Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Fluorescencja chlorofilu jako narzędzie do oceny stopnia eutrofizacji ekosystemów wodnych na przykładzie stawów na obszarze gminy Raszyn

Szymański N., Burzyńska I., Kalaji H. M., Mastalerczuk G.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 2

73--80

PL

Obecnie dostępne metody oceny stopnia eutrofizacji są kosztowne, czasochłonne i wymagają posiadania zaawansowanej aparatury laboratoryjnej oraz wiedzy. Celem niniejszej pracy było określenie prostej i uzasadnionej ekonomicznie metody monitorowania skutków eutrofizacji wody na obszarze rolniczym oraz powiązanie wyników monitorowania parametrów fizykochemicznych wody z fluorescencją chlorofilu jako potencjalnego zagrożenia dla zdrowia na podstawie ustalonych poziomów alarmowych. Badania prowadzono w zbiornikach wodnych zlokalizowanych na obszarze wiejskim, różniących się intensywnością eksploatowania terenów przyległych: znajdujących się w otoczeniu obszarów intensywnie uprawianych rolniczo oraz w obszarze chronionym rezerwatu przyrody. W pracy określono wydajność aparatu fotosyntetycznego glonów oraz właściwości fizykochemiczne wody. Badania wykazały, że wzrost intensywności fluorescencji chlorofilu związany jest ze zwiększonym ładunkiem substancji biogennych oraz ze wzmożonym wzrostem mikroogranizmow zawierających chlorofil. Wyniki wskazują, na możliwość zastosowana pomiarów fluorescencji chlorofilu do oceny stopnia eutrofizacji wód. Zaprezentowana metoda ma szanse na nieinwazyjną, szybką i precyzyjną ocenę stanu fizjologicznego ekosystemów wodnych na obszarach wiejskich, szczególnie narażonych na procesy eutrofizacji.

EN

The currently available methods for the assessment of the eutrophication degree are expensive, time-consuming and require advanced laboratory equipment and knowledge. The aim of this work was to determine a simple and economically justified method of monitoring the effects of eutrophication of water in the agricultural area and linking the results of monitoring physicochemical parameters of water with chlorophyll fluorescence as a potential health risk on the basis of established alarm levels. The research was conducted in water reservoirs located in the rural area, differing in the intensity of exploitation of adjacent areas: located in the vicinity of intensively cultivated areas and in the protected area of the nature reserve. The work determined the efficiency of the photosynthetic apparatus of algae and physicochemical properties of water. The studies have shown that the increase in the chlorophyll fluorescence intensity is associated with an raised biogenic load and an increased occurrence of chlorophyll-containing micro-fractions. The results indicate the possibility of using chlorophyll fluorescence measurements to assess the degree of water eutrophication. The presented method can be used for a non-invasive, quick and precise assessment of the physiological status of water ecosystems in rural areas, particularly vulnerable to the eutrophication processes.

2

Ocena wybranych wskaźników fizykochemicznych w wodach rzeki Raszynki

Burzyńska I.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2016

|

T. 16, z. 3

23--34

PL

Celem pracy była ocena jakości wody fizykochemicznych w rzece Raszynce na podstawie wybranych wskaźników fizykochemicznych Badania prowadzono na terenie rolniczej zlewni Raszynki (17,14 km2). Rzeka płynie przez powiaty piaseczyński i pruszkowski (woj. mazowieckie) i jest prawym dopływem rzeki Utraty. Próbki wody pobierano raz w miesiącu od lutego do końca listopada w latach 2014–2015 ze stałych punktów badawczych zlokalizowanych wzdłuż rzeki (R_1–R_10). W próbkach zmierzono pH i przewodność elektryczną właściwą (EC) oraz oznaczono stężenie wybranych składników, tj. N-NO3, N-NH4, P-PO4, Na, K, Mg, Ca i Cl-. Przeważająca liczba próbek wód z rzeki (78,0%) była złej jakości z powodu nadmiernego stężenia składników biogennych, tj. N-NO3, N-NH4 i P-PO4. Stężenie Mg, Ca oraz Cl- w wodzie rzeki było bardzo małe, pozwalające zaliczyć ją do I klasy jakości dla wód powierzchniowych.

EN

The aim of the study was to evaluate selected physical and chemical indicators in the waters of the Raszynka River on the background of land use in its vicinity. Study was carried out in the agricultural Basin of the Raszynka River (17.14 km2). Raszynka runs through Piaseczno and Pruszków districts on Masovian province. This river is a right tributary of the Utrata River. Water samples were collected monthly from February to November 2014–2015 with solid research points located along the river (R_1 to R_10). The vast number of water samples from the river (78.0%) were of bad quality due to excessive concentration of biogenic ingredients, i.e. N-NO3, N-NH4 and P-PO4. The concentration of Mg, Ca and Cl- in the river waters was very small, allowing include this to I class of surface waters.

3

Zróżnicowane użytkowanie łąki a jakość wód gruntowych

Burzyńska I.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2014

|

T. 14, z. 3

5--18

PL

Celem pracy była ocena jakości wód gruntowych spod łąki o zróżnicowanym, produkcyjnym i nieprodukcyjnym użytkowaniu. Badania prowadzono na wieloletnim doświadczeniu łąkowym, usytuowanym na czarnej ziemi zdegradowanej o składzie granulometrycznym piasku gliniastego mocnego, w miejscowości Janki w woj. mazowieckim. W latach 1981–2010 doświadczenie było użytkowane produkcyjnie, a od 2011 r. – nieprodukcyjnie. Produkcyjne użytkowanie łąki polegało na mineralnym nawożeniu zróżnicowanymi dawkami azotu (120 i 240 kg N·ha-1 ) w formie saletry amonowej i wapniowej oraz zbieraniu runi łąkowej w trzech pokosach w ciągu sezonu wegetacyjnego. Użytkowanie nieprodukcyjne polegało na jednorazowym koszeniu runi, zgodnie z zaleceniami pakietu rolnośrodowiskowego dla łąk ekstensywnych. Skoszoną roślinność łąkową usuwano z połowy obiektów, a na drugiej połowie ją pozostawiano. Wykazano, że nieprodukcyjne użytkowanie łąki przyczyniło się do poprawy jakości wód gruntowych, zwłaszcza do zmniejszenia w nich stężenia: N-NO3, P-PO4 i Ca. Bez względu na sposób użytkowania łąki stężenie potasu w wodach gruntowych było małe, co może świadczyć o znacznej pojemności kompleksu sorpcyjnego gleby.

EN

The aim of the study was to assess the quality of groundwater from a meadow of varying productive and non-production use. The studies were carried out in a long-term meadow experiment located on degraded black earth of a grain size structure of strong loamy sand in Janki, Masovian Province. In the years 1981–2010 the meadow experiment was productively used, and in 2011–2012 it was used non-productively. Productive use of the meadow consisted in the application of different doses of mineral nitrogen fertilization (120 and 240 kg N·ha-1) in two forms (ammonium nitrate and calcium nitrate) and in mowing three times a season. Non-productive use of the experimental meadow consisted in single mowing per vegetation season according to agri-environmental package for extensive meadows. Mown sward was harvested from a half of the plot and left on the other half. Nonproductive use of the meadow improved the quality of ground water by the reduction of N-NO3, P-PO4 and Ca concentrations. Regardless of meadow use, potassium concentration in ground water was low, which may indicate a considerable capacity of the soil sorption complex.

4

Potas w glebie, roślinności i płytkich wodach gruntowych na tle zróżnicowanego użytkowania

Burzyńska I.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 1

49-58

PL

Celem pracy była ocena wpływu zróżnicowanego użytkowania łąki na glebie mineralnej na zawartość potasu w glebie, roślinności łąkowej oraz w płytkich wodach gruntowych. Badania prowadzono na długoletnim doświadczeniu łąkowym założonym w 1981 r. na czarnej ziemi zdegradowanej w Laszczkach, w województwie mazowieckim. W latach 2001-2010 pobierano próbki gleby i płytkich wód gruntowych. Natomiast próbki roślinności łąkowej pobierano w czasie I pokosu w latach 2009-2010. W wyciągu glebowym 0,01 mol CaCl2·dm-³ w wodach gruntowych oraz w roztworach mineralizowanych próbek roślinności łąkowej oznaczono zawartość K metodą płomieniowej spektrometrii atomowej (FAAS). Długotrwałe nawożenie saletrą wapniową stabilizowało odczyn gleby oraz przeciwdziałało stratom łatwo rozpuszczalnego K z gleby łąkowej. Koszenie i usuwanie roślinności z powierzchni poletek przyczyniło się do zmniejszenia zawartości K w glebie, szczególnie w warunkach odczynu umiarkowanie kwaśnego. Stężenie potasu w płytkich wodach gruntowych było uzależnione od sposobu użytkowania łąki. Zaniechanie produkcyjnego użytkowania łąki przyczyniło się do znacznych sezonowych wahań stężenia K w płytkich wodach gruntowych.

EN

The aim of this study was to assess the effect of diversified use of a meadow on potassium content in the soil, meadow vegetation and in shallow ground waters. The studies were carried out in a long-term grassland experiment initiated in 1981 in Laszczki in the Masovian Province. Samples of soil and shallow ground water from control wells were collected in 2001-2010. Plant samples were taken during the first cut in the years 2009-2010. Potassium content was measured with the flame atomic absorption spectrophotometry in 0.01 mol CaCl2·dm-³ soil extracts, in ground waters and in the samples of meadow vegetation after their mineralisation. Long-term fertilisation with calcium nitrate stabilized soil pH and counteracted the losses of easily soluble K from meadow soil. Mowing and removal of meadow vegetation from the surface of plots reduced K content in the soil, especially under moderately acidic soil pH. Potassium concentration in shallow ground water depended on the way the meadow was used. The abandonment of productive use of the meadow contributed to substantial seasonal variations of K concentration in shallow ground waters.

5

Zróżnicowane użytkowanie łąki a zawartość rozpuszczalnego węgla organicznego w czarnej ziemi zdegradowanej

Burzyńska I.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 3

65-72

PL

Przedmiotem badań była ocena zróżnicowanego użytkowania łąki na zawartość rozpuszczalnego węgla organicznego w czarnej ziemi zdegradowanej. Badania prowadzono na długoletnim doświadczeniu łąkowym, usytuowanym na czarnej ziemi zdegradowanej w Laszczkach w woj. mazowieckim. Długookresowe nawożenie azotem w formie saletry amonowej wpływało na zakwaszenie gleby oraz zwiększało zawartość RWO w glebie, bardziej niż po nawożeniu saletrą wapniową. Systematyczne koszenie i pozostawianie rozdrobnionej roślinności łąkowej na powierzchni poletek, zwiększało zawartość biomasy łatwo podatnej na procesy jej rozkładu. W wyniku czego zwiększyła się zawartość RWO w glebie łąkowej.

EN

The objective of this study was to assess the effect of different use of a meadow on dissolved organic carbon (DOC) content in mineral soil. Studies were carried out in a long-term grassland experiment on black degraded soil in Laszczki (Masovian Province). Long-term nitrogen fertilisation with ammonium nitrate contributed more to soil acidification and increased DOC content than fertilisation with calcium nitrate Systematic mowing and leaving the meadow vegetation on the plots increased the content of biomass susceptible to degradation. This resulted in the increased DOC content in meadow soil.

6

Wpływ uwilgotnienia i nawożenia gleby na zawartość makroelementów w resztkach pożniwnych pszenicy jarej

Martyniak L., Burzyńska I., Kolasiński J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 1

89-97

PL

W pracy przedstawiono zawartość N, P, K, Ca i Mg w resztkach pożniwnych pszenicy jarej w warunkach różnego uwilgotnienia gleby i zróżnicowanego nawożenia NPK. Podstawę opracowania stanowiły wyniki badań doświadczeń wazonowych, przeprowadzonych w hali wegetacyjnej IMUZ Falenty w latach 1983-1985. Wykorzystano do tego część wyników, dotyczących analizy chemicznej ścierni i korzeni, dotychczas niepublikowanych. Stwierdzono, że uwilgotnienie gleby wpływało istotnie na kumulację azotu, fosforu i potasu w korzeniach roślin oraz wapnia w ścierni. Nawożenie mineralne NPK istotnie zwiększało zawartość w ścierni wszystkich badanych makroelementów z wyjątkiem azotu, a nie miało większego wpływu na kumulację tych składników w korzeniach pszenicy jarej. Na podstawie analizy wariancji wykazano istotny wpływ odmian na kumulację azotu, potasu i wapnia w ścierni i korzeniach, magnezu w ścierni oraz fosforu w korzeniach pszenicy jarej.

EN

The content of N, P, K, Ca and Mg in stubble of spring wheat grown at different soil moisture and NPK fertilisation is presented in this paper. The study was based on results of pot experiments carried out in a green house of the IMUZ Falenty in the years 1983-1985. Unpublished results of chemical analyses of stubble and roots were used in this study. Soil moisture significantly affected accumulation of nitrogen, phosphorus and potassium in plant roots and of calcium in stubble. Mineral NPK fertilisation significantly increased the content of all analysed macro-elements (except nitrogen) in stubble but showed insignificant effect on accumulation of these components in roots of spring wheat. Analysis of variance showed a significant effect of plant variety on accumulation of N, P and Ca in stubble and roots, on Mg accumulation in stubble and P in roots of spring wheat.

7

Ocena zawartości rozpuszczalnych form potasu i RWO w warstwie gleby stanowiącej podłoże długoletniego składowania obornika

Burzyńska I., Pietrzak S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 4

23-32

PL

Celem pracy jest ocena zawartości rozpuszczalnych form potasu i RWO w warstwie gleby, stanowiącej podłoże wieloletniego składowania obornika. Badania prowadzono w miejscu, na którym bezpośrednio na gruncie przez ponad 20 lat przechowywano obornik bydlęcy. Do badań pobrano próbki gleby z 10-centymetrowych warstw profilu do głębokości 90 cm z 10 punktów, zlokalizowanych w miejscu wieloletniego składowania obornika oraz w pobliżu niego. Stwierdzono, że gleba pobrana z miejsca składowania obornika zawierała przeciętnie 803,6 mg·dm-³ łatwo rozpuszczalnego potasu oraz 106,3 mg·dm-³ RWO. W stosunku do zawartości tych składników w profilu glebowym ich zawartość w punktach kontrolnych oddalonych o kilkanaście metrów od składowiska była kilkakrotnie mniejsza. Uzyskano istotne dodatnie wartości współczynników korelacji liniowych Pearsona i nieliniowych Spearmana między zawartością w glebie potasu a RWO oraz pH, mierzonym w 1 mol·dm-³ KCl. Na podstawie badań wykazano, że długotrwałe przechowywanie obornika bezpośrednio na gruncie przyczynia się do wymywania łatwo rozpuszczalnych form składników mineralnych w głąb profilu glebowego, stanowiąc tym samym zagrożenie jakości wód gruntowych.

EN

The aim of this work was to evaluate the content of soluble forms of potassium and DOC in the soil layer from under long standing manure stockyard. Analyses were made in a place where manure was stored directly on the ground for over 20 years. Soil samples were taken from soil layers from 0 to 90 cm depth in 10 points situated in manure storage and nearby. The soil contained on average 803.6 mg·dm-³ of soluble potassium and 106.3 mg·dm-³ DOC. These values were by 46.1 and 2.7 times higher, respectively, than those in soil profile from control points situated a dozen or so meters apart. Significant positive values of linear Pearson correlation coefficients and non-linear Spearman correlation coefficients were found between the content of potassium and DOC and pH measured in 1 mol·dm-³ KCl. It was shown that long-lasting manure storage directly on the ground contributed to leaching of easily soluble forms of nutrients far inside the soil profile which consequently posed a threat for the quality of ground waters.

8

Wpływ zaniechania nawożenia oraz zbioru runi łąkowej na zawartość rwo oraz rozpuszczalnych form potasu i magnezu w glebie i w płytkich wodach gruntowych

Burzyńska I.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

T. 9, z. 3

19-28

PL

Przedmiotem badań była ocena zawartości RWO i rozpuszczalnych form K i Mg w glebie łąkowej oraz w płytkich wodach gruntowych. Po czterech latach od zmiany sposobu użytkowania łąki wykazano zwiększenie zawartości rozpuszczalnych form potasu w glebie łąkowej. Wieloletni brak nawożenia magnezem przyczynił się do małej zawartości łatwo rozpuszczalnych form tego składnika, będącej przyczyną zachwiania równowagi między potasem i magnezem w glebie. Otrzymane zależności między zawartością RWO w glebie a stężeniem K w płytkich wodach gruntowych wskazują na możliwość przenikania tego składnika do wód gruntowych wraz ze zwiększaniem zawartości RWO.

EN

The content of DOC and soluble forms K and Mg in soil after abandoned fertilisation and harvesting was analysed in order to follow their displacement to shallow ground waters. Studies were carried out in long-term meadow experiment set up in 1981 in the aim to assess the effect of liming and the use of various doses and forms of nitrogen fertilizers. Since 2004 fertilisation and harvesting of meadow plants were given up. Four years after this change the increase of soluble forms of potassium were found in meadow soil. Long lasting lack of magnesium fertilisation resulted in a small content of this macroelement and disturbed the soil equilibrium between potassium and magnesium. Obtained correlations between DOC in the soil and K in shallow ground waters point to a possible penetration of potassium with increasing content of DOC.

9

Węgiel organiczny w glebie łąkowej na tle jej użytkowania, nawożenia i uwilgotnienia

Sapek B., Burzyńska I.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

T. 9, z. 1

111-127

PL

Oceniono zmiany zawartości węgla organicznego, utlenialnego (C-org) oraz rozpuszczalnego węgla organicznego (RWO), oznaczonego w wyciągu z gleby za pomocą 0,01 mol CaCl2 dm-3, w mineralnej glebie dwóch doświadczeń łąkowych w ponad 20-letnim okresie badań. Przebieg i kierunek tych zmian w czasie użytkowania jako łąki kośnej oraz po jego zaniechaniu rozpatrzono na tle dawki i formy nawozu azotowego oraz odczynu jako skutku następczego wpływu wapnowania, a także stosowania saletry wapniowej. Zmiany zawartości C-org w glebie łąkowej użytkowanej kośnie zależały, w głównej mierze, od jej zasobności w węgiel i części ilaste oraz od panujących w niej warunków wilgotnościowych, kształtowanych poziomem wody gruntowej. W glebie łąkowej ubogiej w C-org stwierdzono jego akumulację w miarę upływu lat. W glebie łąkowej zasobnej w C-org i części ilaste oraz w warunkach sprzyjających mineralizacji materii organicznej istnieje możliwość ubytku węgla w miarę upływu lat. Zaniechaniu rolniczego użytkowania łąki kośnej towarzyszyło zmniejszenie zawartości RWO, czemu sprzyjała obecność jonów wapnia w glebie i uprzednie jej nawożenie saletrą wapniową. Ta mobilna forma węgla może być dobrym oraz prostym w oznaczeniu wskaźnikiem jego dynamiki w szeroko pojętym środowisku przyrodniczym.

EN

The changes of oxidizable organic carbon (C-org) content and of dissolved organic carbon (DOC) extracted with 0.01 M CaCl2· dm-3, from mineral soils of two meadow experiments were estimated during more than 20 years study period when meadows were mown and after abandonment of their utilisation. The changes of carbon content were confronted with doses and forms of nitrogen fertilizer and soil pH resulting from liming and calcium nitrate fertilization. Observed changes of organic carbon content and their direction depended chiefly on soil richness in carbon and clay particles and on soil humidity determined by groundwater level. Organic carbon in C-poor meadow soils was observed to accumulate with time. The loss of carbon was possible from C-rich meadow soil containing much clay particles under conditions favouring the mineralization of organic matter. The decrease of DOC content in the soil was confirmed after abandonment of agricultural use of mown meadows, which was further enhanced by the presence of calcium ions, particularly in the case of previous fertilization with calcium nitrate. This mobile form of carbon could be a good and simple to determine indicator of the carbon dynamics in the environment.

10

Zastosowanie testu 0,01 mol x dm-3 chlorku wapnia w ocenie zasobności gleby łąkowej i jakości wód gruntowych

Burzyńska I.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2008

|

T. 8, z. 2a

13-32

PL

Celem badań była ocena przydatności wyciągu 0,01 mol · dm-3 CaCl2 z gleby łąkowej do określenia współzależności między zawartością składników mineralnych w tej glebie a ich zawartością w roślinności łąkowej I pokosu oraz między zawartością składników mineralnych w wyciągu z gleby a ich stężeniem w płytkich wodach gruntowych. Badania prowadzono w celu wyznaczenia liczb granicznych zawartości w glebie dostępnych dla roślinności łąkowej form składników na podstawie zawartości tych składników w wyciągu 0,01 mol · dm-3 CaCl2. Wspomniany roztwór ekstrakcyjny stosowano także do oceny ryzyka zanieczyszczenia płytkich wód gruntowych wymienionymi składnikami mineralnymi. Badania prowadzono na wieloletnich doświadczeniach łąkowych oraz na łąkach produkcyjnych. Na podstawie wyznaczonych korelacji liniowych Pearsona między zawartością wybranych składników, tj. P, K, Mg, Mn i Zn, z "diagnostycznej" warstwy gleby (0-15 cm) a ich zawartością w roślinności łąkowej I pokosu wyznaczono wstępnie zawartości graniczne dostępnych form składników w mineralnej glebie użytkowanej łąkowo. Stwierdzono statystycznie istotne współzależności Spearmana między zawartością fosforu i magnezu w wyciągu z gleby a ich stężeniem w płytkich wodach gruntowych w okresie od marca do grudnia. Ostateczne wyznaczenie zawartości granicznych w glebie dostępnych dla roślinności łąkowej form składników mineralnych na podstawie wyciągu 0,01 mol · dm-3 CaCl2, a także oszacowanie ryzyka zanieczyszczenia płytkich wód gruntowych będzie możliwe po wykonaniu szerszych badań w skali kraju.

EN

The studies were aimed at evaluating the usefulness of 0.01 M CaCl2 soil extract to analyse the relationships between the content of mineral elements in meadow soil and in grassland vegetation of the Ist cut and between the content of mineral elements in this soil extract and their concentration in shallow ground waters. Studies were carried out to determine the threshold values of nutrients availability for grassland vegetation from their content in 0.01 M CaCl2 soil extract and to estimate the risk of shallow ground water pollution. Studies were carried out in a long-term grassland experiments in Janki, Laszczki, Falenty and Baniocha (Masovian Province) and in typical productive meadows in farms situated in Gródek (Podlasian Province), Małszyce (Kujawsko-Pomorskie Province) and Dziarnowo (Masovian Province). Preliminary threshold concentrations of available nutrients were determined from Pearson's coefficients of linear correlation between the content of P, K, Mg, Mn and Zn in 0.01 M CaCl,sub>2 soil extract from a "diagnostic" layer (0-15 cm) and their content in grassland vegetations of the I-cut. Significant Spearman correlation was found between the content of P and Mg in 0.01 M CaCl2 soil extract and their concentration in shallow ground waters from March to December. Definite calculation of the threshold concentrations of available mineral nutrients based on 0.01 M CaCl2 soil extract and risk assessment of ground waters pollution will be possible after broader studies.

11

Ocena wpływu wybranych cech gleb łąkowych na przenikanie rozpuszczalnych form składników mineralnych do płytkich wód gruntowych

Burzyńska I.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2007

|

T. 7, z. 2a

95-106

PL

Przedmiotem badań była ocena wpływu wybranych cech gleby łąkowej, tj. pHCaCl2 i zawartości rozpuszczalnego węgla organicznego (RWO) na przemieszczanie się łatwo rozpuszczalnych form składników mineralnych do płytkich wód gruntowych. W latach 2001-2005 co miesiąc pobierano próbki gleby z warstw 0-10 i 10-20 cm oraz płytkich wód gruntowych ze studzienek kontrolnych zainstalowanych na pasach ochronnych wieloletnich doświadczeń łąkowych w miejscowościach: Janki, Laszczki, Falenty i Baniocha w województwie mazowieckim. Statystycznie istotne dodatnie współczynniki rang Spearmana w układzie wartość pHCaCl2 - stężenie wybranych składników w płytkich wodach gruntowych otrzymano dla: P, K, Mg, natomiast ujemne wartości tych współczynników - dla Mn i Zn. Ujemne wartości współczynników korelacji otrzymano także w przypadku zależności stężenia badanych składników mineralnych w płytkich wodach gruntowych od zawartości RWO w wyciągu z gleby łąkowej w 0,01 mol·dm-³ roztworze CaCl2.

EN

The study consisted in estimating the effect of soil features such as pH and dissolved organic carbon (DOC) content in 0.01 M CaCl2 soil extract on leaching of soluble forms of mineral elements to shallow ground waters. In the years 2001-2005 monthly soil samples were taken from soil layers: 0-10 and 10-20 cm and shallow ground waters were taken from control wells situated in buffer strips of the long-term meadow experiments in Janki, Laszczki, Falenty and Baniocha in Masovian Province. Positive statistically significant correlations of Spearman between pHCaCl2 and the concentration of macro- and micronutrients in shallow ground waters were found for P, Mg and negative correlations for Mn and Zn. Negative statistically significant were also found between the content of DOC and concentration of these elements in shallow ground waters.

12

Wpływ terminu pobrania próbek gleby na współzależność między zawartością P, K i Mg w wyciągu 0,01 mol CaCl2·dm-³ z gleby i ich stężeniem w płytkich wodach gruntowych

Burzyńska I.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 1

77-87

PL

Przedmiotem badań była ocena wpływu terminu pobrania próbek gleby na współzależność między zawartością fosforu, potasu i magnezu w wyciągu 0,01 mol CaCl2·dm-³ z gleby i ich stężeniem w płytkiej wodzie gruntowej. Próbki gleby z warstwy 0-10 i 10-20 cm oraz wody gruntowej ze studzienek kontrolnych zainstalowanych na pasach ochronnych wieloletnich doświadczeń łąkowych w miejscowościach: Janki, Laszczki, Falenty i Baniocha w województwie mazowieckim pobierano do badań w latach 2001-2003 co miesiąc. Współzależności rang Spearmana między zawartością fosforu i magnezu w wyciągu 0,01 mol CaCl2·dm-³ z gleby a ich stężeniem w płytkiej wodzie gruntowej były statystycznie istotne w próbkach gleby i wody gruntowej pobranych w ciągu całego sezonu badań od marca do grudnia, natomiast współzależności dotyczące potasu - jedynie w glebie pobranej w maju i we wrześniu oraz w wodzie gruntowej pobranej w okresie od lipca do listopada. Wykazano przesunięcie w czasie między zawartością fosforu i potasu w wyciągu 0,01 mol CaCl2·dm-³ z gleby a stężeniem tych składników w wodzie gruntowej.

EN

The study consisted in evaluating the effect of the term of soil sampling on relationships between the content of P, K and Mg in 0.01 M CaCl2 soil extract and their concentration in shallow ground waters. In the years 2001-2003 soil samples were taken monthly from layers: 0-10 and 10-20 cm and the shallow ground waters were taken from control wells situated in buffer strips of the long-term meadow experiments in Janki, Laszczki, Falenty and Baniocha in Masovian Province. Significant Spearman's correlations between the content of P and Mg in 0.01 M CaCl2 soil extract and their concentrations in shallow ground water were found for the whole season from March to December. In the case of potassium, significant correlations were obtained for soil samples taken in May and September and for ground waters taken between July and November. Time delay between P and K in the 0.01 M CaCl2 soil extract and their concentration in shallow ground waters was demonstrated.

13

Ocena następczego wpływu wapnowania oraz dawki nawozu azotowego na zawartość fosforu i potasu rozpuszczalnego w 0,01 mol CaCl2 dm -3 w glebie łąkowej

Burzyńska I.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. spec.

93-102

PL

Badania prowadzono na trzech długoletnich doświadczeniach łąkowych założonych w 1981 r. w Jankach i Laszczkach oraz w 1987 r.- w Falentach. Celem niniejszej pracy było wykazanie następczego efektu wapnowania oraz zastosowania zróżnicowanych dawek i formy nawozu azotowego na zawartość fosforu i potasu rozpuszczalnego w wyciągu 0,01 mol CaCl2·dm-³ z gleby łąkowej. Wykazano, że nawożenie dawką azotu wynoszącą 240 kg·ha-¹ zmniejszało zawartość rozpuszczalnych form fosforu i potasu w glebie doświadczeń łąkowych, nie wykazano natomiast wpływu zabiegu wapnowania na tę zawartość. Nawożenie organiczno-mineralne na obiektach NG240 i NG360 zwiększało zawartość rozpuszczalnych form tych składników w glebie doświadczenia w Falentach. Wyciąg glebowy 0,01 mol CaCl2·dm-³ charakteryzuje się pewną czułością, umożliwiającą ocenę zmian zawartości rozpuszczalnych form fosforu i potasu w glebie łąkowej po zastosowaniu zróżnicowanych dawek i formy nawozu azotowego.

EN

Studies were carried out in three long-term meadow experiments set up in 1981 in Janki, Laszczki and in 1987 in Falenty. This study was aimed to demonstrate the effect of liming and the use of various doses and forms of nitrogen fertilizers on the content of phosphorus and potassium in 0.01 M CaCl2 soil extract from meadow soil. Fertilization with nitrogen dose 240 kg N·ha-¹ diminished soluble forms of phosphorus and potassium in soil. Organic-mineral fertilizers on objects: NG240 and NG360 increased the content of soluble forms of these elements in the soil from the experiment in Falenty. No effect was found of liming on soluble forms of phosphorus and potassium in the soil from meadow experiments. Extraction with 0.01 M CaCl2 is sensitive enough to characterise changes in the content of soluble forms of phosphorus and potassium in meadow soil after the use of various doses and forms of nitrogen fertilizers.

14

Współzależność między zawartością RWO w roztworze ekstrakcyjnym 0,01 mol CaCl2 a wybranymi składnikami mineralnymi w wodach gruntowych

Burzyńska I.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2a

525-535

PL

Przedmiotem badań była ocena współzależności zawartości rozpuszczalnego węgla organicznego (RWO) w 0,01 mol·dm-³ roztworze CaCl2 i wybranych składników w wodach gruntowych. Badania wykonano w próbkach gleby i wody gruntowej pobranych z 10 gospodarstw demonstracyjnych położonych w miejscowościach: Gródek (woj. podlaskie), Małszyce (woj. kujawsko-pomorskie) i Dziarnowo (woj. mazowieckie). Statystycznie istotne współzależności korelacyjne w układzie zawartość RWO w 0,01 mol·dm-³ roztworze CaCl2 - zawartość wybranych składników mineralnych w wodach gruntowych, otrzymano dla: P, K, Mg i Mn z gospodarstw w Dziarnowie, P i Mg z gospodarstw w Małszycach oraz dla Zn z gospodarstw w Gródku. Statystycznie istotne współzależności otrzymano również między zawartością fosforu w roztworze ekstrakcyjnym (P CaCl2) i wartościami absorbancji wody gruntowej (która jest miarą zawartości związków węgla organicznego) przy: A280, A472, A664 dla próbek z gospodarstw w Gródku i Małszycach oraz przy A280 dla próbek z gospodarstw z Dziarnowa. Otrzymane współzależności wskazują na przydatność 0,01 mol·dm-³ roztworu CaCl2 do oceny wzbogacenia wody gruntowej w rozpuszczalne związki węgla organicznego, które mogą tworzyć kompleksy ze składnikami mineralnymi.

EN

The study consisted in evaluating the relationships between dissolved organic carbon (DOC) content in 0.01 mol·dm-³ CaCl2 soil extract and the concentration of macro and microelements in ground waters. Analysed samples of soil and ground water were taken from 10 demonstration farms in Gródek (Podlasian Province), Małszyce (Kujawsko-Pomorskie Province) and Dziarnowo (Masovian Province). Statistically significant correlations between DOC in 0.01 mol·dm-³ CaCl2 and the concentration of macro- and microelements in ground waters were found for: P, K, Mg and Mn in farms in Dziarnowo, for P and Mg in farms in Małszyce and for Zn in farms in Gródek. Statistically significant correlations between PCaCl2 and ground water absorbency at 280, 472 and 664 nm wavelengths were obtained for the farms in Gródek and Małszyce and only for that at 280 nm for farms in Dziarnowo. Obtained correlations proved the usefulness of the 0.01 mol·dm-³ CaCl2 soil extract for estimating the enrichment of ground waters in dissolved organic carbon which might form complexes with macro- and micronutrients.

15

Porównanie przydatności roztworów 0,01 mol·dm-³ CaCl2 oraz 0,5 mol·dm-³ HCl do oceny zasobności w składniki pokarmowe mineralnych gleb łąkowych

Burzyńska I., Sapek B., Kalińska D.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2002

|

T. 2, z. 1

65--75

PL

Przedmiotem badań było porównanie przydatności dwóch roztworów ekstrakcyjnych – 0,5 mol·dm-³ HCl oraz 0,01 mol·dm-³ CaCl2 do oceny zasobności mineralnych gleb łąkowych w składniki pokarmowe, tj.: P, K, Mg, Mn i Zn, nawożonych zróżnicowanymi dawkami azotu (120 i 240·kg·ha-¹ N) oraz formami nawozu azotowego (saletrą amonową – AN i saletra wapniowa – CN). Ilości składników mineralnych uwolnione z gleby do badanych roztworów ekstrakcyjnych są zależne od warstwy gleby oraz formy zastosowanej saletry. Przeciwdziałające postępującemu zakwaszeniu stosowanie saletry wapniowej zwiększało zawartość cynku uwalnianego do obydwóch wyciągów. Obydwa roztwory ekstrakcyjne wykazują własną specyfikę i zakres działania. Roztwór 0,01 mol·dm-³ CaCl2, będący słabym roztworem ekstrakcyjnym, może być przydatny do oceny zasobności gleb łąkowych w łatwo rozpuszczalne formy składników mineralnych.

EN

The study was aimed to compare the suitability of two extracting solutions – 0.5 M CaCl2 and 0.01 M HCl – for assessing nutrient content (P, K, Mg, Mn and Zn) in mineral meadow soils fertilized with different nitrogen fertilizers (ammonium saltpeter AN and calcium saltpeter CN) at two rates (120 and 240 kg·ha-¹ N). The amount of extracted nutrients depended on the soil layer and type of fertilizer. Application of calcium saltpeter, which was originally used to counteract soil acidification, resulted in the increase of zinc extracted to both solutions. Both extractants have their specific properties and range of activity. 0.01 M CaCl2 being a weak extractant may be useful in assessing the amount of easily soluble forms of nutrients in meadow soils.

16

Dynamika potasu w mineralnej glebie łąkowej w zależności od zróżnicowanych form oraz dawek azotu, potasu i odczynu gleby

Barszczewski J., Burzyńska I., Kalińska D.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2001

|

T. 1, z. 1

137--145

PL

Badania prowadzono na wieloletnim doświadczeniu łąkowym założonym w 1987 roku w Falentach na czarnej ziemi zdegradowanej, uprzednio głęboko zdrenowanej, co ograniczało podsiąk wody z głębszych warstw gleby. Niedobory wody uzupełniano przez deszczowanie. Celem niniejszej pracy było rozpoznanie dynamiki potasu w mineralnej glebie łąkowej po wieloletnim stosowaniu zróżnicowanej formy i dawki potasu i azotu oraz w zależności od zróżnicowanego odczynu gleby. W 1997 roku pobrano próbki glebowe z profilu do 1 m z czterech warstw: 0–10, 10–30, 30–60 i 60–100 cm. W 1998 roku pobrano je do głębokości 25 cm w następujących warstwach: 0–5, 5–10, 10–15, 15–20 i 20–25 cm. W celu oznaczenia zawartości różnych form potasu w glebie zastosowano następujące roztwory ekstrakcyjne: 0,5-M HCl, 1-M CH3COONH4 i 0,01-M CaCl2. W okresie od rozpoczęcia badań do 1997 i 1998 roku ilość potasu wniesiona na poszczególne obiekty znacznie się różniła. Największą zawartość wszystkich form potasu oraz istotne jej zmiany między poszczególnymi obiektami stwierdzono tylko w górnych warstwach gleby do 10 cm głębokości. Naruszenie formy aktywnej i wymiennej potasu na obiektach B i C świadczy, że większe dawki nawozów nie w pełni pokryły potrzeby runi względem potasu. Nawożenie organiczne spowodowało duże zwiększenie zawartości tego pierwiastka, głównie formy aktywnej i wymiennej. Korelacje między zawartością poszczególnych form potasu w glebie wykazały wysoce istotną dodatnią współzależność. Ujemną współzależność stwierdzono między pH gleby a omawianymi formami potasu.

EN

Studies were carried out in a long-term meadow experiment set up in 1987 at Falenty on black, degraded earth, formerly deeply drained, which limited water rising from the deeper soil layers. Water deficits were supplemented by sprinkling. This study was aimed to analyze potassium dynamics in mineral meadow soil after multiannual use of variable forms and doses of potassium and nitrogen and at variable soil pH. In the first stage, mineral fertilizers were applied in the amounts: A – 120 kg N per ha, 80 kg P2O5 per ha, 100 kg K2O per ha, B – 240 kg N per ha, 120 kg P2O5 per ha, 150 kg K2O per ha, C – 360 kg N per ha, 160 kg P2O5 per ha, 200 kg K2O per ha. Two objects (D and E) were fertilized with organic and mineral fertilizers in amounts equivalent to the variant B. In the second stage potassium doses were increased by 20 % on all objects and doubled (to 360 kg K2O per ha) on the object E. From the beginning till the years 1997 and 1998 the amounts of potassium introduced to particular objects varied greatly. In 1997 samples of the soil profile to a depth of 1 m were taken from four layers: 0-10, 10-30, 30-60 and 60-100 cm. In 1998 the samples were taken from depths: 0-5, 5-10, 10-15, 15-20 and 20-25 cm. 0.5 M HCl, 1 M CH3COONH4 and 0.01 M CaCL2 were used as solvents to extract various forms of potassium from soils. Final determinations were made with the flame emission spectrophotometry. Greatest amounts of all potassium forms and significant differences between particular objects were found only in the upper 10 cm soil layers. Changes in the active and exchangeable forms of potassium in objects B and C showed that larger fertilizer doses did not cover the sward requirements for potassium. Organic fertilization increased potassium content, mainly its active and exchangeable forms. The contents of particular potassium forms in the soil were significantly correlated. A negative relationship was found between soil pH and the described potassium forms.