Nieużytki w zabudowie obszaru starych miast Poznania i Kołobrzegu – problemy i potencjały

• Autorzy: Brechelke Adrianna , Kasperczyk-Brodecka Zuzanna

Identyfikatory

DOI

10.21008/j.2658-2619.2023.15.5

Warianty tytułu

EN

Wastelands in the area of the old towns of Poznań and Kołobrzeg – problems and potentials

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Występowanie nieużytków na obszarach Starych Miast Poznania i Kołobrzegu związane jest m.in. z działaniami wojennymi prowadzonymi na ich terenie w 1945 r. Ogromna skala zniszczeń zostawiła trwały ślad w strukturze urbanistycznej obu starówek, a różne strategie odbudowy doprowadziły do powstania luk w zabudowie o odmiennym charakterze. W artykule dokonano identyfikacji oraz analizy przestrzenno-funkcjonalnej nieużytków oraz diagnozy ich społecznego oraz wizualnego oddziaływania. Metoda analizy porównawczej, wsparta narzędziami mapowania i wizytą studialną w obu miastach, pozwoliła na stworzenie charakterystyki nieużywanych działek i rozpoznanie występujących na nich patternów przestrzennych. Takie ujęcie tematyki nieużytków uwypukla ich problemy i potencjały, a w efekcie może wpłynąć na celowe zaadresowanie kierunków działań w dokumentach strategicznych obu miast.

EN

The occurrence of wastelands in the old town areas of Poznań and Kołobrzeg is associated with, among others, the military operations carried out in their respective areas in 1945. The enormous scale of destruction left a permanent mark on the urban structure of both old towns and the different reconstruction strategies led to the creation of urban gaps of a different character. The paper presents the identification and spatial and functional analysis of wastelands and the diagnosis of their social and visual impact. The method of comparative analysis, supported by mapping tools and a study visit to both cities, allowed to create a set of characteristics of unused plots and to recognise the spatial patterns occurring on them. Such an approach to the subject of wastelands highlights their problems and potentials and, as a result, can influence the targeted strategies in the planning documents of both cities.

Słowa kluczowe

PL

nieużytki; planowanie przestrzenne; Kołobrzeg; Poznań; odbudowa; rewitalizacja

EN

wstelands; spatial planning; Kołobrzeg; Poznań; reconstruction; revitalization

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz
• Rocznik: 2023
• Tom: Z. 15
• Strony: 85--108
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., tab.

Twórcy

autor

Brechelke Adrianna

• Politechnika Poznańska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-3921-627X

autor

Kasperczyk-Brodecka Zuzanna

• Politechnika Poznańska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-4464-0048

Bibliografia

• 1. Baranowski A., 2019, 60 lat Kołobrzeskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, Wydawnictwo Kamera, Kołobrzeg.
• 2. Brechelke A., 2022, Powojenne kształtowanie arterii komunikacyjnych w odbudowywanym Kołobrzegu, „Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka”, nr 11.
• 3. Colomb C., 2012, Pushing the urban frontier: temporary uses of space, city marketing, and the creative city discourse in 2000s Berlin, “Journal of Urban Affairs”, vol. 34, no. 2.
• 4. Dziemba R., 2019, Historia Kołobrzegu po 1945 roku, Wydawnictwo Kamera, Kołobrzeg.
• 5. Fiuk P., 2017, Architektura miasta odbudowanego, Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, Szczecin.
• 6. Gzell S., 2020, Urbanistyka XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 7. Kasperczyk Z., Pazder D., 2022, Komercyjne tymczasowe użytkowanie przestrzeni jako narzędzie kreowania współczesnego środowiska mieszkaniowego – szanse i zagrożenia, „Housing Environment”, nr 39.
• 8. Kondziela H., 1998, Założenia programowe i odbudowa Starego Miasta w Poznaniu i Kołobrzegu, Materiały międzynarodowej konferencji naukowej „Odbudowa miast historycznych”, .red. M. Lubocka-Hoffmann, Elbląg.
• 9. Kroczyński H., 1979, Relikty nowożytnej twierdzy kołobrzeskiej we współczesnej architekturze miasta, „Koszalińskie Zeszyty Muzealne”, t. 9.
• 10. Kroczyński H., 2020, Jedenaście wieków Kołobrzegu. Zapiski kronikarskie, Wydawnictwo Kamera, Kołobrzeg.
• 11. Lehtovuori P., Ruoppila S., 2017, Temporary Uses Producing Difference in Contemporary Urbanism, w: Transience and Permanence in Urban Development, eds. J. Henneberry, John Wiley & Sons, Hoboken NJ, p. 47-63.
• 12. Lubocka-Hoffmann M., 2008, Doktryna konserwatorska a odbudowa miast, „Studia Elbląskie”, nr 9, s. 241-249.
• 13. Madanipour A., 2017, Temporary use of space: Urban processes between flexibility, opportunity and precarity, “Urban Studies”, vol. 55, no. 5, p. 1-17.
• 14. Mangialardo A., Micelli E., 2017, From sources of financial value to commons: Emerging policies for enhancing public real-estate assets in Italy, “Papers in Regional Science”, vol. 97, no. 4.
• 15. Matoga A., 2019, Governance of temporary use, “Proceedings of the Institution of Civil Engineers – Urban Design and Planning”, vol. 172(4), p. 159-168.
• 16. Miedziński M., 2018, Gminny Program Rewitalizacji Gminy Miasto Kołobrzeg na lata 2018-2028, Kołobrzeg.
• 17. Nemeth J., Langhorst J., 2013, Rethinking urban transformation: Temporary uses for vacant land, “J. Cities”, vol. 40, part B.
• 18. Olbińska K., 2020, Planowanie procesów rewitalizacji miast. Teoria a praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• 19. Rybicki H., 1965, Początki życia polskiego w Kołobrzegu, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• 20. Sakson A., Skarzyński A., 2008, Raport o stratach wojennych Poznania 1939–1945, Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań.
• 21. Sassen S., 2006, Territory, Authority, Rights: From Medieval to Global Assemblages, Princeton University Press, Princeton.
• 22. Smet A.D., 2013, The role of temporary use in urban (re)development: examples from Brussels, “Brussels Studies”, no. 72.
• 23. Uchwała nr 12 w sprawie kontynuowania akcji rozbiórkowych w celu uzyskania cegły rozbiórkowej na pokrycie potrzeb państwowego planu inwestycyjnego obejmującego głównie odbudowę Warszawy.
• 24. Uchwała Nr XLIX/698/22 Rady Miasta Kołobrzeg z dnia 30 marca 2022 r. w sprawie zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Kołobrzeg.
• 25. Uchwała Nr LVI/1021/VII/2017 Rady Miasta Poznania z dnia 07-11-2017 w sprawie przyjęcia „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Miasta Poznania”.
• 26. Zarządzenie Nr 97/21 Prezydenta Miasta Kołobrzeg z dnia 15 września 2021 r. w sprawie przyjęcia do realizacji Strategii Smart City Miasta Kołobrzeg oraz powołania zespołu ds. wdrożenia, monitoringu, komunikacji i ewaluacji Strategii Smart City Miasta Kołobrzeg. Urząd Statystyczny w Szczecinie. Gmina miejska Kołobrzeg, 2020, https://szczecin.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_zachodniopomorskie/portrety_gmin/powiat_kolobrzeski/gmina_miejska_kolobrzeg.pdf (dostęp: 26.05.2023).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).