Muzeum w krakowskim spichlerzu. Problematyka adaptacji zabytku

• Autorzy: Kulig Anna , Hryniewicz Małgorzata

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK68GRANARY

Warianty tytułu

EN

Museum in a Cracow granary: Adaptive reuse of a monument

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Artykuł podejmuje problematykę adaptacji zabytkowego spichlerza położonego w śródmieściu Krakowa. W obiekcie przeprowadzono w latach 2010–2013 generalny remont i rewaloryzację, dostosowując go do celów wystawienniczych. Celem artykułu jest analiza problemów dotyczących adaptacji zabytku. Zakresem badań objęto spichlerz wraz z otoczeniem oraz jego przeobrażenia od XVIII wieku do współczesności. Metodyka badań obejmowała: studium przypadku, analizę obiektu in situ, kwerendę źródeł, wywiady z konserwatorami zabytków i projektantami adaptacji. W adaptacji tej do minimum ograniczono zakres ingerencji w zabytkową substancję. Przyjęto utrzymanie bryły budynku, jego układu funkcjonalno-przestrzennego, substancji murów i wątków budowlanych. Wprowadzono korektę układu komunikacji zewnętrznej i wewnętrznej. Zachowano kompozycję elewacji z eksponowanymi wątkami kamienno-ceglanymi. Najistotniejsze zmiany dotyczyły wnętrza na piętrze, w którym utworzono wysoką, reprezentacyjną salę wystawową.

EN

This paper discusses an adaptive reuse project of a historical granary located in Cracow’s city center. In the years 2010–2013, a general renovation and restoration of the building was performed, adapting it for exhibition. The objective of this paper is to present an analysis of problems that concerned the adaptation of this monument. The scope of the study covered the granary, its surroundings and alterations, ranging from the eighteenth century to the present. The methodology of the study included: a case study, an on-site analysis of the building, a query of sources, interviews with monument conservators and the designers of the adaptation. This adaptation minimized the scope of interference with historical substance. It was decided to keep the building’s massing, functio-spatial layout, wall substance and construction patterns. The internal and external circulation layout was corrected. The facade composition was retained, with exposed tone and brick patterns. The most significant changes were made to the first-floor interior, in which a high, formal exhibition space was arranged.

Słowa kluczowe

PL

zabytek; adaptacja; konserwacja; spichlerz; autentyzm; muzeum

EN

monument; adaptive reuse; conservation; granary; authenticity; museum

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 68
• Strony: 58--71
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Kulig Anna

• Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

• https://orcid.org/0000-0003-2845-0145

autor

Hryniewicz Małgorzata

• Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

• https://orcid.org/0000-0002-8034-1520

Bibliografia

• Archiwalia / Archive materials
• 1. Archiwum Narodowe w Krakowie, ABM, fasc. 816, pl. Sikorskiego 6, nr 5, 7, 13.
• Opracowania / Secondary sources
• 2. Encyklopedia Krakowa, red. Antoni Henryk Stachowski, Warszawa–Kraków 2000.
• 3. Gryglewska Agnieszka, Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu. Proces przekształceń zespołu budynków od końca XIX wieku – rozbudowa o Nowe Archiwum Książęco-Biskupie i Bibliotekę Katedralną „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2019, nr 58.
• 4. Kolak Wacław, Jurydyki krakowskie, „Archeion” 1962, t. 38.
• 5. Krasnowolski Bogusław, Lokacyjne układy urbanistyczne na obszarze Ziemi Krakowskiej w XIII i XIV wieku, cz. 1, Kraków 2004.
• 6. Kulig Anna, Romaniak Krystyna, Sikorski Paweł, Student design workshop with specialist communities proves inspirational, „World Transactions on Engineering and Technology Education” 2019, vol. 17, nr 3.
• 7. Kuśnierz-Krupa Dominika, Historical Buildings and the Issue of their Accessibility for the Disabled, „IOP Conference Series: Materials Science and Engineering” 2019, vol. 603.
• 8. Laberschek Jacek, Rozwój przestrzenny krakowskiego zespołu osadniczego extra muros XIII–XVIII w., [w:] Jerzy Wyrozumski (red.), Kraków. Nowe studia nad rozwojem miasta, Kraków 2007.
• 9. Leszczyńska-Skrętowa Zofia, Sikora Franciszek, Czarna ulica, [w:] Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, red. Tomasz Jurek, cz. 1, z. 4, Wrocław 1986.
• 10. Pieradzka Krystyna, Garbary, przedmieście Krakowa (1363–1587), Kraków 1931.
• 11. Rajman Jerzy, Kraków. Zespół osadniczy, proces lokacji, mieszczanie do roku 1333, Kraków 2004.
• 12. Remer Jerzy, Kronika konserwatorska, „Rocznik Krakowski” 1938.
• 13. Rusnak Marta, Ramus Ewa, With an eye tracker at the Warsaw Rising Museum. Valorization of adaptation of historical interiors, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2019, nr 58.
• 14. Supranowicz Elżbieta, Nazwy ulic Krakowa, Kraków 1995.
• 15. Tomkowicz Stanisław, Ulice i place Krakowa w ciągu dziejów, ich nazwy i zmiany postaci, „Biblioteka Krakowska” 1926, nr 63–64.
• 16. Wałek Janusz, Dec Dorota, Europeum. Katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie, Kraków 2013.
• 17. Wiśniewski Jerzy, Garbary, [w:] Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, red. Tomasz Jurek, cz. 1, z. 4, Wrocław 1986.
• 18. Zachorowski Stanisław, Kraków biskupi, „Rocznik Krakowski” 1906, t. 8.
• Źródła elektroniczne / Electronic sources
• 19. Google Maps, https://www.google.pl/maps/@50.0614274,19.9289978,123m/data=!3m1!1e3.
• 20. https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/de/jednostka/-/jednostka/14813874.
• 21. https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/14813816?_Jednostka_delta=20&_Jednostka_resetCur=false&_Jednostka_cur=2.
• 22. INSAP, https://insap.pl/osrodek-kultury-europejskiej-europeum.
• 23. MSIP Kraków, Miejski System Informacji Publicznej, https://msip.krakow.pl.
• Projekty / Projects
• 24. Wodyńska Jolanta, Maciaszek Magdalena, „Kraków, pl. Sikorskiego 6. Projekt wykonawczy remontu i przebudowy budynku Spichlerza”, Pracownie Konserwacji Zabytków „Arkona” sp. z o. o., Kraków 2007.
• Inne / Others
• 25. Sławiński Stanisław, „Kraków, pl. Sikorskiego nr 6, dawny spichlerz, opracowanie historyczne i badania architektoniczne”, Pracownie Konserwacji Zabytków „Arkona” sp. z o. o., Kraków 2006, mps.
• 26. Sławiński Stanisław, „Sprawozdania z nadzorów konserwatorsko-badawczych z lat 2010-2011, prowadzonych w trakcie prac remontowych”, Pracownie Konserwacji Zabytków „Arkona” sp. z o. o., Kraków, mps.