Zagrożenia pyłem i ich zwalczanie w zakładach przeróbki mechanicznej kopalń węgla kamiennego

• Autorzy: Lutyński Aleksander

Identyfikatory

DOI

10.29227/IM-2021-01-02

Warianty tytułu

EN

Dust hazards and their control in mechanical processing plants of hard coal mines

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opracowaniu opisano zagadnienia związane ze zwalczaniem najistotniejszych zagrożenia pyłem węglowym, które występuje w zakładach przeróbki mechanicznej węgla kamiennego. Przedstawiono problemy występowania zagrożenia wybuchem pyłu węglowego podając źródła jego powstawania i prezentując dwuletnią statystykę występowania stref zagrożenia tym wybuchem w polskich organizacjach węglowych skupiających rożne kopalnie. W opracowaniu zaprezentowano również problemy zagrożenia zdrowia pyłem węglowym w zakładach przeróbki. Podano sposób identyfikacji tego zagrożenia oraz trzyletnią statystykę stanowisk pracy zagrożonych obecnością pyłu węglowego stanowiącego zagrożenie dla zdrowia. Statystyka ta dotyczy liczby stanowisk, na których stwierdza się przekroczenie najwyższych dopuszczalnych stężeń pyłu i stanowisk, na których stężenie pyłu węglowego zawiera się w granicach 0,5 do 1 NDS. Przedstawiono również metody techniczne zwalczania zagrożeń pyłem węglowym. Opisano także rozwiązania urządzeń odpylających na mokro i sucho, będące efektem prac Instytutu Techniki Górniczej KOMAG. Podano też podstawowe akty prawne odnoszące się do zwalczania zagrożeń pyłem węglowym.

EN

The study describes issues related to the prevention of the risk of coal dust that occurs in hard coal mechanical processing plants. Dust explosion hazards in coal processing plants were described, including their origins, and a two-year statistics on the location of dust explosion zones in the Polish coal organization associating various mines. !e study presents also health hazard related to coal dust exposure in coal preparation plants. Methods of coal dust exposure identification and a two-year statistics of workplaces with exposure to coal dust hazard are presented. !e statistics are related to workplaces where the coal dust concentration limits are exceeded and workplaces where the allowable exposure limit is between 0,5 and 1. !e technical methods of combating coal dust hazard are also presented. Other dust prevention solutions such as dry and wet dust collectors developed by ITG KOMAG are described. In addition, basic regulations related to the coal dust prevention are listed.

Słowa kluczowe

PL

węgiel kamienny; przeróbka mechaniczna; zagrożenie pyłem

EN

hard coal; mechanical processing; dust hazard

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
• Czasopismo: Inżynieria Mineralna
• Rocznik: 2021
• Tom: no. 1
• Strony: 13--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz. tab.

Twórcy

autor

Lutyński Aleksander

• Instytut Techniki Górniczej KOMAG

Bibliografia

• 1. Babczyński J., Strączek K. (2015) Nowe rozwiązania w zakresie profilaktyki zwalczania zagrożenia pyłowego na przykładzie zakładu przeróbki mechanicznej węgla KWK Budryk. Inżynieria Górnicza 2015, nr 2-3
• 2. Bałaga D. i inni. (2013) Urządzenia zraszające od redukcji zapylenia w wyrobiskach chodnikowych z zastosowaniem mgły wodnej. Nowoczesne metody eksploatacji węgla i skał zwięzłych. Monografia, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica, Krakow s. 97-106; 0,60 ark. wyd., ISBN 978-83-930353-1-1
• 3. Bałaga D. i inni (2015) Metody i środki zwalczania zagrożeń pyłowych i metanowych w górnictwie węglowym. Maszyny Górnicze nr 3
• 4. Bałaga D., Siegmund M.; Urbanek A. (2012) Nowe rozwiązania urządzeń zraszających ograniczające zagrożenia pyłowe w górnictwie. Maszyny Górnicze nr 2
• 5. Bałaga D., Siegmund M. (2015) Systemy do redukcji zapylenia w zakładach przeróbczych. Maszyny Górnicze nr 1 s. 8-15, ISSN 0209-3693.
• 6. Jedziniak M. (2013) Małogabarytowe urządzenie odpylające. Maszyny Górnicze nr.4
• 7. Bałaga D., Kalita M., Siegmund M., Klimek Z., Urbanek A., Wałoszczyk A. (2018) Projekt instalacji zraszającej NEPTUN do zmniejszania zapylenia w zakładzie przeróbczym KWK "Bolesław Śmiały". Maszyny Górnicze nr 3 s. 35-46, ISSN 2450-9442
• 8. Bałaga D., Kalita M., Siegmund M., Klimek Z. (2019) Wyniki badań zapylenia na stanowiskach pracy zakładu przeróbczego kopalni węgla kamiennego po zabudowie systemu zraszania NEPTUN. NowyLewel.html. 17.11.2019
• 9. Bałaga D. i inni (2015) Metody i środki zwalczania zagrożeń pyłowych i metanowych w górnictwie węglowym. Maszyny Górnicze nr 3
• 10. Kapusta M., Bąk P., Sukiennik M.( 2019). Ye Impact of the Management System on Developing Occupational Safety Awareness Among Employees. Inżynieria Mineralna z. 2(44)
• 11. Kapusta M., Sukiennik M., Bąk P. (2018). Effectiveness of Occupational Health and Safety Rules in Shaping Organizational Culture. Inżynieria Mineralna z. 1(42)
• 12. Kowal B, Wiśniowski R., Ogrodnik R., Młynarczykowska A. (2019) : Selected Elements of a Safe Work Environment in Hard Coal Mines in the Polish Mining Sector. Inżynieria Mineralna z. 2(44)
• 13. Lutyński A. (2014) Ograniczenie zagrożeń pyłowych w zakładzie przeróbki mechanicznej kopalni węgla kamiennego. Rozdział w monografii: Mechanizacja, Automatyzacja i Robotyzacja w Górnictwie. Wydawnictwo CBiDGP ISBN 978-83-936657-7-8. Lędziny
• 14. Lutyński A. (2016) Zagrożenia metanem, pyłem i hałasem występujące w zakładach przeróbki mechanicznej kopalń węgla kamiennego. Instytut Techniki Górniczej KOMAG. Monografia nr.16. ISBN 978-83-60708- 96-5. Seria: Innowacyjne techniki i technologie mechanizacyjne. Gliwice. Stron 106
• 15. Lutyński A. (2017) Zwalczanie zagrożeń wywołanych przez metan, pył i hałas w zakładach przeróbki mechanicznej kopalń węgla kamiennego. Instytut Techniki Górniczej KOMAG. Monografia ISBN 978-83-65593-03-0. Seria: Innowacyjne techniki i technologie mechanizacyjne. nr.18. Gliwice. Stron 126
• 16. Małachowski M. (2012) Wykorzystanie optycznej metody pomiaru stężenia pyłu do wspomagania oceny parametrów wpływających na możliwość zaistnienia wybuchu osiadłego pyłu węglowego Mechanizacja I Automatyzacja Górnictwa Nr 7(497)
• 17. Sukiennik M., Bąk P., Kapusta M. (2019). Ye Impact of the Management System on Developing Occupational Safety Awareness Among Employees. Inżynieria Mineralna z. 1(43)
• 18. PN-Z-04008-7:2002/Az1:2004 Pobieranie próbek powietrza w celu oceny narażenia na pyły, metale, substancje organiczne i nieorganiczne.
• 19. PN-91/Z-04030/05 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości pyłu. Oznaczanie pyłu całkowitego na stanowiskach pracy metodą filtracyjno-wagową.
• 20. PN-G-04036:1997 Zabezpieczenie przed wybuchem pyłu węglowego. Oznaczenie intensywności osiadania pyłu.
• 21. PN-EN 481:1998 Atmosfera miejsca pracy. Określenie składu ziarnowego dla pomiaru cząstek zawieszonych w powietrzu.
• 22. PN-91/Z-04030/05 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości pyłu. Oznaczanie pyłu całkowitego na stanowiskach pracy metodą filtracyjno-wagową.
• 23. PN-91/Z-04030/06 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości pyłu. Oznaczanie pyłu respirabilnego na stanowiskach pracy metodą filtracyjno-wagową.
• 24. PN-91/Z-04018/02 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości wolnej krystalicznej krzemionki. Oznaczanie wolnej krystalicznej krzemionki w pyle całkowitym na stanowiskach pracy metodą spektrometrii absorpcyjnej w podczerwieni.
• 25. PN-91/Z-04018/03 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości wolnej krystalicznej krzemionki. Oznaczanie wolnej krystalicznej krzemionki w pyle respirabilnym na stanowiskach pracy metodą spektrometrii absorpcyjnej w podczerwieni.
• 26. PN-91/Z-04018/04 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości wolnej krystalicznej krzemionki. Oznaczanie wolnej krystalicznej krzemionki w pyle całkowitym i respirabilnym w obecności krzemianów na stanowiskach pracy metodą kolorymetryczną
• 27. Raport roczny o stanie podstawowych zagrożeń naturalnych i technicznych w górnictwie węgla kamiennego w roku 2010. (2011) Główny Instytut Górnictwa Katowice.
• 28. Raport roczny o stanie podstawowych zagrożeń naturalnych i technicznych w górnictwie węgla kamiennego w roku 2011. (2012) Główny Instytut Górnictwa Katowice
• 29. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. poz. 817) wraz ze zmianami.
• 30. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. nr 73, poz. 645) wraz ze zmianami.
• 31. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 lipca 2010r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, związanych z możliwością wystąpienia atmosfery wybuchowej (Dz.U. nr 138 poz. 913)
• 32. https://everethnews.pl/newsy/pylica-pluc-najczestsza-choroba-zawodowa-gornikow/ (dostęp 19.04.2021)

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).