Analiza bilansu azotu, fosforu i potasu w łąkarskich gospodarstwach ekologicznych

• Autorzy: Barszczewski J. , Jankowska-Huflejt H. , Wolicka M.

Warianty tytułu

EN

Analysis of nitrogen, phosphorus and potassium balance in meadow organic farms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ekologiczny sposób gospodarowania ogranicza ilość składników wprowadzanych do gospodarstwa z zewnątrz i może zakłócać/utrudniać racjonalną gospodarkę tymi składnikami. Oceny gospodarowania składnikami N, P, K w wybranych, zróżnicowanych obszarowo, gospodarstwach ekologicznych z dużym udziałem trwałych użytków zielonych dokonano na podstawie badań ankietowych prowadzonych w latach 2005-2006. Opracowano bilanse tych składników wykorzystując metodę "u wrót gospodarstwa". Salda tych bilansów były wyraźnie zróżnicowane w zależności od obszaru gospodarstwa, a także obsady zwierząt, struktury zasiewów i udziału trwałych użytków zielonych w użytkach rolnych i udziału bobowatych w runi. Najwyższe salda bilansu azotu (nadwyżki), stwierdzono w grupie gospodarstw najmniejszych 1,0-10,0 ha, charakteryzujących się największą obsadą zwierząt gospodarskich, i największych, z grupy >50 ha o znacznie mniejszej obsadzie zwierząt i z dominacją zbóż w strukturze zasiewów. Najbardziej wyrównane salda bilansu azotu wystąpiły w grupie gospodarstw 10,1-20,0 ha, charakteryzujących się średnią obsadą zwierząt (0,8 DJP·ha-¹), mniejszym udziałem użytków zielonych w UR oraz dużą różnorodnością upraw polowych. Salda bilansu fosforu i potasu w większości gospodarstw były ujemne, wskazujące przede wszystkim na potrzebę zwiększenia obsady zwierząt i produkcji obornika.

EN

Ecological way of farming may limit the input of elements to the farm and may disturb/hamper rational use of these elements. N, P and K management in selected organic farms of various areas and large part of permanent grasslands was assessed based on questionnaire studies in the years 2005-2006. Nutrient balance was calculated with the "at the farm's gate" method. The balances were distinctly differentiated depending on farms' area, animal stock, crop structure, percentage share of grasslands in total croplands and the share of legumes in sward. The largest nitrogen surplus was found in smallest farms of an area from 1.0 to 10.0 ha having large animal stock and in the largest farms of an area over 50 ha with much smaller animal stock and cereals dominating in the crop structure. Most even nitrogen balance was characteristic for farms of 10.1 to 20.0 ha with medium animal stock (0.8 LU ha-¹), smaller percentage of grasslands and variable field crops. Phosphorus and potassium balance was negative in most farms indicating the need for increasing animal stock and manure production.

Słowa kluczowe

PL

bilans u wrót gospodarstwa; gospodarstwa ekologiczne zróżnicowane obszarowo; obsada zwierząt; struktura użytkowania i zasiewów; trwałe użytki zielone

EN

animal stock; balance at the farm's gate; land use and crop structure; organic farms of various areas; permanent grasslands

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 7, z. 2b
• Strony: 7--19
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., wykr.

Twórcy

autor

Barszczewski J.

autor

Jankowska-Huflejt H.

autor

Wolicka M.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, Zakład Łąk i Pastwisk, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn; tel. [phone], w. 217,

Bibliografia

• Badania nad wpływem pasz pochodzenia łąkowo-pastwiskowego na produkcję zwierzęcą w gospodarstwach ekologicznych, 2005 i 2006. Raport naukowy z realizacji projektu badawczego MRiRW kierowanego przez dr inż. H. Jankowską-Huflejt. Falenty: IMUZ maszyn.
• BARSZCZEWSKI J., BURS W., 2003. Polowe bilanse azotu, fosforu i potasu w gospodarstwie na przykładzie Zakładu Doświadczalnego w Falentach. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 3 z. 1 (7) s. 25-37.
• BARSZCZEWSKI J., WALCZUK T., BURS W., 1999. Bilans azotu, fosforu i potasu w gospodarstwie na przykładzie Zakładu Doświadczalnego w Falentach: Wiad. IMUZ t. 20 z. 1 s. 29-37.
• BARSZCZEWSKI J., JANKOWSKA-HUFLEJT H., PROKOPOWICZ J., 2006. Bilanse azotu, fosforu i potasu w gospodarstwach ekologicznych o dużym udziale łąk i pastwisk. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 6 z. 1 (16) s. 35-46.
• BARSZCZEWSKI J., JANKOWSKA-HUFLEJT H., WOLICKA M., 2007. Bilanse azotu, fosforu i potasu w zróżnicowanych obszarowo gospodarstwach ekologicznych. J. Res. Applic. Agricult. Eng. vol. 52 (3) s. 5-9.
• JOŃCZYK K., 2005. Ocena wykorzystania i strat azotu w ekologicznym i konwencjonalnym systemie produkcji roślinnej. Wybrane zagadnienia ekologiczne we współczesnym rolnictwie. Monografia. T. 2. Poznań: Inst. Maszyn Rol. s. 77-82.
• KOPIŃSKI J, 2005. Bilans składników pokarmowych w gospodarstwach ekologicznych w regionie Brodnicy. W: Rolnictwo ekologiczne - najlepszym rozwiązaniem dla społeczeństwa i środowiska. Mater. konf. Puławy, 11–13 września 2005. Puławy: IUNG s. 37-39.
• KRISTENSEN E., KRISTENSEN I., 1992. An analysis of nitrogen input, -yield and -loss in organic and conventional dairy farms. W: The study of livestock systems in a research and development framework. 2nd Intern. Symp. Zaragoza, Spain 11th-12th September 1992. s. 8-13.
• ŁABĘTOWICZ J., MAJEWSKI E., RADECKI A., KASZCZUK M., 2002. Bilans fosforu w wybranych gospodarstwach rolnych w Polsce. Nawozy Nawożenie nr 4 (13) s. 139-148.
• MARCINKOWSKI T., 2002. Identyfikacja strat azotu w towarowych gospodarstwach rolnych Żuław Wiślanych. Woda Środ. Obsz. Wiej. Rozpr. nauk. monogr. nr 1 ss. 79.
• PIETRZAK S., 2005. Ocena stanu gospodarowania azotem i fosforem w wybranych gospodarstwach prowadzących chów bydła mlecznego w regionie Podlasia. Zesz. Edukac. 10. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 49-56.
• PIETRZAK S., SAPEK A., MICHALSKI W., PERKA J., RYBKA U. 1997. Bilans azotu w gospodarstwie rolnym jako przedmiot edukacji ekologicznej. Zesz. Edukac. 4. Falenty: Wydaw. IMUZ. s. 57-63.
• Rozporządzenie Komisji (EWG) NR 94/92 z dnia 14 stycznia 1992 r. ustanawiające szczegółowe zasady wprowadzenia w życie uzgodnień dotyczących przywozu z państw trzecich przewidzianych w rozporządzeniu (EWG) nr 2092/91 w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów rolnych i środków spożywczych. Według stanu prawnego na dzień 31 lipca 2006 r. Dz. U. L 011, 17/01/1992
• SAPEK A., 1999. Nitrogen balance and cycling in Polish agriculture. Conf. Proc. Nitrogen cycle and balance in Polish agriculture. Falenty/Nadarzyn near Warsaw. December 1-2, 1998. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 7-24.
• SIMON J-C., LE CORRE L., VERTES F. 1994. Nitrogen balances on a farm scale: results from dairy farms in North West France. W: Grassland and society s. 429-433.
• TUSIŃSKI E., PIETRZAK S., 2006. Program komputerowy „NPK - bilans składników nawozowych w gospodarstwie”. Falenty: IMUZ.
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym. Dz.U. 2004 nr 93 poz. 898.
• Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2092/91 z dnia 21 czerwca w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów rolnych i środków spożywczych. Dz. Urz. L 198 z 22.07.1991 s. 1.