Badanie struktury zmienności zasobności pierwiastków towarzyszących (As, Co, Pb) w złożu Cu-Ag Lgom (Kopalnia Rudna): konieczne, przydatne czy zbędne?

• Autorzy: Auguścik J. , Mucha J. , Wasilewska-Błaszczyk M.

Warianty tytułu

EN

Study of variability structure of accumulation index of accompanying elements (As, Co, Pb) in the Cu-Ag deposits (Lgom, Rudna mine):essential, useful or needless?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wynik badania struktury zmienności zasobności pierwiastków towarzyszących złożom Cu-Ag LGOM. Wskazano na trudności w jej badaniu spowodowane nieciągłością występowania podwyższonych zawartości pierwiastków, ich skrajnie dużą zmiennością. Opis struktury zmienności w ujęciu geostatystyczym jest wysoce przydatny z punktu widzenia wiarygodnego odwzorowania rozmieszczania zasobności tych pierwiastków, a w szczególności dla celów wykrywania i eliminowania ze zbiorów danych wartości anomalnych maskujących nielosową strukturę ich zmienności. Stwierdzono umiarkowany dla zasobności ołowiu i wyraźny dla arsenu i kobaltu udział składnika nielosowego w ich strukturze zmienności, ujawniający się do odległości od 0,5 do 1km. W przypadku zasobności kobaltu i ołowiu ujawniono słabą kierunkową zmienność, natomiast zmienność arsenu jest izotropowa. Geostatystyczna procedura krigingu poligonowego wykazała, że oszacowania średnich zasobności Co, Pb i As cechują się wielokrotnie niższą dokładnością oszacowania w stosunku do oszacowań Cu i Ag. Uwzględnienie w procedurze krigingu informacji o dość wyraźnej anizotropii zmienności zasobności ołowiu i kobaltu nie prowadzi do zauważalnego obniżenia wartości prognozowanych błędów oszacowań co upoważnia do stosowania prostszego, izotropowego modelu struktury ich zmienności.

EN

The paper presents result of study of the variability structure of the elements accompanying Cu-Ag LGOM deposits. Difficulties of this study are related to the discontinuity caused by the presence of elevated contents of elements, their extremely high variability and the occurrence of anomalous values. Description of the variability structure in geostatistical terms is highly useful from the perspective of reliability of mapping of these elements, in particular for detecting and eliminating of anomalous value from the data sets masking non-random structure of their variability. It was stated moderate for accumulation index of lead and evident for accumulation index of arsenic and cobalt participation of non-random component in they variability structure, revealing to the distance from 0.5 to 1km. In the case of accumulation index of cobalt and lead week directional variability is observed and the arsenic variability is practically isotropic. Polygonal kriging estimation of the average accumulation index of Co, Pb and As, are characterized by multiple lower accuracy of estimates with respect to Cu and Ag. Taking into account in the kriging information about quite evident anisotropy of lead and cobalt accumulation index has not resulted in a reduction of the kriging estimation errors. In geological-mining practice, can be assumed simpler, isotropic model of variability structure of these elements.

Słowa kluczowe

PL

semiwariogram; geostatystyka; arsen; kobalt; ołów; złoże Cu-Ag

EN

semivariogram; geostatistics; arsenic; cobalt; lead; Cu-Ag deposit

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 57, nr 3
• Strony: 36--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz.

Twórcy

autor

Auguścik J.

• WGGiOŚ, AGH Akademia Górniczo–Hutnicza, Kraków

autor

Mucha J.

• WGGiOŚ, AGH Akademia Górniczo–Hutnicza, Kraków

autor

Wasilewska-Błaszczyk M.

• WGGiOŚ, AGH Akademia Górniczo–Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• [1] ISATIS, Bleinès C., Bourges M., Deraisme J., Geffroy F., Jeannée N., Lemarchand O., Perseval S., Rambert F., Renard D., Touffait Y., Wagner L., Isatis Technical Refences, Geovariances, 2015
• [2] Journel, A. G. and Ch. J. Huijbregt, Mining Geostatistics, London Academic Press, 1978, 600s. ISBN 10: 0123910501
• [3] Kaczmarek W, Rożek R., Mrzygłód M., Jasiński W., Litologia szczegółowa w bazie danych geologicznych KGHM Polska Miedź S.A., Górnictwo odkrywkowe, 2014, R. 35, nr 2 – 3, 86 – 91. ISSN 0043-2075
• [4] Kijewski P., Fluor, arsen i rtęć w polimetalicznych złożu miedzi monokliny przedsudeckiej, Fizykomechaniczne Problemy Mineralurgii, 1989, s. 211 – 219. ISSN - brak
• [5] Mucha J., Nieć M., Szwed E., Dokładność szacowania zawartości pierwiastków towarzyszących złożom Cu- Ag LGOM, Przegląd górniczy, 2005, nr 11, 49 – 56. ISSN 0033-26X
• [6] Nieć M., Mucha J., Od statystyki do geostatystyki w dokumentowaniu geologicznym dolnośląskich złóż rud miedzi - 50-lecie badań. Biul. Państw. Inst. Geol., 2007, 423(423), 59–68. ISSN 0867-6143
• [7] Piątkowski J., Preidl M., Przyczynki do metody ustalenia pierwiastków śladowych z złożach rud miedzi monokliny przedsudeckiej. Prace Nauk. Inst. Górnictwa PW, Wrocław, 1970, nr 3, 17 – 31. ISSN-brak
• [8] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2015 r. w sprawie dokumentacji geologicznej złoża kopaliny, z wyłączeniem złoża węglowodorów Dz.U. 2015.987.
• [9] Spalińska B., Stec R., Sztaba K., Miejsce i rola przeróbki rudy w kompleksie technologicznym KGHM Polska Miedź S.A. [W:] Piestrzyński A. (red.), Monografia KGHM Polska Miedź S.A., Lubin 1996, 2007, 258 – 271. ISSN 83-905296- -0-2
• [10] Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. Prawo geologiczne i górnicze z późn. zm. Tekst jednolity Dz.U. 2015.196

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.