Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Online control signal-based diagnosis of interturn short circuits of PMSM drive

Krzysztofiak Mateusz, Zawilak Tomasz, Tarchała Grzegorz

Archives of Electrical Engineering

|

2023

|

Vol. 72, nr 1

103--124

EN

Modern drives with Permanent Magnet Synchronous Motors (PMSMs) require both efficient control structure to ensure excellent dynamics and effective diagnostic algorithms to detect the motor faults that can occur. This paper shows the combination of both mentioned aspects – the direct-axis based signals of the Field Oriented Control (FOC) structure are proposed as diagnostic signals to allow diagnosing the interturn short-circuit failure that can appear inside stator windings. The amplitudes of second order harmonics are selected as the fault indicators. Different modelling methods are analysed and compared in detail in this paper: an analytical mathematical model, a Finite Element Method (FEM)- based model and next verified using a laboratory setup. The results obtained using all the mentioned models proved that the proposed fault indices are increasing significantly with the number of shorted turns and are independent on the load torque level.

2

Decoupling of economic activity and freight transport volume: An evidence for short sea shipping future in the ECOWAS sub-region

Elem T. R., Ogwude I. C., Ibe C. C., Nnadi K . U., Ejem Ejem Agwu

Journal of Sustainable Development of Transport and Logistics

|

2020

|

Vol. 5, No. 2

124--134

EN

This paper explores the decoupling trend between GDP and freight volumes in the ECOWAS states to develop short sea shipping model for the ECOWAS sub-region aimed at reducing the cost per transported unit within the sub-region. The research is based on cross-sectional data from ECOWAS countries spanning from 2000 to 2013 and sourced from the ECOWAS Commission and National Bureaus of Statistics of some member countries. The data were analysed using arc elasticity which is a transport demand modelling tool, to determine the level of variations among trade volumes in the ECOWAS sub-region. It was discovered that total freight volume improved proportionally with growth in GDP for most of the periods in the ECOWAS member countries. This is confirmed by the coefficients of elasticity close 1 or higher than 1. In certain periods, however, the coefficient of elasticity of total freight volumes was found to be approximately zero, thus, indicating that considerable potential freights were lost. More stable values have the coefficients of general elasticity below 1. In most of the ECOWAS countries, the coefficients of general elasticity are unstable, both negative and positive values have a range of values (from -43.709 to 52.364). Hence, freight traffic volume and GDP in the ECOWAS region is highly decoupled. This has raised a serious question as to the prudence of continued dominance of road transport mode for intra-regional freight movement in the ECOWAS sub-region. The result of the study revealed a strong correlation between GDP, the population of member states and the volume of freight in the ECOWAS member countries. The research also showed that the development of short sea shipping model in the sub-region would depend considerably on growth in GDP, improvement in the productivity of the population and increase in seaport corridors of the ECOWAS sub-region.

3

Decoupling Analysis of Energy Consumption and Economic Growth of V4 Countries

Chovancová Jana, Vavrek Roman

Problemy Ekorozwoju

|

2019

|

Vol. 14, nr 1

159--165

EN

Energy is a sector that has a direct impact on citizens' quality of life and the economic growth of the countries. The production and use of energy satisfies human needs, but also gives rise to a host of adverse environmental pressures, such as greenhouse gas emissions, air pollution and the generation of nuclear waste. Energy use leads to noise, water pollution, and ecosystem degradation. Energy-related air pollution also has significant negative effects on human health. To avoid these problems, many countries are closely monitoring their energy intensity and implement the politics and tools to its improvement. The aim of the paper is to perform quantitative evaluation on the relationship between economic development and energy consumption based on decoupling model theory. The paper focuses on the case of V4 countries in the period of 1991-2015. Throughout the more than 20 years examined, the countries spread out into many different forms of decoupling. The results of analysis suggest that in most observed partial variables occurs the strong decoupling of economic growth and energy consumption, what can be considered as positive trend. Though decoupling elasticity convey a positive message, the V4 countries will need to accelerate their implementation of new policies, while restructuring the ways how they meet their demand for energy.

PL

Sektor energetyczny wywiera bezpośredni wpływ na jakość życia ludzi i wzrost ekonomiczny krajów. Produkcja i wykorzystywanie energii zaspokaja ludzie potrzeby, ale wywiera także silną negatywną presję na środowisko, związaną z emisją gazów cieplarnianych, zanieczyszczeniem środowiska, czy wytwarzaniem odpadów jądrowych. Użytkowanie energii powiązane jest z hałasem, zanieczyszczeniami wód i degradacją ekosystemów. Zanieczyszczenia powietrza z sektora energetycznego mają ponadto znaczący negatywny wpływ na ludzkie zdrowie. Aby zmniejszyć skalę tych zagrożeń, wiele krajów szczegółowo monitoruje energochłonność i wdraża polityki i narzędzia mające poprawić obecną sytuację. W tym artykule dokonano ilościowej oceny relacji pomiędzy rozwojem ekonomicznym a poziomem konsumpcji energii, w oparciu o koncepcję rozprzężenia (decoupling, odnoszącej się do odłączenia tempu wzrostu gospodarczego od tempa zużywania surowców). Omówiono przypadek krajów grupy V4, wykorzystując dane za lata 1991-2015. W ciągu ponad 20 lat kraje te realizowały wiele różnych form rozprzężenia. Wyniki analizy sugerują, że w przypadku większości obserwowanych zmiennych cząstkowych występuje silne rozprzężenie wzrostu ekonomicznego i zużycia energii, co można uznać za trend pozytywny. Jednak kraje grupy V4 i tak będą musiały przyspieszyć wdrażanie nowych polityk, jednocześnie starając się zaspokoić ich zapotrzebowanie na energię.

4

Research on the Dependence of the Level of Economic Growth on the Consumption of Materials and Energy in Selected European Union Countries

Bluszcz Anna, Manowska Anna

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 1/2

239--244

EN

The article investigates the problem of decoupling the economic growth from the level of materials consumption DMC (Domestic Material Consumption) and from the level of FEC (Final Energy Consumption [million tonnes of oil equivalent TOE]). The research on the problem of decoupling the economic growth from the level of consumption of DMC materials and from the level of FEC and import was carried out using panel data techniques. The analysis was carried out for selected countries, i.e. Germany, France, the Czech Republic and Poland in the years 2006–2015 and the data were collected from the Eurostat database. The data from 2006 were assumed in the analysis as the base year and subsequent years are a reference to the base year. Reducing consumption of raw materials and energy while maintaining a stable level of economic growth is a strategic priority of the European Union, because in this way it is possible to lower the costs of functioning of the future economy, but it also lowers the pressure on the natural environment. The aim of the article is to examine the dependencies that occur between the GDP growth rate and the growth rate of imports of goods and services, while reducing energy consumption and a steady increase in the consumption of materials. The study of the relationship between the above-mentioned macroeconomic indicators is based on determining whether one variable is the cause of the other variable in Granger's sense. The study was based on data concerning the economies of Germany, France, the Czech Republic and Poland. The influence of foreign trade on economic growth can take place on many levels – indirect impact using scientific and technical knowledge, transfer of modern technologies and finally with the help of foreign direct investment. This work will describe the mechanism of impact of imports on GDP, while analyzing energy and materials consumption.

PL

W artykule podjęto badania nad problemem zjawiska rozdzielenia wzrostu gospodarczego od poziomu zużycia materiałów i energii przy wykorzystaniu analizy panelowej. Analiza została przeprowadzona dla wybranych państw Unii Europejskiej tj. Niemiec, Francji Czech oraz Polski w latach 2006–2015, dane pobrano z bazy Eurostat. Dane z roku 2006 zostały w analizie założone jako rok bazowy, lata następne stanowią odniesienie do roku bazowego. Ograniczenie zużycia surowców i energii przy zachowaniu stabilnego poziomu wzrostu gospodarczego stanowi priorytet strategiczny Unii Europejskiej, gdyż w ten sposób możliwe jest zmniejszenie kosztów funkcjonowania gospodarki w przyszłości, ale również skutkuje zmniejszeniem presji na środowisko naturalne. Celem artykułu jest zbadanie zależności, jakie zachodzą między stopą wzrostu PKB a stopą wzrostu importu dóbr i usług, przy jednoczesnym zmniejszeniu zużycia energii i stabilnym wzroście zużycia materiałów. Badanie zależności pomiędzy wyżej wymienionymi wskaźnikami makroekonomicznymi opierać się ma na ustaleniu, czy jedna zmienna jest przyczyną drugiej zmiennej w rozumieniu Grangera. Badanie zostało oparte na danych dotyczących gospodarek Niemiec, Francji, Czech i Polski. Wpływ handlu zagranicznego na wzrost gospodarczy może odbywać się na wielu płaszczyznach – oddziaływanie pośrednie za pomocą wiedzy naukowo-technicznej, przenoszenia nowoczesnych technologii czy wreszcie za pomocą bezpośrednich inwestycji zagranicznych. W pracy opisano mechanizm wpływu importu na PKB, analizując zużycie energii i materiałów.

5

Odsprzęganie wejściowo-wyjściowe satelity typu free-floating z manipulatorem planarnym

Domski W., Mazur A.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Elektronika

|

2018

|

z. 196

75--86

PL

Praca prezentuje wyniki otrzymane podczas symulowania zachowania satelity typu free-ftoating z wykorzystaniem metody odsprzęgania wejściowo-wyjściowego. Obiektem badań jest satelita bez napędu ze sztywnym manipulatorem o dwóch obrotowych stopniach swobody. W pracy rozważono przypadek płaski, gdy ruch satelity wykonywany jest w jednej płaszczyźnie. Ponadto, podczas modelowania dynamiki obiektu wykorzystano dwa różne podejścia. Pierwsze z nich jest standardowe, gdzie zarówno w jawny sposób występują równania satelity, jak i manipulatora. Natomiast drugie podejście tzw. "ze zwiniętą bazą" w efekcie daje równania dynamiki, gdzie w jawny sposób nie występują zmienne bazy. Porównanie otrzymanych wyników zostało szczegółowo omówione. Pokazano, że obydwa podejścia dają te same wyniki z dokładnością do błędów numerycznych i przyjętych założeń .

EN

This work presents result acquired during simulation studies of a free-floating satellite behaviour with input-output decoupling approach. The research object is a free-floating satellite with 2 DoF rigid planar manipulator. In this work a planar movement was only investigated where satellite is moving only in a single plane. Moreover, during modelling dynamics of the object two approaches were implemented. First approach is a standard one where satellite's and manipulator's state is explicitly presents. While the second approach is called "with rolled base" which finally gives dynamics where base state is implicit. Comparison of the results was discussed in detail and it was shown that those two approaches give the same results to the nearest numerical errors and additional assumptions.

6

On the theory of λ-matrices based MIMO control system design

Bekhiti B., Dahimene A., Nail B., Hariche K.

Control and Cybernetics

|

2015

|

Vol. 44, no. 4

421--442

EN

In this paper we have described a new design algorithm for the whole set of latent-structure assignments via the approaches of block structure of λ-matrices placement. The procedure that has been developed is based on decoupling of the interactions between control loops in a multivariable plant. The procedure is performed using matrix polynomial solvent reconstruction for the decoupling purposes. However, for the design of the trajectory tracking controller, each input-output pair is treated respectively by designing SISO controllers. A second procedure is the MIMO PID compensator design via the model-matching method. This latter algorithm has been developed in order to avoid the internal or the hidden instability, which may occur in the ﬁrst method, due to the block zeros - block poles cancellation.

7

W kierunku nowego paradygmatu rozwoju transportu w Unii Europejskiej

Załoga E.

Logistyka

|

2014

|

nr 2

409--417

PL

Polityka zrównoważonego transportu UE wymaga przyjęcia paradygmatów rozwojowych służących osiągnięciu jej celów. W latach 2001-2010 jako wiodące dla rozwoju transportu unijnego przyjęto dwa paradygmaty: shift oraz decoupling. W artykule przedstawiono założenia oraz efekty tych paradygmatów rozwojowych oraz nakreślono kierunek ich modyfikacji.

EN

EU sustainable transport policy requires the adoption of development paradigms which support achieving its objectives. In the years 2001-2010 as leading to the development of the EU transport the two paradigms were adopted: shift and decoupling. This paper presents the assumptions and the effects of these development paradigms and outlines the direction of their modification.

8

Decentralized fuzzy-integral-sliding control for a class of TITO uncertain nonlinear systems with application to a 2-DOF helicopter model

Zare K., Koofigar H. R.

Journal of Theoretical and Applied Mechanics

|

2014

|

Vol. 52 nr 4

959--969

EN

In this paper, a novel fuzzy-integral-sliding controller (FISC) is designed for coupled nonlinear two-input two-output (TITO) systems. Decomposing the original system into two subsystems, the coupling effects are modelled as uncertainties. In order to ensure the robustness properties with respect to system uncertainties and external disturbances, the sliding mode technique with a proportional integral (PI) sliding surface is adopted. On the other hand, to avoid the chattering phenomenon, the Takagi-Sugeno fuzzy rules are incorporated into the control algorithm, which forms a fuzzy sliding controller. The stability analysis is also presented based on the Lyapunov stability theorem. The proposed FISC is then applied to control the elevation and azimuth angles of Humusoft CE150, as a two degree of freedom (DOF) laboratory helicopter model with highly cross-coupled dynamics. The simulation results are also presented to demonstrate the performance of the proposed control scheme.

9

Koncepcja zrównoważonego wytwarzania i jej praktyczna realizacja na przykładzie przedsiębiorstwa przemysłu motoryzacyjnego

Hąbek P.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2013

|

z. 4 (6)

77--86

PL

W artykule została przedstawiona koncepcja wytwarzania produktów w zgodzie z założeniami zrównoważonego rozwoju. W pierwszej części artykułu omówiono istotę koncepcji zrównoważonego wytwarzania oraz wskazano wybrane praktyki w tym obszarze. W dalszej kolejności zaprezentowano przykład opracowania przez przedsiębiorstwo branży motoryzacyjnej zestawu wskaźników do pomiaru swoich osiągnięć w zakresie zrównoważonego wytwarzania.

EN

This paper presents the concept of manufacturing products consistent with the assumptions of sustainable development idea. In the first part of the article the essence of the concept of sustainable manufacturing is discusses as well as selected practices in this area are identified. Subsequently, an example of development of a set of indicators to measure performance of sustainable manufacturing process in a company from the automotive industry is presented.

10

Electromagnetic disturbances elimination methods in microprocessor systems

Holiczer A.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2012

|

R. 88, nr 9b

285-286

EN

The paper deals with noise suppression methods in microprocessor systems. Two methods are presented: hardware (LC decoupling) and software (microcontroller digital clock sources management). Advantages and disadvantages of each method are presented. The tests are conducted on a real, battery operated mobile device with an AVR microcontroller onboard. Efficient noise suppression for proposed methods is proven.

PL

Artykuł dotyczy metod tłumienia szumów w systemach mikroprocesorowych. Przedstawione zostały dwie metody: sprzętowa (odsprzęganie za pomocą elementów LC) oraz programowa (zarządzanie pracą wewnętrznych źródeł sygnałów zegarowych). Zostaną przedstawione zarówno zalety jak i wady poszczególnych rozwiązań. Przeprowadzone badania zostały oparte na rzeczywistym, zasilanym bateryjnie urządzeniu wyposażonym w mikrokontroler z rodziny AVR. Wykazano skuteczną ochronę przeciwzakłóceniową proponowanych metod.

11

Decoupling w sektorze transportu – weryfikacja zjawiska w warunkach spowolnienia wzrostu gospodarczego

Skala A.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport

|

2012

|

z. 87

85-99

PL

Zrównoważenie rozwoju europejskiego systemu transportowego jest wiodącym celem Wspólnej Polityki Transportowej realizowanej przez Unię Europejską. W tym kontekście pojawia się pojęcie decouplingu, czyli zerwania zależności między rozwojem gospodarki i transportu. Celem podjęcia badań opisanych w artykule jest wpisanie doświadczeń związanych z dynamicznym rozwojem transportu w Polsce w okresie transformacji systemowej w dyskusję nad istotą i metodami wdrożenia koncepcji zrównoważonego rozwoju transportu, w tym ideą decouplingu. Dodatkowo zjawisko to jest obserwowane z punktu widzenia spowolnienia gospodarczego lub recesji, które objęły swoim zasięgiem kraje UE od roku 2008. Na tej podstawie stwierdza się, że decoupling nie może być celem samym w sobie i nie jest wystarczającym kryterium decydującym o stopniu zrównoważenia rozwoju transportu. Obecnie to wskaźniki określające poziom zużycia energii przez transport są uznawane, jako lepiej odzwierciedlające stan sektora pod tym kątem.

EN

By the end of last century, a focus on sustainable socio-economic development became a priority of both global and regional economic policies. Alignment of directions for development of European transportation system with principles of sustainable development is also a key objective of Common Transportation Policy run by the European Union. An idea of decoupling has emerged in this context, i.e. breaking up a dependency of economic and transportation developments. It is considered that there is a contradiction between such dependency and the process of sustainable development in transportation. The objective for research described in the article is to make the experience from dynamic development of transportation in Poland a part of discussion on the merit and methodology for implementing the sustainable development in transportation, including the idea of decoupling. As a result, decoupling should not be an objective for the transportation policy. All in all, decreasing dependency of economic development on transportation while maintaining the sector’s share in generating GDP, should be the objective.

12

Integrated Product Policy as an Approach Supporting Sustainable Patterns of Production and Consumption

Hąbek P.

Management Systems in Production Engineering

|

2011

|

nr 4 (4)

3-6

EN

The article presents an integrated approach to the product environmental impact at all stages of its life cycle, implemented within the European Union policy to promote sustainable patterns of production and consumption. In the first part of the article the author points out the need to separate the interdependence between economic growth and increase of resource consumption and negative environmental impact. Further on, the integrated product policy is discussed with the regard to its genesis, principles and instruments of implementation.

PL

W artykule przedstawiono zintegrowane podejście w zakresie oddziaływania produktu na środowisko na wszystkich etapach jego cyklu życia, realizowane w ramach polityki Unii Europejskiej promującej zrównoważone wzorce produkcji i konsumpcji. W pierwszej części artykułu wskazano na potrzebę rozdzielenia współzależności wzrostu gospodarczego od wzrostu zużycia zasobów i negatywnego wpływu na środowisko. Następnie omówiono zintegrowaną politykę produktową z uwzględnieniem genezy jej powstania, zasad i instrumentów wdrażania.

13

Algebraic approach for model decomposition: Application to fault detection and isolation in discrete-event systems

Berdjag D., Cocquempot V., Christophe C., Shumsky A., Zhirabok A.

International Journal of Applied Mathematics and Computer Science

|

2011

|

Vol. 21, no 1

109-125

EN

This paper presents a constrained decomposition methodology with output injection to obtain decoupled partial models. Measured process outputs and decoupled partial model outputs are used to generate structured residuals for Fault Detection and Isolation (FDI). An algebraic framework is chosen to describe the decomposition method. The constraints of the decomposition ensure that the resulting partial model is decoupled from a given subset of inputs. Set theoretical notions are used to describe the decomposition methodology in the general case. The methodology is then detailed for discrete-event model decomposition using pair algebra concepts, and an extension of the output injection technique is used to relax the conservatism of the decomposition.

14

Zjawisko decouplingu w gospodarce w okresie transformacji

Skala-Poźniak A.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport

|

2010

|

z. 72

101-113

PL

Do końca ubiegłego wieku dążenie do zrównoważenia rozwoju społeczno-gospodarczego zostało uznane za priorytet polityki gospodarczej w wymiarze zarówno globalnym, jak i regionalnym. Osiągnięcie zgodności kierunków rozwoju europejskiego systemu transportowego z zasadami zrównoważonego rozwoju jest też wiodącym celem Wspólnej Polityki Transportowej realizowanej przez Unię Europejską. W tym kontekście pojawia się pojęcie decouplingu, czyli zerwania zależności między rozwojem gospodarki i transportu. Uznano bowiem, że między sprzężeniem transportu i gospodarki a procesem równoważenia rozwoju transportu zachodzi sprzeczność, jednak na ile te zjawiska wzajemnie się wykluczają jest już przedmiotem dyskusji specjalistów. Decoupling jest pojęciem stosunkowo nowym, dlatego w literaturze przedmiotu omawiane są różne jego definicje oraz dokonywane są wstępne próby jego kwantyfikacji. Celem podjęcia badań opisanych w artykule jest wpisanie doświadczeń związanych z dynamicznym rozwojem transportu w Polsce w okresie transformacji systemowej w dyskusję nad istotą i metodami wdrożenia koncepcji zrównoważonego rozwoju transportu, w tym ideą decouplingu. Analizowany model P. Tapio nie sprawdza się w odniesieniu do państw takich jak Polska w okresie 1990-2007. Zestawienie wskaźników opartych na badaniu stóp wzrostu PKB i wolumenu pracy przewozowej pozwala zdiagnozować sytuację jako sprzyjającą couplingowi lub decouplingowi lecz nie mówi ojej wartości z punktu widzenia rynku i społeczeństwa,. Jakościowa ocena danego sektora gospodarki zależy bowiem nie tylko od kosztów, ale i od korzyści, jakie ten sektor generuje. Zestawienie obu kategorii w postaci wskaźnika zrównoważenia transportu (WZT) i następnie zderzenie go z tempem rozwoju gospodarki obrazowałoby stan zrównoważenia transportu na danym obszarze. Celem polityki transportowej nie powinien być więc decoupling, lecz zwiększanie efektywności funkcjonowania transportu, wyrażoną ilorazem efektów (korzyści) do nakładów (kosztów). Reasumując, za cel rozwojowy należy uznać obniżanie transportochłonności gospodarki, przy zachowaniu niemalejącego udziału tego sektora w tworzeniu PKB.

EN

By the end of last century, a focus on sustainable socio-economic development became a priority of both global and regional economic policies. Alignment of directions for development of European transportation system with principles of sustainable development is also a key objective of Common Transportation Policy run by the European Union. An idea of decoupling has emerged in this context, i.e. breaking up a dependency of economic and transportation developments. It is considered that there is a contradiction between such dependency and the process of sustainable development in transportation. However, to what extent both phenomena exclude each other, is still discussed by experts. Decoupling is a relatively new idea, therefore its different definitions arc being presented in related literature as well as initial quantification efforts are being made. The objective for research described in the article is to make the experience from dynamic development of transportation in Poland a part of discussion on the merit and methodology for implementing the sustainable development in transportation, including the idea of decoupling. The model by P. Tapio, analysed in the article, is not applicable to countries like Poland in a period of 1990-2007. Indicators based on research of growth ratios for GDP and transportation volumes allow to diagnose the situation as conducive for both coupling and decoupling but do not provide its valuation in terms of market and society. It is so as a qualitative evaluation of particular economic sector depends not only on costs but also on benefits which it generates. Combination of both categories is a form of transport's sustainability indicator (TSI) and then its comparison with the dynamics of economic development would present a status of transportation sustainability in a particular area. As a result, decoupling should not be an objective for the transportation policy, but an increase in transportation efficiency, expressed as a quotient of results (benefits) and efforts (costs). All in all, decreasing dependency of economic development on transportation while maintaining the sector's share in generating GDP, should be the objective.

15

Podejście modelowe a rzeczywistość - zjawisko decouplingu w Polsce

Skala-Poźniak A.

Logistyka

|

2010

|

nr 4

CD-CD

PL

Do końca ubiegłego wieku dążenie do zrównoważenia rozwoju społeczno gospodarczego zostało uznane za priorytet polityki gospodarczej w wymiarze zarówno globalnym, jak i regionalnym. Osiągnięcie zgodności kierunków rozwoju europejskiego systemu transportowego z zasadami zrównoważonego rozwoju jest też wiodącym celem Wspólnej Polityki Transportowej realizowanej przez Unię Europejską. W tym kontekście pojawia się pojęcie decouplingu, czyli zerwania zależności między rozwojem gospodarki i transportu. Uznano bowiem, że między sprzężeniem transportu i gospodarki a procesem równoważenia rozwoju transportu zachodzi sprzeczność, jednak na ile te zjawiska wzajemnie się wykluczają jest już przedmiotem dyskusji specjalistów. Decoupling jest pojęciem stosunkowo nowym, dlatego w literaturze przedmiotu omawiane są różne jego definicje oraz dokonywane są wstępne próby jego kwantyfikacji. Celem podjęcia badań opisanych w artykule jest wpisanie doświadczeń związanych z dynamicznym rozwojem transportu w Polsce w okresie transformacji systemowej w dyskusję nad istotą i metodami wdrożenia koncepcji zrównoważonego rozwoju transportu, w tym ideą decouplingu. Analizowany model P. Tapio nie sprawdza się w odniesieniu do państw takich jak Polska w okresie 1990-2007. Zestawienie wskaźników opartych na badaniu stóp wzrostu PKB i wolumenu pracy przewozowej pozwala zdiagnozować sytuację jako sprzyjającą couplingowi lub decouplingowi lecz nie mówi o jej wartości z punktu widzenia rynku i społeczeństwa,. Jakościowa ocena danego sektora gospodarki zależy bowiem nie tylko od kosztów, ale i od korzyści, jakie ten sektor generuje. Zestawienie obu kategorii w postaci wskaźnika zrównoważenia transportu (WZT) i następnie zderzenie go z tempem rozwoju gospodarki obrazowałoby stan zrównoważenia transportu na danym obszarze. Celem polityki transportowej nie powinien być więc decoupling, lecz zwiększanie efektywności funkcjonowania transportu, wyrażoną ilorazem efektów (korzyści) do nakładów (kosztów). Reasumując, za cel rozwojowy należy uznać obniżanie transportochłonności gospodarki, przy zachowaniu niemalejącego udziału tego sektora w tworzeniu PKB.

EN

By the end of last century, a focus on sustainable socio-economic development became a priority of both global and regional economic policies. Alignment of directions for development of European transportation system with principles of sustainable development is also a key objective of Common Transportation Policy run by the European Union. An idea of decoupling has emerged in this context, i.e. breaking up a ependency of economic and transportation developments. It is considered that there is a contradiction between such dependency and the process of sustainable development in transportation. However, to what extent both phenomena exclude each other, is still discussed by experts. Decoupling is a relatively new idea, therefore its different definitions are being presented in related literature as well as initial quantification efforts are being made. The objective for research described in the article is to make the experience from dynamic development of transportation in Poland a part of discussion on the merit and methodology for implementing the sustainable development in transportation, including the idea of decoupling. The model by P. Tapio, analysed in the article, is not applicable to countries like Poland in a period of 1990-2007. Indicators based on research of growth ratios for GDP and transportation volumes allow to diagnose the situation as conducive for both coupling and decoupling but do not provide its valuation in terms of market and society. It is so as a qualitative evaluation of particular economic sector depends not only on costs but also on benefits which it generates. Combination of both categories is a form of transport’s sustainability indicator (TSI) and then its comparison with the dynamics of economic development would present a status of transportation sustainability in a particular area. As a result, decoupling should not be an objective for the transportation policy, but an increase in transportation efficiency, expressed as a quotient of results (benefits) and efforts (costs). All in all, decreasing dependency of economic development on transportation while maintaining the sector’s share in generating GDP, should be the objective.

16

Realizowalność regulacji stałowartościowej i częściowe odsprzęganie obiektów wielowymiarowych

Gessing R.

Zeszyty Naukowe. Automatyka / Politechnika Śląska

|

2006

|

z. 145

81-94

PL

Sformułowano konieczne warunki realizowalności regulacji stało-wartościowej dla obiektów wielowymiarowych bez całkowania i z całkowaniem. Wprowadzono pojęcia łącznego wzmocnienia i stopnia niezależności wyjść obiektu w stanie ustalonym. Rozpatrzono częściowe odsprzęganie stanów ustalonych i szybkich przebiegów przejściowych. To ostatnie bazuje na przekształceniu transmitancji macierzowej obiektu do postaci zawierającej w każdym wierszu na przekątnej element o najmniejszym rzędzie względnym transmitancji. Pokazano także, że przez odpowiedni dobór wartości nasyceń sterowania można częściowo zachować własność odsprzęgania szybkich przebiegów przejściowych.

EN

Some necessary conditions of implementability of regulation of MIMO plant without and with integrators are formulated and proved in the paper. The notions of the join gain and degree of independence of the outputs of the plant in steady state are introduced. Partial decoupling of steady states and of fast transients are considered. The latter is based on an original approach consisting in transforming the decoupled matrix transfer function (MTF) of the plant to the form having on its diagonal the elements with smallest relative order in each row. It is also shown that by the appropriate choice of the control saturations the decoupling of fast transients may be partially retained.

17

Jurassic evolution of the Pomeranian segment of the Mid-Polish Trough - basement vs. salt tectonics and subsidence patterns

Krzywiec P.

Volumina Jurassica

|

2006

|

Vol. 4, no. 1

54-56

EN

The Mid-Polish Trough (MPT) formed the axis of the Polish Basin that forms part of the Permian-Mesozoic system of West- and Central-European epicontinental basins. Prior to its Late Cretaceous-Paleocene inversion, the MPT was filled with several kilometres of Permian and Mesozoic sediments, including thick Zechstein salts that gave rise to the development of a complex system of salt structures in the central and northwest segments of the MPT. Thick Zechstein salts acted on a basin-wide scale as a mechanical decoupling layer during the Mesozoic evolution of the MPT. Due to this regional decoupling effect, Jurassic extensional faulting was mostly restricted to the sub-Zechstein salt basement whilst normal faulting played a subordinate role in the Jurassic syn-extensional sedimentary series that are characterized by gradual lateral thickness changes (Fig. 1A). Basement fault zones were reactivated as reverse fault zones during inversion of the Mid-Polish Trough that led to formation of the Mid-Polish Swell (Fig. 1A). Taking into account: the location of Mesozoic thickness gradients, the structural configuration of the sub-Zechstein basement, and the location of salt structures - a new tectonic map was constructed showing the inferred sub-salt fault zones that were active during the subsidence and inversion of the Pomeranian part of the MPT (Fig. 1B; cf. Krzywiec 2006). The NE boundary of the MPT was generally controlled by the SW margin of the East-European Craton, whilst its SW boundary coincides with a complex system of fault zones most probably inherited from earlier tectonic phases. Comparison of isopach maps of the Jurassic series (Dadlez 2003; Fig. 1C-E) with inferred sub-Zechstein fault zones shows the prominent role of these fault zones in development of the Jurassic sedimentary infill of the Pomeranian segment of the Mid-Polish Trough. The isopach map of Lower Jurassic series (Fig. 1C) shows a distinct thickness increase towards the axial parts of the MPT where they were partly eroded in response to inversion movements. Similarly, Middle Jurassic series have been deeply truncated and partly or even totally eroded due to the inversion-related uplift of the Mid-Polish Swell. Consequently, for these areas, the isopach map given in Fig. 1D shows tentative values only, with observed thickness values being restricted to the marginal and SE axial parts of the basin. Nevertheless, the gross thickness distribution is compatible with the concept of activity along inferred sub-salt basement fault zones controlling basin subsidence. The Upper Jurassic thickness map (Fig. 1E) is the least reliable map due to relatively widespread erosion of this complex caused by inversion and uplift of the axial part of the Mid-Polish Trough. Overall thickness changes within this complex are moderate, and they generally coincide with inferred basement fault zones. Regional thickness increase towards the SE suggests increased influence of the Tethyan domain on evolution of the Mid-Polish Trough.

18

Triassic-Jurassic evolution of the Pomeranian segment of the Mid-Polish Trough-basement tectonics and subsidence patterns

Krzywiec P.

Geological Quarterly

|

2006

|

Vol. 50, No. 1

139-150

EN

Based on reflection seismic data, a regional tectonicmodel was constructed for the sub-Zechstein basement of the Pomeranian (NW) segment of theMid-Polish Trough (MPT). This model is based on the concept that the thick Zechstein salts acted on a basin-wide scale as a mechanical decoupling layer during the Mesozoic evolution of the MPT. Due to this regional decoupling effect, Mesozoic extensional faulting was mostly restricted to the sub-Zechstein salt basement whilst normal faulting played a subordinate role in the Mesozoic syn-extensional sedimentary series characterized by gradual lateral thickness changes. Locally, normal faulting affecting Mesozoic series triggered the development of salt diapirs. Mechanical decoupling ofMesozoic series fromtheir pre-Zechstein substratum played also an important role during the Late Cretaceous-Paleogene inversion of the Mid-Polish Trough. Taking into account: 1— the location of Mesozoic thickness gradients, 2—the structural configuration of the sub-Zechstein basement, and 3—the location of salt structures, a tectonic map was constructed showing the inferred sub-salt fault zones that were active during the subsidence and inversion of the Pomeranian part of the MPT. A high degree of correlation was achieved between the seismically mapped regional sub-salt structural patterns and magnetic and gravity features, as well as the main inversion structures. Moreover, a very good correlation was established between the inferred basement fault zones and the gross thickness patterns of the Triassic-Jurassic successions. The NE boundary of theMPT was generally controlled by the SW margin of the East European Craton, whilst its SW boundary coincides with a system of fault zones most probably inherited from earlier tectonic phases. Contrary to previous hypotheses, there is no evidence for important strike-slip faulting transverse to the main axis of the Pomeranian segment of the MPT.

19

Implemented Semigroup for Infinite-Dimensional Lyapunov Equations

Emirsajłow Z., Townley S.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2004

|

R. 50, nr 1

14-18

EN

The main objective of the paper is to show that the concept of the implemented semigroup provides a natural mathematical framework for analysis of the infinite-dimensional Lyapunov equation (DLE). Such a Lyapunov equation arises quite naturally in various system-theoretic and control problems in which the time horizon is finite, the state space is infinite-dimensional and the operators involved in the mathematical model of the system are unbounded. As an application we show how this approach can be used to solve a simple decoupling problem arising in optimal control.

PL

Głównym celem pracy jest pokazanie, że koncepcja półgrupy złożonej jest naturalnym narzędziem matematycznym do analizy nieskończenie wymiarowego różniczkowego równania Lapunowa. Tego typu równania występują w problemach sterowania ze skończonym horyzontem czasowym i modelem matematycznym zawierającym operatory nieograniczone. Podejście oparte na półgrupie złożonej pozwala wyprowadzić warunki konieczne i wystarczające ograniczoności rozwiąznia rózniczkowego równania Lapunowa w odpowiedniej przestrzeni. Jesteśmy przekonani, że półgrupa złożona może być użytecznym narzędziem matematycznym w nieskończenie wymiarowej teorii sterowania i systemów. Jako przykład zastosowania przedstawionej teorii w pracy pokazano rozwiązanie pewnego problemu rozprzęgania występujacego w zadaniach sterowania optymalnego.