Modernizacja zabytkowych polskich dworców kolejowych z okresu dwudziestolecia międzywojennego

• Autorzy: Krzyczkowski J.

Warianty tytułu

EN

Modernization of historic polish railway station buildings from the interwar period

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W artykule został opisany proces przekształceń zabytkowych dworców kolejowych związany z ich modernizacją i adaptacją do nowych funkcji w świetle uwarunkowań prawnych, projektowych i realizacyjnych. Problematykę przedstawiono na przykładzie badanych obiektów powstałych w okresie międzywojennym na terenie II Rzeczypospolitej i zmodernizowanych po roku 2006. Zauważalny jest brak istotnych elementów procesu projektowego i wykonawczego takich, jak identyfikacja i ocena wartości zabytkowych, badanie historii i specyfiki obiektu oraz dokumentacja wprowadzanych zmian. Nie istnieje także koncepcja zarządzania zabytkowymi obiektami kolejowymi. W rezultacie wiele z wyremontowanych obiektów traci swój unikatowy charakter, atrybuty zabytkowych wartości, a także pierwotne funkcje. Wprowadzenie nowych funkcji sprawia zarządcom trudności, przez co niektóre dworce pozostają niezagospodarowane.

EN

The article describes the process of transformation of historic railway stations for the modernization and adaptation to new functions in the light of legal, design and realization issues. Problems are presented on the example of studied objects - stations created in the interwar period in Poland and modernized after 2006. The study showed lack of significant elements in the design and the executive processes, such as the identification and evaluation of historic values, study of history and character of the object and documentation of changes. There is also no concept of managing historic station buildings . As a result, many of the renovated objects will lose its unique character, the attributes of historic value and original function. The introduction of new functions seems problematic for managers, what makes some stations remain unoccupied.

Słowa kluczowe

PL

dworzec kolejowy; modernizacja; adaptacja; ochrona zabytków; wartości zabytkowe; okres międzywojenny; zmiana funkcji

EN

railway stations; modernization; adaptation; protection of historic buildings; historic values; interwar period; function change

• Wydawca: Komitet Architektury i Urbanistyki PAN ; Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 61, z. 3
• Strony: 45--74
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., fot., rys., tab.

Twórcy

autor

Krzyczkowski J.

• Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej

Bibliografia

• W. Affelt, Dziedzictwo techniki, jego różnorodność i wartości, „Kurier Konserwatorski”, nr 5, 2009.
• G. F. Araoz, Tendencje dziedzictwa dziś i jutro - z perspektywy ewolucji filozofii i teorii konserwacji, [w:] II Kongres Konserwatorów Polskich, Tezy, red. J. Jasieńko, A. Kadłuczka, Wydaw. SKZ, NID, PK, Kraków 2015.
• Australia ICOMOS, „The Burra Charter - The Australia ICOMOS Charter for places of cultural significance”, Burra 1979, art. 12.
• Dziesięciolecie Polskich Kolei Państwowych 1918-–1928, wydano staraniem i nakładem Ministerstwa Komunikacji, Warszawa 1928.
• ICOMOS, „Międzynarodowa Karta Ochrony Miast Historycznych”, Waszyngton 1987, art. 3.
• International Council on Monuments and Sites (ICOMOS), „The World Heritage List: Filling the gaps – an Action Plan for the future”, Paryż 2004.
• International Council on Monuments and Sites (ICOMOS), Joint ICOMOS - TICCIH Principles for the Conservation of Industrial Heritage Sites, Structures, Areas and Landscapes - „The Dublin Principles”, Paryż 2011.
• International Council on Monuments and Sites (ICOMOS), The Nara Document on Autenticity, 1994, art. 8.
• Karta Tagilska - The International Committee for the Conservation of Industrial Heritage (TICCIH), The Nizhny Tagil Charter for the Industrial Heritage, 2003.
• Karta Wenecka, Międzynarodowa Karta Konserwacji i Restauracji Zabytków Architektury i Miejsc Historycznych, II Międzynarodowy Kongres Architektów i Techników Zabytków, Wenecja, 25-31 maja 1964 r., tł. M. Bogdanowska, [w:] Vademecum konserwatora zabytków, Międzynarodowe Normy Ochrony Dziedzictwa Kultury, edycja 2015, wybór tekstów i oprac. nauk. B. Szmygin, Polski Komitet Narodowy ICOMOS, Warszawa 2015, s. 41-44.
• J. Krzyczkowski, Dworce kolejowe dwudziestolecia międzywojennego, praca nr 504M/1010/913/14, Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, 2015, mps w zbiorach WA PW.
• PKP SA - Inwestycje - Modernizacja dworców kolejowych: http://pkpsa.pl/dla-pasazera/inwestycje/inwestycje.html [dostęp: 05.2016].
• PKP SA - Nieruchomości - Wynajem - Oferty: http://pkpsa.pl/nieruchomosci/wynajem/oferty.html [dostęp: 05.2016].
• Raporty roczne PKP SA dostępne na stronie internetowej grupy: http://pkpsa.pl/grupa-pkp/raport-fi nansowy.html [dostęp: 05.2016].
• J. Tajchman, W sprawie konieczności ustanowienia standardów wykonywania projektów dotyczących prac planowanych w zabytkach architektury, „Wiadomości konserwatorskie”, Nr 24, 2008.
• K. Uchowicz, Architektura dworców kolejowych w dwudziestoleciu międzywojennym, [w:] Obiekty kolejowe, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania, Białystok 2005, s. 161-172.
• Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo Zamówień Publicznych, Dz.U. nr 19, 2004, poz. 177.
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo Budowlane, Dz.U. nr 89, 1994, poz. 414.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).