Badania cech powierzchni z wykorzystaniem optycznych metod skaningowych – wymagania i pomiary zgodnie z wytycznymi serii PN-EN ISO 25178

• Autorzy: Grochala D. , Bachtiak-Radka E. , Dudzińska S.

Warianty tytułu

EN

The investigations of the surface characteristics by methods of the optical scanning – requirements and measurements according with the guidelines of the PN-EN ISO 25178

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zużycie części maszyn zaczyna się od powierzchni. Niekontrolowane zużycie prowadzi do utraty użyteczności technologicznej wyrobów, a nawet ich całkowitego zniszczenia. Zatem bardzo ważne okazuje się nadanie odpowiednich właściwości powierzchniom wytwarzanych wyrobów. Równie ważne jak technologia powierzchni staje się jej badanie. W przeciągu ostatnich lat pojawiają się normy z rodziny ISO 25178 dotyczące specyfikacji geometrii wyrobów i Struktury Geometrycznej Powierzchni (SGP). Najpierw pojawiały się normy związane z metodyką pomiarów oraz sposobem wyznaczania parametrów określających właściwości technologiczne i eksploatacyjne SGP. Dopiero na samym końcu pojawiła się zasadnicza – pierwsza część normy (ISO 25178-1:2016en), która standaryzuje sposób definiowania i nanoszenia symboliki w dokumentacji konstrukcyjnej i technologicznej. W artykule przybliżono możliwości analizy wybranych grup parametrów SGP z wykorzystaniem optycznych metod skaningu, symbolikę stosowaną w zapisie konstrukcji dotyczącą warunków pomiaru cech funkcjonalnych i technologicznych powierzchni.

EN

The wear of machine parts starts from the surface. Uncontrolled consumption leads to loss of technological products properties or even their total destruction. Therefore, it is extremely important to give the appropriate properties of surfaces manufactured. As important as the surface technology becomes is its research. Over the last six years, are develop standards of the ISO 25178 on the specifications of geometry and Geometric Surface Specification (GPS). Interestingly, first appeared norms related to the way of defining the parameters defining the technological and operational properties of the GPS. Only at the end there was a fundamental - the first part of the standard (ISO 25178-1: 2016en), which standardizes the way of defining and marking in the construction and technological. The article show the possibilities of analysis of selected groups of parameters GPS using optical scanning methods, the symbolics used in the documentation and the conditions for measuring the technological surface requirements.

Słowa kluczowe

PL

badanie nieniszczące; mikroskopia konfokalna; mikroskopia interferencyjna; struktura geometryczna; struktura powierzchni; izotropia powierzchni; chropowatość

EN

non-destructive testing; confocal microscopy; interference microscopy; geometric structure; surface structure; surface isotropy; roughness

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Przegląd Spawalnictwa
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 88, nr 10
• Strony: 92--96
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., il.

Twórcy

autor

Grochala D.

• Instytut Technologii Mechanicznej i Mechatroniki

autor

Bachtiak-Radka E.

• Instytut Technologii Mechanicznej i Mechatroniki

autor

Dudzińska S.

• Instytut Technologii Mechanicznej i Mechatroniki

Bibliografia

• [1] A. Wypych: Mikrostruktura i właściwości eksploatacyjne inconelu 625 w postaci warstw natryskiwanych cieplnie, Przegląd Spawalnictwa, Vol 83, No 12 (2011), s. 56-58.
• [2] W. Żórawski, N. Radek: Mikrostruktura i właściwości natryskiwanych naddźwiękowo powłok WC-12Co po obróbce elektroiskrowej, Przegląd Spawalnictwa, Vol 84, No 9 (2012), s. 46-50.
• [3] J. Górka, R. Skiba: Wpływ procesów cięcia termicznego i strumieniem wody na właściwości i jakość powierzchni ciętych stali niskostopowych o wysokiej granicy plastyczności, Przegląd Spawalnictwa, Vol 85, No 2 (2013), s. 11-18.
• [4] PN-EN ISO 4287:1999/A1:2010, Specyfikacje geometrii wyrobów. Struktura geometryczna powierzchni: metoda profilowa. Terminy, definicje i parametry struktury geometrycznej powierzchni.
• [5] PN-EN ISO 4288:2011, Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Struktura geometryczna powierzchni: Metoda profilowa. Zasady i procedury oceny struktury geometrycznej powierzchni.
• [6] PN-EN ISO 1302:2004, Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Oznaczanie struktury geometrycznej powierzchni w dokumentacji technicznej wyrobu.
• [7] P. Pawlus, M. Wieczorowski, T. Mathia; The errors of stylus methods in Surface topography measurments; Wydawnictwo ZAPOL Sobczyk Sp.j. Szczecin. ISBN 98-78-83-7518-699-4, 2014.
• [8] M. Wieczorowski; Metrologia nierówności powierzchni metody i systemy; PPH ZAPOL Szczecin, ISBN 978-83-7518-570-6, 2013
• [9] PN-EN ISO 25178-2:2012, Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Struktura geometryczna powierzchni: Przestrzenna – Część 2. Terminy, definicje i parametry struktury geometrycznej powierzchni.
• [10] PN-EN ISO 25178-602:2010, Specyfikacje geometrii wyrobów. Struktura geometryczna powierzchni: Przestrzenna – Część 602. Charakterystyki nominalne przyrządów bezstykowych (z czujnikiem chromatycznym konfokalnym).
• [11] PN-EN ISO 25178-603:2013-12, Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Struktura geometryczna powierzchni: Przestrzenna – Część 603. Charakterystyki nominalne przyrządów bezstykowych (mikroskopów interferometrycznych z korekcją fazy).
• [12] ISO 25178-1:2016(en), Geometrical product specifications (GPS). Surface texture: Areal — Part 1. Indication of surface texture.
• [13] S. Krajewski, J. Nowacki: Structure of AlSi-SiC composite foams Surface formed by mechanical and thermal cutting. Applied Surface Science 327 523-531, 2015 http://dx.doi.org/10.1016/j.apsusc.2014.11.122.
• [14] D. Grzesiak, D. Grochała, E. Bachtiak-Radka: Identyfikacja parametrów procesu selektywnego spiekania laserowego stopi Co-Cr na podstawie parametrów topografii powierzchni po frezowaniu, Miesięcznik Naukowo Techniczny MECHANIK, 8-9, s. 701-714; 2015; DOI 10.17814/mechanik.2015.8-9.483.
• [15] E. Bachtiak-Radka, D. Grochała, K. Chmielewski, W. Olszak: Badania izotropii powierzchni frezowanej i nagniatanej na twardo ze stali X160CrMoV121, Monografia pod red. prof. E. Miko, Politechnika Świętokrzyska – Wydział Mechatroniki i Budowy Maszyn – Kielce-Sandomierz, s. 641-653, 2015.