Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Glisno – zapomniane uzdrowisko oparte na węglu brunatnym

Gontaszewska A.

Hereditas Minariorum

|

2016

|

Vol. 3

157--166

PL

Artykuł opisuje nieistniejące już uzdrowisko, jakie funkcjonowało w pierwszej połowie XIX wieku w Gliśnie (Ziemia Lubuska). Opierało się ono na leczniczych właściwościach wód mineralnych z lokalnych źródeł oraz na tzw. mule węglowym. Nie jest do końca wiadome, czy muł węglowy był swego rodzaju nawodnionym węglem brunatnym, jego mieszaniną, czy też może rozłożonym torfem. Przedstawiono charakterystykę mułu węglowego, cytując XIX-wieczne analizy chemiczne. Artykuł opisuje także pokrótce historię górnictwa węgla brunatnego w okolicy Glisna. Górnictwo to należy do najstarszych na terenie obecnej Polski. Podano także zarys historii samej wsi Glisno i losy dawnego uzdrowiska aż do czasów współczesnych.

EN

The paper presents the no longer existing spa located in Glisno (Ziemia Lubuska, West Poland) which functioned in first half of the 19th century. The spa was based on local mineral water and socalled lignite sludge. It is not known if the lignite sludge was a kind of saturated lignite, its mixture or peat. A description of lignite sludge was provided based on the available chemical analysis from the 19th century. In 19th century Glisno was one of the oldest lignite mines in Poland. The paper also focuses on the history of Glisno village which was closely connected to the lignite and the history of the 18th century palace where the former spa was located.

2

Problemy ochrony ssaków (mammalia) w województwie lubuskim

Gabryś G., Ważna A., Nowakowski K., Kościelska A., Cichocki J.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2014

|

nr 153 (33)

41--55

PL

Województwo lubuskie, choć jedno z najmniejszych w Polsce, charakteryzuje się znacznym zróżnicowaniem przyrodniczym i największą w kraju lesistością (49,7%). Wśród chronionych roślin, grzybów i zwierząt jest wiele unikatowych taksonów w skali europejskiej. Bogaty jest również świat ssaków. Ze 105. znanych z Polski gatunków, w województwie lubuskim stwierdzono 70. Są wśród nich zarówno gatunki chronione, łowne jak też nieobjęte żadną formą ochrony, co nie znaczy jednak, że mało ważne lub bezwartościowe. Są też, niestety takie, które w niedalekiej przeszłości, wyginęły na tym obszarze. Wszystkie ssaki, w mniejszym lub większym stopniu, podlegają antropopresji, a część jest poważnie zagrożona w wyniku niekorzystnych przekształceń środowiskowych. Większość zagrożeń wypływa z dokonujących się globalnie procesów cywilizacyjnych, część – z regionalnej specyfiki oraz uwarunkowań przyrodniczych i gospodarczych terenu Polski Zachodniej. Potrzeba ochrony przyrody, także ssaków, staje się coraz bardziej zrozumiała w szerokich kręgach społeczeństwa. Niemniej, szybko postępujące zmiany, wymagają stałej weryfikacji niekorzystnych czynników zagrażających lubuskiej teriofaunie oraz konkretnych propozycji ochrony ssaków w tym regionie.

EN

Despite being among the smallest provinces in Poland, Lubuskie Province shows a relatively high diversity of natural resources and the highest forest cover in the country (49.7%). There occur many taxa among protected plants, fungi, and animals that are unique at European level. Of the 105 species of mammals known in Poland, 70 were recorded in Lubuskie Province. The list includes protected species, game species, and the unprotected ones. However, the unprotected species are by no means worthless or unimportant. Certain species have unfortunately become extinct in recent times in this area. All mammals are subject to anthropopressure to a certain degree and some of them are seriously endangered due to unfavourable environmental changes. The threats are mainly due to global civilisational processes, but in some cases, the reasons are the local specificity and natural and economic conditions in western Poland. The necessity for nature conservation, including mammals, is becoming increasingly preciated in the society. Nevertheless, the rapid changes require constant verification of unfavourable factors threatening the mammal fauna of the Lubuskie and clearly defined recommendations for the protection of these animals in the region.

3

Kierunki zmian sukcesyjnych składu fitocenotycznego i struktury roślinności wodnej i szuwarowej w Jeziorze Długim (Ziemia Lubuska)

Pronin E., Pełechaty M., Pukacz A.

Ekologia i Technika

|

2011

|

R. 19, nr 4

173-182

PL

Celem niniejszej pracy była charakterystyka roślinności wodnej i szuwarowej płytkiego, polimiktycznego, poddanego presji antropogenicznej Jeziora Długiego zlokalizowanego w pobliżu Rzepina (Ziemia Lubuska - środkowo-zachodnia Polska). Zostały omówione możliwe kierunki sukcesji na podstawie analizy różnorodności fitocenotycznej makrofitów w latach 2003 i 2009. W prezentowanej pracy podjęto próbę określenia przyczyn zmian składu syntaksonomicznego zbiorowisk hydromakrofitów Jeziora Długiego, jak również przedstawiono prognozy stanu roślinności badanego zbiornika wodnego na najbliższe lata. Mimo, że jezioro jest intensywnie wykorzystywane, odnotowano wzrost powierzchni łąk ramienicowych, reprezentowanych przez dwa zespoły: Charetum tomentosae oraz Nitellopsidetum obtusae. Natomiast zmniejszyły się powierzchnie fitocenoz Ceratophylletum demersi (zbiorowiska uważanego za wskaźnik eutrofizacji wód) oraz Potameium luceniis. Sytuacja ta może sugerować dobrą jakość wody, będącą wynikiem wewnątrz-biocenotycznych powiązań prowadzących do poprawy przezroczystości wody. Ten stan jest do pewnego stopnia niezależny od stężenia fosforu, promuje występowanie roślinności zanurzonej, której oddziaływanie utrzymuje korzystny stan czystowodny. Roślinność szuwarowa natomiast w Jeziorze Długim stanowi stabilny element roślinności występującej w jego obrębie. Odnośnie roślinności o liściach pływających w 2009 r. odnotowano, wcześniej niestwierdzone zbiorowisko Nymphaeetum albo-candidae, budowane przez rzadki gatunek Nymphaea borealis.

EN

The aim of the paper was to characterize the short-term changes in the water and rush vegetation of a shallow, polymyctic and anthropogenically impacted Długie Lake, located near Rzepin (Ziemia Lubuska Region, mid-Western Poland). A possible directions of succession were discussed on the basis of the phytocenotic diversity of macrophyte vegetation, analyzed in the years 2003 and 2009. Although the lake is intensely used for recreational purposes, the areas of characean meadows, represented by two charophyte associations: Charetum tomentosae and Nitellopsidetum obtusae., increased. By contrast, the areas of phytocoenoses of Ceratophylletwn demersi (claimed to be an indicator of eutrophication) and Potametam lucentis decreased. This may suggest good water quality being a result of intrabiocoenotic interrelationships leading to an improvement of water clarity. This state (so called clear-water state) is to a certain extent independent on the phosphorus concentrations and promote occurrence of submerged vegetation that - in return - maintain clear waters. Rush vegetation was a stable component of the lake's vegetation. Interestingly, among floating-leaved communities Nymphaeetum albo-candidae, that is ranked among rare association and built by a rare nymphaeid Nymphaea borealis was noted newly in 2009.

4

Kenozoik na pograniczu Ziemi Lubuskiej, Pomorza i Wielkopolski

Romanek A.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

T. 192

1--84

PL

Zróżnicowany miąższościowo, od kilku do 200 m, kompleks kenozoiczny pokrywa w obrębie bloku Gorzowa utwory górnokredowe. Obejmuje morskie skały oligoceńskie (formacja mosińska dolna i górna, formacja rupelska) oraz osady z pogranicza lądu i morza (formacja czempińska). Z niewielką przerwą na utworach oligoceńskich leżą lądowe osady mioceńskie (formacja gorzowska, krajeńska, adamowska i poznańska). Czwartorzęd reprezentuje sześć poziomów litostratygraficznych glin lodowcowych i towarzyszących im piasków i żwirów wodnolodowcowych oraz piasków i mułków zastoiskowych. Z okresu interglacjału ferdynandowskiego, wielkiego, zlodowaceń północnopolskich, holocenu i prawdopodobnie interglacjału lubelskiego i eemskiego notowane są osady rzeczne, a z interglacjałów wielkiego i eemskiego znane są osady jeziorne. Obszar przecinają wielkie, wydłużone, wycięte w podłożu czwartorzędu glacidepresje. Pospolite są też formy mniejsze, zamknięte, o średnicy kilku kilometrów i głębokości 100 m. Tworzą struktury glacitektoniczne I i II rzędu. Struktury te wypełnione są osadami glacjalnymi zlodowacenia nidy. Nidziańskie osady glacjalne oraz skały ich podłoża zorganizowane są w struktury fałdowo-łuskowe, o amplitudach od kilku- do kilkudziesięciu metrów i promieniach od kilkudziesięciu do 200 m, tworzące struktury glacitektoniczne III rzędu. Łącznie nadają one obszarowi charakterystyczny styl budowy geologicznej cechujący się zaburzonym pograniczem skał czwartorzędowych i ich podłoża, obecnością głębokich depresji glacitektonicznych i ich fałdowo-łuskowych wypełnień oraz towarzyszących depresjom mniej wyrazistych glacielewacji. Za proces deformacji i wypełniania odpowiada przede wszystkim najstarszy na analizowanym obszarze, nidziański lądolód. Utworzone przezeń struktury zostały później zmodyfikowane przez młodsze lądolody. Zaburzone osady paleogeńskie, neogeńskie i czwartorzędowe budują glacitektoniczne plejstoceńskie piętro strukturalne. Podścielają je horyzontalnie zalegające utwory paleogeńsko-neogeńskiego piętra strukturalnego, a nadbudowują lokalnie zaburzone w morenach spiętrzonych osady czwartorzędowe plejstoceńsko-holoceńskiego piętra strukturalnego. Łącznie piętra te tworzą kenozoiczny kompleks strukturalny.

EN

The Upper Cretaceous deposits in the area of Gorzów Block underlie the Cenozoic Sequence with highly diversified thickness varying from a few to 200 m. The complex is composed of marine Oligocene sediments (Lower and Upper Mosina formation, Rupel formation) and brackish facies (Czempiń formation). The Oligocene deposits are overlain with a small gap by the continental Miocene sequence (Gorzów, Krajenka, Adamów and Poznań formations). The Quaternary is represented by six lithostratigraphic glacial tills accompanied by glaciofluvial sand and gravel as well as by glaciolacustrine sand and silt. The oldest alluvial deposits date back to the Ferdynandów Interglacial, whereas the first lacustrine ones are ascribed to the Great Interglacial. The area is cut by immense elongated negative landforms (several tens of km long, up to 20 km wide and 100 m deep). Smaller, closed forms of a few kilometres in diameter and 100 m in depth are commonly observed. Altogether, they form the glaciotectonic structures of type I and II. They are filled with glacial sediments of the Nidanian Glaciation. The Nidanian glacial sediments and the deposits underlying the structures of type I and II are organized in a fold-slice form with the amplitudes varying from a few to several tens of metres and the radii from several tens to 200 m. These are the glaciotectonic structures of type III. In total, they contribute to a specific geological composition of the area, which is characterized by deep glaciotectonic depressions and their fold-slice fills as well as by deformed contacts between the Quaternary rocks and their basement. The processes of filling and deformation were due to the activity of the Nidanian ice sheet, the oldest one in the study area. The disturbed Paleogene, Neogene and Quaternary deposits form the Pleistocene glaciotectonic structural level. It is underlain by horizontal deposits of the Paleogene-Miocene structural level and overlain by Quaternary deposits of the Pleistocene-Holocene structural level composed of horizontal sediments locally deformed to form push-moraines. Together, they form the Cenozoic structural sequence.