Ekrany akustyczne w krajobrazie - ochrona akustyczna czy degradacja krajobrazu?

• Autorzy: Bernat S.

Warianty tytułu

EN

Acoustic Barriers in the Landscape - Noise Abatement or Landscape Degradation

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Rozwojowi cywilizacyjnemu towarzyszy zanieczyszczenie hałasem, wywołujące wzrastające koszty gospodarcze i społeczne. W ostatnich latach w Polsce wraz z budową sieci dróg szybkiego ruchu i autostrad stawiane są ekrany akustyczne, które oprócz obniżenia poziomu hałasu powodują m.in. degradację walorów wizualnych krajobrazu, zwiększenie kosztów inwestycji oraz protesty społeczne. Aby zapobiec nadmiernemu stosowaniu ekranów akustycznych, we wrześniu 2012 roku Ministerstwo Środowiska zwiększyło dopuszczalne poziomy hałasu. Celem artykułu jest rozpoznanie wpływu ekranów akustycznych na krajobraz. W artykule przedstawiono problematykę projektowania dróg z uwzględnieniem ochrony krajobrazu i ochrony przed hałasem, omówiono rodzaje i skuteczność ekranów akustycznych. Dodatkowo zwrócono uwagę na rolę czynnika degradacji krajobrazu w konfliktach społecznych związanych z budową ekranów akustycznych. Artykuł oparto na analizie literatury, stron internetowych i obserwacjach terenowych. Przy projektowaniu ekranów konieczne jest nie tylko zwracanie uwagi na ich skuteczność, ale także uwzględnianie ich oddziaływania na percepcję krajobrazu. Podniesienie dopuszczalnych poziomów hałasu może ograniczyć budowę nowych ekranów, a przez to zmniejszy ich oddziaływanie na krajobraz. Z drugiej strony może spowodować zwiększenie zanieczyszczenia hałasem. Stąd ważną rolę odgrywają oceny oddziaływania inwestycji na krajobraz, których podstawą jest rozpoznanie zasobów krajobrazu i warunków percepcji w otoczeniu drogi.

EN

The development of civilization has been accompanied by an increase in noise, which leads to higher economic and social costs. In recent years, motorways and expressways in Poland have been built to include noise protection barriers that, although they reduce noise levels have a negative visual impact on the landscape, increase the cost of investment projects and raise public outcry. In September 2012 the Ministry of the Environment increased permissible noise levels in order to prevent the excessive use of noise barriers [Stop hałasowi… 2013, Rozporządzenie… 2012]. The goal of this paper is to examine the impact of noise protection barriers on the landscape. The article discusses the problem of road design with regard to preserving the landscape and reducing noise, and reviews different kinds of sound barriers and their level of effectiveness. In addition, attention is drawn to landscape degradation as a factor in social conflicts arising from the construction of sound barriers. The paper is based on an analysis of literature, websites, press articles and field observations. In the course of designing acoustic screens, it is essential to take into account not only their effectiveness in reducing noise but also on how they influence the perception of the landscape. Raising permissible noise levels may reduce the construction of new sound barriers that would have an impact on the landscape. On the other hand, this may lead to an increase in noise pollution. Therefore, it is important to assess the impact of investment projects on the landscape, starting from an examination of landscape resources and visual conditions around roadways.

Słowa kluczowe

PL

hałas; percepcja krajobrazu; droga; ekran akustyczny

EN

noise; landscape perception; road; acoustic barrier

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
• Czasopismo: Architektura Krajobrazu
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 3
• Strony: 16--30
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., zdj.

Twórcy

autor

Bernat S.

• Zakład Ochrony Środowiska Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS w Lublinie

Bibliografia

• 1. Bernat S., 1999. Krajobraz dźwiękowy doliny Bugu. Annales UMCS sec. B., 54, 297–309.
• 2. Bernat S., 2012. Zarządzanie krajobrazem dźwiękowym miast. Acta Universitatis Wratislaviensis, 3366. Prace Kulturoznawcze, 13, 19–30.
• 3. Czaja P., 2013. Ekrany akustyczne a hałas komunikacyjny. http://www.techbud.com.pl/ekrany%20akustyczne halas-akustyka.htm [dostęp 04.2013].
• 4. Engel Z., Sadowski J., Stawicka-Wałkowska M., Zaremba S., 1990. Ekrany akustyczne. AGH Kraków.
• 5. Erritzoe J., Mazgajski T., Rejt Ł., 2003. Bird casualities on European roads – a review. Acta Ornithologica, 38, 77–93.
• 6. Europejska Konwencja Krajobrazowa, 2000. Dz.U. z dnia 29 stycznia 2006 r. Nr 14, poz. 98.
• 7. Forczek-Brataniec U., 2007. Droga w krajobrazie. Projektowanie dróg z uwzględnieniem czynników otaczającego krajobrazu. Autostrady, 3, 82–88.
• 8. Forczek-Brataniec U., 2013. Nowa droga w krajobrazie. Architektura krajobrazu, 1/2013, 18-29.
• 9. Forczek-Brataniec U., Nosalska P., 2011. Krajobraz widziany z bieszczadzkich dróg. Roczniki Bieszczadzkie, 19, 359–374.
• 10. Jaworek J., Sztejn J., 2009. Projektowanie dróg a ochrona charakteru i cech wizualnych krajobrazu. http://edroga.pl/drogi-i-mosty/projektowanie/1143-projektowanie-drog-a-ochrona-charakterui-cech-wizualnych-krajobrazu [dostęp 04.2013].
• 11. Jaszczak A., 2008. Droga krajobrazowa jako produkt turystyczny. Nauka–Przyroda–Technologie, Dział Ogrodnictwo, 2 (4), 42.
• 12. Jaszczak A., Żukowska J., 2012. Planowanie bezpiecznych i „zielonych” systemów komunikacyjnych [w:] Jankowski G., Myga-Piątek U., Pytel S. (red.), Infrastruktura komunikacyjna w krajobrazie. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 18, 82–91.
• 13. Kompała J., 2005. Mapy akustyczne jako narzędzia zarządzania klimatem akustycznym na terenach zurbanizowanych [w:] II Konferencja Naukowa „Hałas w środowisku”. Prace Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach, 5, 74–84.
• 14. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030
• 15. http://www.mrr.gov.pl/rozwoj_regionalny/polityka_przestrzenna/kpzk/aktualnosci/documents/kpzk2030.pdf[dostęp 04.2013.]
• 16. Kucharczyk M., Wiącek J., 2009. Wstępne wyniki badań nad wpływem hałasu na ptaki w lasach, w rejonie wybranych dróg Pomorza Zachodniego i Lubelszczyzny [w:] Wiącek J., Polak M., Kucharczyk M., Grzywaczewski G., Jerzak L. (red.). Ptaki – Środowisko – Zagrożenia – Ochrona. Wybrane aspekty ekologii ptaków, Lublin, 335–342.
• 17. Landscapes and individual and social well-being. European Landscape Convention Report on Theme of the 2003 Workshop. Council of Europe Strasbourg 2003.
• 18. Lebiedowska B., 2010. Some aspects of sustainable development in tourism of
• metropolises and metropolitan regions. Sustainable tourism in metropolises. Polish Journal of Sport and Tourism, 17, 147–149.
• 19. Nita J., Myga-Piątek U., 2012. Ocena walorów widokowych drogi S1 [E75] na odcinku Częstochowa-Sosnowiec [w:] Jankowski G., Myga-Piątek U., Pytel S. (red.), Infrastruktura komunikacyjna w krajobrazie. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 18, 181–193.
• 20. Polska A., 2011. Walory widokowe dróg. http://edroga.pl/drogi-i-mosty/inne/4809-walory-widokowe-drog-iproblem-estetyki-przestrzeni [dostęp 04.2013].
• 21. Prawo ochrony środowiska. Dz.U. z dnia 20 czerwca 2001 r. Nr 62, poz. 627.
• 22. Prognoza oddziaływania na środowisko skutków realizacji Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2011–2015. GDDKiA.
• 23. Raport o oddziaływaniu na środowisko obwodnicy Augustowa w ciągu drogi krajowej nr 8. DHV Polska Warszawa 2009.
• 24. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Dz.U. z 2012 r. Nr 0, poz. 1109.
• 25. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. Dz.U. z 1999 r. Nr 43, poz. 430, nowelizacja Dz.U. z dnia 7 maja 2013 poz. 528.
• 26. Sas-Bojarska A., 2006. Przewidywanie zmian krajobrazowych w gospodarowaniu przestrzenią z wykorzystaniem ocen oddziaływania na środowisko na przykładzie transportu drogowego. Wyd. PG Gdańsk.
• 27. Sas-Bojarska A., 2010. Rospuda – studium ochrony i kształtowania krajobrazu. Architektura Krajobrazu, 1, 18–24.
• 28. Sprawozdanie Komisji Parlamentu Europejskiego i Rady z wykonania dyrektywy w sprawie hałasu w środowisku zgodnie z art. 11 dyrektywy 2002/49/WE. KOM(2011) 321.
• 29. http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2011:0321:FIN: PL:PDF [dostęp 04.2013].
• 30. Stop hałasowi, stop ekranom. Ministerstwo Środowiska, 2013 http://www.mos.gov.pl/artykul/7_aktualnosci/19251_stop_halasowi_stop_ekranom. html [dostęp 04.2013.]
• 31. Studium krajobrazowo-konserwatorskie dla inwestycji droga ekspresowa S1 w rejonie kompleksu Auschwitz i Birkenau, 2007. Zespół: Myczkowski Z., Forczek-Brataniec U., Siwek A., Brataniec M., Grajner B., Byrski P., Kraków.
• 32. Wyrwas P., Szyguła A., 2005. Ekrany akustyczne – zasady projektowania i kryteria doboru [w:] IV Ogólnopolska Konferencja Mostowców – Konstrukcja i Wyposażenie Mostów, 271–280.