Retrospekcja o genezie i trwałości powojennych polichromii kamienic Starego Rynku w Poznaniu

• Autorzy: Łubowski Andrzej

Identyfikatory

DOI

10.35784/teka.2642

Warianty tytułu

EN

Retrospection: genesis and durability of post‑war polychromes of tenement houses in the Old Market Square in Poznań

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje autorskie doświadczenia twórcze artysty i jednocześnie badacza, związane z wykonaniem dekoracji malarskiej kamienic na Starym Rynku, w Poznaniu. Są to dzieła powstałe w latach: 1986, 1994 oraz 1997. Pierwsza realizacja była konsekwencją dość niespodziewanego włączenia w dzieło powstawania polichromii kamienic na Starym Rynku, w Poznaniu. Było to, po około 30 latach po powstaniu polichromii na zrekonstruowanych kamieniczkach, po II Wojnie Światowej. Zaistniała potrzeba odtworzenia dekoracji malarskiej autorstwa Edmunda Łubowskiego, na kamienicy na Starym Rynku 39 oraz sgraffita, autorstwa Józefa Fliegera, na Starym Rynku 99. Sytuacja była konsekwencją tak dalekiej destrukcji, że nie można było poddać tych dzieł dalszym konserwacjom. Z uwagi, iż autorzy jeszcze wtedy żyli, możliwe było konsultowanie przebiegu ich odtworzenia. W 1994 roku autor otrzymał kolejną propozycję wykonania, według autorskiego projektu, nowej dekoracji malarskiej na kamienicy na Starym Rynku 66, która została wykonana w technice mokrego fresku. Później, w 2010 r. została przeprowadzona konserwacja tego dzieła, przebieg prac konserwatorskich odbywał się w konsultacji z autorem. W 1997 zaprojektowano dekorację malarską na kamienicy przy ul. Paderewskiego 3, blisko wnętrza urbanistycznego Starego Rynku. W oparciu o projekt, wykonano malarską dekorację w technice silikatowej. Doświadczenie artysty, wyniesione z tych wymienionych prac, stały się przedmiotem badań jakościowych, które korelują ze sobą upływ czasu i rodzaj stosowanych technik malarstwa ściennego oraz innych uwarunkowań technicznych z problematyką artystyczną.

EN

The article presents the artist's and researcher's own artistic experiences related to the implementation of painting decorations of tenement houses at the Old Market Square in Poznań. These are the works created in 1986, 1994 and 1997. The first project was a consequence of quite unexpected incorporation of the polychrome of the tenement houses at the Old Market Square in Poznań. It was about 30 years, after World War II, when the polychrome on the reconstructed tenement houses was created. There was a need to restore the painting decorations by Edmund Łubowski on a tenement house at 39 Stary Rynek and the sgraffito by Józef Flieger at 99 Stary Rynek. The situation was a consequence of such advanced destruction that the works could not undergo further conservation processes. Due to the fact that the authors were then still alive, it was possible to consult the reconstruction process. In 1994, the author received another proposal to make, according to his own design, a new painting decoration, made in the wet fresco technique, on a tenement house at 66 Stary Rynek. Later, in 2010, the restoration work was conducted in consultation with the author. In 1997, a painting decoration was designed on the tenement house at 3 Paderewskiego Street, close to the urban interior of the Old Market Square. Based on the project, painting decorations were made in the silicate technique. The artist's experience, drawn from the aforementioned works, has become the subject of qualitative research that correlates the passage of time and the type of wall painting techniques used as well as other technical conditions with artistic issues.

Słowa kluczowe

PL

architektura; odbudowa; polichromia; Stary Rynek w Poznaniu; spoiwa mineralne; stan zachowania; konserwacja; restauracja

EN

architecture; reconstruction; polychromy; Old Market Square in Poznań; mineral binders; state of preservation; conservation; restoration

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej ; Polska Akademia Nauk, Oddział w Lublinie
• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2021
• Tom: T. 17, nr 2
• Strony: 7--16
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., ryc., tab.

Twórcy

autor

Łubowski Andrzej

• Instytut Architektury Wnętrz i Wzornictwa Przemysłowego, Wydział Architektury, Politechnika Poznańska Polska

• https://orcid.org/0000-0002-5034-857X

Bibliografia

• 1. Błaszczyk I. (red), Stare Miasto, w Poznaniu. Zniszczenia – Odbudowa – Konserwacja 1945–2016, Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań 2017.
• 2. Zwolińska K., Mała technologia Malarstwa, Wydawnictwa Centralnego Ośrodka Metodyki Upowszechniania Kultury, Warszawa 1989.
• 3. Kondziela H., Miasto Poznań (1955−1957), Ochrona Zabytków 12/1 (44), 72−76, https://docplayer.pl/amp/17688207-H-kondziela-miasto-poznan-1955-1957-ochrona-zabytkow-12-1-44-72-76.html.
• 4. Topolski J. (red), Dzieje Poznania, tom I, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Poznań 1988.
• 5. Przybek P., Materiały Malarskie, Wydawnictwo 400 d&, Kraków 2004.
• 6. Ślesiński W., Techniki Malarskie. Spoiwa mineralne, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1983.
• 7. Kostyrko T. (red), Sztuki plastyczne w Poznaniu 1945−1980,Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1987.
• 8. Warkoczewska M. (red), W cieniu ratuszowej wieży Kronika Miasta Poznania, 2003/2, Poznań 2003.
• 9. Zachwatowicz J., Ochrona zabytków w Polsce, Wydawnictwo Polonia, Warszawa 1965.
• 10. Kasprowicz R., Alois Riegl, Georg Dehio i kult zabytków, Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”, Warszawa 2006.