Sztuka jako wartość w procesie rewitalizacji przestrzeni miejskiej na przykładzie wybranych elewacji Drogi Królewskiej w Gdańsku

• Autorzy: Grodnicki R. , Osicki J. , Strzelecki W. , Tkaczuk J. , Tyślewicz D. , Urwanowicz E.

Warianty tytułu

EN

Art in a Process of Urban Space Revitalization on the Example of Selected Elevations of the Kings Road in Gdańsk

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rewitalizacja to pojęcie odnoszące się do kompleksowych akcji podejmowanych w obszarach miast, w szczególności w dzielnicach starych i na obszarach wybranych [Lorens 2010]. Taką też miała rolę (z obecnego punktu widzenia) podczas odbudowy Gdańska po zniszczeniach II wojny ś wiatowej. W wyniku wielu dyskusji, polemik dotyczących rewitalizacji zniszczonych obszarów zabytkowych Głównego Miasta w Gdańsku, powstała nowa koncepcja odbudowy. Była opisywana wielokrotnie i przez różnych autorów. Była wychwalana, była też krytykowana. Rozbierana na różne czynniki w kontekstach ekonomicznych, politycznych, historycznych itd. Przypisano jej różne oceny, nawet te skrajne. Autorzy, zwykle fachowcy w swych dziedzinach, przeważnie ograniczali się w opisach do warstwy znaczeniowej, która była najbliższa ich zainteresowań i wykształcenia. Najpełniejsze wydaje się być opracowanie Jacka Friedricha Odbudowa Głównego Miasta w Gdańsku w latach 1945-1960. W bardzo obszernej bibliografi i odbudowy Gdańska ciągle jeszcze brakuje pozycji, która uchwyciłaby w sposób wyważony i bezstronny wszystkie warstwy tego złożonego tematu. W grudniu 1952 r. miało miejsce ważne spotkanie Związku Polskich Artystów Plastyków ZPAP i Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP. Zapadło wiele ważnych decyzji dla odbudowy Gdańska. 11.12.1952 r. głównym projektantem Drogi Królewskiej został mgr inż. arch. Lech Kadłubowski. Na podstawie wspólnych ustaleń, w latach 1953-1954 działały grupy tematyczne odtwarzające ciąg Drogi Królewskiej. Architekturą zajmował się wspomniany już L. Kadłubowski, malarstwem i plastyką J. Żuławski, artystów rzeźbiarzy reprezentował S. Horno-Popławski, kamieniarzy St. Bromke, grupę metaloplastyków prowadził M. Ogorzeja. Nad jakością wykonania czuwała rada techniczna pod przewodnictwem M. Osińskiego.

EN

The purpose of this publication is to draw attention to the revitalization of urban space with the use of artistic elements which occur in the architectural elevations of the Main City of Gdańsk. The art that, due to the native artists, arouse in those facades reconstructed in the fifties, resulted in brand new creative relationship between architecture and art. Due to limitations of this article we introduce only a few selected elevations of the King’s Road which were made in three different technologies: fresco, sgraffita, sculpture. These groundbreaking technologies resulted in splendour of colors, precious of used materials, spatiality of forms in relations to the facades’ platitude. We also would like to point the preciousness of the materials that were used in the fifties such as: lime plaster made out of longstanding forest lime as well as natural stone. Not without significance is a brief presentation of the city restoration commencement along with the artistic concepts carrying out by the eminent painters and sculptors.

Słowa kluczowe

PL

elewacja; fresk; Kings Road; rewitalizacja; rzeźba; sgraffito; malowanie ścian

EN

elevation; fresco; Kings Road; revitalization; sculpture; sgraffito; wall painting

• Wydawca: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN ; Towarzystwo Urbanistów Polskich
• Czasopismo: Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN
• Rocznik: 2016
• Tom: No 264
• Strony: 347--356
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., fot.

Twórcy

autor

Grodnicki R.

• Politechnika Gdańska

autor

Osicki J.

• Politechnika Gdańska

autor

Strzelecki W.

• Politechnika Gdańska

autor

Tkaczuk J.

• Politechnika Gdańska

autor

Tyślewicz D.

• Politechnika Gdańska

autor

Urwanowicz E.

• Politechnika Gdańska

Bibliografia

• 1. Friedrich J., 2015, Odbudowa Głównego Miasta w Gdańsku w latach 1945-1960. Wyd. Słowo/Obraz/Terytoria, Gdańsk.
• 2. Grubba D., 2002, Horno-Popławski Stanisław Droga sztuki- sztuka drogi. Wyd. Państwowa Galeria Sztuki, Sopot.
• 3. [http://ibedeker.pl/obiekty/niezwykla-galeria-przy-drodze-krolewskiej, Wróblewski D. – 23/11./2012] [https://pl/wikipedia.cag/viki/sgraffito, dostęp:07. 12. 2016].
• 4. Kriegseisen J., 2016, Dekoracje architektoniczne Gdańska 1945-1989. Nadbałtyckie Centrum Kultury, Gdańsk.
• 5. Lorens P., 2010, Rewitalizacja miast. Planowanie i realizacja. Wyd. PG, Wydział Architektury, Gdańsk.
• 6. Trojanowska I., 1997, Wspomnienia z odbudowy Głównego Miasta. T. I, Wyd. Marpress, Gdańsk.