Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ chlorku sodu w paszy na wzrost amurów

Hu Yu, Li Shaoming, Fan Junde, Hu Yujing, Ren Jiamin, Zhang Yu, Tang Jianzhou

Przemysł Chemiczny

|

2023

|

T. 102, nr 12

1302--1307

PL

Do paszy dla amurów dodano NaCl (7,5, 15, 22,5 i 30 g/kg) w celu zbadania wpływu na przyrost masy ryb. Dodatek NaCl nie poprawił wyników wzrostu ryb w porównaniu z grupą kontrolną bez dodatku NaCl.

EN

NaCl was added (7.5, 15, 22.5 and 30 g/kg) to grass carp feed to study the effect on fish mass gain rate. The NaCl addn. did not improved the fish growth performance when compared with control group with no addn. of NaCl.

2

Salt market characteristics in Poland on the example of the “Kłodawa” Salt Mine

Kołodziejski Janusz

Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering

|

2022

|

R. 60, nr 1

7--14

EN

This article is a brief summary of information on the salt market in Poland. In addition it defines the economic areas in which sodium chloride is used, the sources of salt production and the forms in which it occurs – brine, evaporated salt and rock salt. General information is also given on the evaporated and rock salt producers in Poland. The market shares of individual salt producers, importers and solid salt producers and the countries that are the largest salt producers in the world are also presented. The article generally describes terms the largest rock salt producer in Poland, i.e. Kopalnia Soli “Kłodawa” S.A. The degree of detail of the information provided has been deliberately limited due to its sensitivity and the protection of market data.

PL

Artykuł jest skrótowym zestawieniem informacji dotyczących rynku solnego w Polsce. Poza tym określa dziedziny gospodarki, w których wykorzystywany jest chlorek sodu, źródła pozyskiwania soli i formy jej występowania solanka, sól warzona i sól kamienna. Ponadto w artykule zawarto ogólne informacje dotyczące producentów soli warzonej i kamiennej w Polsce. Przedstawione są również udziały procentowe w rynku poszczególnych producentów soli, importerów i producentów soli w postaci stałej oraz kraje, które są największymi producentami soli na świecie. W artykule ogólnie scharakteryzowano największego producenta soli kamiennej w Polsce, czyli Kopalnię Soli „Kłodawa” S.A. Stopień szczegółowości podawanych informacji został ograniczony ze względu na ich poufność i ochronę danych rynkowych.

3

Charakterystyka rynku soli w Polsce na przykładzie Kopalni Soli „Kłodawa” S.A.

Kołodziejski Janusz

Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering

|

2022

|

R. 60, nr 1

15--22

PL

Artykuł jest skrótowym zestawieniem informacji dotyczących rynku solnego w Polsce. Poza tym określa dziedziny gospodarki, w których wykorzystywany jest chlorek sodu, źródła pozyskiwania soli i formy jej występowania solanka, sól warzona i sól kamienna. Ponadto w artykule zawarto ogólne informacje dotyczące producentów soli warzonej i kamiennej w Polsce. Przedstawione są również udziały procentowe w rynku poszczególnych producentów soli, importerów i producentów soli w postaci stałej oraz kraje, które są największymi producentami soli na świecie. W artykule ogólnie scharakteryzowano największego producenta soli kamiennej w Polsce, czyli Kopalnię Soli „Kłodawa” S.A. Stopień szczegółowości podawanych informacji został ograniczony ze względu na ich poufność i ochronę danych rynkowych.

EN

This article is a brief summary of information on the salt market in Poland. In addition it defines the economic areas in which sodium chloride is used, the sources of salt production and the forms in which it occurs – brine, evaporated salt and rock salt. General information is also given on the evaporated and rock salt producers in Poland. The market shares of individual salt producers, importers and solid salt producers and the countries that are the largest salt producers in the world are also presented. The article generally describes terms the largest rock salt producer in Poland, i.e. Kopalnia Soli “Kłodawa” S.A. The degree of detail of the information provided has been deliberately limited due to its sensitivity and the protection of market data.

4

Stabilność objętościowa i właściwości sprężyste betonu w symulowanych warunkach oddziaływania eksploatacyjnego na nawierzchnie drogowe

Bogusz Karolina, Glinicki Michał A.

Cement Wapno Beton

|

2022

|

R. 27, nr 6

412--426

PL

Nawierzchnie dróg ekspresowych i autostrad są narażone na intensywne oddziaływania eksploatacyjne, w tym obciążenie przejazdami pojazdów ciężkich oraz oddziaływania środowiskowe cieplno-wilgotnościowe, wraz z agresją środków odladzających. Właściwy dobór kruszyw mineralnych i projektowanie składu betonu ma duże znaczenie dla trwałości nawierzchni betonowej. Przeprowadzono badania doświadczalne betonu w symulowanych warunkach oddziaływań eksploatacyjnych z udziałem zewnętrznego oddziaływania 3% roztworu chlorku sodu. Przedmiotem badań była ekspansja i właściwości sprężyste betonu napowietrzonego, wykonanego z dodatkiem kruszyw krzemionkowych ze skał zawierających umiarkowane ilości minerałów reaktywnych. Kategoria reaktywności kruszyw grubych była niepewna, a kruszywo drobne stanowił piasek kwarcowy, umiarkowanie reaktywny. W symulowanych warunkach oddziaływania eksploatacyjnego na nawierzchnie drogowe zanotowano znaczną ekspansję próbek betonu i wyraźny spadek modułu sprężystości sięgający 12,5%. Skłonność betonu do ekspansji wiązała się z zawartością produktów reakcji reaktywnej krzemionki w ziarnach kruszywa i wodorotlenków sodu i potasu w zaczynie cementowym [ASR], potwierdzoną obserwacjami mikroskopowymi. Zastąpienie cementu portlandzkiego cementem CEM II/A-V 42,5 N i cementem CEM II/B-S 42,5 N znacznie zmniejszyła ekspansję betonu i poprawiła trwałość właściwości sprężystych. W dwóch spośród dziewięciu mieszanek betonowych wybrana zawartość krzemionkowego popiołu lotnego i granulowanego żużla wielkopiecowego, odpowiednio 18% i 30%, okazała się dostateczna, aby przeciwdziałać szkodliwym efektom reakcji ASR, w warunkach zewnętrznego dostępu roztworu chlorku sodu. Stwierdzono praktyczną możliwość stosowania metody przewidywania trwałości betonu w sytuacji niepewnej reaktywności kruszywa z lokalnych zasobów naturalnych.

EN

Expressway and highway pavements are exposed to intensive impacts of exploitation, including heavy vehicle traffic and environmental factors such as temperature and moisture along with the aggression of de-icing agents. Proper selection of mineral aggregates and design of the concrete mixture composition are important for the durability of the concrete pavement. Experimental tests were conducted on concrete under simulated service exposure conditions with external exposure to a 3% sodium chloride solution. The subject of the research was the expansion and elastic properties of air-entrained concrete made with siliceous aggregates from rocks containing moderate amounts of reactive minerals. The category of reactivity of coarse aggregates was uncertain, and in the fine aggregate was moderately reactive quartz sand. Under simulated service exposure conditions on road pavements, the significant expansion of concrete specimens and a significant decrease in the resonance elastic modulus up to 12.5% were observed. The tendency of concrete to expand was related to the presence of reaction products of reactive silica in the aggregate grains with sodium and potassium hydroxides in the cement paste [ASR], confirmed by microscopic observations. Replacement of Portland cement with CEM II/A-V 42.5 N cement and CEM II/B-S 42.5 N cement significantly reduced concrete expansion and improved the stability of elastic properties. In two of the nine concrete mixtures, the selected content of siliceous fly ash and granulated blast furnace slag, 18% and 30%, respectively, turned out to be sufficient to counteract the deleterious effects of the ASR under conditions of external contact with sodium chloride solution. A practical method for predicting the durability of concrete in the conditions in which the reactivity category of the aggregate from local natural resources is uncertain was established.

5

Właściwości spektralne i dozymetryczne polikrystalicznego chlorku sodu – naturalnego detektora promieniowania jonizującego

Mandowska Ewa, Biernacka Magdalena, Mandowski Arakdiusz

Przegląd Elektrotechniczny

|

2019

|

R. 95, nr 9

169--171

PL

Luminescencja długożyciowa jest często wykorzystywana do pomiaru dawki pochłoniętej promieniowania jonizującego. Rolę detektora pełnią odpowiednio przygotowane kryształy dielektryczne. Takim materiałem może być również chlorek sodu (NaCl), który występuje powszechnie w formie soli kuchennej a także naturalnych minerałów (halit). Badania kryształów chemicznie czystego NaCl wykonano metodą optycznie stymulowanej luminescencji oraz spektralnie rozdzielczej termoluminescencji. Wyniki potwierdzają możliwość wykorzystania NaCl w dozymetrii retrospektywnej oraz datowaniu luminescencyjnym.

EN

Long-lived luminescence is often used to measure the dose of absorbed ionizing radiation. The detectors are properly prepared dielectric crystals. This also applies to sodium chloride (NaCl). The material is commonly found in the form of table salt and natural minerals (halite). The article presents the results of radiation-induced luminescence studies in chemically pure sodium chloride crystals. The measurements were performed using optically stimulated luminescence and spectrally resolved thermoluminescence. The results confirm the possibility of using NaCl in retrospective dosimetry and luminescence dating.

6

Wpływ środków regulujących czas wiązania na parametry reologiczne zaczynu cementowego

Kremieniewski M.

Nafta-Gaz

|

2018

|

R. 74, nr 11

828--838

PL

W artykule przedstawiono wpływ środków regulujących czas wiązania na parametry reologiczne zaczynu cementowego. Dodatek lignosulfonianów stosowany jest do wydłużenia czasu wiązania zaczynu cementowego. Środek ten wykorzystuje się przy projektowaniu zaczynów przeznaczonych do uszczelniania kolumn rur okładzinowych posadowionych na znacznych głębokościach, gdzie występuje wysoka temperatura na dnie otworu. Wskutek podwyższonej temperatury hydratacja zaczynu cementowego przebiega znacznie szybciej, co wymusza stosowanie dodatków wydłużających czas wiązania w celu bezpiecznego wtłoczenia zaczynu w uszczelnianą przestrzeń pierścieniową i pozarurową. Z kolei do skrócenia czasu wiązania zaczynu cementowego najczęściej wykorzystywanym środkiem przyspieszającym jest chlorek wapnia. Czas wiązania wymaga skrócenia z uwagi na względy ekonomiczno-technologiczne, począwszy od skrócenia czasu potrzebnego na wiązanie zaczynu i przejścia do dalszych prac wiertniczych, a skończywszy na wyeliminowaniu ewentualności wtargnięcia medium gazowego w strukturę wiążącego zaczynu cementowego. Stosowanie dodatków regulujących czas wiązania zaczynu cementowego nie pozostaje bez znaczenia dla jego parametrów reologicznych. Podczas realizowanych prac badawczych, których celem było określenie wpływu opóźniaczy i przyspieszaczy na parametry reologiczne zaczynu, wykorzystano dodatek lignosulfonianu (opóźniacza) w ilości od 0,1% do 0,3% (bwoc) oraz dodatek chlorku wapnia (przyspieszacza) w ilościach od 1% do 3% (bwoc). Następnie wykonano badania podstawowych parametrów technologicznych zaczynów cementowych, badania parametrów reologicznych, wyznaczono określone modele reologiczne, wykreślono krzywe płynięcia i na podstawie uzyskanych danych omówiono wpływ stosowania wytypowanych dodatków na parametry reologiczne zaczynu cementowego.

EN

The article presents the impact of measures to regulate the setting time on the rheological parameters of cement slurry. The addition of lignosulfonates is used to extend the setting time of cement paste. This agent is used in the design of cement slurries intended for sealing casing pipe columns set at considerable depths, where there is a high temperature at the bottom of the hole. Due to the elevated temperature, the hydration of the cement paste proceeds much faster, which forces the use of additives that extend the setting time to safely enter the grout into the sealed annular and non-annular space. On the other hand, in order to reduce the bonding time of cement paste, the most commonly used accelerator is calcium chloride. The setting time requires shortening due to economic and technological considerations, ranging from the shortening of the time needed to set the grout and the transition to further drilling work, ending with the elimination of the possibility of gaseous medium intrusion into the binding cement slurry. The use of additives regulating the setting time of cement paste is not without significance for its rheological parameters. During the research work aimed at determining the influence of retarders and accelerators on the rheological parameters of the slurry, the addition of lignosulfonate (retarder) in an amount of 0.1 to 0.3% (bwoc), and calcium chloride (accelerator) in quantities from 1 to 3% (bwoc) were used. Then, the basic technological parameters of cement slurries were tested, rheological parameters were examined, specific rheological models were determined, flow curves were plotted and based on the obtained data the effect of using selected additives on rheological parameters of cement paste was discussed.

7

Skuteczność środków chemicznych stosowanych w zimowym utrzymaniu dróg

Czarna M., Ćwiąkała M., Kołodziejczyk U.

Logistyka

|

2015

|

nr 4

8775--8780, CD3

PL

W zimowym utrzymaniu dróg stosuje się różne środki chemiczne, których zadaniem jest zapobieganie i likwidacja śliskości pośniegowej, oblodzenia i gołoledzi. Najczęściej stosowanym materiałem przeciwoblodzeniowym jest chlorek sodu, jednak jego nadmierne stosowanie powoduje uszkodzenia w nawierzchni drogowej, korozje oraz nieodwracalne zmiany w środowisku przyrodniczym. W artykule scharakteryzowano środki chemiczne stosowane najczęściej na polskich drogach – chlorek sodu, chlorek wapnia oraz mieszaninę chlorku sodu z chlorkiem wapnia. Celem pracy było sprawdzenie skuteczności działania środków chemicznych, a także wskazanie substancji najbardziej skutecznych w likwidacji oblodzenia. Badania wykazały, że środkiem najskuteczniejszym jest chlorek wapnia.

EN

In winter roads maintenance used different chemical agents whose task is prevention and elimination slippery of snow, icing and glazed frost. The anti-icing material which is applied most frequently is sodium chloride, however, its overuse results in damages to the road surface, corrosion, as well as irreversible changes to the natural environment. In the publication characterized chemical agents which are applied on the Polish public roads, streets and squares, and in particular: sodium chloride (NaCl), calcium chloride (CaCl2) and mixture of chloride and calcium chloride. Primary the aim of this study was the examination effectiveness of chemical agents variety applied in winter roads maintaining as well as indication of the most efficient substances applied in ice melting. The study included: sodium chloride, calcium chloride and mixture of chloride and calcium chloride. Researches proved that the most effective chemical agent used in winter roads maintaining is calcium chloride.

8

Wpływ soli do odladzania dróg na środowisko przyrodnicze

Mazur N.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2015

|

T. 18, nr 4

449--458

PL

„Sól drogowa” jest powszechnie stosowana na półkuli północnej do utrzymania czystych dróg w miesiącach zimowych. Najpowszechniej stosuje się chlorek sodu (NaCl), chlorek wapnia (CaCl2) i chlorek magnezu (MgCl2), przy czym NaCl stanowi 98% całkowitego zużycia. Sól kamienna i związki do odladzania mają negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze. Ich wykorzystanie może prowadzić do spadku bioróżnorodności organizmów wodnych, zmian w mikrobiologicznej strukturze oraz zwiększenia toksyczności metali. Płazy są szczególnie narażoną grupą zwierząt, które żyją i rozmnażają się w tych siedliskach. Również ryby zamieszkujące wody w pobliżu dróg mogą być szczególnie narażone na NaCl. Stosowanie środków odladzających prowadzi do rosnącego zasolenia wód powierzchniowych i podziemnych, uszkodzenia nawierzchni drogowej i mostów, korozji rur instalacyjnych oraz degradacji przydrożnych gleb i roślinności. Aby uniknąć negatywnych skutków spowodowanych chlorkiem sodu, badano inne metody odladzania jezdni, takie jak: ciepło geotermalne, sole wytworzone z kwasu lewulinowego, elektryczne przewody grzejne i beton przewodzący prąd elektryczny. Jednakże ich zastosowanie nie ma obecnie większego znaczenia ze względu na stosunkowo niski koszt i łatwą dostępność chlorku sodu.

EN

„Road salt” is widely used in the northern hemisphere to maintain clear roads in the winter months. The most commonly used substances are sodium chloride (NaCl), calcium chloride (CaCl2), and magnesium chloride (MgCl2), wherein NaCl accounts for 98% of all usage. Rock salt and deicing compounds have a negative effect on the environment. Their use may lead to decrease in aquatic biodiversity, changes in microbial community structure and increased toxicity of metals. Amphibians are a particularly vulnerable group of animals that live and breed in these habitats. Also, fish inhabiting waters near roads may be particularly susceptible to NaCl. The use of these chloride deicers leads to the increasing salinization of surface and underground waters, damage to concrete pavements and bridge decks, corrosion of conduit pipes, and degradation of roadside soils and vegetation. To avoid adverse effects caused by sodium chloride, other pavement deicing methods have been explored, such as ground source heat pipes, salts made from levulinic acid, electric heating cables and electrically conductive concrete. However, the application of these methods is not significant, due to the comparatively low cost and high availability of sodium chloride.

9

Wpływ stresu osmotycznego na tworzenie biofilmu przez szczepy Listeria monocytogenes

Świeca A., Skowron K., Dukowski P., Paluszak Z.

Ekologia i Technika

|

2015

|

R. 23, nr 6

383--389

PL

Pałeczki Listeria monocytogenes są głównym czynnikiem etiologicznym listeriozy wśród ludzi. Bakterie te rozprzestrzeniają się głownie za pośrednictwem skażonej żywności. Największe zagrożenia stwarzają produkty spożywcze nie poddawane odpowiedniej obróbce cieplnej. Bardzo często L. monocytogenes izolowane są z mięsa ryb. Źródłem pałeczek w finalnym produkcie spożywczym może być nie tylko surowiec, ale także zanieczyszczona tymi bakteriami linia produkcyjna. Szczególnie niebezpieczne jest formowanie biofilmu na różnych powierzchniach w zakładach przetwórstwa spożywczego. Jednakże podczas obróbki żywności stosowane są różne zabiegi mające na celu ograniczenie występowania w niej drobnoustrojów. Jednym z nich jest solenie produktów spożywczych. Celem pracy była ocena wpływu różnych stężeń chlorku sodu na intensywność tworzenia błofilmu na stali nierdzewnej przez szczepy L. monocytogenes izolowane z zakładów przetwórstwa rybnego. Materiał do badań stanowiły 4 szczepy L. monocytogenes izolowane z zakładów przetwórstwa rybnego oraz szczep wzorcowy ATCC 19111. Ilościową ocenę tworzenia biofilmu przez badane szczepy L. monocytogenes przy stężeniu chlorku sodu w podłożu wynoszącym odpowiednio 0,0, 5,0 i 10,0% przeprowadzono na sterylnych fragmentach stali nierdzewnej AISI 304 wymiarach 1x1 cm. Doświadczenie przeprowadzono w dwóch wariantach - z wykorzystaniem szczepów bezpośrednio izolowanych z zakładów przetwórstwa rybnego oraz z tymi samymi szczepami poddanymi uprzednio stresowi osmotycznemu (inkubacja w podłożu z dodatkiem 2,0% NaCl). Uzyskane wyniki wykazały pewne zróżnicowanie liczby odzyskiwanych pałeczek z biofilmu w zależności od szczepu. Ponadto szczepy poddane wstępnemu stresowi osmotycznemu tworzyły biofilm nieco intensywniej, niż szczepy nie poddawane stresowi. Jednak różnicę istotną statystycznie (p≤0,05) wykazano tylko dla szczepów L. monocytogenes tworzących biofilm przy 10,0% stężeniu NaCl w podłożu. Także stężenie NaCl w podłożu wzrostowym wpływało na intensywność tworzenia biofilmu przez badane szczepy. Najsilniejszy biofilm powstawał przy 5,0% stężeniu NaCl. Przeprowadzone badania potwierdziły, że biofilm L. monocytogenes jest oporny na zasolenie środowiska.

EN

Listeria monocytogenes is a major etiological agent of listeriosis in humans. These bacteria are spread mainly through contaminated food. The biggest threats pose food products not subjected to appropriate heat treatment. Very often L. monocytogenes strains are isolated from fish rneat. Source of these bacteria in the final food product may be not only a raw material but also contaminated production line. Especially dangerous is the formation of biofilms on various surfaces in food processing plants. However, various treatments, aimed at reducing the prevalence of microorganisms in food, are used during food processing. One of them is the salting of food products. The aim of the study was to evaluate the effect of different concentrations of sodium chloride on the intensity of biofilm formation on stainless steel by L. monocytogenes strains isolated from fish processing plants. The research materiał was L. monocytogenes strains isolated from fish processing plants and the reference strain ATCC 19111. A quantitative assessment of biofilrn formation by L. monocytogenes strains tested with sodium chloride concentration in the medium of respectively 0.0, 5.0 and 10.0% was carried out on sterile AISI 304 stainless steel fragments. The experiment was conducted in two versions - by means of strains directly isolated from fish processing plants and the same strains previously subjected to osmotic stress (incubation in the medium supplemented with 2.0% NaCl). The obtained results showed some variation of the number of recovered bacteria from the biofilm depending on the strain. Moreover, strains presubjected to osmotic stress formed biofilms slightly stronger than the strains not subjected to this stress. Howeyer, a statistically significant difference (p ≤ 0.05) was demonstrated only for L. monocytogenes strains forming biofllm at 10.0% NaCl concentration in the medium. Also, the concentration of NaCl in the growing medium effect on the intensity of the biofilrn formation by the tested strains. The strongest biofllm was formed in 5.0% NaCl concentration. The study confirmed that the L. monocytogenes biofilm is resistant to salinity of the environment.

10

Skuteczność środków chemicznych stosowanych do likwidacji śliskości zimowej

Czarna M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2014

|

nr 153 (33)

110--116

PL

Sposoby zimowego utrzymania dróg, stosowane aktualnie w większości krajów uzależnione są od przyjętych standardów utrzymania dróg. Obserwowany z roku na rok wzrost ilości stosowanych w Europie i na świecie środków chemicznych (przede wszystkim chlorku sodu NaCl), wymusza na służbach drogowych podjęcia odpowiednich działań, zmierzających do ograniczenia ilości stosowanego powszechnie chlorku sodu na korzyść bardziej nowoczesnych środków, które mogą być bardziej skuteczne dla nawierzchni drogowych, a jednocześnie bardziej bezpieczne dla środowiska przyrodniczego. W artykule przedstawiono skuteczność działania tych środków oraz wskazano substancje najbardziej skuteczne.

EN

Methods for winter road maintenance, currently used in most countries are dependent on the accepted standards of road maintenance. Observed year-on-year increase in the amount used in Europe and in the world of chemicals (mainly sodium chloride, NaCl), forces the road to the services to take appropriate steps to limit the amount of sodium chloride, commonly used in favor of more modern means of which may be more effective for pavement, while more safe for the environment. The article presents the effectiveness of these measures and identifies the most effective substances.

11

Wpływ chlorków sodu i wapnia na pęcznienie iłów mioceńsko-plioceńskich z Warszawy

Gawriuczenkow I.

Przegląd Geologiczny

|

2014

|

Vol. 62, nr 10/2

570--572

EN

The article presents an assessment of the impact of the salt used in road construction on the swelling of Mio-Pliocene clays. The tests were performed on the clay samples taken from the Warsaw area. Different concentrations of sodium chloride and calcium chloride were used. A relatively high swelling values were determined, higher for clays diffused with calcium chloride than samples with sodium chloride and samples with deionized water. The swelling increases with the increase of salt concentration up to 5%. The swelling decreases with the salt concentrations higher than 5%.

12

Spożycie chlorku sodu a współczesne zalecenia żywieniowe

Michalak-Majewska M., Gustaw W., Sławińska A., Radzki W.

Przemysł Spożywczy

|

2013

|

T. 67, nr 7

34--37

PL

Jedną z przyczyn nadciśnienia tętniczego jest nadmierne spożycie sodu, którego głównym źródłem w diecie jest sól kuchenna (chlorek sodu). Jest ona stosowana w przetwórstwie żywności ze względów technologicznych i smakowych, a także w gospodarstwie domowym. Z powodu nadużywania soli i związanego z tym ryzyka wystąpienia chorób cywilizacyjnych, międzynarodowe organizacje i krajowe instytucje zajmujące się ochroną oraz promocją zdrowia publicznego zalecają ograniczenie spożycia chlorku sodu do 5 g dziennie. Najwięcej soli konsumuje się na Węgrzech, w Polsce jej spożycie przekracza normy prawie trzykrotnie, natomiast najmniej - we Francji, Holandii oraz Finlandii. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ocenia, że obniżenie dziennego pobrania sodu o 50 mmol (2,9 g chlorku sodu) może zmniejszyć liczbę zgonów z powodu udaru mózgu o 22%, a z powodu niedokrwiennej choroby serca - o 16%.

EN

The main cause of hypertension is the excessive intake of sodium, occurring in processed food products (sodium chloride). It is used in home for salting and in processed foods for technological reasons and taste. Because of the overuse of salt and the associated risk of civilization diseases, international organizations and national institutions recommend limiting salt intake to 5 g per day for protecting and promotion of public health. In Hungary, the intake of salt is the highest in Europe, whereas in Poland, the consumption exceeds the standards almost three times. On the contrary, the lowest intake is recorded in France, the Netherlands and Finland. The World Health Organization (WHO) estimates that a reduction in daily intake of sodium by 50 mmol (2.9 g salt) will result in a 22% decrease in deaths from stroke and 16% of ischemic heart disease.

13

Effect of sodium chloride salinization on the seed germination of selected vegetable plants

Mazur Z., Radziemska M., Tomaszewska Z., Świątkowski Ł.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2013

|

Vol. 22, No. 4

444--453

EN

The article presents studies concerning the influence of sodium chloride salinization on the germination of pepper, radish, in-ground and greenhouse tomato, butterhead lettuce, carrot and cucumber seeds. The studies revealed that an increased sodium chloride content had a negative effect on the germination ability of all tested plant species. An aqueous solution of NaCl characterized by a conductivity of 6 mS·cm–1 caused a noticeable decrease in the germination dynamics of most analyzed species, whereas a conductivity of 10 mS·cm–1 completely prevented pepper, lettuce and tomato seed germination.

PL

W artykule przedstawiono badania nad wpływem zasolenia chlorkiem sodu na kiełkowanie papryki, rzodkiewki, pomidora gruntowego i szklarniowego, sałaty masłowej, marchwi oraz ogórka. Konsekwencją nadmiernego skumulowania jonów chlorkowych i sodowych może być obumieranie całych roślin lub pojedynczych organów. Badania wykazały, że podwyższona zawartość chlorku sodu wpływała negatywnie na zdolność kiełkowania roślin wszystkich analizowanych gatunków. Roztwór wodny NaCl o przewodności właściwej 6 mS·cm–1 spowodował wyraźne obniżenie dynamiki kiełkowania nasion większości badanych gatunków, natomiast o przewodności 10 mS·cm–1 całkowicie zahamowała kiełkowanie nasion papryki, sałaty i pomidorów.

14

Phytotoxicity of Sodium Chloride Towards Common Duckweed (Lemna Minor L.) and Yellow Lupin (Lupinus Luteus L.)

Sikorski Ł., Piotrowicz-Cieślak A. I., Adomas B.

Archives of Environmental Protection

|

2013

|

Vol. 39, no. 2

117--128

EN

Salinity has adverse effects on plants and is one of the causes of environment degradation. Plants have developed many defensive mechanisms, protecting them from sodium chloride (NaCl), including accumulation of osmoprotective compounds, which maintain osmotic balance, protect cell structure and enzymes. In the current study, we investigated the effects of salinity resulting from a range of sodium chloride concentrations (from 0 to 400 mM) on the growth of common duckweed (Lemna minor L.) and yellow lupin (Lupinus luteus L.). Increasing concentration of sodium chloride decreased the area of common duckweed leaves. At the highest applied salt concentration, the decrease of leaf area was associated with leaf chlorosis. In yellow lupin, the increasing sodium chloride concentration inhibited root and stem elongation. The highest tested NaCl concentration of 400 mM completely stopped elongation of yellow lupin shoots. The content of cyclitols and soluble carbohydrates in plant tissues was evaluated as well. Cyclitols (D -chiro -inositol and D -pinitol), as well as soluble carbohydrates (glucose, fructose and sucrose) were detected in common duckweed tissues. Yellow lupin seedlings also contained cyclitols - D -pinitol, myo -inositol and D -chiro -inositol - and soluble carbohydrates - glucose, galactose and sucrose. The content of osmoprotectants in plant tissues, especially sucrose and cyclitols, increased with increasing concentration of sodium chloride in the soil. The results indicate that the content of cyclitols and soluble carbohydrates in plant tissues can be an indicator of plant response to salinity stress.

PL

Zasolenie wpływa niekorzystnie na roślinność i stanowi jedną z przyczyn degradacji środowiska wodnego i glebowego. Rośliny wykształciły wiele mechanizmów odporności na NaCl, jednym z nich może być akumulacja związków osmoprotekcyjnych, utrzymujących równowagę osmotyczną, chroniących struktury komórkowe i enzymy. W pracy badano wpływ zasolenia wywołanego różnymi stężeniami chlorku sodu (od 0 do 400 mM) na tempo wzrostu rzęsy drobnej (Lemna minor L.) i łubinu żółtego (Lupinus luteus L.). Ponadto w tkankach roślin oceniano zawartość cyklitoli i węglowodanów rozpuszczalnych. Wzrastające stężenie chlorku sodu zmniejszało powierzchnię liści rzęsy drobnej. W najwyższym z zastosowanych stężeń obok redukcji pola powierzchni liści obserwowano również intensywną chlorozę liści. Wzrastające stężenie chlorku sodu hamowało wzrost elongacyjny korzeni i łodyg łubinu żółtego. Najwyższe z badanych stężeń NaCl całkowicie hamowało wzrost elongacyjny łodyg łubinu żółtego. W tkankach rzęsy drobnej występowały cyklitole (D -chiro -inozytol i D -pinitol) oraz węglowodany rozpuszczalne (glukoza, fruktoza i sacharoza). Natomiast w siewkach łubinu żółtego występowały cyklitole (D -pinitol, myo -inozytol i D -chiro -inozytol) oraz węglowodany rozpuszczalne (glukoza, fruktoza, galaktoza i sacharoza). Wykazano, że wraz ze wzrostem stężenia chlorku sodu w podłożu wzrastała zawartość osmoprotektantów (cyklitoli i sacharozy) w tkankach. Badania wykazały, że cyklitole i węglowodany rozpuszczalne obecne w tkankach łubinu żółtego i rzęsy drobnej są dobrymi biomarkerami środowiska zanieczyszczonego chlorkiem sodu.

15

Efekty działania słabo stężonych środowisk agresywnych na próbki z metali konstrukcyjnych

Glinicka A.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2012

|

R. 19, nr 9

837--842, CD

PL

W artykule zaprezentowano efekty działania mediów agresywnych, którymi były: 5% roztwór wodny kwasu solnego, 5% roztwór wodny kwasu siarkowego i 5% chlorek sodu rozpuszczony w wodzie destylowanej. Roztworami kwasów i chlorkiem sodu działano w laboratorium na próbki z metali konstrukcyjnych. Procesy korozji były przeprowadzone w czasie 384 godziny, 720 godzin, 1416 godzin. Określono szybkości korozji. Przeprowadzono dyskusję wyników badań pod kątem dalszej przydatności tych próbek do celów konstrukcyjnych.

EN

In this article one presented effects of the action of aggressive media which they were: 5% the aqueous solution of the muriatic acid, 5% the aqueous solution of the vitriolic acid and 5% the sodium chloride dissolved in the distilled water. In these media were carried out processes of the corrosion of samples from structural metals; in the laboratory. The time of the corrosion carried out 384 hours, 720 hours, 1416 hours. There remained designated speeds of the corrosion. There was carried out discussion of results of research at an angle of the further usefulness of these samples to the construction.

16

Wędliny wysokogatunkowe - tendencje zmian jakościowych

Szymański P., Kern-Jędrychowska A., Kern-Jędrychowska J., Moch P.

Przemysł Spożywczy

|

2011

|

T. 65, nr 12

42-45

PL

W artykule podjęto próbę oceny zmiany jakości wybranych wędlin wysokogatunkowych - szynek wędzonych-parzonych z segmentu produktów premium, przeprowadzoną na podstawie badań chemicznych wykonanych w Instytucie Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego (IBPRS) w latach 2000-2009. Przedstawiono zmiany zawartości chlorku sodu i fosforanów dodanych w badanych produktach. Podjęto próbę oszacowania zmiany stosowanego przez zakłady surowca mięsnego do produkcji badanych wędzonek, ich wydajności i wartości energetycznej. Przedstawiono wybrane badania dotyczące występowania pozostałości benzo(a)piranu w rynkowych wędzonkach oferowanych w Polsce i w innych krajach.

EN

In the paper, the attempt to evaluate the changes in the quality of the selected high-quality meat products based on chemical analysis, as conducted in the Research Institute of Agriculture and Food Biotechnology (IBPRS) in the period of 2000-2009, was carried out. The changes in the content of sodium chloride and the added phosphates in the examined smoked hams were discussed. The attempt to estimate the changes in the raw meat material, employed in production of smoked hams by meat factories and the yield and calorific value of the mentioned materials, was undertaken. The current studies on the level of benzopyrene residues in market smoked hams were presented.

17

Produkty o obniżonej zawartości sodu

Czerwińska D.

Przemysł Spożywczy

|

2011

|

T. 65, nr 12

14-17

PL

Jedną z przyczyn nadciśnienia tętniczego jest nadmierne spożycie sodu. Głównym źródłem sodu w diecie jest sól kuchenna (chlorek sodu) stosowana w domu do dosalania potraw oraz produktów przetworzonych, solonych ze względów technologicznych i smakowych. Obniżenie zawartości chlorku sodu w produktach nie jest proste, gdyż sól odgrywa istotną rolę w technologii przetwarzania żywności i trudno ją zastąpić. Nadaje smak, ma działanie utrwalające, wpływa na teksturę wyrobów mięsnych, umożliwia prawidłowy przebieg fermentacji i tworzenia ciasta, ułatwia też wytwarzanie serów. Mimo wszystko producenci żywności, mając na uwadze zalecenia żywieniowe, wytwarzają produkty spożywcze i przyprawy ze zmniejszoną zawartością chlorku sodu - sól kuchenną, przyprawy smakowe, pieczywo, wędliny, sery oraz zupy w proszku, sosy, chipsy, snacki. Zmniejszenie dodatku soli do przetworzonych produktów może być skuteczną metodą obniżenia spożycia sodu i szansą na zmniejszenie zachorowań na nadciśnienie tętnicze oraz choroby będące jego następstwem. Musi to być połączone z odpowiednią edukacją konsumentów.

EN

The main cause of hypertension is the excessive intake of sodium. The main sources of dietary sodium include various processed food products which require the addition of salt for technological reasons. Reducing the sodium chloride content in these products is not easy, because salt plays an important role in the food-processing technologies and so, it is difficult to be replaced. Salt gives the taste, prolongs durability, affects the texture of the meat, and ensures proper fermentation and creation of the dough; it also facilitates the production of cheese. Nonetheless, in response to nutritional requirements, food manufacturers produce more and more foods and spices with a reduced content of sodium chloride - table salt, spices, bread, meat products, cheeses and instant soups, sauces, crisps, snacks. Reducing the salt content in processed food products might be an effective method of reducing sodium intake and, maybe, a way to lower hypertension incidence rate. This, however, has to be combined with an adequate education of the consumers.

18

Badania modelowe rozprzestrzeniania się zanieczyszczenia pochodzącego z nieszczelnej kanalizacji deszczowej w gruntach torfowych

Iwanek M., Widomski M., Krukowski I., Łagód G., Goral E.

Proceedings of ECOpole

|

2011

|

Vol. 5, No. 1

227--232

PL

Postępujący gwałtownie rozwój cywilizacyjny prowadzi do uszczelniania nawierzchni coraz większej powierzchni terenów zielonych zajmowanych na parkingi, chodniki i drogi. W większości przypadków tereny te wyposażane są w kanalizację deszczową, do której trafiają spłukiwane zanieczyszczenia. Jednym z zanieczyszczeń spłukiwanych z powierzchni utwardzonych, w szczególności w okresie zimowym, jest chlorek sodu. Zanieczyszczenia transportowane siecią kanalizacji deszczowej mogą przedostawać się do środowiska gruntowo-wodnego w przypadku awarii lub nieszczelności układu. Akumulacja zanieczyszczeń pochodzących z nieszczelnej kanalizacji deszczowej może negatywnie wpływać na środowisko naturalne, w szczególności na jakość wód gruntowych. Niniejsza praca przedstawia badania modelowe rozprzestrzeniania się zanieczyszczenia chlorkiem sodu pochodzącym z nieszczelnego kanału deszczowego poprowadzonego przez grunty torfowe. Przewidzenie zasięgu tego zjawiska oraz jego skutków jest zagadnieniem bardzo skomplikowanym, dlatego też do badań modelowych wykorzystano komercyjny program FEFLOW 5.2. Obliczenia numeryczne wykonano na podstawie parametrów przyjętych na podstawie badań terenowych, laboratoryjnych i dostępnej literatury. Uzyskane wyniki badań umożliwiają przeprowadzenie oceny wpływu rozpatrywanego zjawiska na środowisko naturalne. Wykonana analiza wymaga przeprowadzenia badań terenowych potwierdzających prawidłowość przyjętych założeń.

EN

Rapid civilization development results in sealing of increased area of undeveloped terrains transformed into parking lots, pavements and roads. In most cases these basins are equipped with drainage system transporting the washed pollutants. One of the pollutants transported by surface run-off, particularly in winter, is sodium chloride. Pollutants transported in the network of the storm water system can enter the groundwater environment in case of the damage or the leak of the system. The pollutants leaving sewage system can accumulate and affect the environment and the quality of groundwater. This paper presents the model studies of the sodium chloride stemming in peat soil during failure of storm water system. Prediction of this phenomenon range and its results are very complicated problems, thus the commercial program FEFLOW 5.2., WASY was used in our model studies. The numerical calculations were performed on the basis of input data obtained by field and laboratory measurements as well as the available literature. The obtained results enabled the influence of the considered phenomenon on the environment to be estimated. The performed analysis demands validation confirming the correctness of the modeling assumptions.

19

Effect of an Increased Concentration of Sodium Chloride on Some Physiological Features of Lettuce (Lactuca sativa var. capitata)

Mikiciuk M., Malinowska K., Kochanek A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 8

1105-1110

EN

Too high concentration of salt in the environment is one of the most important stressful factors causing serious morphological and physiological changes in plants. The aim of the present studies was to evaluate the effect of an increased concentration of sodium chloride in the medium under the condition of diverse fertilization with potassium on selected physiological features of head lettuce var. ‘Justyna’. The content of assimilation dyes in leaves, the dry matter of the plant’s aboveground part and root system and parameters of water balance were determined – the indices of relative water content and water saturation deficit of tissues.

PL

Zbyt duże stężenie soli w środowisku to jeden z ważniejszych czynników stresowych wywołujących poważne zmiany morfologiczne i fizjologiczne u roślin. Celem przeprowadzonych badań była ocena wpływu podwyższonego stężenia chlorku sodu w pożywce, w warunkach zróżnicowanego żywienia roślin potasem na wybrane cechy fizjologiczne sałaty głowiastej masłowej odmiany 'Justyna'. Określono zawartość barwników asymilacyjnych w liściach, suchą masę części nadziemnej i systemu korzeniowego oraz parametry bilansu wodnego - wskaźniki względnej zawartości wody oraz deficytu wysycenia tkanek wodą.

20

Ocena wpływu wilgotności na właściwości mechaniczne polistyrenu i poli(metakrylanu metylu)

Czarnecka-Komorowska D.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Budowa Maszyn i Zarządzanie Produkcją

|

2010

|

Nr 12

61-66

PL

W pracy przeanalizowano wpływ zawartości wilgoci na zmianę cech wytrzymałościowych i charakter pękania polistyrenu (PS) i polimetakrylan metylu) (PMMA). Próbki badano w różnych warunkach środowiskowych (suszono, kondycjonowano w wodnych roztworach chlorku potasu (KCl) i chlorku sodu (NaCl). Odkształcalność polimerów określono na podstawie analizy krzywych wytrzymałościowych odkształcenie-naprężenie uzyskanych w próbie stycznego rozciągania. Ocenę charakteru pękania przeprowadzono na podstawie obserwacji mikroskopowych powierzchni przełomów. Stwierdzono, że wraz ze wzrostem wilgotności w PS i PMMA maleje naprężenie zrywające i wzrasta odkształcalność oraz moduł sprężystości Younga). SEM wskazuje na wyraźne obszary zwierciadlane.

EN

In this work the influence of humidity on the deformation and fracture behavior chosen thermoplastics were investigated. Selected plastic were amorphous polystyrene (PS) and poly(methyl methacrylate) - PMMA. Samples were dried, conditioned in solutions of water with potassium chloride and sodium chloride. Drying process was going for over 70 hours in temperature 50°C, however samples immersed in diluted salts were there for over 72 hours. During analyzing of examines result compared were elongation at break, stress at break, Young modulus. The results showed that stress at break and Young modulus decreases with the increasing of water content and elongation at break increases.