaniu do obiektów z mniejszą dawką nawozów. Najlepsze efekty, z punktu widzenia wyrównania masy poszczególnych korzeni uzyskano w warunkach nawożenia konwencjonalnego. Najbardziej korzystną wartość współczynnika produktywności uzyskano w wariancie przy zastosowaniu nawozu wolnodziałającego na poziomie 400 kg·ha-1 aplikowanego punktowo, natomiast w przypadku aplikacji rzędowej, najbardziej korzystne efekty uzyskano przy dawce 600 kg·ha-1 . Nawożenie selera nawozami wolno-działającymi pod korzeń może skutkować wytworzeniem plonu o większych różnicach masy jednostkowej korzeni w porównaniu z nawożeniem konwencjonalnym.

6

Zastosowanie dwuskładnikowego nawozu bakteryjno-mineralnego w uprawie roślin ozdobnych

Krawczyk A., Supel P., Kaszycki P., Lis-Krzyścin A.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 7

1183-1189

PL

Opracowany na bazie modyfikowanej krzemionki i bakterii glebowych Rhizobium sp. bionawóz zastosowano jako środek wspomagający uprawę roślin ozdobnych: begonii stale kwitnącej (Begonia xsemperflorens) i aksamitki rozpierzchłej (Tagetes patula L.). Określano wpływ bionawozu na wzrost, rozwój i kwitnienie roślin, analizowano stężenie rozpuszczalnych form wybranych składników pokarmowych w podłożu, zawartość tych składników w liściach, badano również dynamikę populacji bakterii glebowych, w tym zaszczepionych drobnoustrojów rodzaju Rhizobium. Bionawóz i jego poszczególne składniki pozytywnie działały na wzrost i kondycję badanych roślin, a także polepszały warunki uprawowe zastosowanego podłoża torfowego. Obserwowano przypadki współdziałania zmodyfikowanej krzemionki oraz komponentu mikrobiologicznego, dającego skumulowany, korzystny efekt poprawiający wybrane parametry upraw. Zastosowany bionawóz wydaje się być dogodną alternatywą dla konwencjonalnych metod mineralnego nawożenia roślin.

EN

Peat substrate was doped with modified SiO₂ (up to 25% by vol.) and Rhizobium sp. soil bacteria (up to 1% by vol.) sep. or jointly and used for the cultivation of marigold and begonia. The nos. of bacteria in the soil and the plant height were detd. at weekly intervals. After 8 weeks, mass of plants, no. of flowers and the concs. of P, K, Fe and N in the substrates and in the leaves were detd. for each variant of cultivation. For 2-component fertilizer, any adverse effect of SiO₂ on bacterial viability was not obsd. Two-component fertilizer showed a particularly positive influence on the no. of flowers of marigold and begonia plants. The joint action of the bacteria and 5% SiO₂ on begonia culture resulted in increased concn. of sol. forms of P, K and Fe in the substrate.

7

Technologia otrzymywania nawozów płynnych typu NS oraz ocena ich wpływu na plonowanie kukurydzy

Rusek P., Karsznia M., Winiarski R., Igras J., Sienkiewicz-Cholewa U., Mikos-Szymańska M.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 7

1142-1146

PL

Przedstawiono technologię otrzymywania płynnych nawozów azotowo-siarkowych z roztworu saletrzano mocznikowego (RSM ®) i roztworu mocznika z siarczanem amonu. Przedstawiono wyniki badań efektywności tych nawozów w ścisłych doświadczeniach polowych. Dokonano porównania efektywności nawożenia stałymi i płynnymi nawozami azotowo-siarkowymi, a także oceniono ich wpływ na plonowanie kukurydzy. Stwierdzono, że największy wzrost plonu kukurydzy uzyskano po zastosowaniu roztworu saletrzano-mocznikowego z dodatkiem siarki (RSM®S).

EN

Liquid N-S fertilizers were produced and used for maize cultivation in field expts. The highest maize yield was achieved when urea, NH₄NO₃ and S were used for fertilizing.

8

Efficiency of slow-acting fertilizer in the integrated cultivation of chinese cabbage

Niemiec M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2014

|

Vol. 21, nr 3

333-346

EN

The study aimed to assess the suitability of slow-acting fertilizer in cultivation of Chinese cabbage in the integrated production system. The assumed objective was realized on the basis of a strict field experiment set up on the soil with granulometric composition of medium loam. The test plant was Chinese cabbage (Brassica rapa L.), ‘Parkin F1’ cv. The experiment was set up on 17.08.2011 and the plants were harvested on 08.10.2011. The experimental factor was diversified fertilization. The cultivation and protection of the plants were conducted on the basis of methodology of Chinese cabbage integrated production approved by the Main Inspector for Plant Protection and Seed Science. Traditional fertilizers (triple superphosphate, potassium salt and ammonium nitrate) and NPKCaMg (18-05-10-4-2) multi-component fertilizer with nutrient slow-release were applied. The experiment comprised 8 fertilization variants and the control treatment. Doses of phosphorus and potassium, meeting the plants requirements at assumed yield amount, were applied in all fertilization variants. Nitrogen fertilization on subsequent objects differed both with the form and quantity of applied element. On the basis of the results obtained in conducted experiments, the indices showing nitrogen fertilization efficiency were computed: agronomic efficiency, partial factor productivity, physiological efficiency, nitrogen recovery efficiency and removal efficiency. Fertilization significantly modified the quantity of obtained yield. On the control, without mineral fertilization, the crop yield was 44.22 Mg·ha–1. The largest yield, 120.7 Mg·ha–1, was obtained on the object with an admixture of 400 kg of slow-acting fertilizer, 89 kg of triple superphosphate and 177 kg of potassium salt. The best optimal values of fertilization efficiency were obtained in the objects where 400 and 500 kg ha–1 of slow-acting fertilizer and full doses of phosphorus and potassium were applied. Computed indices of fertilization efficiency indicate that optimization of fertilization using slow-acting fertilizer, particularly in conditions of intensive cultivation, may improve fertilization efficiency several-fold in comparison with integrated production methods using traditional fertilizers. Results of conducted experiments show that optimization of fertilization in conditions of intensive production may enhance fertilizer nitrogen uptake by 50 % at maintained high crop yields, which greatly improves economic effectiveness of production and reduces the amount of biogens dispersed in the environment.

PL

Celem pracy było określenie przydatności nawozu wolnodziałającego wykorzystywanego w uprawie kapusty pekińskiej w systemie integrowanej produkcji. Realizację założonego celu osiągnięto w oparciu o wyniki ścisłego doświadczenia polowego, założonego na glebie o składzie granulometrycznym gliny średniej. Rośliną testową była kapusta pekińska (Brassica rapa L.) odmiany ‘Parkin F1’. Doświadczenie założono 17.08.2011 r. Rośliny zebrano 08.10.2011 r. Czynnikiem doświadczenia było zróżnicowane nawożenie. Uprawę oraz ochronę roślin prowadzono w oparciu o metodykę integrowanej produkcji kapusty pekińskiej zatwierdzonej przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa. W doświadczeniu zastosowano nawozy konwencjonalne (superfosfat potrójny, sól potasowa oraz saletra amonowa) oraz nawóz wieloskładnikowy NPKCaMg (18-05-10-4-2) o spowolnionym uwalnianiu składników pokarmowych. Doświadczenie obejmowało 8 wariantów nawożenia i obiekt kontrolny. We wszystkich wariantach nawożenia zastosowano dawki fosforu i potasu odpowiadające zapotrzebowaniu roślin przy założonej wielkości plonów. Nawożenie azotem w kolejnych obiektach różniło się zarówno formą, jak i ilością zastosowanego składnika. Na podstawie wyników przeprowadzonych doświadczeń obliczono wskaźniki obrazujące efektywność nawożenia azotem: efektywność agronomiczną, współczynnik produktywności, efektywność fizjologiczną, efektywność odzysku oraz efektywność usunięcia azotu. Nawożenie w istotny sposób modyfikowało wielkość uzyskanego plonu. Plon roślin w obiekcie kontrolnym, bez nawożenia mineralnego, wynosił 44,22 Mg·ha–1. Największy plon, wynoszący 120,7 Mg·ha–1 uzyskano w obiekcie z dodatkiem 400 kg nawozu wolnodziałającego, 89 kg superfosfatu potrójnego oraz 177 kg soli potasowej. Najbardziej optymalne wartości wskaźników efektywności nawożenia uzyskano w obiektach, w których zastosowano nawóz wolnodziałający w ilości 400 i 500 kg·ha–1 oraz pełne dawki fosforu i potasu. Obliczone wskaźniki efektywności nawożenia wskazują, że optymalizacja nawożenia z udziałem nawozu wolnodziałającego, szczególnie w warunkach intensywnej uprawy, może kilkakrotnie poprawić efektywność nawożenia w stosunku do integrowanych metod produkcji z wykorzystaniem nawozów konwencjonalnych. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że optymalizacja nawożenia w warunkach intensywnej produkcji może zwiększyć pobieranie azotu zastosowanego w nawozach mineralnych o 50 % przy utrzymaniu wysokich plonów roślin, co znacznie poprawia efektywność ekonomiczną produkcji i zmniejsza ilość biogenów rozpraszanych w środowisku.

9

Efektywność nawożenia saletrą amonową i wapniową w plonowaniu użytku zielonego na glebie mineralnej - wyniki wieloletnich doświadczeń

Sapek B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 1

241-265

PL

W ocenie efektywności działania czynnika nawozowego oraz jego dynamiki należałoby brać pod uwagę nie tylko ilość uzyskiwanych plonów, lecz również jego oddziaływanie na środowisko przyrodnicze. Celem pracy była ocena plonowania użytków zielonych w wieloleciu na glebach mineralnych o zróżnicowanych właściwościach fizyczno-wodnych pod wpływem nawożenia saletrą amonową (AN) oraz saletrą wapniową (CN) na tle następczego wpływu wapnowania i zróżnicowanej dawki azotu, a także w warunkach zaniechania nawożenia fosforem. Oszacowano efektywność działania dwóch nawozów azotowych na przykładzie wyników dwóch długoletnich doświadczeń łąkowych (doświadczenie J, 1981-2007; doświadczenie L, 1982-2003) użytkowanych kośnie, założonych na kwaśnej glebie mineralnej, usytuowanych w województwie mazowieckim. Obserwowane zróżnicowanie plonowania rozważono w świetle ochrony gleby i kosztów nawożenia. W warunkach silnie kwaśnej gleby, ubogiej w Corg i stosowania większych dawek azotu (240 kg N·ha-¹) można oczekiwać większego efektu plonotwórczego nawożenia saletrą wapniową w porównaniu z saletrą amonową, również po zaniechaniu nawożenia jej fosforem. Bez względu na właściwości fizyczno-wodne gleby, nawożenie saletrą wapniową gwarantuje większą stabilność uzyskiwanych plonów w wieloleciu. Większy koszt azotu w tej samej dawce saletry wapniowej w porównaniu z saletrą amonową jest rekompensowany jego zwiększoną plonotwórczą efektywnością oraz działaniem prośrodowiskowym, tj. przeciwdziałaniem zakwaszeniu gleby i stabilizacją jej odczynu.

EN

Estimation of the efficiency of fertilisation and its dynamic should involve both the yield and environmental effects. The aim of this paper was to estimate long-term yield in grasslands on mineral soils of different physical and water properties fertilised with ammonium nitrate (AN) and calcium nitrate (CN) in relation to the secondary effect of liming and different dose of nitrogen and abandoned phosphorus fertilisation. The efficiency of the two nitrogen fertilisers was estimated from results of two long-term experiments set up on mown meadows (in Janki, 1981-2007; in Laszczki, 1982-2003) situated on acid mineral soil in Mazowieckie province. Observed yield differentiation was considered in the light of soil protection and the cost of fertilisation. In very acid soil, poor in Corg and at a higher dose of nitrogen (240 kg N·ha-¹) one may expect higher yields with calcium than with ammonium nitrate fertilisation even after the abandonment of phosphorus fertilisation. Regardless of physical and water properties of soil, fertilization with calcium nitrate guarantees higher long-term stability of yields. The higher cost of nitrogen in calcium nitrate than in ammonium nitrogen is compensated by increased yield-forming efficiency and environmental-friendly effect of counteracting soil acidity and stabilising its pH.

10

Nawożenie startowe jako metoda poprawy efektywności nawożenia i obniżki kosztów produkcji kukurydzy

Michalski T., Kowalik I.

Inżynieria Rolnicza

|

2007

|

R. 11, nr 6 (94)

167-174

PL

W pracy zebrano szereg danych źródłowych dotyczących wpływu nawożenia startowego na rozwój i plonowanie kukurydzy. Wykazano, że nawożenie w formie startowej sprzyja pobieraniu składników oraz zwiększa plonowanie o 1-8 dt ziarna oraz zmniejsza wilgotność ziarna o ok. 1%. Przy odpowiednim siewniku i właściwym dobraniu nawozów, możliwy jest wysiew całej dawki nawozów mineralnych - łącznie z siewem ziarna. Dzięki korzystnym efektom w pobieraniu fosforu i azotu, lepszemu ich wykorzystaniu z nawozów mineralnych oraz możliwości ograniczenia liczby zabiegów, metoda przysiewnej aplikacji nawozów, sprzyja obniżce nakładów (o ok. 300 złźha-1) oraz ochronie środowiska. Skutkuje także przyspieszonym dojrzewaniem kukurydzy, zwłaszcza w mniej korzystnych warunkach siedliskowych. W świetle dość częstych problemów ze wschodami kukurydzy, zastrzeżenia budzi w większości rozwiązań konstrukcyjnych umieszczenie redlicy wysiewającej nawóz niezależnie od redlicy siewnej i często w dużej od niej odległości.

EN

This paper includes a number of references pertaining to the effect of initial fertilization on growth and crop of corn. It was proved that the initial fertilization improves taking the nutrients from soil, increases the crop by 1-8 metric decatons of grain and reduces its moisture by about 1%. By having a proper seeder and a right selection of fertilizer it is possible to sow the whole dose of mineral fertilizers - in combination with grain sowing. Due to favourable effect of taking phosphates and nitrogen, better utilization of these components in mineral fertilizers and reduction in number of fertilizing operations, this method of combined fertilizing and sowing is beneficial for cutting the costs (by about PLN 300 per hectare) and provides better environmental protection. It also results in the earlier corn maturing, in particular within less favourable environments. Since there are frequent problems with the corn rise, there are certain doubts whether a fertilizing step (drill shoe) should really be carried out independently and often at a considerable distance from the sowing operation (sowing shoe).

11

Wpływ techniki na efektywność pogłównego nawożenia zbóż

Kamionka J.

Inżynieria Rolnicza

|

2005

|

R. 9, nr 15

1--106

PL

Celem rozprawy jest określenie wpływu różnych sposobów (technik) nawożenia pogłównego na efekty i efektywność pozyskiwania ziarna zbóż. Skoncentrowano się na określeniu wpływu różnych zestawów maszyn na koszty i energochłonność pogłównego nawożenia zbóż nawozami stałymi i nawożenia dolistnego. Badania i analiza kosztów nawożenia modelowymi zestawami maszyn wykazała, że najniższe koszty nawożenia nawozami stałymi uzyskano stosując jako maszynę wiodącą rozsiewacz dwutarczowy N 039M o szerokości roboczej 18 m - 110 zł na tonę przyrostu plonu ziarna. Koszty nawożenia pozostałymi rozsiewaczami o szerokości roboczej 18 m. są zbliżone, a maksymalna różnica wynosi 3,5%. Koszty nawożenia rozsiewaczami jednotarczowymi o szerokości roboczej 12 m. są wyższe niż w przypadku rozsiewaczy o szerokości roboczej 18 m. Koszty nawożenia dolistnego opryskiwaczami o szerokości roboczej 12 m. i małej pojemności zbiornika są wyższe około 20% w porównaniu z opryskiwaczami o szerokości roboczej 18 m. Koszty nawożenia dolistnego opryskiwaczami o szerokości roboczej 18 m., które uwzględniono w modelowych zestawach maszyn, są zbliżone, a najniższą wartość uzyskano stosując opryskiwacz Pelikan 2018 - 74 zł/t. Energochłonność nawożenia rozsiewaczami jednotarczowymi o szerokości roboczej 12 m. jest nieco wyższa niż maszynami dwutarczowymi o szerokości roboczej 18m., a maksymalna różnica wynosi 2,5%, tj. 110 MJ na 1 tonę przyrostu pionu ziarna. Stosując maszyny o szerokości roboczej 18 m. uzyskuje się dla poszczególnych zestawów zbliżoną energochłonność nawożenia, a różnica pomiędzy zestawem najbardziej i najmniej energochłonnym wynosi 0,8%, tj. 35 MJ/t. Porównanie energochłonności nawożenia zestawami maszyn złożonymi z opryskiwaczy o szerokości roboczej 18 m. wykazało, że różnica między nimi jest niewielka i wynosi maksymalnie 3%. Najniższą energochłonność uzyskano przy użyciu opryskiwacza Pilmet 1618, a mianowicie 2100 MJ/t przyrostu plonu ziarna. Wyższa energochłonność jest w przypadku stosowania maszyn o mniejszej szerokości roboczej, a jednocześnie o mniejszej pojemności zbiornika, np. różnica pomiędzy zestawem IB (Pilmet 412), a zestawem IVB Pilmet 1618) wynosi 21%, tj. 453 MJ na 1 tonę przyrostu plonu ziarna. Analiza kosztów i energochłonności pogłównego nawożenia zbóż (uwzględniająca zużyty nawóz i nakłady na wykonanie zabiegu) wykazała , że przejście z nawożenia nawozami stałymi przy nawożeniu pogłównym na dokarmianie dolistne obniża koszty o około 30%, a energochłonność zmniejsza się dwukrotnie w przeliczeniu na jednostkę przyrostu plonu ziarna. Wskaźnik efektywności energetycznej przy pogłównym nawożeniu zbóż nawozami stałymi wynosi 2, a jego wartość przy nawożeniu dolistnym jest dwukrotnie wyższa.

EN

The aim of this study is to determine the influence of various top dressing techniques on effects and effectiveness of cereal grain cropping. The study is mainly focused on determining influence of various machine sets on energy-consumption and costs of cereals top dressing fertilizing with solid and foliage dressing with liquid nitrogen fertilizers . Research and analysis of model technologies of fertilizing has revealed that the lowest costs of fertilizing with solid fertilizers has been achieved when using N 039M double-disc fertilizer spreader of 18m working width. The costs came to 110 zloty per each tone of grain yield increase. Costs of fertilizing by other fertilizers of 18m. working width are comparable and the maximum difference between them is 3.5%. Fertilizing by single-disc spreaders of 12m working width is more expensive in comparison to the spreaders mentioned above. Costs of liquid nitrogen fertilizing by sprayers of 12m working width and small container capacity are on average higher by 20% in comparison to the sprayers of 18m working width. Costs of liquid nitrogen fertilizing by sprayers of 18m working width, which have been taken into consideration when selecting model technologies, are similar and the lowest ratio, 74 zloty per ton of grain yield increase, have been achieved when using Pelikan 2018 sprayer. Energy consumption of fertilizing by single-disc spreaders of 12 m working width is (on average) 4486 MJ/t and is somewhat higher than fertilizing by double-disc spreaders of 18m working width. The maximum difference is 2.5% i.e. 110MJ per ton of grain yield increase. Exploiting of machines of 18m working width makes the energy consumption of particular sets comparable, and the difference between the most and the least energy-consuming set is 0.8% i.e. 35 MJ/t. Comparison of energy consumption of fertilizing by sets of sprayers of 18m working width revealed that the difference is insignificant and amounts to 3% maximum. The least energy-consuming sprayer turned out to be Pilmet 1618 - the ratio of energy consumption to ton of grain yield increase in this case was 2100 MJ/t. Higher energy-consumption was caused by usage of machines of smaller working width and, at the same time, smaller container capacity, e.g. the difference between Ib (Pilmet 412) and IVb (Pilmet 1618) set was 21% i.e. 452 MJ per each ton of increase of grain yield. Analysis of costs and energy consumption of top dressing of cereals (with respect to utilised fertilizers and expenditures on operation executing) revealed that tran¬sition from solid fertilizers top dressing to liquid nitrogen foliage dressing lowers the costs by ca. 30%, and energy consumption decreases twice in conversion to each unit of grain yield increase. The rate of energy consumption effectiveness by cereal top dressing with solid fertilizers amounts to 2, and the same rate is doubled for liquid nitrogen foliage dressing fertilizing.