Podstawowe przyczyny katastrof w lotnictwie pasażerskim – wybrane aspekty

• Autorzy: Krzyszkowski A. , Zieliński E. , Pawelczyk Z. , Telak J. , Boniek B.

Warianty tytułu

EN

Basic causes of catastrophies in civil aviation – chosen aspects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Negatywne zdarzenia lotnicze są to wypadki lub incydenty lotnicze. Najczęściej przyczynami wypadków lotniczych są błędy pilota, awarie techniczne samolotu lub warunki, w jakich przebiegał lot. Największe zagrożenia występują w czasie startu, bezpośrednio po nim, względnie w czasie lub przed lądowaniem. Aby do nich doszło załoga musi popełnić szereg błędów. Błędy ludzkie były przyczyną katastrofy na lotnisku na Gran Canaria (1977), kolizji w okolicach Delhi w Indiach (1996), zestrzelenia nad Sachalinem w (1983), pożaru pomimo udanego lądowania w Cincinnati (1983), w pobliżu lotniska w Portland (1978), na Morzu Czerwonym (2004), na Dominikanie (1996), w wodach Oceanu Atlantyckiego (1999), pod Smoleńskiem (zginął prezydent Polski, 2010). Błędy można podzielić na aktywne – źle wykonane procedury, naruszenia przepisów, niewłaściwe zarządzanie kabiną, lenistwo oraz pasywne są związane z nieuświadomieniem rzeczywistej sytuacji, nieporozumieniami, błędami w komunikacji, brakiem wsparcia w trudnej sytuacji, roztargnieniem i zmęczeniem. Poniżej 10% katastrof w lotnictwie cywilnym następuje z przyczyn technicznych. Postęp techniczny i organizacji lotów zmniejszył zagrożenia zaistnienia wypadku lotniczego. Dzięki komputerom znakomita większość czynności na pokładzie samolotu została zautomatyzowana. Mimo to nie udało się wyeliminować katastrof lotniczych z powodu awarii i niesprawności systemu. Z powodów technicznych samoloty rozbiły się na stokach góry Osutaka w Japonii (1985), w kilkanaście minut po starcie w lesie pod Ermenonville koło Paryża (1974), na lotnisku w Chicago (1979), w wyniku problemu z podwoziem w Warszawie (1980), w Lesie Kabackim pod Warszawą (1987), a na trasie z Nowego Jorku do Genewy dotknięty pożarem samolot spadł do Atlantyku 8 km od wybrzeży Nowej Szkocji (1998).

EN

Negative events in aviation include accidents and crashes. In most cases, plane crashes are caused by pilot error, technical malfunctions of the airplane or conditions in which the flight is taking place. The biggest threat of an accident occurs during take-off, directly following it, as well as during or just before landing. For it to occur, the plane crew has to make a series of errors. Human error was the cause of catastrophy at Gran Canaria Airport (1977), collision in the vicinity of Delhi in India (1996), shooting down of the plane over Sakhalin (1983) and fire despite successful landing in Cincinnati (1983). Mistakes also caused plane crashes close to Portland International Airport (1978), on the Red Sea (2004), in the Dominican Republic (1996), over the waters of the Atlantic Ocean (1999) and over Smolensk (where the Polish President died, 2010). The errors can be divided into active, like badly followed procedures, infringement of guidelines, improper management of the cabin or laziness, as well as passive, associated with lack of awareness of present situation, misunderstandings, mistakes in communication, lack of support in a difficult situation, distraction and exhaustion. Less than 10% of civil airplane crashes are caused by technical failures. Technological advancement and better organization of flights have decreased the threat of a crash occurring. Thanks to computerization, the vast majority of activities on board of the airplane have been automatised. In spite of this, complete elimination of airplane crashes caused by breakdowns and system malfunctions have failed. Examples of crashes which occurred due to technical reasons include: on the slopes of Mount Osutaka in Japan (1985), several minutes after take-off in the forest in Ermenonville, near Paris (1974), at O’Hare International Airport in Chicago (1979), due to undercarriage problems in Warsaw (1980), in the Kabacki Forest near Warsaw (1987) and on the route from New York to Geneva, when a plane on fire fell into the Atlantic Ocean, 8 kilometers away from the coast of Nova Scotia (1998).

Słowa kluczowe

PL

lotnictwo pasażerskie; katastrofy lotnicze; przyczyny katastrofy

EN

passenger aircraft; plane crashes; causes of the disaster

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 4
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., pełen tekst na CD

Twórcy

autor

Krzyszkowski A.

• UTH im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Wydział Transportu i Elektrotechniki

autor

Zieliński E.

• Bydgoska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy

autor

Pawelczyk Z.

• Zespół Szkół nr 24 im. Mariana Rejewskiego w Bydgoszczy

autor

Telak J.

• Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Wydział Inżynierii Bezpieczeństwa Cywilnego

autor

Boniek B.

• Zespół Szkół nr 22 im. Mariana Rejewskiego w Bydgoszczy, Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy

Bibliografia

• 1. Decyzja Nr 363/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 3 grudnia 2013 r. w sprawie wprowadzenia do użytku „Instrukcji ruchu lotniczego Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej” (IRL-2013) (Dz. Urz. MON z 2013 r., poz. 326)
• 2. Dostatni B., Żwirko H., Katastrofy lotnicze, Warszawa 1993, str. 110
• 3. http://aeroplan.blox.pl/2009/06/10-najwiekszych-katastrof-lotniczych.html, dostęp 14.03.2013 r.
• 4. Klich E., Bezpieczeństwo lotów w transporcie lotniczym, Wyd. Naukowy Instytut Technologii Eksploatacji, 2012
• 5. Krasnowska V., Sałustowicz N., Najbardziej niesamowite katastrofy lotnicze. Warszawa 2006.
• 6. www.e-finanse.com./artykuly/115.pdf, dostęp 12.03.2013
• 7.www.policja.pl/portal/pol/1/83338/Bezpieczniej_na_polskich_drogach_w_2012_roku_mniej_wyp adkow_zabitych_i_rannych.html, dostęp 20.03.2013
• 8. www.wprost.pl/ar/192750/Katastrofy-lotnicze-czyli-szkola-bezpiecznefgo-latania, dostęp 12.03.2013.