Comprehensive musealization of archaeological and architectural heritage on the example of Wiślica

• Autorzy: Stala Klaudia , Kołodziejczyk Katarzyna

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2024.57.B-07

Warianty tytułu

PL

Kompleksowa muzealizacja dziedzictwa archeologiczno-architektonicznego na przykładzie Wiślicy

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The article presents an analysis of the ongoing changes of revitalization of the city of Wiślica, taking into account the inclusion of the archaeological and architectural heritage resource. As a result, the revitalization was based on the musealization of individual historical areas, carried out in stages in order to rebuild the tourist and economic potential of the region. The above-mentioned project, which priority is the protection of heritage, and then its promotion as well as universal education and accessibility, is carried out in Wiślica, based on contemporary standards of revalorization and modernization of public spaces. This example is an important in the development of a sustainable policy for the management and protection of historical heritage, and monitoring the effects the city's development is an important training element.

PL

Artykuł przedstawia analizę zachodzących zmian związanych z rewitalizacją miasta Wiślica, z uwzględnieniem włączenia w ten proces zasobu dziedzictwa archeologiczno-architektonicznego. W efekcie rewitalizacja oparła się na muzealizacji poszczególnych obszarów historycznych, przeprowadzanej w sposób etapowy, w celu odbudowy potencjału turystycznego oraz ekonomicznego regionu oraz wzrostu dobrostanu lokalnej społeczności. Wspomniane działania, których priorytetem jest ochrona dziedzictwa, a następnie jego promocja oraz powszechna edukacja i dostępność wykonywana jest w Wiślicy w oparciu o współczesne standardy rewaloryzacji i modernizacji przestrzeni publicznych. Niniejszy przykład stanowi ważny etap w rozwoju zrównoważonej polityki zarządzania i ochrony dziedzictwa historycznego, a monitorowanie efektów rozwoju miasta jest ważnym elementem szkoleniowym.

Słowa kluczowe

EN

musealization; revitalization; Wiślica city; archaeological heritage; architectural heritage

PL

muzealizacja; rewitalizacja; Wiślica; dziedzictwo archeologiczno-architektoniczne

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 57
• Strony: 125--144
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Stala Klaudia

• Politechnika Krakowska, Polska. Katedra Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0001-7222-8504

autor

Kołodziejczyk Katarzyna

• Politechnika Krakowska, Polska. Katedra Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0001-5921-4861

Bibliografia

• [1] Aykaç P. (2018),” Musealisation as a strategy for the reconstructionof an idealised Ottoman past: Istanbul’s Sultanahmet districtas a museum-quarter”International Journal of Heritage Studies 25:2, pp. 160-177.
• [2] Broński, K. (2006) „Rola dziedzictwa kulturowego w rozwoju lokalnym. Doświadczenia polskie doby transformacji (po 1989 r.)”, Zeszyty Naukowe nr 706, Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 2006, pp. 7-26.
• [3] Fabbrizzi, F. (2022), Wiślica Project, contemporary musealisation of three archaeological areas in Wiślica Poland, with contributions by Burberi, L.; Kadłuczka, A.; Luschi, M.C.R.; Ricci, A.; Stala, K.; Vannini, G., Firenze
• [4] Gajda M. (2020) https://radiokielce.pl/ 419308/na-nidzie-bedzie-nowa-przystan-kajakowa, (Accessed: 08-08-2023).
• [5] Glińska, N. (2018) Fundstelle Regia in Wiślica - ein Versuch einer Interpretation im Lichte der Ergebnisse früherer Forschungen [in:] Architektura w początkach państw Europy środkowej, (edit.) Janiak, T.;Stryniak, D., Gniezno, p. 363-424.
• [6] Glińska, N. (2019) Wiślica we wczesnym średniowieczu w świetle badań archeologicznych, Rzeszów.
• [7] Glińska, N.; Bukowska, A. (2020) Wczesnośredniowieczna Wiślica. Urbs famosissima in regno lechitarum, Nowe badania nad wczesnośredniowieczną architekturą kamienną Wiślicy, Origines Polonorum t. XIV(edit.) Urbańczyk, P., Warszawa.
• [8] Gliński, W. (1997) Ratownicze badania archeologiczne na stanowisku Regia w Wiślicy w 1994 roku [in:] Wiślica. Nowe badania i interpretacje, (edit.) Grzybkowski, A.,Warszawa, pp. 20-32.
• [9] Gliński, W. (1998) Wiślica plemienna czy wczesnopaństwowa, [in:] Civitates Principales, Wybrane ośrodki władzy w Polsce średniowiecznej, Katalog Wystawy, (edit.) Janiak, T.; Stryniak, D., Gniezno, pp. 77-91.
• [10] Gliński, W.; Koj. J. (1999) „Z nowszych badań nad wczesnośredniowieczną Wiślicą”, Slavia Antiqua t. 40, pp. 119-150.
• [11] Gula, J. (1991) „ Mury miejskie w Wiślicy”, Światowid, No. 38, Publ. IA UW, Warszawa, https://eregion.wzp.pl/sites/default/files/kpzk.pdf
• [12] Gutowska, K.;Kobyliński, Z. (2011) „Zarządzanie dziedzictwem kulturowym-nowa dziedzina nauczania akademickiego i badań naukowych”, Mazowsze Studia Regionalne nr 6, I Analizy i Studia, pp. 51-72.
• [13] Hervieu-Leger D. (1999), „Religia jako pamięć”, Nomos, Kraków.
• [14] Kadłuczka, A. (2015) „ Conservatio est continua creatio – czyli doktryna ochrony dziedzictwa jako komponentu przestrzeni egzystencjonalnej”, Wiadomości Konserwatorskie 43 pp. 69-77.
• [15] Kadłuczka A. (2018) „Muzealizacja przestrzeni publicznej jako forma obecności dziedzictwa kulturowego we współczesnym społeczeństwie”, Budownictwo i Architektura 17(1), pp. 29-40.
• [16] Kobyliński, Z. (2012) Dziedzictwo kulturowe: wartość i własność [in:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, (edit.) Marciniak,A.;Tabaczyński, S; Cyngot, D.; Zalewska, A. pp. 1141-1158.
• [17] Kołodziejczyk K., Przygodzki D. (2021) „Podziemia kolegiaty w Wiślicy: unikalne relikty średniowiecznej sztuki architektonicznej. Problematyka ich zabezpieczenia, konserwacji i ekspozycji”, Wiadomości Konserwatorskie 66, pp 156-171.
• [18] Korzeniewski B. (2004) “Muzealizacja a późnonowoczesna przemiana stosunku do przeszłości,” Kultura Współczesna nr 2, pp. 24-34.
• [19] Kuśmierski J. (2020), Hortuseum. Muzealizacja europejskich ogrodów w XXI wieku, Ścinawka Górna.
• [20] Kuśnierz, K.; Kuśnierz-Krupa, D.; Krupa, M. (2017) „Comments to the history of spatial development of Wiślica in the middle ages”, Technical Transactions 5, Architecture and Urban Planning, pp. 5-14
• [21] Kuśnierz-Krupa, D., Krupa, M. (2017) Wiślica-Pomnik Historii, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury, Tom XLV, pp. 457-468.
• [22] KZPK 2030 (2012) Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• [23] Lübbe H.(1991) Muzealizacja. O powiązanie naszej teraźniejszości z przeszłością. [w:] Estetyka w świecie 3, (edit.) Gołaszewska M, Kraków, pp. 7-29.
• [24] Miasto i Gmina Wiślica (2020) ”Przystań kajakowa na Nidzie w Wiślicy gotowa!” Opublikował: Administrator Strony Data publikacji: 29-07-2020 10:39 http://wislica.pl/5355/przystan-kajakowa-na-nidzie-w-wislicygotowa.html (Accessed:22-08-2023).
• [25] MNKi (2020), Archiwum Muzeum Archeologicznego w Wiślicy, źródło: https://mnki.pl/wislica/pl/o_muzeum/galerie , (Accessed: 08-08-2023).
• [26] Poddębski H. (1936) Zbiory Muzeum Narodowego w Kielcach, źródło: https://mnki.pl/wislica/pl/ edukacja/muzealne_ciekawostki_o_wislicy/plac_solny_w_wislicy , (Accessed: 08-08-2023).
• [27] Popczyk, M. (2008) Estetyczne przestrzenie ekspozycji muzealnych, Kraków.
• [28] Sajecki, T. (2017) „Koszarowa warownia w Wiślicy. Studium archeologiczne do rozplanowania przestrzennego wczesnośredniowiecznego stanowiska”, Radzyński Rocznik Humanistyczny, t. 15, pp. 7-15.
• [29] Sołtysiak W. (2020) https://pl.wikipedia.org/wiki/Muzeum Archeologiczne_w_Wiślicy#, (Accessed: 08-08-2023).
• [30] Stala, K. (2013) Architektura rezydencji wczesnośredniowiecznych w Polsce: próba reinterpretacji dotychczasowych poglądów z uwzględnieniem tła europejskiego, s. 241-258 Kraków. ISSN i numeracja serii gł.: 0860-097X ; 442. Wyd. Politechniki Krakowskiej.
• [31] Stala, K. (2015) „Rola i znaczenie dziedzictwa archeologicznego we współczesnej przestrzeni miejskiej”, Czasopismo Techniczne, Architektura, pp. 197-215.
• [32] Twardowska, E. (1982) „Cmentarzysko i kościół św. Marcina w Wiślicy”, Światowit 35, pp. 195-256.
• [33] Urban pasts and urban futures: bringing urban archaeology to life enhancing urban archaeological remain, International and Interdisciplinary Symposium, Brussels, 4-5 October 2005.
• [34] Urbańczyk, P. (1996) „Jeszcze o funkcji wczesnośredniowiecznych „mis” wapiennych”, Kwartalnik Historyczny 103:1, pp. 65-68.
• [35] Wartołowska, Z. (1960) „Wyniki badań archeologicznych w Wiślicy”, Ochrona Zabytków 13/1-4 , pp. 82-86.
• [36] Wartołowska, Z. (1970) Sprawozdania z archeologicznych prac badawczych prowadzonych w Wiślicy w 1968,[in:] VI Konferencja Naukowa w Warszawie 10 i 11 stycznia 1969 r. Referaty, dyskusje, sprawozdania, (edit.) Antoniewicz, W.; Biegański, P.,Warszawa, pp.104.
• [37] Wczesne średniowiecze.pl (2021), „Badania grodziska w Wiślicy”, Ewelina Siemianowska, https://wczesnesredniowiecze.pl/artykul,98,badania-grodziska-w-wislicy-.html, (Accessed: 05-08-2023).
• [38] Weber-Kozińska, M. (1997) Budowle na kulminacji wyspy miejskiej w Wiślicy, [in:] Wiślica-nowe badania i interpretacje, (edit.) Grzybkowski, A., Warszawa, pp. 20-32.
• [39] Wójcik P. (2021) :.https://radiokielce.pl/254075 /historyczne-grodzisko-w-wislicy-doczeka-sie-rewitalizacji, (Accessed:08-08-2023).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).