The article discusses selected issues of front loader modelling for the needs of FEM calculations. Particular attention was paid to the necessity of correct modelling clevis pin connections and hydraulic cylinders. In the case of hydraulic actuators, the effects of a different approach in modelling the actuators on the quality of the structure under operating load were demonstrated. Differences in the modelling cylinders equipped with a hydraulic lock and cylinders connected in parallel without locks were taken into account. The results of calculations obtained on the examples are discussed and the methodology of self-control of the results of FEM computations is presented. Some examples of various machines and possible errors during strength analyzes were also presented.
PL
W artykule omówiono wybrane zagadnienia modelowania ładowacza czołowego dla potrzeb realizacji obliczeń MES. Zwrócono szczególną uwagę na konieczność prawidłowego modelowania połączeń sworzniowych oraz siłowników hydraulicznych. W przypadku siłowników hydraulicznych wykazano skutki różnego podejścia w modelowaniu siłowników na jakość pracy konstrukcji pod obciążeniem eksploatacyjnym. Uwzględniono różnice w modelowaniu siłowników, wyposażonych w zamek hydrauliczny i siłowników połączonych równolegle bez zamków. Omówiono wyniki uzyskanych obliczeń na przykładach oraz przedstawiono metodykę samokontroli wyników obliczeń MES. Przedstawiono także kilka przykładów różnych maszyn i możliwych do popełnienia błędów podczas analiz wytrzymałościowych.
The paper presents directions for the development of basic structural materials used in agricultural machines. A review of major achievements in materials engineering in the development of novel structural materials and upgrading existing ones is presented.
PL
W pracy przedstawiono kierunki rozwoju podstawowych materiałów konstrukcyjnych stosowanych w budowie maszyn rolniczych. Ponadto dokonano przeglądu najważniejszych osiągnięć inżynierii materiałowej w zakresie tworzenia nowych materiałów konstrukcyjnych i nadawania już istniejącym coraz lepszych właściwości.
Aktualne trendy ekologiczne zmieniają podejście do kosztów eksploatacji maszyn roboczych i rolniczych. Konstruktorzy rozwijają różne układy napędowe z akumulacją i rekuperacją energii przeznaczone głównie do zastosowań w obszarach miejskich i rolniczych. Od kilku lat usiłuje się rozwiązać dylemat, jaki napęd jest lepszy dla tego typu zastosowań: hydrauliczny czy elektryczny Autorzy stawiają i udowadniają tezę o postępującej elektryfikacji napędów w maszynach roboczych.
EN
The eco-trends change the approach to exploitation costs of construction and agriculture machinery and designers are developing various driving systems with saving and recuperation of energy, especially for urban or farming use. For few years we have tried to solve the dilemma what kind of drive: hydraulic or electric is better in this systems. The author set and proves the thesis about electrification of drive in construction machinery.
Bezpieczeństwo pracy w sektorze rolnictwa w znacznej mierze zależy od fachowej wiedzy w kontekście wykonywanych czynności agrotechnicznych, postępowaniu ze zwierzętami gospodarskimi oraz obsługi maszyn i urządzeń wykorzystywanych w produkcji rolniczej. W artykule zaprezentowano problematykę zagrożenia hałasem w rolniczym środowisku pracy. Przedstawiono główne źródła hałasu w rolnictwie oraz poziomy normatywne dla maszyn i urządzeń wykorzystywanych w indywidualnych gospodarstwach rolniczych. Zaprezentowano podstawowe formy przeciwdziałania zagrożeniu hałasem w sektorze rolnictwa w Polsce.
EN
Work safety in the agricultural sector largely depends on the expertise within the context of their operations agronomic, dealing with livestock and operation of machinery and equipment used in agricultural production. The article presents the problem of noise pollution in the agricultural working environment. We present the main sources of noise in agriculture and normative levels achieved by machinery and equipment used on farms. The basic forms of counteracting threats noise in the agricultural sector in Poland was presented.
W opracowaniu wskazano na znaczenie działań prewencyjnych w kształtowaniu bezpiecznych warunków pracy w rolnictwie indywidualnym. Na tle ogólnodostępnych danych statystycznych przybliżono problematykę zagrożeń zawodowych związanych z zastosowaniem wybranych obiektów technicznych (maszyn, urządzeń i narzędzi), przy udziale których dochodzi do zdarzeń wypadkowych. Przedstawiono autorską koncepcję wykorzystania danych wypadkowych KRUS do budowy grafu ryzyka wypadkowego oraz zaproponowano ilościową miarę narażenia wypadkowego, na podstawie których można dokonać hierarchizacji działań prewencyjnych na rzecz rolnictwa indywidualnego.
EN
There was pointed to the importance of preventative measures in shaping safe work conditions in individual agriculture. On the background of widely available statistical data the issues relating to professional risks linked with using of chosen technical objects (machines, devices and tools), which were involved in accident events, were brought closer. The authorial concept to make use the KRUS accident data to building the graph of accident risk was presented as well there was proposed the quantitative measure of exposure to accident, on the base of which the hierarchization of preventive actions for individual agriculture can be done.
Badania prowadzono w latach 2009-2012, metodą wywiadu bezpośredniego w wybranych 22 gospodarstwach rolnych województwa wielkopolskiego i zachodniopomorskiego, zlokalizowanych na terenie powiatów pilskiego, czarnkowskotrzcianeckiego oraz wałeckiego prowadzących produkcję w systemie zrównoważonym oraz ekologicznym. Gospodarstwa te zostały wybrane z grupy gospodarstw rolnych realizujących inwestycje ze wsparciem kredytów inwestycyjnych z dopłatą Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do oprocentowania, na realizację inwestycji w gospodarstwach rolnych, zakładających perspektywiczne powiększanie areału użytków rolnych. W grupach gospodarstw zakwalifikowanych do wymienionych systemów wykazano zróżnicowaną ich intensyfikację produkcji, a wraz z nią również wyposażenie w ciągniki i maszyny rolnicze, w tym specjalistyczne do prac na trwałych użytkach zielonych (TUZ). Areał użytków rolnych badanych gospodarstw był znacznie zróżnicowany, od 14,3 do 169,9 ha w systemie zrównoważonym oraz od 25,3 do 138,4 ha w systemie ekologicznym. Większość gospodarstw zrównoważonych nie posiadała specjalistycznego sprzętu przeznaczonego do prac na TUZ, posiadała natomiast dostateczne wyposażenie w sprzęt związany z uprawą zbóż i rzepaków. Gorsze wyposażenie miały gospodarstwa ekologiczne, jednak znacznie lepiej wyposażone były w sprzęt specjalistyczny do prac na TUZ. Większość gospodarstw zrównoważonych posiadała dwa, a nawet cztery ciągniki rolnicze, przekraczając tym samym swoje potrzeby pod względem nasycenia mocą.
EN
Over the years 2009-2012 the study with the use of direct interview method was conducted in 22 farms from wielkopolskie and zachodniopomorskie provinces, located in districts: pilski, czarnkowsko-trzcianecki and wałecki, farming in sustainable and organic system. Surveyed farms were chosen from group of farms implementing the investments with the support of investment credits and subsidized by the Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture (ARMA) assuming in perspective an enlargement of area of agricultural land. In farm groups qualified to the mentioned systems a diversified intensification of production and diverse equipment of the tractors and farm machinery, including specialized machinery to work on permanent grassland (PG) were shown. The area of agricultural lands of surveyed farms was significantly diversified, from 14.3 to 169.9 ha in sustainable system and from 25.3 to 138.4 ha in organic system. Majority of sustainable farms do not have specialized equipment designed to work on PG, but they have adequate equipment for cultivation of cereals and rape. Machinery equipment of organic farms was worse, but they had much better equipment in specialized machinery to work on PG. Most sustainable farms had two or four tractors, thus exceeding their needs in terms of power saturation.
Wraz z ciągłym udoskonalaniem produktów istniejących jak też nowo powstających, posługiwanie się metodami oceny jakości produktów staje się koniecznością. Najwartościowsze z nich są te, które umożliwiają wyznaczenie ilościowego stanu jakości. W pracy przedstawiono autorską, wielokryterialną efektywną i obiektywną metodę oceny jakości maszyn rolniczych oraz przykład jej zastosowania. Efektem końcowym jest wyznaczenie wskaźnika jakości globalnej maszyny o wartościach z zakresu 0-1. Sprowadzenie jakości do postaci kwantytatywnej pozwoli odróżnić pozornie jednakowe maszyny oraz ich rangowanie, ważne w procesach decyzyjnych.
EN
With the continuous improvement of existing products as well as newly emerging, the use of methods of assessing the quality of products is becoming a necessity. The most valuable of them are those that allow the quantitative determination of quality. The paper presents an original multicriteria effective and objective method of assessing the quality of agricultural machinery and an example of its application. The end result is to establish a global quality index values of machines in the field 0-1. Bringing quality to quantitative form allow to differentiate seemingly identical machines and their ranked, important in decision-making.
The present study covers an analysis of edible potato production technologies that are used in agricultural practice in small environment-friendly farms. The research focuses on the influence of machinery on energy inputs, costs and labour intensity. It was found that the selection and use of machinery results in a distinct variation of the edible potato production efficiency in small environment-friendly farms. The power of those farm tractors that are in use is frequently in excess of the requirements of the farm. The operating efficiency of agricultural machinery does not match in an adequate manner the power of used farm tractors. Research is required into an optimization of edible potato cultivation technologies that are used in practice in environment-friendly systems.
W artykule przedstawiono rozwiązania konstrukcyjne maszyn przeznaczonych do produkcji zrzezów oraz sadzenia roślin energetycznych o zdrewniałych pędach. Proponowane maszyny przeznaczone są do pracy w małych i średnich gospodarstwach, gdzie wykorzystanie istniejących na rynku wydajnych i kosztownych środków produkcji jest nieopłacalne. Przedstawiono jeden z wielu modeli koncepcyjnych maszyn do sadzenia roślin energetycznych o zdrewniałych pędach. Opracowana maszyna posiada prostą budowę i jest agregatowana z ciągnikiem rolniczym. Jest to rozwiązanie konstrukcyjne dostosowane do współpracy z typowym ciągnikiem rolniczym, który jest podstawowym źródłem napędu w małych i średnich gospodarstwach produkujących biomasę. Stworzenie modelu 3D maszyny w programie CAD pozwoliło na przeprowadzenie kinematycznej oraz dynamicznej działania mechanizmów. Unikatowym, opatentowanym rozwiązaniem konstrukcyjnym jest urządzenie do produkcji zrzezów, zwłaszcza wierzby energetycznej. Maszyna posiada system pił tarczowych, które nie powodują powstawania strzępienia krawędzi w miejscu cięcia pędów. Celem zaprezentowanych nowych rozwiązań konstrukcyjnych maszyn jest przedstawienie możliwości mechanizacji czynności związanych z zakładaniem plantacji w szczególności roślin o zdrewniałych pędach. Opracowane maszyny do mechanizacji procesu zakładania plantacji roślin energetycznych wypełniają lukę w technologii upraw roślin energetycznych na małych i średnich plantacjach.
EN
In the article the constructional solutions of machines for production of cuttings and planting of energy plants have been presented. Proposed machines are destined for work in small and medium farms where utilization of existed in market productive and expensive means of production are uneconomical. One of many conceptual elaborated models of machines for planting of energetic plants with ligneous shoots was presented. The developed machine has simple construction and it is aggregated to a farm tractor. This is a constructional solution adapted to mating with a typical farm tractor which is a basic source of power drive in small and medium farms producing biomass. Creation of the 3D model of the machine allowed to carry out kinematic and dynamic analysis of mechanisms working. The unique patented constructional solution is the machine for cuttings production especially of the energy willow which allows receiving cuttings from annual shoots of plants. The machine has a system of circular saws that do not cause existing of edge shredding of cut shoots. The aim of presented new constructional solutions of machines is facilitation of activities connected with establishing of plantations of plants especially with ligneous shoots. Developed machines for mechanization of plantation establishing process of energetic plants fill the gap in technology of energetic plants growing in small and medium plantations.
W artykule omówiono prace związane z opracowaniem modeli wirtualnych, budową modelu rzeczywistego i wstępną oceną prawidłowości wykonania i działania zespołu gąsienicowego przeznaczonego dla pływającego zestawu pojazdów przeznaczonego do pracy na chronionych terenach wodno błotnych. W konstrukcji nowych modeli uwzględniono wyniki badań układu jezdnego przedprototypu pojazdu gąsienicowego. Zbudowany model rzeczywisty zespołu gąsienicowego z ramą dla modułu transportowego został wstępnie przebadany w laboratorium jak i w próbach na terenie Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych (PIMR). Badania potwierdziły prawidłowość konstrukcji i działania elementów napędu i zawieszenia zespołu gąsienicowego podczas pracy pod obciążeniem odpowiadającym obciążeniu maksymalnemu. Prace wykonano w ramach projektu nr WND-POIG.01.03.01-00-164/09.
EN
The paper describes work on the development of virtual models, the actual construction of the model and preliminary assessment of the correctness of the implementation and operation of the tracks unit the amphibian vehicles unit designed for use on protected wetlands. The design of new models includes the results of the tracked vehicle chassis of the pretototype. Built real models of two tracks were mounted on frame of the transportation module were pretested in the laboratory and field trials at the Industrial Institute of Agricultural Engineering (PIMR). The study confirmed the correctness of the construction and operation of the drive and suspensions team tracked while working under a load corresponding to maximum load. Research and development works were funded by project No. WND-POIG.01.03.01-00-164/09.
Na podstawie badań 60 gospodarstw określono zakres wykorzystania maszyn własnych w pracach usługowych. Oceniono wpływ zwiększonego wykorzystania rocznego na koszty eksploatacji tych maszyn. Stwierdzono, że następuje redukcja jednostkowych kosztów eksploatacji od 2,6 do 62%, a dodatkowy przychód wynosi od 800 do 17500 zł rocznie.
EN
The aim of the study was to estimate the influence of machinery usage on the operation costs. The investigation in 60 farms shows that many farmers use own machinery like combines or balers in contract work. The analysis is based on individual cases representing possible costs saving due to unit operation costs reduction by higher annual using. The cost reduction was from 2,6 to 62% and income from contract work was from 800 to 17500 zloty per year.
Próby konstruowania pojazdów i maszyn mobilnych o napędzie elektrycznym notuje się od XIX wieku. Elektryczne ciągniki i napędzane elektrycznie maszyny polowe nie znalazły jednak, jak dotąd, szerszego zastosowania w praktyce. W związku z pojawieniem się nowych możliwości, jakie daje elektronika, do których należy elektroniczne przetwarzanie prądu przemiennego oraz wzrostem wymagań związanych z ochroną środowiska naturalnego, postuluje się szersze wprowadzenie napędów elektrycznych w maszynach rolniczych. W artykule opisano nowe kierunki rozwoju tych napędów i podano przykłady prac zmierzających do osiągnięcia tego celu.
EN
The attempts to construct electrically driven vehicles and mobile machines have been recorded from the 19th century. Electric tractors and electrically driven agricultural machinery, have not, however, wider application in practice. The emergence of the new opportunities offered by electronics, which include electronic processing of alternating current, as well increased requirements for environmental protection, calls for a wider introduction of electric drives in agricultural machinery. This article describes new directions of development of these drives, and gives examples of some work to achieve this goal.
Znaczna liczba producentów krajowych i zagranicznych oraz nasilająca się konkurencja wymuszają konieczność ich dostosowania się do preferencji i wymagań nabywców. Znajomość potrzeb i oczekiwań aktualnych i przyszłych nabywców staje się priorytetem w działalności przedsiębiorstw. Mając to na uwadze, w niniejszym opracowaniu zaprezentowano czynniki, które mają istotny wpływ na podjęcie decyzji o zakupie. Badania odniesiono do rynku maszyn rolniczych. Niezbędne analizy literaturowe z obszaru marketingu i sprzedaży stały się ich podstawą i wyznaczyły właściwy kierunek dalszych badań, których wyniki zostaną zaprezentowane w części drugiej opracowania.
EN
A substantial number of domestic and foreign producers, and increasing competition impose the necessity to adapt to the preferences and requirements of buyers. The knowledge of the needs and expectations of current and future purchasers is a priority in business operations. Bearing this in mind, this paper presents the factors that have a significant impact on making the purchasing decision. The studies have been referred to the market of agricultural machinery. The necessary analyses of the subject literature in the area of marketing and sales have become the foundation and set the right direction for further research, results of which will be presented in the second part of the study.
Jakość współpracy zależy od wielu czynników, wśród których należy podkreślić sprawny system komunikacji przedsiębiorstwa z rynkiem rozumiany jako formułowanie przekonywujących posłań mających właściwość "przenikania" do odbiorców i wywierania na nich oczekiwanego wpływu. Mając to na uwadze, w niniejszym opracowaniu zaprezentowano czynniki, które mają istotny wpływ na podjęcie decyzji o zakupie. Badania odniesiono do rynku maszyn rolniczych. Niezbędne analizy literaturowe z obszaru marketingu i sprzedaży, przedstawione w pierwszej części opracowania, stały się ich podstawą i wyznaczyły właściwy kierunek dalszych badań, których wyniki zostaną zaprezentowane w niniejszej części opracowania.
EN
The quality of cooperation depends on many factors, among which much emphasis should be put on efficient communication system of the company with the market, understood as the formulation of convincing messages, whose property is to "penetrate" to the recipients and influence them in the expected manner. Bearing this in mind, this paper presents the factors that have a significant impact on making the purchasing decision. The investigations have been referred to the market of agricultural machinery. The necessary analyses of the subject literature in the area of marketing and sales have been presented in the first part of the study, they have become the foundation and set the right direction for further research, results of which will be presented in this part of the study.
Przedstawiono działanie Jednostki Certyfikującej Wyroby (JCW) w ocenie bezpieczeństwa i niezawodności maszyn rolniczych zgodnie z odpowiednimi normami, dyrektywami i przepisami prawnymi. Artykuł podsumowuje szczegółowo wpływ JCW na bezpieczeństwo jak również niezawodność maszyn.
EN
The article presents activity of Certification Body in the assessment of safety and reliability of agricultural machines according to standards, directives and regulations. The article summarizes an influence of Certification Body on safety as well as reliability of machines.
W artykule przedstawiono model fizyczny oraz matematyczny agregatu rolniczego wraz z symulacją komputerową jego dynamiki przy poruszaniu się po torze prób w kształcie "ósemki". Przyjęto w ramach studium płaski model dwukołowy "jednośladowy" ciągnika uwzględniający, poprzez siły przyłożone na czop zaczepu, wpływ przyczepy na zachowanie ruchu agregatu. Studium to wykonane jest w celu przyszłościowego skonstruowania sterownika, pozwalającego na zapewnienie bezpieczeństwa ruchu agregatu rolniczego po drogach publicznych. W zidentyfikowanym modelu uwzględnia się nie tylko sztywność poprzeczną zawieszeń pojazdu, lecz również sztywności opon. Do jego implementacji zastosowano środowisko Matlab.
EN
The article presents the physical and mathematical model of agricultural unit together with computer simulation of the dynamics during its movement on the eight-shaped test track. In the study, it was adopted flat, two-wheeled tractor model including, by forces applied to the hitch pin, trailer's impact on the behavior of unit. The study is carried out for future construction of a driver, as to ensure movement's safety of agricultural unit on public roads.The identified model takes into account not only the lateral stiffness of the vehicle's suspension, but also the tires' stiffness. Its implementation uses Matlab environment.
W artykule zaprezentowano funkcje logistyki dystrybucji w procesie sprzedaży części zamiennych do ciągników i maszyn rolniczych. Scharakteryzowano rynek technicznej obsługi rolnictwa w aspekcie dostawy części zamiennych. Przedstawiono możliwości wykorzystania metody outsourcingu w realizacji usług przewozowych części zamiennych. Badania ilości usług przewozowych przy dostawach części zamiennych wykonano w przedsiębiorstwie handlowo-usługowym, będącym autoryzowanym dystrybutorem w branży rolniczej. Cykl zrealizowanych badań obejmował lata 2003-2010. Wyniki badań opracowano statystycznie przy wykorzystaniu programu R wersja 2.14.1. Wyznaczono trend, wahania przypadkowe i wahania sezonowe dla szeregu obserwacji miesięcznych usług przewozowych, wykonanych przez firmy kurierskie. Rozkłady czasowe dostaw poddano analizie w aspekcie zespołu upraw polowych, wykonywanych zgodnie z kalendarzem zabiegów agrotechnicznych.
EN
The article presents the functions of distribution logistics in the sales process of spare parts for farm vehicles and machines. The market of technical services for agriculture was characterized in the context of spare parts supply. The article includes a presentation of the possibilities of applying the outsourcing method in carrying out spare parts delivery services. The surveys of the number of delivery services connected with spare parts supply were performed in a trade and services enterprise which is an authorized distributor in the agricultural industry. The series of surveys spanned the years 2003-2010. The results of the surveys were subject to statistical analysis with the use of the R program version 2.14.1. The trend as well as random and seasonal fluctuations were identified for a series of monthly observations of delivery services carried out by courier companies. Temporal distributions of deliveries were subject to analysis in the context of the field crop group according to the calendar of agrotechnical operations.
Przedstawiono wyniki badań nad polepszeniem jakości powłok regeneracyjnych nałożonych na próbki ze stali 45. Badano właściwości powłok nałożonych w różny sposób, oraz dodatkowo, azotowanych jonowo. Badania wykazały, że właściwości powłok (chropowatość, twardość i odporność na ścieranie) oraz skutki azotowania jonowego zależą od składu chemicznego materiału powłoki i sposobu jej nakładania.
EN
Results of the research of regenerative metallic coatings spread on specimens of 45 steel are presented. Properties (roughness, hardness and wear resistance) of coatings spread in the different way and additionally after ion nitrification were examined. The research show that the properties of coatings and results of the ion nitrification depended on the chemical composition of the coating material and of the spreading method.
W artykule przedstawiono analizę zagadnień dotyczących logistyki dystrybucji nowych maszyn rolniczych. Scharakteryzowano strukturę rynku maszyn rolniczych w Polsce. Omówiono krajową dystrybucję selektywną prowadzoną przez liderów branży. Przedstawiono graficznie uzyskane wyniki badań poziomu ilościowego sprzedaży maszyn rolniczych. Badania zrealizowano w Dziale Handlowym przedsiębiorstwa będącego autoryzowanym dystrybutorem maszyn i ciągników rolniczych. Cykl wykonanych badań obejmował lata 2003-2010. Wyniki badań poddano opracowaniu statystycznemu przy wykorzystaniu programu R wersja 2.14.1. Wyznaczono trend, wahania przypadkowe i wahania sezonowe dla szeregu obserwacji miesięcznych. Rozkłady czasowe sprzedaży poddano analizie w aspekcie kalendarza zabiegów agrotechnicznych.
EN
The article presents an analysis of issues concerning the distribution logistics of new farm machines. It contains a characterization of the farm machines market in Poland. Selective domestic distribution conducted by leaders in the industry was discussed. The results of surveys of farm machines sales volume were presented in a graphic form. The surveys were carried out in the Sales Department of the enterprise which is an authorized distributor of farm machines and tractors. The series of carried out surveys spanned the years 2003-2010. The results of the surveys were subject to statistical analysis with the use of the R program version 2.14.1. The trend as well as random and seasonal fluctuations for a series of monthly observations were identified. Temporal breakdowns of sales were analysed in the context of the calendar of agrotechnical operations.
Wielkość sprzedaży pojazdów z napędem hybrydowym pozostaje na niskim poziomie. Koszt zakupu takich pojazdów często przekracza o ponad 50% cenę pojazdu z konwencjonalnym układem napędowym. Potencjalne oszczędności związane ze zwiększoną sprawnością układu napędowego nie zrekompensują szybko wyższego kosztu zakupu. Jednak grono nabywców takich pojazdów sukcesywnie zwiększa się, co zachęca kolejnych producentów do opracowywania nowych konstrukcji pojazdów i maszyn rolniczych z napędem hybrydowym. W opracowaniu przedstawiono rozważania dotyczące najczęściej występującej kombinacji - silnika spalinowego i elektrycznego oraz autorskiej koncepcji połączenia napędu spalinowego i pneumatycznego z uwzględnieniem wpływu przemian termodynamicznych na sprawność procesu.
EN
The size of the sales of the hybrid drive vehicles is low. The purchase cost of such vehicles often exceeds the price of a vehicle with the conventional driving system of over 50%. Possible savings connected with the increased efficiency of the driving system will not compensate the higher cost of purchase quickly. However the purchasers group of such vehicles is successively increasing what encourages next producers to work out new structures of vehicles and agricultural machines with the hybrid drive. This work presents a discussion on the most popular combination - the combustion and electric engine and the author's conception of connecting the combustion and air drive including the influence of thermodynamic processes on the efficiency of the process.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.