Tytuł artykułu
Autorzy
Identyfikatory
Warianty tytułu
Rtęć w węglu brunatnym złoża Turów
Języki publikacji
Abstrakty
Euxinic environments rich in organic matter which lead to energetic raw materials concentration show favourable conditions for mercury enrichment. In brown coal deposits at Turów coal open mine the mercury content varies depending on type of coal and is 0.48 ppm in average. Many years of brown coal burning in electric plants in Turow region and adjacent parts of Bohemia and Germany may be a cause of increased mercury content in the environment. Because of toxic character of mercury its content near industrial plants burning natural combustibles should be systematically controlled.
Rtęć w składach magmowych jest typowym pierwiastkiem rozproszonym. Najwyższe jej koncentracje związane są z działalnością hydrotermalną. Rtęć wystepuje głównie jako siarczek - cynober lub rtęć rodzima. W środowiskach hipergenicznych podwyższoną zawartość rtęci obserwuje się w skałach ilastych i glebach. Szczególnie sprzyjające warunki do koncentracji rtęci istnieją w środowiskach euksenicznych, zawierających dużo substancji organicznej. Dlatego węgle kopalne, łupki bitumiczne i ropy naftowe są wzbogacone w rtęć. Nośnikami rtęci są głównie siarczki żelaza, powszechnie występujące w węglu i towarzyszących mu skałach ilastych. W środowisku hipergenicznym rtęć wykazuje dużą aktywność chemiczną i biologiczną; przy współudziale bakterii może podlegać metylacji. Rtęć jest pierwiastkiem łatwo lotnym, duże jej ilości wprowadzane są do atmosfery w wyniku spalania wegla i innych surowców energetycznych. Trzeciorzędowa seria osadowa niecki żytawskiej wypełniona jest osadami ilasto-piaszczystymi, które przedzielone są dwoma pokładami węgla brunatnego. Średnia miąższość dolnego pokładu węga (I) oceniana jest na 10 m, a górnego (II) na 45 m. Zawartość rtęci w węglach turoszowskich jest zróżnicowana w granicach 0,05-2,71 ppm, przy średniej = 0,48 ppm. Średnie jej zawartości są porównywalne ze średnimi zawartościami w węglach brunatnych z innych złóż. W próbkach węgla z pokładu I zaznacza się spadek zawartości Hg od spągu do stropu, co może być związane z występującymi bazaltoidami w podłożu niecki. Wyraźne zróżnicowanie zawartości rtęci zaznacza się między róznymi typami węgla. W odmianach ksylitowych i ksylitowo-ziemistych zawartość rtęci jest najwyższa i wynosi średnio 0.88 ppm, w odmianach ziemistych i ziemisto-ksylitowych wraz z węglami zżelifikowanymi - 0,22 ppm, w odmianach piropissytowych (bitumicznych) średnia zawartość Hg jest najniższa i wynosi 0,14 ppm. Wieloletnie spalanie węgla brunatnego z kopalni Turów w elektrowniach polskich oraz ze złóż sąsiadujących - w elektrowniach czeskich i niemieckich - może być przyczyną podwyższonej zawartości rtęci w środowisku tego regionu. Ze względu na silne właściowości toksyczne rtęci oraz jej zdolność do koncentrowania się w niektórych organizmach roślinnych i zwierzęcych, w rejonach oddziaływania elektrowni spalających węgle powinna być prowadzona stała kontrola stężenia tego pierwiastka.
Słowa kluczowe
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
19--27
Opis fizyczny
Bibliogr., fot., tab.
Twórcy
autor
autor
- Institute of Geochemistry, Mineralogy and Petrography, Warsaw University al. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa, Poland
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BPZ2-0006-0001
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.