Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

W poszukiwaniu najstarszej kopalni węgla brunatnego na Ziemi Lubuskiej

Gontaszewska-Piekarz A.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 9

549--554

EN

The paper presents available information about the beginnings of lignite mining in Ziemia Lubuska, western Poland. After studies on remained German archival materials from “Landesarchiv Sachsen-Anhalt” and German literature from the 19th century, some new data about the oldest mining has been found. The oldest acts of conferment of mining fields (“Mutung”) in the discussed region refer to the field “Caroline” field in Glisno of 1820. The paper presents the history of the oldest mine in the Ziemia Lubuska region, i.e. “Caroline & Herrmann” in Glisno near of Sulęcin. The mine functioned in the years 1820–1862 and later as “Consolidierte Max” untill 1869. The paper also describes the discovery of lignite deposits in the 19th century near Sulęcin, focusing on the detailed history of the village of Glisno, which was closely connected with lignite. In the 19th century, in addition to a lignite mine, a silk factory operated in Glisno, which used lignite to steam production, and a famous lignite-silt-spa located in a palace. The history of mining in Glisno has been almost completely forgotten. Unfortunately, there is a scarcity of preserved archival or literature materials relating to the mine.

2

Glisno – zapomniane uzdrowisko oparte na węglu brunatnym

Gontaszewska A.

Hereditas Minariorum

|

2016

|

Vol. 3

157--166

PL

Artykuł opisuje nieistniejące już uzdrowisko, jakie funkcjonowało w pierwszej połowie XIX wieku w Gliśnie (Ziemia Lubuska). Opierało się ono na leczniczych właściwościach wód mineralnych z lokalnych źródeł oraz na tzw. mule węglowym. Nie jest do końca wiadome, czy muł węglowy był swego rodzaju nawodnionym węglem brunatnym, jego mieszaniną, czy też może rozłożonym torfem. Przedstawiono charakterystykę mułu węglowego, cytując XIX-wieczne analizy chemiczne. Artykuł opisuje także pokrótce historię górnictwa węgla brunatnego w okolicy Glisna. Górnictwo to należy do najstarszych na terenie obecnej Polski. Podano także zarys historii samej wsi Glisno i losy dawnego uzdrowiska aż do czasów współczesnych.

EN

The paper presents the no longer existing spa located in Glisno (Ziemia Lubuska, West Poland) which functioned in first half of the 19th century. The spa was based on local mineral water and socalled lignite sludge. It is not known if the lignite sludge was a kind of saturated lignite, its mixture or peat. A description of lignite sludge was provided based on the available chemical analysis from the 19th century. In 19th century Glisno was one of the oldest lignite mines in Poland. The paper also focuses on the history of Glisno village which was closely connected to the lignite and the history of the 18th century palace where the former spa was located.

3

Podziemna eksploatacja węgla brunatnego na Ziemi Lubuskiej – dawne górnictwo, współczesny problem

Gontaszewska A.

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 10

1--8

PL

Artykuł przedstawia problem deformacji powierzchni terenu, szeroko występujący na terenach związanych przed II wojną światową i krótko po niej z podziemnych górnictwem węgla brunatnego. Na Ziemi Lubuskiej, na przestrzeni około 150 lat istniało kilkaset kopalni węgla. Największe z nich („Bach” w Cybince, „Oskar” i „Eduard” koło Ośna Lubuskiego, „Emma/ Maria” w Niecieczy, „Henryk” w Żarach, „Consolidierte Grünberger Gruben” w Zielonej Górze) pozostawiły namacalny problem w postaci istniejących oraz ciągle powstających deformacji terenu. Artykuł przedstawia pokrótce technikę wydobycia węgla, nie stosowaną już w Polsce, a także historię najważniejszych kopalni. Uwagę poświęcono także terenom pokopalnianym oraz problemom występujących przy ich zagospodarowaniu. Zaprezentowano kilka zapadlisk, jakie utworzyły się w okolicy Zielonej Góry w ostatnich latach. Przedstawiono także konkretne przykłady badań, jakie zostały zastosowane w celu określenia przydatności terenów pogórniczych na cele budowlane.

EN

This paper presents the problem of surface deformation connected with underground lignite mining on Ziemia Lubuska (West Poland). There have been hundreds of lignite mines in the last 150 years here. The biggest ones: („Bach” in Cybinka, „Oskar” and „Eduard” near Ośno, Lubuskie, „Emma/Maria” in Nieciecz, „Henryk” in Żary, „Consolidierte Grünberger Gruben” in Zielona Góra) have left the substantial problem - existing and forming sinkholes and subsidences.The paper presents the extraction method, yet not used in Poland, and history of lignite mining in Ziemia Lubuska. Some examples of subsidence and their investigations from this area were described.

4

Zarys historii górnictwa węgla brunatnego w okolicy Ośna Lubuskiego i Sulęcina (Ziemia Lubuska)

Gontaszewska A.

Hereditas Minariorum

|

2015

|

Vol. 2

51--65

PL

Artykuł przedstawia historię górnictwa węgla brunatnego w północno-zachodniej części Ziemi Lubuskiej, pomiędzy Ośnem Lubuskim a Sulęcinem. Na terenie tym funkcjonowały kopalnie podziemne, eksploatujące węgiel na zawał w skomplikowanych warunkach geologicznych (zaburzenia glacitektoniczne). W artykule wykorzystano materiały dostępne w archiwach niemieckich (Wyższy Urząd Górniczy w Halle) oraz polskich. Krótko opisano odkrycie złóż węgla w XIX w. Przedstawiono dokładniej historię największych kopalń regionu: „Oskar” i „Borussia” w Smogórach oraz „Eduard” w Długoszynie oraz skrótowo pozostałych kopalń. Przedstawiono najważniejsze kopalnie na historycznych mapach oraz dostępne dane o wydobyciu i zatrudnieniu.

5

Zmiany fitocenoz gradowych w okolicach Zielonej Góry w ostatnich 30. latach

Hoffmann R., Ratyńska H.

Ekologia i Technika

|

2015

|

R. 23, nr 2

51--59

PL

Wprawdzie na Ziemi Lubuskiej lesistość sięga prawie 50%, to drzewostany liściaste, zgodne z siedliskiem stanowią zaledwie około 10%. Przebadano zróżnicowanie lasów dębowo-grabowych w dwóch kompleksach leśnych w rejonie Zielonej Góry. W celu określenia tendencji dynamicznych w obrębie fitocenoz gradowych porównano dane współczesne z materiałami historycznymi (60 zdjęć fitosocjologicznych). Do zestawień wykorzystano taką samą liczbę zdjęć z przełomu lat 70. i 80. ubiegłego wieku oraz aktualnych (2009, 2010). W obrębie analizowanych płatów postępuje proces degeneracji. Poza zacieraniem się wewnętrznego zróżnicowania zespołu obserwuje się przejawy apofityzacji, geranieryzacji, fruticetyzacji i neofityzacji. Płaty zlokalizowane na obrzeżach Zielonej Góry cechują się obniżeniem stopni stałości i współczynników pokrycia wielu typowo leśnych, a szczególnie „gradowych" roślin oraz spadkiem wartości systematycznej grupy gatunków zespołu i jednostek wyższej rangi. Wzrósł natomiast udział edyfikatorów Artemisietea vidgaris oraz taksonów obcego pochodzenia. W dawnym rezerwacie przyrody Zatonie nadal dominuje niski grąd Galio sylvatici-Carpinetum corydoletosum. Badane płaty cechuje zmiana udziału poszczególnych gatunków budujących drzewostan, istotny wzrost stopni stałości i współczynników pokrycia krzewów, w tym nienotowanych wcześniej antropofltów oraz wycofywanie się edyfikatorów Artemisietea vulgaris i jednoczesny spadek wartości systematycznej dla tej grupy.

EN

Afforestration rate of Ziemia Lubuska is almost 50%, but deciduous forests harmonious with their habitat provide only about 10%. There was examined the diversification of oak-hornbeam forests in two forest cornplexes in surroundings of Zielona Góra. To determine the dynamie tendencies in the area of the oak-hornbeam forests phytocoenoses were compared the present data with the historical materials (60 phytosociological records). To that record-sheets were used the same number of phytosociological records from the end of the 1970s and the beginning of the 1980s of the last century and present (2009, 2010). The degeneration process is progressing in the area of analyzed patches. There are observed signs of apophytisation, geranietyzation, fruticetization and neophytization except for blurring internal diversification of the complex. The participation of typical forest species and the systematic value of the group of species from the Querco-Fagetea class is decreasing. In the more transformed oak-hornbeam forests located on the outskirts of Zielona Góra the number of Artemisietea edificators and taxons of foreign origin is increasing. In the former nature reserve Zatonie analyzed patches characterize by changes in participation of particular forming stand species, significant increase of degrees of Braun-Blanquet scale, shrubs cover factors and withdrawing of Artemisietea vulgaris edificators together with decrease of systematic value for this group.

6

Problemy ochrony ssaków (mammalia) w województwie lubuskim

Gabryś G., Ważna A., Nowakowski K., Kościelska A., Cichocki J.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2014

|

nr 153 (33)

41--55

PL

Województwo lubuskie, choć jedno z najmniejszych w Polsce, charakteryzuje się znacznym zróżnicowaniem przyrodniczym i największą w kraju lesistością (49,7%). Wśród chronionych roślin, grzybów i zwierząt jest wiele unikatowych taksonów w skali europejskiej. Bogaty jest również świat ssaków. Ze 105. znanych z Polski gatunków, w województwie lubuskim stwierdzono 70. Są wśród nich zarówno gatunki chronione, łowne jak też nieobjęte żadną formą ochrony, co nie znaczy jednak, że mało ważne lub bezwartościowe. Są też, niestety takie, które w niedalekiej przeszłości, wyginęły na tym obszarze. Wszystkie ssaki, w mniejszym lub większym stopniu, podlegają antropopresji, a część jest poważnie zagrożona w wyniku niekorzystnych przekształceń środowiskowych. Większość zagrożeń wypływa z dokonujących się globalnie procesów cywilizacyjnych, część – z regionalnej specyfiki oraz uwarunkowań przyrodniczych i gospodarczych terenu Polski Zachodniej. Potrzeba ochrony przyrody, także ssaków, staje się coraz bardziej zrozumiała w szerokich kręgach społeczeństwa. Niemniej, szybko postępujące zmiany, wymagają stałej weryfikacji niekorzystnych czynników zagrażających lubuskiej teriofaunie oraz konkretnych propozycji ochrony ssaków w tym regionie.

EN

Despite being among the smallest provinces in Poland, Lubuskie Province shows a relatively high diversity of natural resources and the highest forest cover in the country (49.7%). There occur many taxa among protected plants, fungi, and animals that are unique at European level. Of the 105 species of mammals known in Poland, 70 were recorded in Lubuskie Province. The list includes protected species, game species, and the unprotected ones. However, the unprotected species are by no means worthless or unimportant. Certain species have unfortunately become extinct in recent times in this area. All mammals are subject to anthropopressure to a certain degree and some of them are seriously endangered due to unfavourable environmental changes. The threats are mainly due to global civilisational processes, but in some cases, the reasons are the local specificity and natural and economic conditions in western Poland. The necessity for nature conservation, including mammals, is becoming increasingly preciated in the society. Nevertheless, the rapid changes require constant verification of unfavourable factors threatening the mammal fauna of the Lubuskie and clearly defined recommendations for the protection of these animals in the region.

7

Wydobycie węgla brunatnego na Ziemi Lubuskiej

Kołodziejczyk U., Asani A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2012

|

nr 148 (28)

107-122

PL

Ziemia Lubuska stanowi fragment mioceńskiej prowincji węglowej, budującej górne piętra monokliny przedsudeckiej. Występują tutaj liczne złoża węgla brunatnego, typu pokładowego (niezaburzone) lub zdeformowanego glacitektonicznie (podczas zlodowaceń plejstoceńskich). W polskiej części Środkowego Nadodrza są to złoża: Babina, Cybinka, Gubin, Brody, Mosty, Żary, Zielona Góra i Sieniawa, gdzie łącznie udokumentowano około 2,2 mld Mg surowca. Aktualnie jest on eksploatowany jedynie w złożu Sieniawa (metodą odkrywkową), gdzie wydobywa się go około 40 tys. Mg rocznie. Z kolei, w niemieckiej części Środkowego Nadodrza występuje około 13,1 mld Mg węgla brunatnego. Jest on wydobywany w kilku kopalniach odkrywkowych: Jänschwalde, Cottbus-Nord, Welzow-Süd (Brandenburgia) i Nochten (Saksonia), a w najbliższej przyszłości planuje się otwarcie kolejnych pięciu kopalń. Dzisiaj również Polska stoi przed dużą szansą zwiększenia wydobycia węgla brunatnego na Środkowym Nadodrzu; w gminach Gubin i Brody planuje się bowiem budowę odkrywki węgla brunatnego oraz elektrowni o mocy 1600 MW.

EN

The Lubuski Region is part of the Miocene coal-bearing province, which builds the upper stages of the Fore-Sudetic monocline. There are numerous brown coal deposits here - bedded (undisturbed) or glacitectonically deformed (during the Pleistocene glaciations). In the Polish part of the Middle Odra Region, are the following deposits: Babina, Cybinka, Gubin, Brody, Mosty, Żary, Zielona Góra and Sieniawa, where altogether approx. 2.2 billion Mg of the resources have been documented. At present, brown coal is only being mined at the Sieniawa deposit (by the surface method), where approx. 40 thousand Mg per year is mined. In the German part of the Middle Odra Region, in turn, there is approx. 13.1 billion Mg of brown coal. It is being mined in several opencast mines: Jänschwalde, Cottbus-Nord, Welzow-Süd (Brandenburg) and Nochten (Saxony), and in the nearest future five other mines are going to be opened. Today, Poland also stands a great chance of increasing its output of brown coal in the Middle Odra Region, as it is going to build a brown coal open pit combined with a power station of 1600 MW in the boroughs of Gubin and Brody.

8

Zmiany powierzchni leśnej wybranych terenów osadniczych Ziemi Lubuskiej w latach 1822 -2003

Wojterska M., Szrama K.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2012

|

nr 16

181--190

PL

Badania nad szatą roślinną różnych typów osadniczych prowadzone są na terenie zachodniej Polski od 2007 r. Wśród 140 analizowanych osad na terenie Ziemi Lubuskiej dominują owalnice (65) oraz ulicówki (25). Szczegółowe studia roślinności na poziomie kompleksów zbiorowisk przeprowadzono w 33 obiektach o najlepiej zachowanej strukturze, z których większość powstała w XIII i XIV wieku. W niniejszym opracowaniu dane te zostały uzupełnione o charakterystykę przemian krajobrazu w otoczeniu 15 z tych wsi, dla których dostępne były historyczne materiały kartograficzne. Szczególną uwagę zwrócono na zmiany powierzchni leśnej, jako wskaźnika natężenia antropopresji. Wykorzystano w tym celu mapy z lat 1822-1828, 1933-1938 oraz 2003. Dla każdego przedziału czasowego obliczony został udział powierzchniowy lasów. Uzyskane wyniki potwierdzają tendencję wzrostu powierzchni leśnej w ostatnich dziesięcioleciach, przy jednoczesnej wyraźnej dynamice przemian krajobrazu w całym analizowanym okresie. Podobny udział powierzchniowy lasów na mapach z lat 1822-28 i współczesnych nie oznacza trwałości kompleksów leśnych. W całym okresie objętym badaniami obserwowane jest powstawanie i zanikanie powierzchni leśnych.

EN

Vegetation studies in different types of settlements are conducted in western Poland since 2007. Out of 140 analysed settlements in the Ziemia Lubuska region, the most common were villages of oval (65) and linear (25) shape. For detailed vegetation studies conducted within spatial complexes, 33 settlements with best preserved structure have been chosen. Their origin has been traced back to the XIII or XIV century. In this study those data have been completed with the description of landscape transformation around 15 villages, for which the historical cartographic sources were available. The share of forests, as indicator of intensity of human impact has been estimated on the maps from the years 1822-1828, 1933-1938 and 2003. The obtained results confirm the tendency of the increment of forest area in last decades. There is however distinct dynamics in the landscape transformation. Similar share of forests on maps from 1822-28 and on contemporary ones does not indicate their persistence, there are observed both decline and emerging of new forest areas.

9

Kierunki zmian sukcesyjnych składu fitocenotycznego i struktury roślinności wodnej i szuwarowej w Jeziorze Długim (Ziemia Lubuska)

Pronin E., Pełechaty M., Pukacz A.

Ekologia i Technika

|

2011

|

R. 19, nr 4

173-182

PL

Celem niniejszej pracy była charakterystyka roślinności wodnej i szuwarowej płytkiego, polimiktycznego, poddanego presji antropogenicznej Jeziora Długiego zlokalizowanego w pobliżu Rzepina (Ziemia Lubuska - środkowo-zachodnia Polska). Zostały omówione możliwe kierunki sukcesji na podstawie analizy różnorodności fitocenotycznej makrofitów w latach 2003 i 2009. W prezentowanej pracy podjęto próbę określenia przyczyn zmian składu syntaksonomicznego zbiorowisk hydromakrofitów Jeziora Długiego, jak również przedstawiono prognozy stanu roślinności badanego zbiornika wodnego na najbliższe lata. Mimo, że jezioro jest intensywnie wykorzystywane, odnotowano wzrost powierzchni łąk ramienicowych, reprezentowanych przez dwa zespoły: Charetum tomentosae oraz Nitellopsidetum obtusae. Natomiast zmniejszyły się powierzchnie fitocenoz Ceratophylletum demersi (zbiorowiska uważanego za wskaźnik eutrofizacji wód) oraz Potameium luceniis. Sytuacja ta może sugerować dobrą jakość wody, będącą wynikiem wewnątrz-biocenotycznych powiązań prowadzących do poprawy przezroczystości wody. Ten stan jest do pewnego stopnia niezależny od stężenia fosforu, promuje występowanie roślinności zanurzonej, której oddziaływanie utrzymuje korzystny stan czystowodny. Roślinność szuwarowa natomiast w Jeziorze Długim stanowi stabilny element roślinności występującej w jego obrębie. Odnośnie roślinności o liściach pływających w 2009 r. odnotowano, wcześniej niestwierdzone zbiorowisko Nymphaeetum albo-candidae, budowane przez rzadki gatunek Nymphaea borealis.

EN

The aim of the paper was to characterize the short-term changes in the water and rush vegetation of a shallow, polymyctic and anthropogenically impacted Długie Lake, located near Rzepin (Ziemia Lubuska Region, mid-Western Poland). A possible directions of succession were discussed on the basis of the phytocenotic diversity of macrophyte vegetation, analyzed in the years 2003 and 2009. Although the lake is intensely used for recreational purposes, the areas of characean meadows, represented by two charophyte associations: Charetum tomentosae and Nitellopsidetum obtusae., increased. By contrast, the areas of phytocoenoses of Ceratophylletwn demersi (claimed to be an indicator of eutrophication) and Potametam lucentis decreased. This may suggest good water quality being a result of intrabiocoenotic interrelationships leading to an improvement of water clarity. This state (so called clear-water state) is to a certain extent independent on the phosphorus concentrations and promote occurrence of submerged vegetation that - in return - maintain clear waters. Rush vegetation was a stable component of the lake's vegetation. Interestingly, among floating-leaved communities Nymphaeetum albo-candidae, that is ranked among rare association and built by a rare nymphaeid Nymphaea borealis was noted newly in 2009.

10

Kenozoik na pograniczu Ziemi Lubuskiej, Pomorza i Wielkopolski

Romanek A.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

T. 192

1--84

PL

Zróżnicowany miąższościowo, od kilku do 200 m, kompleks kenozoiczny pokrywa w obrębie bloku Gorzowa utwory górnokredowe. Obejmuje morskie skały oligoceńskie (formacja mosińska dolna i górna, formacja rupelska) oraz osady z pogranicza lądu i morza (formacja czempińska). Z niewielką przerwą na utworach oligoceńskich leżą lądowe osady mioceńskie (formacja gorzowska, krajeńska, adamowska i poznańska). Czwartorzęd reprezentuje sześć poziomów litostratygraficznych glin lodowcowych i towarzyszących im piasków i żwirów wodnolodowcowych oraz piasków i mułków zastoiskowych. Z okresu interglacjału ferdynandowskiego, wielkiego, zlodowaceń północnopolskich, holocenu i prawdopodobnie interglacjału lubelskiego i eemskiego notowane są osady rzeczne, a z interglacjałów wielkiego i eemskiego znane są osady jeziorne. Obszar przecinają wielkie, wydłużone, wycięte w podłożu czwartorzędu glacidepresje. Pospolite są też formy mniejsze, zamknięte, o średnicy kilku kilometrów i głębokości 100 m. Tworzą struktury glacitektoniczne I i II rzędu. Struktury te wypełnione są osadami glacjalnymi zlodowacenia nidy. Nidziańskie osady glacjalne oraz skały ich podłoża zorganizowane są w struktury fałdowo-łuskowe, o amplitudach od kilku- do kilkudziesięciu metrów i promieniach od kilkudziesięciu do 200 m, tworzące struktury glacitektoniczne III rzędu. Łącznie nadają one obszarowi charakterystyczny styl budowy geologicznej cechujący się zaburzonym pograniczem skał czwartorzędowych i ich podłoża, obecnością głębokich depresji glacitektonicznych i ich fałdowo-łuskowych wypełnień oraz towarzyszących depresjom mniej wyrazistych glacielewacji. Za proces deformacji i wypełniania odpowiada przede wszystkim najstarszy na analizowanym obszarze, nidziański lądolód. Utworzone przezeń struktury zostały później zmodyfikowane przez młodsze lądolody. Zaburzone osady paleogeńskie, neogeńskie i czwartorzędowe budują glacitektoniczne plejstoceńskie piętro strukturalne. Podścielają je horyzontalnie zalegające utwory paleogeńsko-neogeńskiego piętra strukturalnego, a nadbudowują lokalnie zaburzone w morenach spiętrzonych osady czwartorzędowe plejstoceńsko-holoceńskiego piętra strukturalnego. Łącznie piętra te tworzą kenozoiczny kompleks strukturalny.

EN

The Upper Cretaceous deposits in the area of Gorzów Block underlie the Cenozoic Sequence with highly diversified thickness varying from a few to 200 m. The complex is composed of marine Oligocene sediments (Lower and Upper Mosina formation, Rupel formation) and brackish facies (Czempiń formation). The Oligocene deposits are overlain with a small gap by the continental Miocene sequence (Gorzów, Krajenka, Adamów and Poznań formations). The Quaternary is represented by six lithostratigraphic glacial tills accompanied by glaciofluvial sand and gravel as well as by glaciolacustrine sand and silt. The oldest alluvial deposits date back to the Ferdynandów Interglacial, whereas the first lacustrine ones are ascribed to the Great Interglacial. The area is cut by immense elongated negative landforms (several tens of km long, up to 20 km wide and 100 m deep). Smaller, closed forms of a few kilometres in diameter and 100 m in depth are commonly observed. Altogether, they form the glaciotectonic structures of type I and II. They are filled with glacial sediments of the Nidanian Glaciation. The Nidanian glacial sediments and the deposits underlying the structures of type I and II are organized in a fold-slice form with the amplitudes varying from a few to several tens of metres and the radii from several tens to 200 m. These are the glaciotectonic structures of type III. In total, they contribute to a specific geological composition of the area, which is characterized by deep glaciotectonic depressions and their fold-slice fills as well as by deformed contacts between the Quaternary rocks and their basement. The processes of filling and deformation were due to the activity of the Nidanian ice sheet, the oldest one in the study area. The disturbed Paleogene, Neogene and Quaternary deposits form the Pleistocene glaciotectonic structural level. It is underlain by horizontal deposits of the Paleogene-Miocene structural level and overlain by Quaternary deposits of the Pleistocene-Holocene structural level composed of horizontal sediments locally deformed to form push-moraines. Together, they form the Cenozoic structural sequence.

11

Rola parametrów biotycznych i abiotycznych w ocenie stanu ekologicznego jezior Ziemi Lubuskiej

Pukacz P., Pełechaty M., Pełechata A.

Ekologia i Technika

|

2009

|

R. 17, nr 2

81-86

PL

W latach 2002-2005 przeprowadzono interdyscyplinarne badania 30 jezior zlokalizowanych na obszarze Ziemi Lubuskiej. Celem pracy jest próba weryfikacji stosowanych metod badawczych w kontekście ich ewentualnej aplikacyjności w ocenie stanu ekologicznego. Prowadzone badania objęły zarówno szeroko rozumiane, abiotyczne parametry siedliskowe, jak i wybrane parametry biotyczne. Z grupy wskaźników abiotycznych, mających, zgodnie z wytycznymi Ramowej Dyrektywy Wodnej, charakter uzupełniający wskaźniki biotyczne, wybrane zostały podstawowe cechy morfometryczne jezior oraz fizyczno-chemiczne cechy wody. Wśród wymienianych w dyrektywie ramowej grup organizmów bioindykacyjnych są rośliny mikro- i makroskopowe, które w prezentowanych badaniach zostały uwzględnione w grupie parametrów biotycznych. Uwzględnione w badaniach jeziora charakteryzują się dużą różnorodnością, zarówno pod względem morfometrycznym, jak i biocenotycznym, która w znacznym stopniu odzwierciedla naturalne proporcje dla regionu. W kontekście zaproponowanej w 2005 r. przez Koladę i in. abiotycznej typologii jezior, na uwagę zasługuje jednak fakt, iż pod względem powierzchni, najliczniejszymi na Ziemi Lubuskiej są małe jeziora polimiktyczne. Natomiast, jeziora powyżej 50 ha, stanowią tylko nieco ponad 10 % wszystkich naturalnych zbiorników jeziornych. Należy przy tym podkreślić, iż wstępne wyniki prowadzonych badań pokazują, że wśród jezior o powierzchni do 50 ha jest wiele zbliżonych do stanu naturalnego, niezwykle cennych przyrodniczo ekosystemów. Przeprowadzone analizy statystyczne pokazują, iż uwzględnione parametry w różnym stopniu determinują potencjalne zróżnicowanie stanu ekologicznego badanych jezior, co sugero wać może konieczność stosowania szeroko rozumianych badań interdyscyplinarnych, co zgodne jest z założeniami dyrektywy wodnej. Zaobserwowano ponadto, iż istotnym czynnikiem kształtującym stan ekologiczny niektórych ekosystemów jeziornych może być udział zbiorowisk zanurzonych makrofitów (w szczególności ramienic) w fitolitoralu. Uzyskane wyniki pokazują również, iż w określonych sytuacjach, zwłaszcza w odniesieniu do małych jezior polimiktycznych, istotną rolę w ocenie stanu ekologicznego odgrywać mogą relacje pomiędzy poszczególnymi parametrami, szczególnie oddziaływania pomiędzy makrofitami i fitoplanktonem.

EN

In the years 2002-2005 30 lakes of varied morphometric features were investigated on the area of Lubuskie Lakeland (mid-Western Poland). The aim of the study was to recognize the applicability of selected biological and habitat traits for the assessment of the ecological status of lakes, as well as to characterize the importance of interrelations between the individual elements of the lake ecosystems. In each lake the basic habitat traits and phytocoenotic diversity of vegetation, as well as the phytoplankton biomass, were characterized. The results show that in some particular lakes the potential ecological status may be more influenced by the intrabiocoenotic relationships than individual elements of the lake ecosystems.

12

Local government and its role in creating innovative surroundings for small and medium-sized enterprises

Cupiał B., Wyrwa J., Zarębska J., Bandelak-Rosłonkiewicz D.

Management

|

2008

|

Vol. 12, no 1

156-167

EN

The present paper analyzes the role of a local government in creating innovative surroundings for local MSP (small and medium-sized enterprises). The goal of this work is to present theoretical as well as practical conditions for creating this environment by local governments of the Lubuski Region.

PL

W artykule poddano analizie rolę samorządu terytorialnego w tworzeniu innowacyjnego otoczenia dla lokalnego MŚP. Celem artykułu jest prezentacja teoretycznych i praktycznych uwarunkowań tworzenia tego otoczenia przez samorządy Ziemi Lubuskiej.