Perspektywy rozwoju energetyki jądrowej w unijnym otoczeniu polityczno-regulacyjnym

• Autorzy: Kowalczyk Juliusz

Warianty tytułu

EN

Perspectives for nuclear energy in the EU political and regulatory environment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

System energetyczny Unii Europejskiej przechodzi od początku XXI wieku istotne zmiany. Ich kierunki i tempo są wynikiem skomplikowanych sprzężeń zwrotnych pomiędzy dostępnymi technologiami a preferowanymi obszarami badań i rozwoju, jak również między przekonaniami europejskich społeczeństw i narracją poszczególnych środowisk politycznych. Specyfika instytucjonalna i polityczna Unii – zwłaszcza dominująca rola Komisji Europejskiej – sprawia, że wypadkowa tych kierunków znajduje odzwierciedlenie w unijnych inicjatywach politycznych, formułowanych i wdrażanych pod przewodnictwem Komisji. Polityka energetyczna UE wyraża się zasadniczo w projekcie unii energetycznej, zaś polityka klimatyczna – w ramach polityki klimatyczno-energetycznej do 2030. Mimo że nazwa tej ostatniej inicjatywy wskazuje na wspólne traktowanie obu dziedzin na wysokim poziomie ogólności, w mojej ocenie bardziej szczegółowe cele polityki energetycznej uzasadniają jasne rozróżnienie tych obszarów na potrzeby analizy ich wzajemnych relacji. Oba obszary są jednak w znacznym stopniu współzależne, a pogodzenie niektórych z ich kierunków wydaje się trudne – jest to szczególnie widocznie w sytuacji polityczno-regulacyjnej jednej z kluczowych technologii wytwarzania energii – elektrowni jądrowych. W niniejszym artykule najpierw wskazuję kierunki polityki energetycznej, których pogodzenie z polityką klimatyczną może okazać się problematyczne. Następnie przedstawiam specyfikę energetyki jądrowej w świetle tych kierunków i pokazuję ich możliwy negatywny wpływ na sytuację sektora. Wreszcie proponuję działania, które zwiększyłyby szanse energetyki jądrowej na znalezienie się po stronie rozwiązań, a nie problemów unijnej polityki energetycznej i klimatycznej.

EN

The article aims at answering the question whether the EU political and regulatory environment, streamlined in the form of energy and climate policy initiatives, places nuclear energy amongst solutions to energy and climate challenges. First, the author presents selected directions of energy policy: the completion of internal electricity market, emancipation of electricity end users, and the adoption of market design to absorb more intermittent renewable energy sources; then, it is explained why those directions may be at odds with climate policy goals. Second, the specificities of nuclear power plants are presented in the light of those policy items. It is shown that they have a negative impact on the prospects for new build nuclear plants in the EU. As a last point, some ideas are presented as to what actions the nuclear industry should take to be on the side of solutions, and not problems of the EU energy and climate policy.

Słowa kluczowe

PL

energetyka jądrowa; polityka klimatyczna; emisja CO2; Unia Europejska

• Wydawca: Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.
• Czasopismo: Elektroenergetyka : współczesność i rozwój
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 1(20)
• Strony: 6--17
• Opis fizyczny: Bibliogr. 52 poz., rys.

Twórcy

autor

Kowalczyk Juliusz

• Departament Przesyłu, PSE SA

Bibliografia

• [1] Angwin M., Do We Get Energy from Nuclear, or Take Energy from Forest and Stream?, https://medium.com/generation-atomic/do-we-get-energy-from-nuclear-or-take-energy-from-forest-and-stream-2ad7ee8492e8, dostęp 22.05.2019
• [2] Appunn K., Setting the power price: the merit order effect, https://www.cleanenergywire.org/factsheets/setting-power-price-merit-order-effect, dostęp 22.05.2019
• [3] Błażowski A., Mroki i uroki Lazarda.Czy LCOE skreśla atom?, https://biznesalert.pl/strategia-energetyczna-atom-polemika/, dostęp 22.05.2019
• [4] Bosch S., Kleijn R., Schipper B., Sprecher B., Van Exter P., Metal demand for renewable electricity generation in the Netherlands. Navigating a complex supply chain, http://www.pensanametals.com/index.php/investors/media/send/7-media/45-metal-demand-for-renewable-electricity-generation-in-the-netherlands, dostęp 22.05.2019
• [5] Bruckner T., I. A. Bashmakov, Y. Mulugetta, H. Chum, A. de la Vega Navarro, J. Edmonds, A. Faaij, B. Fungtammasan, A. Garg, E. Hertwich, D. Honnery, D. Infield, M. Kainuma, S. Khennas, S. Kim, H. B. Nimir, K. Riahi, N. Strachan, R. Wiser, and X. Zhang, 2014: Energy Systems. In: Climate Change 2014: Mitigation of Climate Change. Contribution of Working Group III to the Fifth Assessment Report of theIntergovernmental Panel on Climate Change [Edenhofer, O., R. Pichs-Madruga, Y. Sokona, E. Farahani, S. Kadner, K. Seyboth, A. Adler, I. Baum, S. Brunner, P. Eickemeier, B. Kriemann, J. Savolainen, S. Schlömer, C. von Stechow, T. Zwickel and J.C. Minx (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, US
• [6] Bundesministerium Für Wirtschaft Und Energie, Development of renewables-based electricity generation in Germany, https://www.bmwi.de/Redaktion/EN/Infografiken/development-of-renewables-based-electricity-generation-in-germany.html, dostęp 22.05.2019
• [7] Cheng V., Hammond G., Life-cycle energy densities and land-take requirements of various power generators: A UK perspective, Journal of the Energy Institute, Volume 90, Issue 2, April 2017, s. 201-213
• [8] De Clerq G., Rose M., France postpones target for cutting nuclear share of power production, https://www.reuters.com/article/us-france-nuclearpower/france-postpones-target-for-cutting-nuclear-share-of-power-production-idUSKBN1D71TM, dostęp 22.05.2019
• [9] Fairley P., Can Synthetic Inertia from Wind Power Stabilize Grids?, https://spectrum.ieee.org/energywise/energy/renewables/can-synthetic-inertia-stabilize-power-grids, dostęp 22.05.2019
• [10] FORATOM, Economic and Social Impact Report, 25 April 2019, https://www.foratom.org/downloads/nuclear-energy-powering-the-economy-full-study/?wpdmdl=42758&refresh=5cc15b9cd1ec31556175772, dostęp 22.05.2019
• [11] Galosz W., Energia jest wszędzie, ale diabeł tkwi w szczegółach, https://www.reo.pl/energia-jest-wszedzie-ale-diabel-tkwi-w-szczegolach-polemika, dostęp 22.05.2019
• [12] IAEA, Lifetime Unit Capability Factor up to 2018. Weighted average includes all available data of operational & shutdown reactors from their commercial operation, https://pris.iaea.org/PRIS/WorldStatistics/LifeTimeUnitCapabilityFactor.aspx, dostęp 22.05.2019
• [13] Igliński B., Energia jest wszędzie. OZE to nie tylko słońce i wiatr, https://www.reo.pl/energia-jest-wszedzie-oze-to-nie-tylko-slonce-i-wiatr-polemika/, dostęp 22.05.2019
• [14] Is 100% renewable energy realistic? Here’s what we know, https://www.vox.com/energy-and-environment/2017/4/7/15159034/100-renewable-energy-studies, dostęp 22.05.2019
• [15] It’s always windy somewhere: Balancing renewable energy in Europe, https://arstechnica.com/science/2017/07/its-always-windy-somewhere-balancing-renewable-energy-in-europe/, dostęp 22.05.2019
• [16] J. Pietrewicz: prawo UE eliminuje swobodę miksu energetycznego, http://gramwzielone.pl/trendy/17940/j-pietrewicz-prawo-ue-eliminuje-swobode-miksu-energetycznego, dostęp 22.05.2019
• [17] Kenning T., European renewables without grid priority: How it would look, https://www.pv-tech.org/editors-blog/european-renewables-without-grid-priority-how-it-would-look, dostęp 22.05.2019
• [18] Kolios A., Martinez Luengo M., The end of the line for today’s wind turbines, http://www.renewableenergyfocus.com/view/43817/the-end-of-the-line-for-today-s-wind-turbines/, dostęp 22.05.2019
• [19] Komisja Europejska, Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów i Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Czwarte sprawozdanie na temat stanu unii energetycznej, COM(2019) 175 finał
• [20] Komisja Europejska, Staff Working Document: Impact Assessment – Document accompanying the Package of Implemen-tation measures for the EU's objectives on climate change and renewable energy for 2020, http://ec.europa.eu/smart-regulation/impact/ia_carried_out/docs/ia_2008/sec_2008_0085_en.pdf, dostęp grudzień 2017 r.
• [21] Komisja Europejska, State aid SA. 34947 (2013/C) (ex 2013/N) – United Kingdom. Investment Contract (early Contract for Difference) for the Hinkley Point C, C(2014) 7142http://ec.europa.eu/competition/state_aid/cases/251157/251157_1615983_2292_4.pdf, dostęp 22.05.2019
• [22] Korhonen J., Partanen R., Klimatyczna ruletka. Czy zwalczając energetykę jądrową zagrażamy naszej przyszłości?, Wydawnictwo Instytutu Zrównoważonej Energetyki, Kraków 2018
• [23] Kowalewski K., Pakiet zimowy jako realizacja postulatów Unii Energetycznej w zakresie wzmocnienia pozycji konsumenta i zwiększenia udziału energii odnawialnej, Elektroenergetyka, Nr 1 (16) 2017, s. 19–21.
• [24] Levelized Cost of Energy Analysis, Version 12.0, https://www.lazard.com/media/450784/lazards-levelized-cost-of-energy-version-120-vfinal.pdf, dostęp 22.05.2019
• [25] Looking towards Belgium’s nuclear-free future, https://www.power-technology.com/features/belgiums-nuclear-free-future/, dostęp 22.05.2019
• [26 Ministerstwo Energii, Polityka energetyczna Polski do 2040 roku, https://www.gov.pl/documents/33372/436746/PEP2040_projekt_v12_2018-11-23.pdf/ee3374f4-10c3-5ad8-1843-f58dae119936, dostęp 22.05.2019
• [27] Nowoczesna ma plan na transformację polskiej energetyki. Bez atomu i bez węgla do 2050 roku, https://nowoczesna.org/nowoczesna-ma-plan-na-transformacje-polskiej-energetyki-bez-atomu-i-bez-wegla-do-2050-roku/, dostęp 22.05.2019
• [28] Paradiso K., What if nuclear power was invented today?, https://www.brightnewworld.org/media/2017/5/29/what-if-nuclear-power-was-invented-today, dostęp 22.05.2019
• [29] Partanen R., The Looming Swedish Nuclear Phase Out: An Energy Crisis in the Making, https://www.energycentral.com/c/ec/looming-swedish-nuclear-phase-out-energy-crisis-making, dostęp 22.05.2019
• [30] Patel S., Flexible Operation of Nuclear Power Plants Ramps Up, https://www.powermag.com/flexible-operation-of-nuclear-power-plants-ramps-up/, dostęp 22.05.2019
• [31] Pirttilä M., Schröder S., Mankala energy production model under threat?, https://www.internationallawoffice.com/Newsletters/Energy-Natural-Resources/Finland/Krogerus-Attorneys-Ltd/Mankala-energy-production-model-under-threat, dostęp 22.05.2019
• [32] Popkiewicz M., Atom? Tak. Nie. Być może, ale..., http://biznesalert.pl/atom-strategia-energetyczna-oze/, dostęp 22.05.2019
• [33] Prager A., Stam C., Nuclear power excluded from EU’s green investment label, https://www.euractiv.com/section/energy-environment/news/nuclear-power-excluded-from-eus-green-investment-label/, dostęp 22.05.2019
• [34] PSE SA, Worrying detachment of market and system operations, https://www.euractiv.com/section/electricity/opinion/worrying-detachment-of-market-and-system-operations/, dostęp 22.05.2019
• [35] Purchała K., The EU’s electricity market: The good, the bad and the ugly, https://www.euractiv.com/section/energy-environment/opinion/the-eus-electricity-market-the-good-the-bad-and-the-ugly/, dostęp 22.05.2019
• [36] Roszkowski M., Schnell C., Trwały wzrost cen energii zmieni dopiero modyfikacja polskiego miksuenergetycznego.Czy stać nas na marnowanie czasu?, http://jagiellonski.pl/files/other/2018.10_Instytut_JagielloYski_-_Ceny_energii_ANALIZA.pdf, dostęp 22.05.2019
• [37] Schlömer S., T. Bruckner, L. Fulton, E. Hertwich, A. McKinnon, D. Perczyk, J. Roy, R. Schaeffer, R. Sims, P. Smith, and R. Wiser, 2014: Annex III: Technology-specific cost and performance parameters. In: Climate Change 2014: Mitigation of Climate Change. Contribution of Working Group III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change[Edenhofer, O., R. Pichs-Madruga, Y. Sokona, E. Farahani, S. Kadner, K. Seyboth, A. Adler, I. Baum, S. Brunner, P. Eickemeier, B. Kriemann, J. Savolainen, S. Schlömer, C. von Stechow, T. Zwickel and J.C. Minx (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA
• [38] Simon F., Cañete sees gas as ‘a bridge’ to reach EU’s clean energy goals, https://www.euractiv.com/section/climate-strategy-2050/news/canete-sees-gas-as-a-bridge-to-reach-eus-clean-energy-goals/, dostęp 22.05.2019
• [39] Simon F., Carbon prices seen hitting €55 in 2030, hastening ‘major’ coal-to-gas switch, https://www.euractiv.com/section/energy/news/carbon-prices-seen-hitting-e55-in-2030-hasting-major-coal-to-gas-switch/, dostęp 22.05.2019
• [40] Simon F., EU’s electricity market revamp hailed as ‘game-changer’ for clean energy, https://www.euractiv.com/section/energy/news/eus-electricity-market-revamp-hailed-as-game-changer-for-clean-energy/, dostęp 22.05.2019
• [41] Slovakia and Austria clash over nuclear energy, https://kafkadesk.org/2019/05/08/slovakia-and-austria-clash-over-nuclear-energy/, dostęp 22.05.2019
• [42] Stam C., Carbon pricing dropped from new Franco-German treaty, https://www.euractiv.com/section/energy/news/franco-german-new-cooperation-treaty-drops-carbon-price/, dostęp 22.05.2019
• [43] Tagliabue J., A Town Says ‘Yes, in Our Backyard’ to Nuclear Site, https://www.nytimes.com/2010/04/06/world/europe/06sweden.html, dostęp 22.05.2019
• [44] The History of Norwegian Hydropower in 5 Minutes, https://www.regjeringen.no/en/topics/energy/renewable-energy/the-history-of-norwegian-hydropower-in-5-minutes/id2346106/, dostęp 22.05.2019
• [45] The Mankala cost-price model increases competition in power production, https://www.pohjolanvoima.fi/filebank/24471-The_Mankala_cost-price_model.pdf, dostęp 22.05.2019
• [46] Wehrmann B., Capacity market debate resurfaces as Germany may need gas to replace coal, https://www.cleanenergywire.org/news/capacity-market-debate-resurfaces-germany-may-need-gas-replace-coal, dostęp 22.05.2019
• [47] World Nuclear Association, Generation IV Nuclear Reactors, http://www.world-nuclear.org/information-library/nuclear-fuel-cycle/nuclear-power-reactors/generation-iv-nuclear-reactors.aspx, dostęp 22.05.2019
• [48] World Nuclear Association, Plans For New Reactors Worldwide, http://www.world-nuclear.org/information-library/current-and-future-generation/plans-for-new-reactors-worldwide.aspx, dostęp 22.05.2019
• [49] World Nuclear Association, Small Nuclear Power Reactors, http://www.world-nuclear.org/information-library/nuclear-fuel-cycle/nuclear-power-reactors/small-nuclear-power-reactors.aspx, dostęp 22.05.2019
• [50] World Nuclear Association, Tenorm, http://www.world-nuclear.org/information-library/nuclear-fuel-cycle/nuclear-waste/storage-and-disposal-of-radioactive-waste.aspx, dostęp 22.05.2019
• [51] Wyrok Sądu (piąta izba) z dnia 12 lipca 2018 r., Republika Austrii przeciwko Komisji Europejskiej, Pomoc państwa – Planowana przez Zjednoczone Królestwo pomoc na rzecz elektrowni jądrowej Hinkley Point C – Kontrakt na transakcje różnicowe, T-356/15, http://curia.europa.eu/juris/celex.jsf?celex=62015TJ0356&lang1= pl&type=TXT&ancre=, dostęp 22.05.2019 r.
• [52] Wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 21 czerwca 2018 r., Rzeczpospolita Polska przeciwko Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej, Skarga o stwierdzenie nieważności – Decyzja (UE) 2015/1814, C-5/14, http://curia.europa.eu/juris/celex.jsf?celex=62016CJ0005&lang1=pl&type=TXT&ancre=, dostęp 22.05.2019