The origins of "healthy architecture". Health, hygiene and the quality of life in theory and practice of pre-modern architecture - an outline of research issues

• Autorzy: Kwaśniewski Artur

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.7363

Warianty tytułu

PL

U źródeł „zdrowej architektury”. Zdrowie, higiena i jakość życia w teorii oraz praktyce architektury przednowoczesnej – zarys problematyki badawczej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article presents the research issues related to the origins of healthy architecture - methodological assumptions, scope of the study, objectives, and main theses. The subject of study is the issue of human health, hygiene, and psychophysical well-being from the perspective of theory of pre-modern architecture, as well as the philosophical and medical basis of solutions proposed by architects and hygienists in the modern period (16th-19th centuries). The research is based on a critical analysis of source texts - such as architectural treatises, manuals of hygiene, and written statements concerning the rules of designing and using buildings. The author identifies the most relevant contexts, including the ancient and medieval traditions in architecture and medicine, the philosophy, culture, and customs of social elites, the level of knowledge about architecture, engineering, natural sciences, and medicine, building and urban code, and public health regulations. The article briefly discusses the evolution of views on health and disease prevention and the transformation of elements of the "health-promoting" architectural program of buildings.

PL

Artykuł przedstawia problematykę badań nad początkami zdrowej architektury - założenia metodologiczne, zakres, cele, główne tezy. Przedmiotem badań jest kwestia zdrowia, higieny i psychofizycznego dobrostanu człowieka w ujęciu teorii architektury przednowoczesnej, jak również filozoficzno-medyczne podłoże rozwiązań postulowanych przez architektów i higienistów w okresie nowożytnym (XVI-XIX w.). Badania zostały oparte na krytycznej analizie tekstów źródłowych - takich jak traktaty architektoniczne, podręczniki higieny, wypowiedzi dotyczące reguł projektowania, a także użytkowania budynków. Autor wskazuje najistotniejsze konteksty: antyczną oraz średniowieczną tradycję w architekturze i medycynie, filozofię, kulturę, obyczajowość elit społecznych, poziom wiedzy architektonicznej, inżynieryjnej, przyrodoznawczej, medycznej, prawo budowlne, urbanistyczne oraz prawo o zdrowiu publicznym. Artykuł krótko omawia ewolucję poglądów na temat zdrowia, a także zapobiegania chorobom oraz przemiany elementów „prozdrowotnego” programu architektonicznego budowli.

Słowa kluczowe

EN

healthy architecture; modernity; architectural treaty; architecture theory; human health

PL

architektura zdrowa; nowożytność; traktat architektoniczny; teoria architektury; zdrowie człowieka

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2021
• Tom: R.25, nr 3
• Strony: 12--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., il.

Twórcy

autor

Kwaśniewski Artur

• Wrocław University of Science and Technology, Faculty of Architecture

• https://orcid.org/0000-0002-5094-2050

Bibliografia

• [1] Alberti L.B., Ten Books on the art of Construction, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960.
• [2] Architektur und Gartentexte – digital, https://digi.ub.uni-heidelberg.de/sammlungen/architektur_gartenkunst.html (accessed on: 23.11.2020) [the largest digitized collection of architectural publications from the 15th-19th century].
• [3] Bergdolt K., Zur Kulturgeschichte des Gesundheitsbegriffs, in: V. Schumpelick, B. Vogel (ed.), Grenzen der Gesundheit (…), Herder, Freiburg/Basel/Wien 2004, pp. 16-32.
• [4] Frank J.P., System einer vollständigen medicinischen Polizey, Bd 3, C.J. Schwan, Mannheim 1783.
• [5] Kwaśniewski A., Between "retrospection" and "progression": notes on the communicative functions of architecture or the meaning of historicisms, „Svornik” 8 (2010), pp. 23-44.
• [6] Kwaśniewski A., Hygiene vs technology. The evolution of water and sewage equipment in a modern rural residence in Silesia, „Svornik” 7 (2009), pp. 47-68.
• [7] Möller D., History, Change und Sustaiability, Walter de Gruyter GmbH & Co KG, Berlin/Boston 2020.
• [8] Perrot M. (ed.), A History of Everyday Life, Vol. 4, From the French Revolution to World War I, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław-Warszawa-Kraków 1987.
• [9] Reich E., System der Hygiene, Verlag Friedrich Fleischer, Leipzig 1871.
• [10] Schmolcke J., Die Verbesserung unserer Wohnungen nach den Grundsätzen der Gesundheitslehre, J. F. Bergemann, Wiesbaden 1881.
• [11] Szumowski W., History of Medicine from a Philosophical Perspective, Wydawnictwo ANTYK, Białystok 2005.
• [12] Vigarello G., History of health and illness, “Volumen”, Warszawa 1997.
• [13] Vigarello G., History of cleanliness and dirt. Body hygiene since the Middle Ages, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2012.
• [14] Weyl Th. (ed.), Handbuch der Hygiene, Bd. 4, Allgemeine Bau- und Wohnungshygiene, Verlag von Gustav Fischer, Jena 1896.
• [15] Vitruvius, The Ten Books on Architecture, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).