O zagadnieniach konserwacji architektury drewnianej

• Autorzy: Białkiewicz A.

Warianty tytułu

EN

About problems of conservation of the wooden architecture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dwory i dworki są nadal często spotykanymi budowlami, choć w wyniku zmian własnościowych po II wojnie światowej ich stan zachowania uległ znaczącej degradacji. Wznoszone były jako obiekty murowane, a także w konstrukcji drewnianej. Problem zachowania obiektów drewnianych został zaprezentowany na przykładzie dworku Włodzimierza Tetmajera w Bronowicach Małych w Krakowie. Stanowi on część składową zespołu obiektów i założeń ogrodowych charakterystyczny dla stylistyki miejsca ze schyłku XIX w. Jego konstrukcja była typową dla wielu domów szlacheckich, które często niewiele różniły się od chałup chłopskich. Za-chowana w oryginalnym stanie do lat 90. XX w., wymagała jednak interwencji konserwatorskiej. To, co stanowiło wówczas wyzwanie dla projektującego architekta, było z jednej strony zachowanie autentycznej formy bu-dowli, a z drugiej także maksymalne zachowanie struktury drewnianej i autentycznych fragmentów konstrukcji.

EN

Mansions and manors are still quite common objects although their condition has deteriorated significantly due to the ownership transformations following World War II. They were erected as masonry objects or wooden structures. The problem of wooden structures preservation will be illustrated by Wlodzimierz Tetmajer's manor house in Bronowice Male, Krakow. It is a part of a complex of buildings and gardens typical of the late 19th century style in the area. This type of structure was not particularly durable but it was typical of many hou-ses of the gentry which did not differ very much from peasants' huts. It survived in its original form until the 1990's when a conservator's interference became a must. This proved quite a challenge for the designing architect who had to preserve the authentic form of the building on the one hand and most of the wooden structure on the other.

Słowa kluczowe

PL

architektura drewniana; Polska; dworek

EN

architecture; wood; Poland; manor house

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej ; Polska Akademia Nauk, Oddział w Lublinie
• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 5
• Strony: 7--16
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., fot.

Twórcy

autor

Białkiewicz A.

• Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• 1. Adamczewski J., 1994. Krakowskie rody, Kraków.
• 2. Brykowski R., 1980. Ochrona drewnianej architektury sakralnej w Polsce [w:] Życie i myśl, nr 5 (311), Warszawa.
• 3. Ciąglewicz-Żegota E., 1908. Z pracowni Włod. Tetmajera, Świat, nr 2.
• 4. Czajkowski J., 1976. Budownictwo ludowe w Krakowskiem [w:] Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, nr 22.
• 5. Czajkowski J., 1974. Budownictwo wiejskie w północnej części Krakowskiego w XVIII wieku. Rocz. Muzeum Etnograficznego w Krakowie, t. 5, s. 59–62.
• 6. Czajkowski J., 1974. Ze studiów nad budownictwem ludowym w Krakowskiem. Rocz. Muzeum Etnograficznego w Krakowie, t. 5, s. 98–110.
• 7. Daranowska-Łukaszewska J., 2005. Małopolska architektura drewniana, Lesko.
• 8. Dużyk J., 1998. Sława Panie Włodzimierzu, Kraków.
• 9. Faleniowska-Gradowska A., 1974. Wiejskie ośrodki przemysłowe we wsiach otaczających Kraków w XVIII wieku. Rocz. Muzeum Etnograficznego w Krakowie, t. 5, s. 87–97.
• 10. Oppman A., 1908. U Tetmajera. Wspomnienie z Bronowic, Tygodnik Ilustrowany, nr 46.
• 11. Nowobilski J. A., 1998. Włodzimierz Tetmajer, Kraków.
• 12. Skotnicki J., 1957. Przy sztalugach i przy biurku. Wspomnienia. Warszawa.
• 13. Żychowska Maria J., 1994: Zespół architektoniczno-przestrzenny Tetmajerówki i jej aktualne problemy. Referat wygłoszony na posiedzeniu Sekcji Sztuk Plastycznych w Architekturze KUiA PAN O/Kraków, kwiecień 1993. Sprawozdania z posiedzeń Komisji Naukowych PAN O/Kraków za I półrocze, t. 37(1993), z. 1, s. 153–154.
• 14. Żychowska M.J., Styrna-Bartkowicz K., 1993. Spadkobiercy Włodzimierza Tetmajera, Home & Market, nr 6, s. 40–43.