Powódź w dolinie odry w 1997 r. w świetle interpretacji zdjęć satelitarnych

• Autorzy: Ciołkosz A. , Bielecka E.

Warianty tytułu

EN

Flood in odra valley in 1997 as interpreted on the basis of satellite images

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wraz z rozwojem techniki satelitarnej i permanentnego obrazowania globu ziemskiego z wysokości orbitalnych pojawiło się nowe źródło informacji o obiektach, zjawiskach i procesach zachodzących na p o wierzchni Ziemi. Zdjęcia satelitarne, dzięki synoptycznemu przedstawieniu dużych obszarów, dostarczają wielu informacji o zjawiskach wielkopowierzchniowych, do których zalicza się także katastrofalne powodzie. Zdjęcia wykonywane przez satelitę Landsat były wykorzystywane do dokumentowania zjawiska p o wodzi w rożnych krajach, w tym także i w Polsce. Często jednak warunki atmosferyczne w czasie powodzi uniemożliwiają wykonywanie zdjęć w optycznym zakresie widma. Z pomocą przychodzą wówczas zdjęcia mikrofalowe, -Tego rodzaju zdjęcia zostały wykonane nad zachodnią Polską w lipcu 1997 r. przez satelitę ERS należącego do Europejskiej Agencji Kosmicznej. Posłużyły one do określenia maksymalnego' zasięgu fali powodziowej. Zgromadzone w systemie informacji geograficznej wielotematyczne dane przestrzenne umożliwiły określenie form użytkowania ziemi zalanych falą powodziową, a także obliczenie ich p o wierzchni w poszczególnych jednostkach administracyjnego podziału kraju.

EN

Development of satellite techniques and methods of permanent earth imaging resulted in new information about objects and phenomena existing on Earth surface. Satellite images, owing to synoptic presentation of extensive areas, give a lot of information about large-area phenomena, includmg catastrophic floods. Such images were applied many times for documenting flood extent in different countries, also in Poland. For the first time they were used for determining extent of flood wave during spring flood in Bug and Narew valley in 1979. Atmospheric conditions at a period of flood often cause, that application of images collected in optical bands is not possible. In such a case microwave images can be helpful. Since several years satellites equipped with radar imaging sensors operate on the Earth's orbit. One of them is ERS satellite, launched by European Space Agency. At the second decade of July 1997, i.e. during maximum flood wave, ERS satellite collected series of images of Odra river between Raciborz and its estuary to Szczecin Bay. Thanks to the European Space Agency these images were quickly made accessible to the Remote Sensing and Spatial Information Centre - OPOLIS of the Institute of Geodesy and Cartography. They were first processed geometrically and radiometrically in the Centre and next interpreted in order to determine flood extent. Interpretation of images in most cases was not difficult, as black tone of water was quite well distinguishable. In some cases additional materials were used for delineating boundary of flood, for instance archival aerial and satellite photographs, as well as topographic maps. Result of interpretation - maximum extent of flood - was converted to digital form and entered to the geographic information system. Multi-thematic spatial data stored in the geographic information system enabled to determine types of land use covered by water, as well as to calculate their acreages in particular administrative units. Seven voivodships were affected with flood: katowickie, opolskie, wrocławskie, legnickie, leszczyńskie, zielonogorskie, gorzowskie and 93 communes within these voivodships. Water covered over 1143 km2, mainly arable land, meadows and forests, as well as over 50 km2 of built-up land. Data gathered in the geographic information system revealed, that extent of flood was limited in principle to the holocene flood and upper flood plain. Catastrophic effects of the flood first of all resulted from excessive investments within this area.

Słowa kluczowe

PL

powódź; Dolina Odry; zdjęcie satelitarne; Landsat

EN

flood; Odra valley; satellite image; landsat

• Wydawca: Instytut Geodezji i Kartografii
• Czasopismo: Prace Instytutu Geodezji i Kartografii
• Rocznik: 1998
• Tom: T. 45, z. 97
• Strony: 81--95
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Ciołkosz A.

autor

Bielecka E.

Bibliografia

• 1. Baranowski M. [1998]: Aspekty tworzenia numerycznego modelu rzeźby terenu dla obszaru Polski. Materiały VIII Konferencji Naukowo-Technicznej "Systemy Informacji Przestrzennej". Warszawa: 19-21 maja 1998r. str. 35 -44.
• 2. Barbieri М., Basutti R., Calabresi G. [1997]: Monitoring the Summer 1997 Floods in North-Eastern Europe through "Earth Watching”. ESA. Earth Observation Quarterly Nr 56-57.
• 3. Baranowski М., Ciolkosz A. [1997]: Opracowanie bazy danych "pokrycie terenu Polski". Prace Instytutu Geodezji i Kartografii t. 44 z. 95, s. 7-25.
• 4. Canadan Centre for Remote Sensing Newsletter. Vol. 24, nr. 1, December 1996
• 5. Canadan Centre for Remote Sensing Newsletter. Vol. 25, nr. 2, October 1997.
• 6. CEOS - (Committee on Earth Observation Satellites) Yearbook [1997]: Towards an Integrated Global Observing Strategy.
• 7. EUR 12585 - CORINE Land Cover Project - Technical Guide, [1994]. Luxemburg: Office for Official Publications of the European Communities.
• 8. Ciolkosz A. [1977]: Określenie zasięgu fali powodziowej w Polsce południowo- zachodniej za pomocą zdjęć lotniczych. Przegląd Geodezyjny nr 12 s. 432-433.
• 9. Ciolkosz A., Gronet R. [1982]): Rozwoj sytuacji powodziowej w dolinie Bugu i Narwi wiosną 1979 r. zarejestrowanej na landsatowskich zdjęciach satelitarnych. Fotointerpretacja w Geografii t. 6 (16) s. 9-21.
• 10. ESA: ERS User Handbook [1993]. ESA SP-1148.
• 11. Short N. М., Lowman P. D., Freden S. C., Finch W. A. [1976]: Mission to Earth: Landsat Views the World. Washington: NASA.
• 12. Sujkowska W. [1993]: Powodź w rejonie St. Louis-lipiec 1993-operacyjne zastosowanie zdjęć satelitarnych. Fotointerpretacja w geografii t. 23, str. 161-165.
• 13. Reflections. A RADARSAT International Newsletter. Vol. 2, nr 2. Fall 1993.
• 14. Reflections. A RADARSAT International Newsletter. Vol. 6, nr. 1. Winter 1997/1998.