Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ antropopresji na asymetrię fluktuacyjną igieł sosny zwyczajnej

Bęś A., Warmiński K., Błaszczok A., Roczeń A., Rutkowska K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 1

86--95

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących wykorzystania igieł sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) jako biomarkera. Do oceny wpływu antropopresji na drzewostany sosny zwyczajnej wybrano wskaźniki asymetrii fluktuacyjnej (FAM i FAL) igieł. Materiał roślinny do badań pobrano z drzewostanów sosnowych rosnących przy drodze o dużym natężeniu ruchu, zakładzie petrochemicznym oraz składowisku odpadów innych niż obojętne i niebezpieczne. Przeprowadzone analizy wykazały istotne różnice w wartościach wskaźników asymetrii fluktuacyjnej (FA) igieł pobranych z drzewostanów rosnących najbliżej drogi szybkiego ruchu oraz składowiska odpadów komunalnych. Wraz ze zwiększaniem odległości od źródła zanieczyszczenia wartość wskaźników FAM i FAL malała. W świetle przeprowadzonych badań można uznać, iż wskaźnik asymetrii fluktuacyjnej (FA) igieł sosny zwyczajnej można zastosować do oceny wpływu antropopresji na drzewostany sosnowe jako uzupełniający dotychczas wykorzystywane.

EN

This paper presents the results of a study investigating the use of Scots pine needles as bioindicators. The impact of human pressure on Scots pine (Pinus sylvestris L.) stands was evaluated based on two indicators (FAM and FAL) of the fluctuating asymmetry (FA) of needles. The samples of plant material were collected from the Scots pine stands in the immediate vicinity of a road with high traffic intensity, a petroleum refinery and a landfill site for non-hazardous and inert wastes. The analysis revealed significant differences in the FA of needles collected from the stands beside the freeway and the municipal landfill site. The values of FAM and FAL decreased with an increasing distance from the pollution sources. The results of this study indicate that the FA of Scots pine needles could be a reliable indicator for assessing the impact of human pressure on Scots pine stands, complementary to those used traditionally.

2

Current trends in the development of channel deformations in small and medium-sized rivers (rivers of the Southern Urals and the Cis-Urals – the case study)

Gareyev A. M.

Geography and Tourism

|

2018

|

Vol. 6, No. 1

27--32

EN

The paper considers the main regularities indicating the activation of channel deformations in small and medium- sized rivers as a result of changes in slope and river runoff depending on the impact of degradation of landscape-nature complexes on catchment areas in the Southern Urals and the Cis-Urals as a result of human economic activity. The paper shows that changes in slope and river runoff contribute to the formation of the maximum water flow rate and the destructive force of water flows at the level of overlapping anthropogenic factors and natural historical processes. In accordance with the above, long-term changes in small and medium-sized river channels may occur in a multidirectional way. For example, it has been established that significant changes occurred in the conditions of increasing climate aridity and the growing human impact on landscape-nature complexes in the basins of small rivers in the period from the 1940s–1950s to the 1980s–1990s. They consist i.a. in the transformation of some small rivers of the 1st order into intermittent streams, or changes in the pattern of the hydrographic network.

3

The Impact of Anthropopressure on Physicochemical State of the Korzkiewka Stream

Policht-Latawiec A., Kanownik W.

Journal of Ecological Engineering

|

2017

|

Vol. 18, nr 5

199--208

EN

The aim of the paper was the identification and assessment of the area of anthropogenic impacts on water quality in the catchment of the Korzkiewka stream flowing through the areas of the Malopolska region. Analyses of physicochemical indices revealed that waters along the whole length of the stream qualified for below good status due to the exceeded EC and nitrate nitrogen concentrations. It was found that among 21 analyzed physicochemical indices, statistically significant differences occurred for 5: total dissolved solids, SO42-., Mg2+, K+ and water pH. In the headwaters section values of four salinity indices were significantly higher in relation to the other part of the stream. Assessment of anthropogenic factors affecting the catchment water resources conducted on the basis of unitary and percent indices revealed that the dominant category shaping the physicochemical status of the Korzkiewka stream water is municipal economy. The intensity of the influence of the factors from this category was from medium to very high, while in case of sewage discharged through the sewage network, even to outlier intensity. Forestry and agriculture exerted medium pressure, whereas the factors from the industry category had hardly any influence on water in the stream.

4

Naturalne i antropogeniczne przyczyny powstawania i reaktywacji ruchów masowych na obszarze miejskim Gdyni oraz związane z nimi zagrożenia

Małka A., Frydel J., Jurys L.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2017

|

nr 470

63--80

PL

W artykule przedstawiono na wybranych przykładach analizę naturalnych i antropogenicznych uwarunkowań rozwoju ruchów masowych na obszarze miejskim Gdyni. Przedmiotem badań były rozległe zespoły osuwisk klifowych w Babich Dołach oraz na Cyplu Oksywskim i Cyplu Redłowskim o powierzchniach przekraczających 4 ha. Obszarowo są to formy dominujące, ponieważ zajmują ponad 60% powierzchni wszystkich gdyńskich osuwisk. Analizą objęto również niewielkie osuwiska (o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha) o genezie antropogenicznej położone na obszarze miejskim. Ilościowo jest ich najwięcej. Współcześnie najbardziej aktywnym pod względem ruchów masowych brzegiem klifowym Zatoki Gdańskiej jest Cypel Redłowski. Tempo cofania wybrzeża klifowego, obliczone za pomocą naziemnego skaningu laserowego (TLS) na podstawie serii danych z lat 2010–2015, wynosi od 0 do blisko 5 m, czyli maksymalnie dochodzi do 1 m na rok. Natomiast średnie tempo erozji w latach 2010–2015 wyznaczone w odniesieniu do przebiegu górnej krawędzi Cypla Redłowskiego na odcinku pomiędzy 81,45 a 81,55 km linii brzegowej było równe 0,23 m na rok. Dla porównania, w przeszłości tempo cofania Cypla Oksywskiego charakteryzowało się większą intensywnością. Na początku XIX w. osuwisko na Cyplu Oksywskim miało katastrofalny przebieg i spowodowało całkowite zniszczenie posadowionych tam fortyfikacji. Od ponad stu lat jest ono chronione przed abrazją morską za pomocą opaski brzegowej. Osuwiska klifowe są inicjowane przez procesy abrazji morskiej, na które największy wpływ mają sztormy. Ważnym impulsem sprawczym dla ruchów masowych występujących w Gdyni są również nawalne opady deszczu o sumie dobowej przekraczającej 100 mm. Do opadów takich doszło w Gdyni w 2016 r., obserwowano wówczas wzmożone ruchy osuwiskowe, które spowodowały znaczne straty materialne.

EN

Large group of the natural coastal landslides in the area of Gdynia (Babie Doły, Oksywie and Redłowo) are dominant and cover an area of about 4 ha (i.e. 60% of the area studied). The anthropogenic landslides, on the other hand, are more numerous but not bigger than 0.1 ha and occur within the town area. Cypel Redłowski is the most active cliff of the Bay of Gdańsk. There the erosion causes significant retreat of the coastline. The pace of that backward movement calculated by means of Terrestrial Laser Scanning (TLS), between years 2010 and 2015 was between 0 to almost 5 metres. During the same time the Cypel Redłowski retreated from 81.45 to 81.55 km, i.e. at a pace of 0.23 metres a year. The pace of retreat in the Cypel Oksywski was even faster in the past. There the active landslides caused total damage of the fortifications built at the beginning of the 19th century. Prevention against landslides caused by the marine erosion has been applied for over a hundred years now. The marine erosion is the most significant trigger of the coastal landslides. The intensity of the erosion depends on the frequency of storms. Heavy rains exceeding 100.0 mm per 24 hours also trigger mass movements in the Gdynia area. Such event took place in Gdynia in 2016. At that time a landslide movement causing extensive damage was recorded.

5

Criteria for the evaluation of reclamation status of soils in the Mugan-Salyan massif

Mustafayev M. G.

Journal of Water and Land Development

|

2015

|

no. 24

21--26

EN

Thorough information about the reclamation status of soils based on complex studies carried out in the Mugan- Salyan massif are given in the article. Based on results of recent studies on the evaluation of reclamation status, soils were divided into 4-categories and the reasons behind each division and contemporary status were shown. Soils over Mugan-Salyan massif were evaluated with respect to all parameters and results were set up in a table. The evaluation allowed to prepare suggestions for farm owner on how to increase soil fertility.

PL

W artykule przedstawiono gruntowną analizę stanu melioracji gleb wykonaną na podstawie kompleksowych badań prowadzonych w masywie Mugan-Salyan. Wykorzystując oceny stanu melioracji, gleby podzielono na cztery kategorie, podając przyczyny takiej kategoryzacji i przedstawiając aktualny stan gleb. Gleby masywu oceniono, uwzględniając wszystkie parametry, a wyniki zestawiono w tabeli. Dokonana ocena umożliwiła sformułowanie sugestii dla właścicieli gospodarstw rolnych dotyczące możliwości zwiększenia żyzności gleb.

6

Identyfikacja i ocena czynników antropogenicznych stanowiących potencjalne zagrożenie dla wód zlewni Szreniawy

Smoroń S., Kowalczyk A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2014

|

T. 14, z. 3

125–-141

PL

W pracy przeprowadzono, na podstawie danych z lat 2005, 2010 i 2012, identyfikację i ocenę oddziaływań antropogenicznych, stanowiących potencjalne zagrożenie dla jakości wód zlewni rzeki Szreniawa, płynącej przez północne, lessowe obszary Małopolski. Ramowa dyrektywa wodna (RWD) nakłada na kraje członkowskie Unii Europejskiej obowiązek przeprowadzenia działań, pozwalających na osiągnięcie do 2015 r. dobrego stanu wód i zapobieżenie jego pogarszaniu. Wspomnianą identyfikację i ocenę przeprowadzono na podstawie wskaźników opracowanych przez zespół pod kierownictwem NACHLIK [2004]. Podzielono je na 3 grupy: gospodarka komunalna, rolnictwo wraz z leśnictwem oraz przemysł. Wartości poszczególnych wskaźników przyporządkowano do 7 klas, będących miarą presji na środowisko wodne. Największe potencjalne zagrożenie w 2005 r., według kryterium gospodarki komunalnej, wiąże się z bardzo dużym zaludnieniem na terenach miejskich i zużyciem wody na potrzeby sieci wodociągowej oraz bardzo słabym wyposażeniem w sieć kanalizacyjną, a także bardzo małym odsetkiem ludności obsługiwanej przez oczyszczalnie ścieków na terenach wiejskich. Ze strony rolnictwa silna presja na zasoby wodne może wynikać z dużego udziału intensywnie nawożonych użytków rolnych (w tym gruntów ornych) oraz małego udziału lasów i trwałych użytków zielonych. W przypadku przemysłu pewne zagrożenie wynika z zagęszczenia zakładów przemysłowych i dużego poboru wody. W kolejnych latach obserwuje się poprawę niektórych wskaźników, w tym zwiększenie liczby ludność korzystającej z oczyszczalni ścieków na terenach wiejskich oraz zmniejszenie nawożenia mineralnego i zagęszczenia zakładów przemysłowych, jednak nie wpływa to jeszcze znacząco na poprawę jakości wód Szreniawy.

EN

The study was carried out to identify and assess anthropogenic impacts that may be a potential threat to water quality in the Szreniawa River flowing through northern loess areas of Małopolska. The study was based on data from the years 2005, 2010 and 2012. The Water Framework Directive obliges the EU members to carry out activities to achieve good water status and prevent water degradation till the year 2015. The assessment was based on indicators developed by the team led by NACHLIK [2004]. The indicators were gathered into three groups: municipal economy, agriculture with forestry and industry. The value of particular indicators was assigned to 7 classes being a measure of the impact on aquatic environment. The greatest potential threat in 2005 according to municipal economy criterion was associated with a high population density in urban areas, with water uptake for the needs of water supply system, with very poor equipment in the sewage treatment, and also with a low percent of population served by the sewage treatment plants in rural areas. Agricultural impact on water resources originated from a large share of agricultural lands (including arable lands) intensively fertilized and from a small share of forests and permanent grassland. In the case of industry, a certain risk results from the concentration of manufacturing plant and large water intake. In the next years an improvement was observed in some indicators including more people served by wastewater treatment plants in rural areas, limited fertilization and reduced density of industrial facilities. This, however, did not significantly translate into improvement of the Szreniawa water quality.

7

Changes in the chemical composition of groundwater in Quaternary aquifer in Old Krakow, Poland (years 2002-2012)

Kasprzak A., Motyka J., Wardas-Lasoń M.

Geology, Geophysics and Environment

|

2013

|

Vol. 39, no. 2

143--152

EN

The chemical composition of the Quaternary aquifer in Old Krakow was studied. Thirty water samples were collected from wells in the years 2002, 2009 and 2012. The water chemistry of groundwater in Old Krakow is associated mainly with anthropogenic impact. The water samples represent manly five-ion type: Ca-Na-Cl-HCO3-SO4, Ca-Na-Cl-SO4-HCO3 and Ca-Na-HCO3-SO4-Cl, the multi-ion water type is typical for polluted water. The results of groundwater studies in Krakow between 2002 and 2012 showed that the chemical composition of water is being constantly affected by ancient human activities. The predominance of chloride and nitrate ions can be connected with a large number of the contamination sources. The main sources of contamination are accumulations of the anthropogenic soils and the cultural deposits containing organic, communal waste and sewage which were gathered in the oldest parts of Krakow.

8

Świadoma i nieświadoma działalność człowieka jako czynnik krajobrazotwórczy

Zieliński Miłosz

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2012

|

T. 8, nr 2

147--158

PL

Spośród wielu czynników wpływających na kształt krajobrazu to właśnie działalność człowieka zdaje się najmocniej determinować postać i jakość krajobrazu. Kiedy ludzkie działania zyskują motywacje wynikające z potrzeby tworzenia piękna (czytaj: chęć wykreowania pięknego środowiska życia), możemy mówić o krajobrazie komponowanym, gdzie czynnik estetyczny odgrywa główną rolę. Jednak takie podejście do krajobrazu jest domeną twórców, których wykształcenie, poczucie misji, i talent pozwalają na twórcze podejście do przestrzeni. Jednak kondycja krajobrazu w głównej mierze zależy od ogółu społeczeństwa, które będąc użytkownikiem przestrzeni, jednocześnie ją kreuje. Większość otaczającego nas krajobrazu nie jest bowiem wynikiem procesu twórczego, lecz jest zlepkiem przedsięwzięć, decyzji, poczynań i zachowań zwykłych użytkowników krajobrazu, którzy swoją codzienną aktywnością w sposób mniej lub bardziej uświadomiony kreują krajobraz. Artykuł przybliża wpływ świadomej i nieświadomej działalności człowieka na kształtowanie krajobrazu.

EN

Among the many factors affecting the shape of the landscape it is precisely human activities seems to be very import ant factor, wich shapes character and quality of the landscape. When human activities gain motivation resulting from the need to create beauty (read): the desire to create a beautiful environment, we can talk about composed landscape, where the aesthetic factor plays a major role. However, this approach to landscape is the domain of the creators which education, a sense of mission, and talent allow the creative approach to space. However, the condition of the landscape largely depends on the general public which, being a user of space while at the same time it shapes. Most of the landscape that surrounds us is not the result of creative process, but is a patchwork of activities, decisions, actions and behaviors of ordinary users of the landscape, who its daily activity in a way more or less aware create landscape. This paper is put the impact of an aware and unaware human activities on landscape shaping.

9

Twórczość projektowa a partycypacja społeczna w kształtowaniu krajobrazu - wprowadzenie do probklematyki

Zieliński M.

Przestrzeń i Forma

|

2012

|

nr 17

457--466

PL

Człowiek będąc elementem krajobrazu swoją działalnością kształtuje przestrzeń, uczestnicząc w procesie trwania krajobrazu. Działalność ta może być różnie umotywowana, mieć różny zasięg oddziaływania ale zawsze wpływa na jakość krajobrazu a zatem także na jakość życia ludzi. We współczesnym świecie coraz większą rolę w gospodarowaniu przestrzenią odgrywają społeczności lokalne, korzystając z demokratycznego prawa współdecydowania o jakości krajobrazu, coraz częściej ich decyzje i działania stają się ważnym czynnikiem krajobrazotwórczym. Współczesny profesjonalny twórca: architekt, urbanista lub architekt krajobrazu powinien korzystać z potencjału jaki dają społeczności lokalne a partycypacja społeczna może być istotnym narzędziem w warsztacie projektowym odpowiedzialnego specjalisty.

EN

The man being a part of the landscape, shapes the space of its activities, participating in the landscape creation process. This activity may be differently motivated-on and have a different range of influence, but it always affects the quality of the landscape and the quality of people’s life also. In today's world an increasing role in landscape basin management is played by local communities, using the democratic law codetermine in landscape cases. Today's professional creator: architect, city planner or landscape architect should use the potential that is given by local communities and public participation. It can be an important tool in the professional designer workshop.

10

Issues in the protection of small river valleys: the example of the Kulawa River valley (northwest Poland)

Prajs B., Antkowiak W.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2010

|

Vol. 39, No.3

129-136

EN

This paper presents the results of research relating to the vegetation of the Kulawa River valley and its flow lakes - Głuche Duże, Głuche Małe, and Sieczonek. Transformations observed in the flora examined were the result of two overlapping factors: 1. anthropogenic factors - among others, a high phosphorus content in the waters of the river and in nutrients accumulating in the lakes; 2. natural factors, such as a reduced level of subsoil waters. In the protection of river valleys, it is important to diagnose all threats. The diagnosis should be based not only on an evaluation of water quality, but also on the state of the whole environment of the valley.

11

Antropogeniczne zmiany reżimu odpływu rzecznego w zlewni Bierawki

Czajkowska A.

Gospodarka Wodna

|

2009

|

Nr 4

163-171

PL

W artykule przedstawiono zmiany odpływu rzecznego w zlewni rzeki Bierawki, zachodzące pod wpływem czynników antropogenicznych. Zamieszczono charakterystykę wybranych elementów hydrometeorologicznych w wieloleciu 1956-2000, wykonaną na podstawie danych pomiarowych IMGW. Tendencje zmian opadów i przepływów w zlewni Bierawki określono za pomocą liniowej analizy trendów, a charakter tych zmian oceniono na podstawie analizy wskaźników okresowości zjawisk. Początek zauważalnych zmian w odpływie rzecznym określono na podstawie metody krzywej kumulacyjnej przepływów. Uwzględniając rosnącą tendencję odpływu i spadkową tendencję opadów w zlewni, oszacowano wielkość antropogenicznej składowej odpływu oraz określono tendencję rozwojową jej przebiegu.

EN

The article presents water outflow changes in the Bierawka river basin, occurring as a result of anthropogenic factors. It contains the characteristics of the chosen hydrometerological elements in the years between 1956-2000, realised on the basis of the Institute of Meteorology and Water Management measurement data. The tendencies of precipitations and flow changes in the Bierawka river basin were determined with the use of linear trends analysis and the character of these changes was evaluated on the basis of the analysis of the phenomena periodicity indicators. The beginnings of noticeable changes in the river outflow were determined at the basis of the flow cumulative curve. Taking into consideration the tendency of increasing outflow and decreasing precipitations in the basin, the value of the anthropogenic component in the outflow was determined and the development tendency of its progress was defined.

12

Wpływ antropopresji na chemizm wód poziomu plejstoceńskiego w rejonie kopalni piasku Maczki-Bór w świetle badań modelowych

Kaźmierczak J., Jakóbczyk S., Kowalczyk A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

nr 436, z. 9/1

231-240

PL

W artykule przedstawiono czasową i przestrzenną zmienność składu chemicznego wód plejstoceńskiego poziomu wodonośnego, wykształconego w skałach krzemionkowych dolnego odcinka doliny kopalnej Białej Przemszy (Sosnowiec, południowa Polska). Określono również czynniki oraz procesy wpływające na formowanie się składu chemicznego wód podziemnych. Zebrane dane pochodzą z archiwalnych analiz fizykochemicznych wód podziemnych dla wielolecia 1994-2008, przeprowadzanych w ramach monitoringu wód podziemnych w rejonie kopalni piasku Maczki-Bór i składowiska odpadów komunalnych w Sosnowcu, oraz z wyników badań terenowych i laboratoryjnych przeprowadzonych w kwietniu 2009 r. Wody rozpatrywanego poziomu plejstoceńskiego należą wg klasyfikacji Szczukariewa-Prikłońskiego do typów: Cl-Na, HCO3-SO4-Ca-Mg, Cl-SO4-Ca-Na-Mg, CI-SO4-HCO3-Na-Mg-Ca oraz charakteryzują się podwyższonymi stężeniami żelaza, manganu i cynku. Stężenia poszczególnych składników w latach 90. ulegały głównie podwyższeniu, a obecnie wykazują tendencję spadkową. Główną przyczyną zróżnicowania hydrogeochemicznego wód podziemnych są czynniki antropogeniczne (długoletnie obniżanie zwierciadła wody na skutek drenażu górniczego, obecność ognisk zanieczyszczeń takich jak składowiska odpadów pogórniczych i komunalnych). Zwiększenie miąższości strefy aeracji przyczyniło się do intensyfikacji procesów utleniania. Jednym z najważniejszych procesów geochemicznych wpływających na skład chemiczny wód rozpatrywanego środowiska jest utlenianie siarczków żelaza do siarczanów, co skutkuje dozowaniem do wód podziemnych sporych ilości jonów SO2-4 i Fe2+. Modelowanie procesów hydrogeochemicznych wykonano za pomocą programu PHREEQC.

EN

The paper presents time and spatial evolution of groundwater chemistry in the Pleistocene sandy aquifer situated in the lower section of the Biała Przemsza buried valley (Sosnowiec, south Poland). Factors and processes controlling chemical composition of groundwater were also identified. Gathered data come from archival hydrogeochemical analyses carried out in the period of 1994-2008 within the framework of the groundwater monitoring in the area of Maczki-Bór open sand pit and the landfill in Sosnowiec as well as from fieldwork and laboratory research carried out in Apri12009. Water of considered Pleistocene aquifer belongs according to Szczukariew-Prikłoński classification to the Cl-Na, HCO3-SO4-Ca-Mg, Cl-SO4-Ca-Na-Mg, CI-SO4-HCO3-Na-Mg-Ca types and is characterized by increased concentrations of ions such as iron, manganese and zinc. Concentrations of individual components in 90's were mainly increasing and nowadays show the decreasing tendency. Composition of groundwater is strongly linked to anthropogenic factors (longlasting lowering of the ground- water table connected with the mining drainage, pollution sources such as landfills of post-mining and communal wastes). Increased thickness of the unsaturated zone contributed to the intensification of the oxidation processes. One of the most important geochemical processes influencing the groundwater chemistry is oxidation of iron sulfides to sulphates, what results in releasing of large amounts of SO2-4 and Fe2+ into groundwater. The numerical simulations of the hydrogeochemical processes were performed by using PHREEQC codes.

13

Wieloletnia zmienność przebiegu zjawisk lodowych na Wiśle w Toruniu

Pawłowski B.

Gospodarka Wodna

|

2008

|

Nr 2

49-53

PL

Przedstawiono zmiany zlodzenia Wisły w Toruniu począwszy od XIX wieku. Wskazano tendencje zmian. Podjęto próbę określenia wpływu czynników antropogenicznych na długość okresu zlodzenia.

EN

The article presents changes in the Vistula icing in Toruń starting from the 19th century. It indicates tendencies of those changes and attempts to determine the influence of anthropogenic factors on the duration of the icing period.

14

Analiza fizyczna zmian zawartości metali ciężkich w glebie pod wpływem czynników antropopresji w kontekście zmian uziarnienia gleby

Piwnik M.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2008

|

T. 13, nr 2

59--67

PL

W pracy przedstawiono pewien fizyczny aspekt złożonego procesu obronnego gleby polegający na neutralizowaniu nadmiernej zawartości atomów metali ciężkich w jej górnych warstwach. Proponowana metodyka analizy pilotowych pomiarów zmian zawartości Mn, Cu oraz Zn w glebie na terenie Nasycalni Podkładów Kolejowych w Czeremsze (Podlaskie) pozwoliła na ocenę i porównanie prędkości rocznego ruchu ziaren i prędkości rocznego ruchu atomów metali ciężkich z górnych warstw w głąb gleby. Okazało się, że prędkości zmian zawartości atomów metali ciężkich i prędkości zmian uziarnienia gleby dla ziaren o najmniejszych rozmiarach są porównywalne w przypadku każdego z badanych pierwiastków. Fakt ten wskazuje na ruch pionowy atomów metali ciężkich z górnej warstwy gleby w jej głąb i stanowi ilustrację jednej z ważniejszych cech fizycznych systemu obronnego gleby.

EN

Presented paper is on physical soil ability to neutralize a high concentration of atoms of heavy metals at the top layer of soil within the industrial pressure region in the vicinity of the Primeval Forest in Białowieża (at the plant of creosote saturation in Czeremcha). Analysis of the pilot investigation by the proposed method shows that the rate of the intensity of the atoms of heavy metals is almost the same as the rate of the smallest grains population of the soil under industrial pressure. The overlap between those two rates indicates a vertical motion of the atoms of heavy metals from the top layer into the dipper layers of soil and therefore illustrates one of the most important properties of the physical ability of the soil to neutralize a high concentration of heavy metals at the top layer of soil under anthropogenic factors.