Konserwacja i restauracja armarium z kościoła parafialnego św. Mikołaja i św. Konstancji w Gniewkowie

• Autorzy: Krawcewicz-Kotarak Karolina , Gawęcka Barbara Maria

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK79GNIEWKOWO

Warianty tytułu

EN

Conservation and restoration of the armarium of the Parish Church of St. Nicholas and St. Constance in Gniewkowo

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Przedmiotem opracowania jest armarium z kościoła parafialnego św. Mikołaja i św. Konstancji w Gniewkowie. Z pozoru niepozorna, pomalowana na szaro farbą olejną szafa wnękowa nasuwała wiele pytań dotyczących struktury, historii i oryginalnego wyglądu. Dzięki pracom konserwatorskim i restauratorskim przywrócone zostały jej pierwotne wartości estetyczne. Dziś możemy podziwiać wmurowane w ścianę świątyni bogato zdobione armarium o konstrukcji skrzyniowo-płycinowej. Na szafie, oprócz namalowanych świętych Mikołaja i Wawrzyńca, roślinności i innych ornamentów, znajduje się inskrypcja, pojedyncze litery i data 1638. Z inskrypcji dowiadujemy się, że mebel został ufundowany przez Bractwo św. Anny. Dokumenty archiwalne, analiza formalna mebla, sposób jego wykonania i ornamentyka wskazują, że może być on datowany na 1. połowę XVII w., czyli można przyjąć, że data 1638 wskazuje czas jego fundacji i powstania.

EN

The subject of this study is an armarium from the parish church of St. Nicholas and St. Constance in Gniewkowo. This seemingly inconspicuous, oil-painted, gray built-in closet raised many questions about its structure, history and original design. Thanks to conservation and restoration work, its original aesthetic values were restored. Today we can admire the richly decorated armarium with a box and panel structure, built into the wall of the church. On the cupboard, in addition to painted depictions of Saints Nicholas and Laurence, vegetation and other ornaments, there is an inscription, singular letters and the date 1638. The inscription on the armarium shows that the piece of furniture was funded by the Brotherhood of St. Anne. Archival documents and a formal analysis of the piece of furniture, the way it was made and its ornamentation, indicate that it can be dated to the first half of the seventeenth century, i.e., it can be assumed that the date 1638 indicates the time of its foundation and construction.

Słowa kluczowe

PL

szafa wnękowa; armarium; konserwacja; restauracja; Gniewkowo

EN

cupboard; armarium; conservation; restoration; Gniewkowo

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 79
• Strony: 118--127
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., fot.

Twórcy

autor

Krawcewicz-Kotarak Karolina

• Alla Prima Konserwacja Dzieł Sztuki Projektowanie Wnętrz Karolina Krawcewicz-Kotarak

• https://orcid.org/0009-0007-4759-1935

autor

Gawęcka Barbara Maria

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Wydział Historyczny

• https://orcid.org/0000-0002-3050-2234

Bibliografia

• Archiwalia / Archive materials
• 1. Akta wizytacyjne archidiakonatu kruszwickiego, Wizytacje z lat 1779–1780, sygn. A Cons, E 19, k. 416 v., Archiwum Konsystorza Generalnego w Gnieźnie, Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie.
• 2. Visitatio Archidiakonatus Crusvicensis. Wizytacje z lat 1763–1764, sygn. A Cons, E 16, k. 179–180, Archiwum Konsystorza Generalnego w Gnieźnie, Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie.
• 3. Wizytacje archidiakonatu kruszwickiego. Wizytacje z lat 1582–1597, sygn. A Cons, E 1, k. 178, Archiwum Konsystorza Generalnego w Gnieźnie, Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie.
• Opracowania / Secondary Sources
• 4. Betlejewska Czesława, Meble gdańskie od XVI do XIX wieku, Warszawa–Gdańsk 2001.
• 5. Forstner Dorothea, Świat symboliki chrześcijańskiej, tłum. Paweł Pachciarek, Ryszard Turzyński, Wanda Zakrzewska, Warszawa 1990.
• 6. Gostwicka Janina, Dawne szafy, Warszawa 1981.
• 7. Grzeluk Izydor, Słownik terminologiczny mebli, Warszawa 1998.
• 8. Słownik terminologiczny sztuk pięknych, wyd. 4, red. Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota, Warszawa 2003.
• Dokumentacja / Documentation
• 9. „Dokumentacja prac konserwatorskich i restauratorskich renesansowa szafa wnękowa – armariom z XVII w. z kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Mikołaja i św. Konstancji w Gniewkowie”, autor prac konserwatorskich i restauratorskich: mgr Karolina Krawcewicz-Kotarak, autorki dokumentacji: mgr Karolina Krawcewicz-Kotarak, dr Barbara Gawęcka, autorzy badań specjalistycznych: dr hab. Mirosław Wachowiak, dr Barbara Gawęcka, Gniewkowo 2021

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025)