Ocena stanu zanieczyszczenia ołowiem, cynkiem i chromem osadów dennych jeziora Sunia

• Autorzy: Sidoruk M. , Potasznik A.

Identyfikatory

DOI

10.2429/proc.2013.7(2)093

Warianty tytułu

EN

Assessment of lead, zinc and chromium contamination of bottom sediments in lake Sunia

• Konferencja: ECOpole’12 Conference (10-13.10.2012, Zakopane, Poland)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Do badań mających na celu określenie stopnia zanieczyszczenia osadów dennych Pb, Zn oraz Cr wytypowano jezioro Sunia położone na obszarze Pojezierza Olsztyńskiego, stanowiącego zachodnią część Pojezierza Mazurskiego. Jezioro Sunia położone jest na wysokości 116 m n.p.m., około 30 km na północ od Olsztyna w gminie Świątki. Badane jezioro posiada powierzchnię 111,6 ha, maksymalną głębokość 8,8 m. Akwen posiada jeden dopływ po stronie południowo-zachodniej, a wody z jeziora odpływają w północno-zachodniej części akwenu. Zbiornik składa się z akwenu głównego oraz zatoki oddzielonej wypłyceniem. Całkowity obszar zasilania jeziora wynosi 450 ha, z czego większość zajmują użytki rolne. Badania wykazały, że średnia zawartość materii organicznej w osadach jeziora Sunia wynosiła 24,8%, co jest charakterystyczne dla jezior polodowcowych. Najniższą jej zawartość (12,5%) obserwowano w osadach pobranych po wschodniej stronie zbiornika oraz w miejscu wypłycenia pomiędzy zatoką a głównym akwenem, największym (30,3%) w centralnej części zatoki. Znaczna zawartość materii organicznej w osadach jeziora Sunia jest skutkiem intensywnego dopływu substancji biogennych z jego zlewni, w której prowadzono intensywną gospodarkę rolną. Wartości średniej koncentracji pierwiastków śladowych w zbiorniku układają się w następujące szeregi: Cr < Pb < Zn, a ich wzajemne proporcje kształtują się na następującym poziomie: 8,1 < 22,9 < 45,2. Obserwuje się znacznie niższe koncentracje metali w strefach litoralowych niż w profundalu.

EN

The study aimed to determine the degree of contamination of bottom sediments Pb, Zn, Cr were selected Sunia lake located in the Olsztyn Lake District constituting the western part of the Masurian Lake District. Sunia lake is situated at an altitude of 116 m above sea level, about 30 miles north of Olsztyn, in the municipality of Świątki. The test lake has a surface 111.6 ha, a maximum depth of 8.8 m lake has one tributary of the south-west, and the waters of the lake depart in the north-western part of the basin. Lake Sunia consists of the main basin and the Gulf of shallow water separated. Total supply area of the lake is 450 ha of which the majority is arable land. The average content of organic matter in the sediments of Lake Sunia was 24.8%, which is typical of glacial lakes. The lowest content (12.5%) was observed in sediments collected on the eastern side of the tank and at the shallow water between the bay and the main sea, and the highest (30.3%) in the central part of the bay. A significant content of organic matter in the sediments of Lake is a result of intensive inflow of nutrients from the catchment, which conducted intensive farming. The average concentration of trace elements in the container are arranged in the following series: Cr < Pb < Zn, and their relative proportions are at the following rates: 8.1 < 22.9 < 45.2. There is a much lower concentration of metal in the zones littoral than in profundal.

Słowa kluczowe

PL

antropopresja; osady denne; metale ciężkie

EN

lakes; bottom deposits; trace elements

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Proceedings of ECOpole
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 7, No. 2
• Strony: 713--720
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sidoruk M.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, pl. Łódzki 2, 10-756 Olsztyn, tel. [phone]

autor

Potasznik A.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, pl. Łódzki 2, 10-756 Olsztyn, tel. [phone]

Bibliografia

• [1] Bojakowska I. Influence of sewage on heavy metal accumulation in chosen Polish rivers sediments. Instructions and methods of geological surveys. National Geol Inst. 1995; 55.
• [2] Skwierawski A. Accumulation of heavy metals in bottom sediments in small water bodies characterized by various levels of degradation. Polish J Environ Stud. 2006;15(2a):494-502.
• [3] Bojakowska I, Gliwicz T. Wyniki geochemicznych badań osadów wodnych Polski w latach 2000-2002. Biblioteka Monit Środow. 2003;46-81.
• [4] Kajak Z. Hydrobiologia - limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych. Warszawa: Wyd Nauk PWN; 2001.
• [5] Kostecki M, Domurad A, Kowalski E, Kozłowski I. Badania limnologii zbiornika zaporowego Dzierżno Małe. Cz. III. Metale ciężkie w osadach dennych zbiornika. Arch Ochr Środow. 1998;2:73-81.
• [6] Kondracki J. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd Nauk PWN; 2000.
• [7] Panfil J. Pojezierze mazurskie. Warszawa: Wiedza Powszechna; 1968.
• [8] Tobolski K. Przewodnik do oznaczania torfów i osadów jeziornych Warszawa: Wyd Nauk PWN; 2000.
• [9] McColl RHS. Chemistry of sediments In relation to trophic condition of Wight Rotoura Lakes. J Marine and Freshwater Res. 1977;11:509-523.
• [10] Sidoruk M, Rochwerger A, Skorbiłowicz E, Skorbiłowicz M. Effect of land use on lead and zinc accumulation in bottom sediments on the basis of Ardung and Bukwałd lakes. Ecol Chem Eng A. 2011;18:1633-1640.
• [11] Nicholson FA, Smith SR, Alloway BJ, Carlton-Smith C, Chambers BJ. An inventory of heavy metals inputs to agricultural soils in England and Wales. Sci Total Environ. 2003;311:205-219.
• [12] Lis J, Pasieczna A. Atlas geochemiczny Polski 1: 2 500 000. Warszawa: Państw Inst Geol. 1995.
• [13] Bojakowska I, Sokołowska G. Geochemiczne klasy czystości osadów wodnych. Przegląd Geol. 1998;46:49-54.
• [14] Szafran K. Metale ciężkie w osadach dennych trzech płytkich jezior Łęczyńsko-Włodawskich. Acta Agrophys. 2003;1(2):329-337.