Studies of historical modifications to the Bernardine monastery garden in Kraków as the basis for its redesign

• Autorzy: Baster P.

Identyfikatory

DOI

10.15576/GLL/2016.2.7

Warianty tytułu

PL

Badania historycznych przemian przyklasztornego ogrodu oo. Bernardynów w Krakowie jako podstawa projektu jego rekompozycji

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Characteristics rules of composition of the Polish monastic geometric gardens, combined with the information on the history and the spatial changes in the Bernardine monastery garden in Kraków and the iconographic research on the discussed garden design, show its clear architectural and landscape character. The study indicates that there are no de facto differences in the views on its original form and underlying principles of composition. The Bernardine monastery garden was similar to other such garden designs in Poland, and its composition was based on the earlier medieval idea of the division of space into quarters planted with trees. Although over the centuries, modifications were made to the course of the borders and the general form of the garden, it remains in the very same location and invariably presents its geometric layout. Currently, the original composition is less intelligible, and the land use is different from the historical one. This fact justifies the need to redesign the garden based on the spatial studies of its historical transformations.

PL

Charakterystyka zasad kompozycji polskich geometrycznych ogrodów klasztornych, połączona z wiadomościami dotyczącymi historii oraz zmian przestrzennych ogrodu OO. Bernardynów w Krakowie oraz badaniami materiałów ikonograficznych dotyczących omawianego założenia, ukazują jego klarowną architektoniczno-krajobrazową postać. Przeprowadzone badania wskazują, iż nie ma de facto rozbieżności w poglądach na temat jego pierwotnej formy oraz podstawowych założeń kompozycji. Ogród klasztoru Bernardynów był podobny do innych tego typu założeń w Polsce, a jego kompozycja była oparta o wcześniejszą, średniowieczną ideę podziału przestrzeni na obsadzone drzewami kwatery. Choć na przestrzeni wieków dokonywano zmian w przebiegu granic oraz ogólnej postaci ogrodu, nieustająco znajduje się on w tej samej lokalizacji i niezmiennie prezentuje geometryczny charakter układu. Obecnie dawny zarys kompozycyjny jest słabiej odczytywalny, zaś sposób zagospodarowania różni się od historycznego; uzasadnia to konieczność wykonania projektu jego rekompozycji na bazie badań przestrzennych przemian ogrodu.

Słowa kluczowe

EN

monastery; historical Kraków; monument conservation; monument protection; cultural heritage; geometric garden; garden redesign

PL

klasztor; historyczny Kraków; ochrona konserwatorska; dziedzictwo kulturowe; ogród geometryczny; konserwacja zabytków; rekompozycja

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
• Czasopismo: Geomatics, Landmanagement and Landscape
• Rocznik: 2016
• Tom: no. 2
• Strony: 7--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys.

Twórcy

autor

Baster P.

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Katedra Geodezji Rolnej, Katastru i Fotogrametrii 30-198 Kraków, ul. Balicka 253a

Bibliografia

• Banach J. 1983. Dawne widoki Krakowa,Wydawnictwo Literackie, Kraków, 49-55.
• Banach J. 1980. Kraków malowniczy. O albumach z widokami miasta w XIX w., Wydawnictwo Literackie, Kraków, 51.
• Banach S. (ed.). 1953. Przemiany dziejowe otoczenia Wawelu, Komitet Przebudowy Otoczenia Wawelu, Kraków, 49-51,113-118.
• Bogdanowski J. 2000. Polskie ogrody ozdobne. Historia i problemy rewaloryzacji, „Arkady", Warszawa, 34,45,58-59.
• Ciołek G. 1978. Ogrody polskie, „Arkady", Warszawa, 36.
• Daranowska-Łukaszewska J. Autorskie badania historyczne. Kraków, kościół i klasztor Bernardynów na Stradomiu. Przemiany otoczenia w 1.1745-1958 (maszynopis).
• Kantak K., Szabłowski J., Żarnecki J., 1958. Kościół i klasztor oo. Bernardynów w Krakowie, Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków, 72-79.
• Majdecki L. 2009. Historia ogrodów, vol. 1, Warszawa, 67.
• Mitkowska A. 2012. Historia ogrodów europejskiego kręgu kulturowego. Cz. 1. Od starożytności do renesansu, Politechnika Krakowska, 70-71,77-78.
• Pianowski Z. 1991. Wawel obronny. Zarys przemian fortyfikacji grodu i zamku krakowskiego w IX-XIX w., Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, Warszawa.
• Rejduch-Samkowa I., Samek J. (eds). 2000. Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. 4, Miasto Kraków. Cz. 8, Kleparz - kościoły i klasztory. Instytut Sztuki PAN, Warszawa.
• Rejduch-Samkowa I., Samek J. (eds). 1987. Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. 4, Miasto Kraków. Cz. 4, Kazimierz i Stradom - kościoły i klasztory. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa.
• Siewniak M., Mitkowska A. 1998. Tezaurus sztuki ogrodowej, WSZiP im. B. Jańskiego, „Rytm", Warszawa, 112-113.
• Sroczyńska J. 1989. Wybrane aspekty rewaloryzacji obiektów zabytkowych starego Krakowa na przykładzie kościoła i klasztoru oo. Bernardynów, Czasop. Techn., 5, 7.
• Stępniewska B. 1977. Ogrody Krakowa, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 62-63.