Opuszczone browary i destylarnie – adaptacja zabytkowych struktur i kontynuacja tkanki urbanistycznej jako element zrównoważonego rozwoju miast historycznych

Gyurkovich, Mateusz; Dudzic-Gyurkovich, Karolina; Matusik, Agnieszka

doi:10.48234/WK71BREWERIES

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Opuszczone browary i destylarnie – adaptacja zabytkowych struktur i kontynuacja tkanki urbanistycznej jako element zrównoważonego rozwoju miast historycznych

Autorzy

Gyurkovich Mateusz , Dudzic-Gyurkovich Karolina , Matusik Agnieszka

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK71BREWERIES

Warianty tytułu

Abandoned breweries and distilleries: adaptation of historic structures and continuation of the urban fabric as a part of the sustainable development of historic cities

Języki publikacji

PL EN

Abstrakty

Artykuł przedstawia autorskie badania nad rewitalizacją przemysłowego dziedzictwa z XIX i XX wieku w kilku krajach europejskich. W szczególny sposób zostały omówione przykłady wprowadzania funkcji mieszkaniowej do takich zespołów. Zakłady przemysłu spożywczego, w tym dawne browary i destylarnie, znacznie bardziej niż garbarnie, fabryki chemiczne czy zakłady związane z przemysłem ciężkim i wydobywczym nadają się do tego typu przekształceń. Mają na to wpływ zarówno uwarunkowania środowiskowe, jak i struktura obiektów, a także rachunek ekonomiczny. Współczesne kreacje architektoniczne i urbanistyczne uzupełniają zabytkową tkankę, wpisując się w nurt zrównoważonego rozwoju, ponownego wykorzystywania istniejących struktur i rozwoju miasta „do wewnątrz”. Na przykładach kilku zespołów zabudowy mieszkaniowo-usługowej powstałych jako adaptacje i rozbudowy historycznych browarów i destylarni pokazane zostały odtworzone i wykreowane na nowo związki przestrzenne, dzięki którym wartościowe obiekty postindustrialne stały się elementami współczesnej tkanki miejskiej, kształtując tożsamość miejsca odwołującą się do dziedzictwa.

The article presents original research on the revitalization of industrial heritage from the nineteenth and twentieth centuries in several European countries. Specifically, examples of the introduction of residential functions to such complexes are discussed. Food processing plants, including former breweries and distilleries, are much more suitable for this type of transformation than tanneries, chemical factories, or plants associated with heavy industry and mining. This is influenced by both environmental conditions and the structure of the facilities, as well as economic calculations. Contemporary architectural and urbanist creations complement the historical fabric, fitting into the trend of sustainable development, reuse of existing structures and inward city development. Examples of several complexes of residential and commercial developments created as adaptations and extensions of historical breweries and distilleries show the reconstructed and re-created spatial relationships through which valuable post-industrial buildings have become elements of the contemporary urban fabric, shaping the identity of the place referring to the heritage.

Słowa kluczowe

dziedzictwo postindustrialne gentryfikacja rewitalizacja urbanistyka miasto historyczne zrównoważony rozwój

industrial heritage gentrification revitalization urbanism historic cities sustainable growth

Wydawca

Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków

Czasopismo

Wiadomości Konserwatorskie

Rocznik

2022

Tom

Nr 71

Strony

107--120

Opis fizyczny

Bibliogr. 48 poz., fot., il.

Twórcy

autor

Gyurkovich Mateusz

Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

https://orcid.org/0000-0002-6685-5234

autor

Dudzic-Gyurkovich Karolina

Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

https://orcid.org/0000-0002-9610-7288

autor

Matusik Agnieszka

Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

https://orcid.org/0000-0002-8348-1254

Bibliografia

Opracowania / Secondary sources
1. Airas Annika, Hall Peter V., Stern Pamela, Asserting historical „distinctiveness” in industrial waterfront transformation, „Cities” 2015, vol. 44.
2. Bonenberg Wojciech, Przemysł w mieście: ekologiczna metoda modernizacji zakładów przemysłowych zlokalizowanych na obszarach intensywnie zurbanizowanych, Poznań 1985.
3. Encyklopedia Krakowa, red. Antoni Henryk Stachowski, Joanna Kozłowska-Miroch, Iwona Pisiewicz, Maria Poniewierska, Jarosław Siwoń, Warszawa–Kraków 2000.
4. Gasidło Krzysztof, Kierunki przekształceń przestrzeni przemysłu, Gliwice 2010.
5. Gyurkovich Jacek, Recipe for a New Life in Post-Industrial Areas, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2022, nr 69.
6. Gyurkovich Mateusz, Adaptacje zabytkowych struktur dla nowych potrzeb – część 1, wybrane przykłady z Madrytu, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2017, nr 50.
7. Gyurkovich Mateusz, Rewitalizacja targu końskiego Smithfield w Dublinie- kompozycja nowych zespołów mieszkaniowych, „Czasopismo Techniczne – Technical Transactions” 2007, nr 1–A.
8. Gyurkovich Mateusz, Wybrane przykłady transformacji zespołów poprzemysłowych, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2019, nr 57.
9. Gyurkovich Mateusz, Gyurkovich Jacek, New housing complexes in post-industrial areas in city centres in Poland versus cultural and natural heritage protection-with a particular focus on Cracow, „Sustainability” 2021, vol. 13 (1).
10. Hofert Feix Karin, Recycling Industrial Heritage, „Czasopismo Techniczne – Technical Transactions” 2014, nr 1-A.
11. Kaczmarek Sylwia, Post-Industrial Areas in Modern Cities, „Bulletin of Geography (Socio-Economic Series)” 2003, nr 2.
12. Kantarek Anna Agata, Tkanka urbanistyczna. Wybrane zagadnienia, Kraków 2019.
13. Kim Gunwoo, Newman Galen, Jiang Bin, Urban regeneration: Community engagement process for vacant land in declining cities, „Cities” 2020, vol. 120.
14. Kirschke Krystyna, Kirschke Paweł, Rewitalizacja Browaru Piastowskiego, [w:] Janusz L. Dobesz, Agnieszka Gryglewska, Marta Rudnicka-Bogusz (red.), Nie tylko trony, Wrocław 2012.
15. Kobylarczyk Justyna, Kuśnierz-Krupa Dominika, Ivashko Yulia, Savelieva Larisa, Sposoby rewitalizacji historycznych obiektów poprzemysłowych – doświadczenia międzynarodowe, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020, nr 62.
16. Loures Luis, Post-industrial landscapes as drivers for urban redevelopment: Public versus expert perspectives towards the benefits and barriers of the reuse of post-industrial sites in urban areas, „Habitat International” 2015, vol. 45.
17. Matyja Rafał, Miejski grunt. 250 lat polskiej gry z nowoczesnością, Kraków 2021. Oleś Dominika, Zych Olga, 100 lat industrialnej katedry – Elektrociepłownia Szombierki w Bytomiu, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2021, nr 65.
18. Paszkowski Zbigniew, Transformacja przestrzeni śródmiejskich – Na przykładach wybranych miast europejskich, Szczecin 2003.
19. Rykwert Joseph, The Seduction of Place. The History and Future of Cities, New York 2002.
20. Suchoń Filip, Rewitalizacja struktury poprzemysłowej w centrum miasta historycznego- studium przypadku, „Środowisko Mieszkaniowe – Housing Environ- ment” 2013, nr 12.
21. Szpakowska-Loranc Ernestyna, Matusik Agnieszka, Łódź – Towards a resilient city, „Cities” 2020, vol. 107.
22. The transformation of the city space on the background of politi- cal-economic changes, red. Andrzej Wyżykowski, Krzysztof Kwiatkowski, Kinga Racoń-Leja, Cracow 2002.
23. Wdowiarz-Bilska Matylda, Tradycja i współczesność przemysłowego miasta w rewaloryzowanym kwartale Fuzja, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2021, nr 65.
24. Wybrane zagadnienia rewitalizacji miast, red. Piotr Lorens, Justyna Martyniuk Pęczek, Gdańsk 2009.
25. Wycichowska Barbara, Rewitalizacja niezrównoważona – problem Łodzi, „Czasopismo Techniczne –Technical Transactions” 2012, nr 3–A.
26. Zabłocka-Kos Agnieszka, Zrozumieć Miasto. Centrum Wrocławia na drodze ku nowoczesnemu city 1807–1858, Wrocław 2006.
Źródła elektroniczne / Electronic sources
27. https://www.bcn.coop (dostęp: 10 IX 2021).
28. http://www.bmce.ie/wp-content/downloads/smithfield_village-vb-ck.pdf (dostęp: 10 IX 2021).
29. https://browarywroclawskie.pl/historia/ (dostęp: 25 IX 2021).
30. https://www.cfmoller.com/p/Carlsberg-City-master-plan-i3354.html (dostęp: 15 XI 2021).
31. https://www.echo.com.pl (dostęp: 12 XI 2021).
32. https://encyklopedia.pwn.pl (dostęp: 10 IX 2021).
33. www.fotopolska.eu (dostęp: 12 XI 2021).
34. https://gehlpeople.com/projects/carlsberg-city-denmark/ (dostęp: 12 XI 2021).
35. http://www.hipermiasto.com/felietony/deweloper-w-browarze (dostęp: 12 XI 2021).
36. https://issuu.com/gehlarchitects/docs/issuu_480_k_benhavn_carlsberg_vore (dostęp: 15 XI 2021).
37. https://www.jamesonwhiskey.com (dostęp: 10 X 2021).
38. https://jems.pl (dostęp: 12 XI 2021).
39. https://www.miasto2077.pl/teren-po-xix-wiecznym-browarze-przywrocony-miastu (dostęp: 12 XI 2021).
40. https://www.mwkz.pl/rejestr-i-ewidencja-zabytkow (dostęp: 10 X 2021).
41. https://www.sarp.pl (dostęp: 11 XI 2021).
42. https://sarp.warszawa.pl/architekci/hall-of-fame/andrzej-i-danuta-wejchert (dostęp: 10 IX 2021).
43. https://srdkstudio.com (dostęp: 12 XI 2021).
44. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5a/Carlsberg_1926_%28Franz_Šedivý%29.png (dostęp: 10 X 2021).
45. https://www.wuoz.malopolska.pl/rejestrzabytkow (dostęp: 10 III 2018).
Publikacje prasowe / Press publications
46. Czapnik Wojciech, Wużyk Krzysztof, Browar Lubicz w Krakowie, „Architektura-murator” 2014, nr 11.
47. Foster Nick, How Copenhagen turned a brewery plant into new city quarter, „Financial Times” 2015, 8th May.
48. Żylski Tomasz, Moskal Marek, Pachowski Piotr, Majewski Jerzy S., Lewicki Piotr, Łatak Kazimierz, Browary Warszawskie, „Architektura-Murator” 2021, nr 10.

Uwagi

Na publikacji błędny nr ORCID Karolina Dudzic-Gyurkovich jest: orcid.org/0000-0002-8910-7288 powinno być: orcid.org/0000-0002-9610-7288

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-eccf82c5-4a01-4f56-bb90-0de26cfbe353