Obecność polichlorowanych bifenyli (PCB) i pestycydów chloroorganicznych (OCP) w osadach dennych ujścia Odry

• Autorzy: Piotrowski S.

Warianty tytułu

EN

Presence of polychlorinated biphenyls (PCBs) and organochlorine pesticides (OCPs) in bottom sediments of the Odra River Estuary (NW Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zawartości siedmiu badanych kongenerów PCB (wartość średnia wynosi 8,6 ppb) w osadach powierzchniowych ujścia Odry poniżej Szczecina są niskie i generalnie nie przekraczają wartości granicznych dla II klasy czystości osadów wodnych. Wyższe stężenia polichlorowanych bifenyli stwierdza się w osadach basenów i kanałów portowych Szczecina (średnio EPCB wynosi 38,1 ppb), które w konsekwencji zaliczyć należy do osadów IV klasy czystości. Większość analizowanych pestycydów chloroorganicznych występuje w ilościach śladowych (<0,01 ppb). Jedynie DDT, p,p'-DDE, DDD i $-HCH wykazują stężenia wyższe, ale nie przekraczające norm opisanych dla I klasy czystości osadów (odpowiednio wartości maksymalne: 0,6; 0,5; 0,7 i 0,4 ppb). Badane osady pod kątem obecności w nich PCB i pestycydów chloroorganicznych wykazują nieznaczną lub niską toksyczność na organizmy bentoniczne.

EN

In 1996, the contents of the seven examined PCB congeners (with an average of 8.6 ppb) in superficial sediments of the Odra River estuary downstream of Szczecin were low and generally did not exceed the boundary values for the 2nd water sediment cleanness class. Higher concentrations of the polychlorinated biphenyls werefoundin the sediments of Szczecin port basins and canals (with an average of sigma PCB 38.1 ppb); consequently these sediments should be classified as the 4^th cleanness class sediments. Most of the analysed chloroorganic pesticides are found in trace concentrations (<0.01 ppb). The only exception are DDT, p,p '-DDE, DDD and sigma-HCH which show higher concentrations although they do not exceed the standards set for the 1^st sediment cleanness class (respectively the maximum values: 0.6; 0.5; 0.7 and 0.4 ppb). The concentrations of PCBs and OCPs in the sediment are likely to cause detrimental biological effects in the benthic organisms and pose risk to fishes.

Słowa kluczowe

PL

estuarium Odry; osady denne; polichlorowane bifenyle; pestycydy chloroorganiczne; zanieczyszczenie; toksyczność

EN

Odra River estuary; bottom sediments; PCBs; OCPs; pollution; toxicity

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 51, nr 10
• Strony: 835--840
• Opis fizyczny: Bibliogr. 41 poz., tab.

Twórcy

autor

Piotrowski S.

• Instytut Nauk o Morzu, Uniwersytet Szczeciński, ul. Felczaka 3a, 71-412 Szczecin

Bibliografia

• 1. BERAN E. & GRYGLEWICZ S. 1997 - PCB odpad niebezpieczny w środowisku. Wrocław.
• 2. BOJAKOWSKA I. 2001 - Kryteria oceny zanieczyszczenia osadów wodnych. Prz. Geol., 49: 213-218.
• 3. BOJAKOWSKA I., SOKOŁOWSKA G. & STRZELECKI R. 2000 - Trwałe zanieczyszczenia organiczne - wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, polichlorowane bifenyle i pestycydy chloroorganiczne - w osadach zbiornika włocławskiego. Prz. Geol., 48: 837-843.
• 4. BROWN D.W., MCCAIN B.B., HORNESS B.H., SLOAN C.A., TILBURY K.L., PIERCE S.M., BURROWS D.G., CHAN S.L., LANDAHL J.T. & KRAHN M.M. 1998 - Status, correlations and temporal trends of chemical contaminants in fish and sediment from selected sites on the Pacific Coast of the USA. Mar. Pollut. Bull., 37: 67-85.
• 5. CHAM-EN KUO, SHIU-MEI LIU & CHIAREIY LIU 1999 - Biodegradation of Coplanar polychlorinated biphenyls by anaerobic microorganisms from estuarine sediments. Chemosphere, 39: 1445-1458.
• 6. CICERO A.M., MECOZZI M., MORLINO R., PELLEGRINI D. & VESCHETTI E. 2000 - Distribution of chlorinated organic pollutants in harbor sediments of Livorno (Italy): A multivariate approach to evaluate dredging sediments. Environm. Monitor. and Assess., 71: 297-316.
• 7. CONYERS S.T., BELL C.H., LEBRUN M., GRENIER L., GOURDE P., BERGERON M.G., LABRECQUE G., BEAUCHAMP D. & DANNENBERGER D. 1996 - Chlorinated microcontaminants in surface sediments of the Baltic Sea - Investigations in the Belt Sea, the Arkona Sea and the Pomeranian Bight. Mar. Pollut. Bull., 32: 772-781.
• 8. DASKALAKIS K.D. & O'CONNOR T.P. 1995 - Distribution of chemical concentrations in US coastal and estuarine sediment. Mar. Environm. Res., 4: 381-398.
• 9. DĄBROWSKI Ł. 2001- Pestycydy. www.pg.gda.pl/chem/Varia/AnalBase/pop/pes.httm
• 10. DOONG R.A., PENG C.K., SUN Y.C. & LIAO P.L. 2002 - Composition and distribution of organochlorine pesticide residues in surface sediments from the Wu-Shi River estuary, Taiwan. Mar. Pollut. Bull., 45: 246-253.
• 11. EPA/902-R-98-001 - Sediment quality of the NY/NJ harbor system. 1998
• 12. FAROON O.M., KEITH S., JONES D. & DE ROSA C. 2001a - Carcinogenic effects of polychlorinated biphenyls. Toxicology and Industrial Health, 17: 41-62.
• 13. FAROON O.M., KEITH S., JONES D. & DE ROSA C. 2001b - Effects of polychlorinated biphenyls on development and reproduction. Toxicology and Industrial Health, 17: 63-93.
• 14. FOX W.M., CONNOR L., COPPLESTONE D., JOHNSON M.S. & LEAH R.T. 2001- The organochlorine contamination history of the Mersey estuary, UK, revealed by analysis of sediment cores from salt marshes. Mar. Environm. Res., 51: 213-227.
• 15. FULTON M.H., MOORE D.W., WIRTH E.F., CHANDLER G.T., KEY P.B., DAUGOMAH J.W., STROZIER E.D., DEVANE J., CLARK J.R., LEWIS M.A., FINLEY D.B., ELLENBERG W., KARNAKY K.J. & SCOTT G.I. 1999 - Assessment of risk reduction strategies for the management of agricultural nonpoint source pesticide runoff in estuarine ecosystems. Toxiclogy and Industrial Health, 15: 201-214.
• 16. GAŁUSZKA A. 2000 -Toksyczne związki organiczne w środowisku przyrodniczym. Prz. Geol., 48: 713-719.
• 17. HYLAND J.L., SNOOTS T.R. & BALTHIS W.L. 1998 - Sediment Quality of Estuaries in the Southeastern U.S. Environm. Monitor. and Assess., 51: 331-343.
• 18. HYLAND J.L., VAN DOLAH R.F. & SNOOTS T.R. 1999 - Predicting Stress in Benthic Communities of Southeastern U.S. Estuaries in Relation to Chemical Contamination of Sediments. Environm. Toxicology and Chemistry, 18: 2557-2564.
• 19. HYLAND J.L., BALTHIS W.L., HACKNEY C.T. & POSEY M. 2000 - Sediment Quality of North Carolina Estuaries: An Integrative Assessment of Sediment Contamination, Toxicity, and Condition of Benthic Fauna. Jour. Aquatic Ecosystem Stress and Recovery, 8: 107-124.
• 20. KLUMPP D.W., HONG HUASHENG, HUMPHREY C., WANG XINHONG & CODI S. 2002a -Toxic contaminants and their biological effects in coastal waters of Xiamen, China. I. Organic pollutants in mussel and fish tissues. Mar. Pollut. Bull., 44: 752-760.
• 21. KLUMPP D.W., HUMPHREY C., HONG HUASHENG & FENG TAO. 2002b - Toxic contaminants and their biological effects in coastal waters of Xiamen, China. II. Biomarkers and embryo malformation rates as indicators of pollution stress in fish. Mar. Pollut. Bull., 44: 761-769.
• 22. KONAT J. & KOWALEWSKA G. 2001 - Polychlorinated biphenyls (PCBs) in sediments of the southern Baltic Sea - trends and fate. The Science of the Total Environment, 280 (1): 1-15.
• 23. KOSIOR M., BARSKA I. & DOMAGAŁA-WIELOSZEWSKA M. 2002 - Heavy metals, EDDT and EPCB in the gonads of pikeperch females spawning in Southern Baltic Sea lagoons. Pol. Jour. Environ- men. Stud., 11: 127-133.
• 24. LAW R., ALLCHIN C.R. & MORRIS R.J. 1995 - Uptake of organo- chlorines (chlorobiphenyls, dieldrin, total PCB and DDT) in bottlenose dolphins (Tursiops truncatus) from Cardigan Bay, West Wales. Chemosphere, 3: 547-560.
• 25. LOIZEAU V., ABARNOU A., CUGIER P., JAOUEN-MADOULET A., LE GUELLEC A.M. & MENESGUEN A. 2001 - A model of PCB bioaccumulation in the sea bass food web from the Seine Estuary (Eastern English Channel). Mar. Pollut. Bull., 43: 242-255.
• 26. MAI B.X., FU J..M., SHENG G.Y., KANG Y.H., LIN Z., ZHANG G., MIN Y.S. & ZENG E.Y. 2002 - Chlorinated and polycyclic aromatic hydrocarbons in riverine and estuarine sediments from Pearl River Delta, China. Environm. Pollut., 117: 457-474.
• 27. MAIER D.E., ADAMS W.H., THRONE J.E., MASON L.J., KNOLL J., MIKLYAI., KNOLL B., MARKO R., KELEMEN K., ZHOU J.L. FILEMAN T.W., EVANS S., DONKIN P., MANTOURA R.F.C. & ROWLAND S.J. 1996 - Seasonal distribution of dissolved pesticides and polynuclear aromatic hydrocarbons in the Humber Estuary and Humber Coastal Zone. Mar. Pollut. Bull., 32: 599-608.
• 28. MORET I., PIAZZAR., BENEDETTI M., GAMBARO A., BARBANTE C. & CESCON P. 2001 - Determination of polychlorobiphenyls in Venice Lagoon sediments. Chemosphere, 43: 559-565.
• 29. MUTKO T. (ed.) 1994 -Zalew Szczeciński. Wielki Zalew. Zmiany jakościowe w wieloleciu. Bibl. Monitor. Srod., Warszawa: 63-79.
• 30. NEMCSOK J., HIRIPI L., PATOCSKAI M., SALANKI J. & KUFCSAK O. 1997 - The effects of pesticides on monoaminergic system related to periodic activity of mussels (Anodonta cygnea L.). General Pharmacology, 29: 79-83.
• 31. NIEWIADOWSKA A. 2001 - Badania pozostałości polichlorowanych bifenyli (PCB) w żywności zwierzęcego pochodzenia. Materiały konferencyjno-szkoleniowe programu PCB-STOP. Dolnośląska Fundacja Ekorozwoju.
• 32. PIOTROWSKI S. 1996 - Soil samples'laboratory tests for the project „Szczecin-Swinoujście Fairway Modernization Study”. Część I, II. Arch. Inst. Nauk o Morzu Uniw. Szcz.
• 33. POWER M., ATTRILLM.J. & THOMAS R.M. 1999 - Trends in agricultural pesticide (atrazine, lindane, simazine) concentrations in the Thames Estuary. Environm. Pollut., 104: 31-39.
• 34. Projekt Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie rodzajów oraz stężeń substancji, które powodują, że urobek jest zanieczyszczony, 2001.
• 35. ROOTS O. 1995 - Organochlorine pesticides and polychlorinated biphenyls in the ecosystem of the Baltic Sea. Chemosphere, 31: 4085-4097.
• 36. RÓŻAŃSKI L. 1992 - Przemiany pestycydów w organizmach żywych i środowisku. Państw. Wyd. Roln. i Leśne, Warszawa.
• 37. SANTSCHI P.H., PRESLEYB. J., WADE T.L., GARCIA-ROMERO B. & BASKARAN M. 2001 - Historical contamination of PAHs, PCBs, and heavy metals in Mississipi River Delta, Galveston Bay and Tampa Bay sediment cores. Mar. Environm. Res., 52: 51-79.
• 38. STAREK A. 2001 - Polichlorowane bifenyle - toksykologia - ryzyko zdrowotne. Mater. konferencyjno-szkoleniowe programu PCB-STOP. Dolnośląska Fundacja Ekorozwoju.
• 39. STRUCIŃSKI P., LUDWICKI J.K., GÓRALCZYK K., CZAJA K. & HERNIK A. 2001 - Środowiskowe narażenie na polichlorowane bifenyle - wybrane aspekty zdrowotne. Mat. konferencyjno-szkoleniowe programu PCB-STOP. Dolnośląska Fundacja Ekorozwoju. Trwale zanieczyszczenia organiczne w Polsce (praca zbior.), 2001. Ogólnopol. Tow. Zagospodar Odpadów „3R”, Kraków.
• 40. WADE T.L., JACKSON T.J., SERICANO J.L., WONG J.M., BROOKS J.M., SUMMERS J.K. & MACAULEY J.M. 1993 - Gulf coast sediment organic contaminant distribution: Results from EPA-EMAP-NC Program. [In:] Proceedings of Marine Technology Society (MTS) 93: 175-181.
• 41. YUAN D., YANG D., WADE T.L. & QIAN Y. 2001 - Status of persistent organic pollutants in the sediment from several estuaries in China. Environm. Pollut., 114: 101-111.