Poznan - 19^th c. Postindustrial areas and buildings in the city centre

• Autorzy: Bardzińska-Bonenberg T.

Warianty tytułu

PL

Poznań, postindustrialne tereny i budowle poprzemysłowe z XIX w. w centrum miasta

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Poznan post-industrial areas, still with some remains of industrial buildings from the turn of the century, are slowly disappearing as the sites are being converted, they are “no man’s land”, filled with vacant space and ruins. This paper presents the situation as it is today in the city centre, it attempts to locate the sites and buildings, where production was conducted. Poznan industry in the nineteenth century primarily involved small factories producing food, household chemicals, ferrous products, mechanical products as well as railway and urban infrastructure. The symbols of the situation are the biggest monuments of the industrial architecture of Poznan, the sad fate of which is known only to the citizens of Poznań as well as the Old Brewery, known to the whole Poland.

PL

Tereny poprzemysłowe Poznania, na których znajdują się pozostałości budynków fabrycznych z przełomu wieków powoli znikają. Są przekształcane, stanowią tereny „niczyje” z pustostanami i ruinami. Są śladami gospodarczej historii miasta, która zniknęła gwałtownie po 1989 r. W artykule omówiono sytuację, jaka ma dziś miejsce w centrum miasta, próbę lokalizacji miejsc i budynków, gdzie prowadzona była produkcja. Poznański przemysł w XIX wieku to najczęściej drobne zakłady przemysłu spożywczego, chemii gospodarczej, wyrobów żelaznych, mechanicznych i infrastruktura kolejowa i miejska. Symbolami dawnej świetności są największe i najpiękniejsze zabytki architektury przemysłowej Poznania, których smutny los jest znany tylko mieszkańcom Poznania i Stary Browar, który zna cała Polska.

Słowa kluczowe

EN

industry; technology; development; changes; contemporary state

PL

przemysł; technologia; rozbudowa; zmiany; stan obecny

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2014
• Tom: R. 111, z. 2-A
• Strony: 13--31
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz.

Twórcy

autor

Bardzińska-Bonenberg T.

• Institute of Architecture, Urban Planning and Preservation, Faculty of Architecture, Poznan University of Technology

Bibliografia

• [1] Atlas architektury Poznania, red. Pazder J., Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2008, s. 142-143.
• [2] Bardzińska-Bonenberg T., Czerniejewo. Założenie pałacowo-parkowe, Wydział Architektury Politechniki Poznańskiej, 2008.
• [3] Dohnalowa T., Gospodarcze przesłanki historii społecznej, Wydanie jubileuszowe dla Czesława Łuczaka, Poznań, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu, 1982.
• [4] Dolczewska A., Browar braci Huggerów i kilka słów o poznańskich browarach w XIX wieku, [w:] Kronika Miasta Poznania 4/2000, Wydawnictwo Miejskie Poznania.
• [5] Dolczewska A., Browar przy ul. Garncarskiej i jego historia, KMP 3/2012, Kronika Miasta Poznania 4/2000, Wydawnictwo Miejskie Poznania.
• [6] Dolczewski Z., Fabryka Zeylanda, Fabryka Wyrobów Stolarskich Józefa Zeylanda w Poznaniu, [w:] KMP, 1–2/1991, s. 23-35,
• [7] Jaffe M., Poznań pod panowaniem pruskim, KMB, Wydawnictwo Miejskie Poznania, 2012.
• [8] Kroma R., Koleje żelazne w Poznaniu, [w:] KMP Koleje, Wydawnictwo Miejskie Poznania, 2013.
• [9] Leśniewska D., Historyczna przestrzeń miejska dzielnicy Jeżyce, [w:] KMP 2000/2, Jeżyce, Wydawnictwo Miejskie, Poznań.
• [10] Matuszewski M., Z dziejów Średzkiej Kolei Dojazdowej 1902–1987, Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, Poznań 1989.
• [11] Matyjaszczyk D., Fabryki cygar i papierosów, [w:] KMP 2012/3.
• [12] Mrugalska-Banaszak M., Początek. Architektura – budownictwo przemysłowe do 1914 roku, [w:] KMP 2012/3, Budownictwo przemysłowe.
• [13] Nawrocki S., Saga rodu Kantorowiczów i ich fabryki, Kronika Miasta Poznania, Nr 1996/4.
• [14] Snopkowicz K., Architekci wielkopolscy – biogramy – dzieła – stowarzyszenia, cz. I, lata 1886–1939, wyd. Oddziału Poznańskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich, Poznań 1988.
• [15] Ostrowska-Kębłowska Z., Architektura i budownictwo w Poznaniu w latach 1780–1880, Warszawa–Poznań 1982, s. 391.
• [16] Wielkopolski Słownik Biograficzny, red. Gąsiorowski A., Topolski J., Warszawa–Poznań, PWN, Warszawa 1981, s. 337-338.
• [17] Simsch A., Die Wirtschaftspolitik des preussischen Staates in der Provinz Südpreussen, Duncker und Humblot, Berlin 1983.
• [18] Skuratowicz J., Fabryka wódek Franza Kantorowicza przy Grochowych Łąkach, [w:] Kronika Miasta Poznania 4/2000, s. 111-117.